 |
Milli Mücadelede Muğlanın Yeri Ve Önemi |
 |
10-24-2012
|
#1 |
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Milli Mücadelede Muğlanın Yeri Ve ÖnemiMilli mücadelede muğlanın yeri ve önemi Milli mücadele Milli Mücadele Döneminde Yörük Ali Efe’nin Muğla ve Havalisindeki Faaliyetleri  “Menteseliler Müdafa-yı Vatan Cemiyeti” kuruldu  Ayrıca, Muğla’nın MilasĐlçesi’nde de Halil Đbrahim Efendi Baskanlığı’nda Milas Kuva-yı Milliye Komitesi kuruldu Bu komite, Milas’ın Yunan-Đtalyan isgal sahalarının kavsaknoktasında olmasından dolayı stratejik önemlerini çok iyi biliyorlardı Bunedenle kurulusunun hemen ardından bu komite hem Muğla’daki Kuva-yı Milliye Komitesi ile hem de Çine’deki Tümen ile yakın iliski içine girdiTemmuz 1919’da 1310-1314 (1894-1898) arası doğumluların silah altına alınması ile Kuva-yı Milliye’nin Aydın Cephesi’nde Demirci Mehmet Efe komutasında “Milli Menderes Alayı” olusturuldu Bu cephenin dağ kesiminiYörük Ali Efe komutasında iki tabur olusturuyordu Bu taburlara daha sonra birtabur daha eklenerek Alay haline getirildi Buna da “Milli Aydın Alayı”denildi Muğla Serdengeçtileri Bakırköylü teğmen komutasında bu alayın“Çayyüzü Taburu”nu olusturuyordu Demirci Mehmet Efe’nin Kuva-yı Milliye’ye katılmasıyla çoğalan zeybeklerin Muğla’yı basacakları rivayetleri üzerine halkta doğan telasla birlikte, Đtalyanlarda da korku basladı Đtalyan mümessili Doktor Nakarato’nunbu durumu belirten raporu üzerine 23 Temmuz 1919 tarihinde Muğla Đtalyanlar tarafından isgal edildi 10 81919 tarihinde, Konya’dan Harbiye Nezareti’ne çekilen bir sifrede,“Bir batarya topla 100 askerden ibaret bir Đtalyan kuvvetinin Muğla’ya gelerek hilaf-ı mütareke olduğundan cihet-i askeriye ve mülkiyece protesto edildiği,Muğla subesinin is’arına atfen Denizli Kalem Riyasetinden bildirildiği” belirtildi 23 Temmuz 1919’da Muğla’nın Đtalyanlar tarafından isgal edilmesine rağmen Mutasarrıf Hilmi Bey’in Kuva-yı Milliye’ye karsı tereddütleri sürüyordu Bu durum üzerine Demirci Mehmet Efe, Ağustos 1919’da KaracasuAskerlik Subesi Baskanı Yakup Bey’i bir mektupla Muğla’ya göndererek Mutasarrıf Hilmi Bey’in de Kuva-yı Milliye’yi desteklemesini sağladı Bununüzerine Muğla’da, Aydın Cephesinde incelemeler yapmak ve Efelerle temasta bulunmak üzere Binbası Hüsnü Bey, Hafız Sabri Bey ve Hürriyet ve Đtilaf Fırkası Baskanı Saadettin Efendi’den olusan bir heyet olusturuldu Bu heyet,Muğla’dan yola çıktıktan sonra önce Çine’ye vardı Burada Yörük Ali Efeolmadığı için onun adamları ile görüstü Sonra heyet, Çine’den Kösk’e geçerekburada Demirci Mehmet Efe ile görüstü Daha sonra da Kösk’ten Nazilli’yegeçerek burada 8 Ağustos 1919 tarihinde toplanan I Nazilli Kongresi4 Türkes,k 18 Ağustos 1919’da Muğla’ya getirdi 8Bir süre sonra Aydın Cephesi’nde Demirci Mehmet Efe ile Yörük Ali Efe arasındaki anlasmazlık su yüzüne çıktı ve bu anlasmazlık Muğla’ya da yansıdı Bunun üzerine hem Demirci Mehmet Efe hem de Yörük Ali EfeMuğla’ya birer heyet göndererek Muğla’dan toplanacak gönüllü süvarilerin kendi birliklerine katılmasını istediler 9Hatta bu sırada Yörük Ali Efe Muğla vehavalisine beyannameler de göndererek bu isteğinin ısrarla yerine getirilmesini istedi Bu beyannamelerden bir tanesi 17 Ağustos 1919 tarihinde MuğlaMutasarrıfı Hilmi Bey tarafından, Dahiliye Nezareti’ne gönderildi Beyannamede söyle denilmekteydi; Aydın’a