Siyah Kölelerin İlk Ayaklanmaları |
12-22-2009 | #1 |
Şengül Şirin
|
Siyah Kölelerin İlk AyaklanmalarıSiyah Kölelerin İlk Ayaklanmaları ABD tarihinde ilk büyük köle ayaklanmasına önderlik eden Gabriel Prosser (yaklaşık 1775-1800) ikinci kuşaktan köle olarak dünyaya gelmişti Virginia'da bağımsız bir Siyah devleti kurmak amacıyla silahlandırdığı 1000'den fazla köleyle Ağustos 1800'de harekete geçti Fırtınalı bir gecede başlayan ayaklanmayı haber alan vali çok geçmeden Gabriel ve yandaşlarını yakalattı Yargı önüne çıkartılan Gabriel ve 34 arkadaşı idam edildi Şiddetle bastırılmasına karşın bu ayaklanma Güney'de beyazların Siyahlar'dan duyduğu korkunun körüklenmesine yol açtı ABD tarihindeki en yaygın köle ayaklanmasını örgütleyen Denmark Vesey (1767-1822), çocukken köle tüccarı bir kaptana satılmıştı Vesey kendi kendine okuma yazma öğrendi ve köleliğe karşı olan yayınları okuyarak bilinçlendi 1800'de piyangodan kazandığı 600 dolarla özgürlüğünü satın aldı Güney Carolina'da pamuk tarlalarında ve evlerde çalışan tüm köleleri özgürleştirmek amacıyla 1822'de bir ayaklanma örgütledi Sayılar kesin olmamakla birlikte, bu ayaklanmaya 9000 Siyah'ın katıldığı sanılmaktadır Ne var ki, bir ihbar üzerine olay daha başlamadan sorumluları tutuklandı Vesey de içinde olmak üzere 35 kişi asıldı, 32 kişi sürgüne gönderildi Siyahlar'a yardım ettikleri gerekçesiyle dört beyaz da çeşitli hapis cezaları aldı Virginia'da varlıklı bir plantasyon sahibinin kölesi olarak doğan Nat Turner (1800-31) da Vesey gibi kendi kendini yetiştirmişti 20 yaşındayken bir başka toprak sahibine satıldı 1831'de bir kez daha satılarak bir zanaatkarın kölesi oldu Tann'nın onu Siyahlar'ı kurtarmakla görevlendirdiği inancında olan Turner, 1831 Ağustos'unda güvendiği yedi köleyle birlikte önce sahibini ve ailesini, sonra 51 beyazı daha öldürdü Sayılan 75'i aşmayan ayaklanmacılar oldukça disiplinsizdi Beyazların gücü karşısında çok geçmeden dağıldılar Sonuçta ayaklanmaya katılmamış pek çok köle beyazlarca öldürüldü, yakalanan Turner idam edildi Bu ayaklanma ABD'nin Güney eyaletlerinde kölelerin öğrenim, seyahat ve toplantılarını yasaklayan baskıcı yasaların çıkarılmasına ve Siyahlar'a karşı şiddetin artmasına yol açtı
__________________
Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır
|
|