karsı icra edilen Harekat-ı Milliye’nin güney cephesini idare eden Yörük Ali Efe tarafından gönderilip Muğla’nın Milas Đlçesi’nde elde edilen beyannamenin hülasa-i mevadı asağıda arz olunur Madde 1-1300 (M 1884) ile 1309 (M1893) arası doğumlu olanefradın Kuvayı Milliye’ye istiraki mecburdur Madde 2-1310 (1894) ile 1317 (M 1901) arası doğumlu efradınsubelerine müracaat etmeleri mecburdur Madde 3-Öteden beri silahlı gezerek gasp-ı emval eden idam edilecektir Madde 4-Đs bu emr-ü ifaya jandarma memur ve mecbur edilmistir Madde 5-Jandarma emrine su sırada herkes itaat edecektir Bu emri ifa etmeyecekler,icabat etmeyenler idam edileceklerdir Ancak, Muğla ne Demirci Mehmet Efe’nin ne de Yörük Ali Efe’nin isteklerini kabul etti Muğla, Demirci Mehmet Efe’nin bulunduğu Kösk veYörük Ali Efe’nin bulunduğu Çine Cephesinden farklı bir yerin sorumluluğunu üzerine almak üzere “Mentese Grubu” adında yeni bir tabur teskil etti YüzbasıSeyfettin Bey Komutasında 11 subay, 500 piyade ve 30 süvariden olusan bu tabur 17 Eylül 1919 tarihinde Muğla’dan Aydın-Kösk’e hareket etti HeyetBaskanı Hamza Bey, Maliye Müdürü Ragıp Bey, Muğla Askerlik Subesi Baskanı Cavit Bey, Ahiköy Askerlik Subesi Baskanı Fehmi Bey de bu taburla birlikte Aydın-Kösk’e gittiler “Mentese Grubu” olarak adlandırılan bu taburKösk Cephesi’nin Çayyüzü Mevkii’nde göreve basladı 17 Eylül 1919 tarihinde 530 kisilik Muğla Milis Taburu’nun basındaII Nazilli Kongresi’ne katılmak üzere Nazilli’ye giden Muğla Belediye BaskanıRagıp Bey, 27 Ekim 1919 tarihinde Mutasarrıf Serficeli Hilmi Bey’i Sivas Kongresine katılmak üzere Sivas’a gönderdikten sonra aynı gün Muğla’ya döndü Daha önce Muğla’ya dönen Muğla delegasyonu gibi Ragıp Bey’deHamza Bey’e kırgındı Çünkü Muğla’da, üzerinde anlasmaya vardıkları SivasKongresi kararlarının desteklenmesi görüsü, Nazilli’de Hamza Bey’den gerekli desteği görmemisti Muğla delegasyonu içinde baslayan bu görüs ayrılığı RagıpBey’in Muğla’ya varısından sonra daha da derinlesti Diğer taraftan MenteseKuva-yı Milliyesi’nin Genel Baskanı konumunda olan ve delegasyonla beraber Muğla’ya dönmesi gereken Hamza Bey, Nazilli dönüsü Çine’de kalarak Milli Aydın Alayı Milis Komutanı Yörük Ali Efe ile sıkı iliski içine girdi Bununüzerine Kasım 1919’da delegasyon bir toplantı yaparak,Hamza Bey’i sahsi davranmak ve delegasyon kararlarına uymamak ile suçlayarak Mentese 3 KuvayıMilliye Komitesi baskanlığından alıp yerine Belediye Baskanı Ragıp Bey’i |
|
 |
|
Milli Mücadelede Muğlanın Yeri Ve Önemi |
|
|
10-24-2012
|
#2 |
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Milli Mücadelede Muğlanın Yeri Ve ÖnemiGenel Baskanlığa getirdi Bu olayı haber alan Hamza Bey, Ragıp Bey’den öç almak için 13 Kasım 1919’da yanında Yörük Ali Efe ve 75 zeybeği olduğu halde Muğla’ya geldi Mentese Kuva-yı Milliye’si, Ragıp Bey’in Baskanlığında daha önce almısolduğu kararlar gereğince Yörük Ali Efe’yi Muğla girisinde karsıladı ve kendisine tahsis etmis oldukları eve götürmek istedi Ancak, Hamza Bey, YörükAli Efe’yi kardesinin evi olan Bekir Ağa Köskü’ne yerlestirdi Hamza Bey ile Yörük Ali Efe’nin Muğla’ya gelmesinden sonra 15 Kasım 1919 tarihinde Muğla Kuva-yı Milliyesi yeni bir toplantı yaparak Mentese 3 Kuva-yı Milliye Komitesi’ni fesh edip yerine Mentese 4Kuva-yıMilliye Komitesini olusturdu Bu Komitede su kisiler vardı; Genel BaskanAksehirlizade Mehmet Hilmi Efendi, Üyeler; Hamza Bey, Müftüzade Saadettin Bey, Ağır Ceza Reisi Erzurumlu Cemal Bey, Bekir Ağa,Serif Efendi, Mercanzade Hamdi Bey, Hacı Abdurrahmanzade Ethem Efendi, Düğerekli Hafız Mehmet Efendi, Kara Hafızoğlu Hakkı Efendi, Kökçüzade Osman Efendi ve Hacı Arapzade Mehmet Ali Efendi Yörük Ali Efe’nin Hamza Bey ile Muğla’ya gelerek bazı olumsuz davranıslar içine girmesi hem Muğla Kuva-yı Milliyesi içinde bir kaosun olusmasına hem de Muğla’nın Sivas Kongresi Kararları’na ters bir tutum içinde olduğu imajını doğurdu Bunun üzerine Ragıp Bey bu olumsuz durumlarıdüzeltmek için Demirci Mehmet Efe’den yardım almak için onun birliği içinde önemli bir yere sahip olan Leyneli Yüzbası Cavit Bey ile isbirliği içine girdi Bunun sonucu olarak Mentese bölgesinde bağımsız davranıslar içine girerek Demirci Mehmet Efe’yi göz ardı eden Yörük Ali Efe’ye, Demirci Mehmet Efe Komutanlarından Leyneli Cavit Bey’in Milis Komutanlarından Zurnacı Ali Efe’nin Komutasında 200 kisilik baskın bölüğü 24 Kasım 1919’da Ahiköy Kuva-yı Milliye Baskanı Fehmi Bey ile Muğla’ya haber göndererek Yörük Ali Efe’nin Muğla’yı terk etmesini istedi Bunun üzerine Mentese MutasarrıflıkBinası’nda 24 Kasım 1919’da bir toplantı yapılarak Ahiköy’e bir uzlasma heyeti gönderilip Demircinin birliklerinin Muğla’ya girerek kanlı olaylara meydan vermemesi kararı alındı Uzlasma heyeti Ahiköy’e giderek buisteklerini Leyneli Yüzbası Cavit Bey’e bildirdikleri zaman, Cavit Bey, Hamza Bey’in Mebusan Meclisi seçimlerine karısmaması ve Yörük Ali Efe’nin Muğla’yı hemen terk etmesi sartıyla Muğla’ya girmeyeceklerini bildirdi CavitBey’in bu istekleri Hamza Bey’e bildirildiği zaman o bu istekleri ret ederek mücadele kararı aldı Bunun üzerine Muğla’da, Demirci birliklerine karsı üçsavunma birliği olusturuldu Ancak, 27 Kasım 1919 tarihinde Yüzbası CavitBey’in Komutasındaki Demirci birlikleri Muğla’da kurulan savunma birliklerini yararak Ragıp Bey ile birlikte Yörük Ali Efe’nin bulunduğu Bekir Ağa Köskü’ne ulastı Durumun vehametini anlayan Muğla’nın ileri gelenleriMutasarrıflık Binası’nda Bozüyüklü Hacı Süleyman Efendinin Baskanlığı’ nda Yörük Ali Efe ile Demirci Mehmet Efe taraftarlarını barıstırmak için bir uzlastırma komitesi olusturdular Aslında burada kozlarını paylasan Demirci ileYörük Ali Efe değil onların desteği ile hareket eden Ragıp Bey ile Hamza Bey idi Uzun görüsmeden sonra komite Yörük Ali Efe ile Demirci Mehmet Efe’ninadamlarından Yüzbası Cavit Bey arasında bir uzlasma sağladı Bunun üzerineCavit Bey Bekir Ağa Köskü’ndeki kusatmayı kaldırdı ve Yörük Ali Efe ile adamları da buradan dısarı çıktı 28 Kasım 1919 tarihinde de Yörük Ali Efe ile Demirci Mehmet Efe’nin adamları birlikte Muğla’yı terk ederek Yunan kuvvetlerine karsı savasmak üzere Aydın-Kösk Cephesine gittiler 3 Nisan 1920 tarihini izleyen günlerde Yörük Ali Efe kızanları (adamları) ile tekrar Muğla’ya geldi Aslında, Efe o günlerde Kösk Cephesi’ninhazırlığı içindedir ve Muğla’ya da Hamza Bey vasıtasıyla egemendir Bu dönemde Kuva-yı Milliye’nin Muğla Karargah Komutanı Türidizade Kamil Bey’dir Kamil Bey, Efelerden Yörük Ali Efe’yi Bekir AğaKösküne ve Kıllıoğlu Hüseyin Efe’yi de Serif Efendi’nin evine yerlestirdi Diğer Kuva-yı Milliye birlikleri Aydın Cephesi’nde Yunan’a karsı savasırken bu efeler Muğla’da gününü gün etmeye çalısırlar Yörük Ali Efe Muğla esrafının birisine damat olmaya çalısırYörük Ali’nin o günlerdeki emmisi (amcası)Hamza Bey kurnaz bir planı uygulamaya koyarak efenin gazabına uğramamak için birçok Muğla esrafının kızını yalandan Yörük Ali ile nisanlar KıllıoğluHüseyin Efe’de aynı düsünceler içindedir Nitekim O, Serif Efenditorunlarından bir kızı istetir Serif Efendi’de, Hamza Bey gibi yalandan bazıesraf kızlarını Kıllıoğlu Hüseyin Efe ile nisanlar Efeler kendi zevklerini tatmin etmeye çalısırlarken onların adamları da Muğla çarsısında esnaf ve zanaatkarı iflas noktasına getirdiler Kendilerinegösterilen Asçı Abdurrahman, Halil Đbrahim Çavus ve Muhacir Kocabıyık Halil Đbrahim Lokantalarında günlük 70 ile 120 Lira arasında yemek yediler Hesapsorulduğu zaman ise hesabı Heyet-i Milliye ödeyecek dediler19 Efelerin bası olan Yörük Ali Efe bugünkü Belediye Parkı’nda bulunan çınar ağacının altına Meshur “Çınaraltı Mahkemesi”ni kurdu Burada birçokalacak-verecek kavga, anlasmazlık gibi davalara baktı Adamları da sokaklardadolasarak herkesi namaz vaktinde’’Haydin namaza’’ diyerek camilere gönderdi Gitmeyenleri ise kırbaçlayarak zorla gönderdiler 22 Nisan 1920’de Muğla’ya gelen 57 Tümen Komutanı Miralay SefikBey, Efelerin ve adamlarının Muğla’daki faaliyetlerine ve kızanlarının birçok değerli esyaya sahip olduklarına bizzat sahit oldu Bunun üzerine Aydın’ınYunanlılar tarafından tahliye olacağı sayiasını yayarak Efelerin Muğla’dan 24 Nisan 1920’de ayrılmasını sağladı 23 Nisan 1920’de TBMM açıldıktan hemen sonra TBMM Hükümeti cephelerin sevk ve idaresini ele almak için faaliyete geçti Bu amaçla 29 Mayıs1920’de Meclis’te gizli bir oturum yapıldı Meclis’te bu amaçla çesitli toplantıve hazırlıklar yapılırken 22 Haziran 1920’de Yunan genel taarruzu basladı ve süratle gelisti Bu Yunan taarruzu karsısında aciz kalan TBMM Hükümeti, BatıCephesi’ni bir emir komuta alma isini hızlandırdı ve 18 Haziran 1920’de Batı Cephesi Komutanlığı’na Ali Fuat Pasa görevlendirildi 24-25 Haziran 1920tarihli Vekiller Heyeti kararı ile de buna ait detaylar tespit edildi Buna göreĐzmir Güney Cephesi yine Albay Sefik Bey’in komutası altında kaldı BöyleceYörük Ali Efe’nin komuta ettiği birlikler de Albay Sefik Bey’in emrine girmis oldu Milli Aydın Alayı’nın Çayyüzü Taburu’nu olusturan Muğla milis kuvvetleri de Batı Cephesi kurulduktan sonra bu cephenin 37 Piyade Alayıiçinde yer aldı |
|
|
|
Üye olmanıza kesinlikle gerek yok !
Konuya yorum yazmak için sadece buraya tıklayınız.
Bu sitede 1 günde 10.000 kişiye sesinizi duyurma fırsatınız var.
IP adresleri kayıt altında tutulmaktadır. Aşağılama, hakaret, küfür vb. kötü içerikli mesaj yazan şahıslar IP adreslerinden tespit edilerek haklarında suç duyurusunda bulunulabilir.
Konuya yorum yazmak için sadece buraya tıklayınız.
Bu sitede 1 günde 10.000 kişiye sesinizi duyurma fırsatınız var.
IP adresleri kayıt altında tutulmaktadır. Aşağılama, hakaret, küfür vb. kötü içerikli mesaj yazan şahıslar IP adreslerinden tespit edilerek haklarında suç duyurusunda bulunulabilir.
«
Önceki Konu
|
Sonraki Konu
»
|
|
ForumSinsi.com hakkında yapılacak tüm şikayetlerde ilgili adresimizle iletişime geçilmesi halinde kanunlar ve yönetmelikler çerçevesinde en geç 1 (Bir) Hafta içerisinde gereken işlemler yapılacaktır. İletişime geçmek için buraya tıklayınız.