Roma Dönemi Kiliseleri Mimarisi, Doğu Roma Mimarisi

roma dönemi kiliseleri mimarisi, doğu roma mimarisi



San Paolo Kilisesi (Arap Camii, 717)

Aziz Akataleptos Kilisesi (Kalenderhane Camii, 11yy)

Bozdoğan kemerinin doğu ucunda bulunan 11 yy kilisesi Fatih tarafından 15 yy'da zaviye olarak Kalender dervişlerine verilerek camiye çevrilmiştir Halen görülebilen

nefis mermer kaplamaları ve süslemeleriyle Bizans kiliselerinin en güzellerindendir Kare içinde haç planlı kilise tipinin İstanbul'daki en önemli örneğidir Kentin ikonaklazma dönemi öncesinden kalma tek figüratif mozaiği (7yy'a tarihlenen Çocuk İsa mozaiği) ve Teotokos Kriotissa mozaiği de buradadır

Azizler Bedros ve Markos Kilisesi (Atik Mustafa Paşa Camii, 458)

Blakerna Ayazma Kilisesi (Panayia Vlaherna, Balat, 450)

Gastriya Manastırı (Sancaktar Hayrettin Mescidi, 867)

Hagia Irene (Aya Irini, 532, onarım:740)

Hagia Sophia (Ayasofya, 360-532)

Dünya mimarlık tarihinin en görkemli yapılarından olan Ayasofya’nın yapımına Doğu Roma İmparatoru Büyük Constantinus döneminde başlanmıştır Bazilika planlı, ahşap çatılı bu yapı, bir ayaklanma sonunda yanmış ve yapıdan hiçbir kalıntı günümüze gelmemiştir İmparator II Theodosius, Ayasofya`yı ikinci defa yaptırmış ve 415`te ibadete açmıştır Ancak, bu bina da 532’de Nika Ayaklanması sırasında yanarak yok olmuştur İmparator Iustinianus (527-565) ilk iki Ayasofya`dan daha

büyük bir

kilise yaptırmak istemiş, çağın ünlü mimarlarından Miletoslu İsidoros ve Trallesli Anthemios`a günümüze ulaşan Ayasofya`yı yaptırmıştır Mimari yönden incelendiğinde büyük bir orta mekân, iki yan mekân (nef), apsis, iç ve dış nartekslerden meydana gelmiştir İç mekân, 100 x 70 m ölçüsünde olup, üzeri dört büyük ayağın taşıdığı 55 m yüksekliğinde, 3031 m çapında kubbe ile örtülmüştür Ayasofya'nın mimarisinin yanı sıra mozaikleri de büyük önem taşımaktadır En eski mozaikler iç narteks ve yan neflerde altın yaldızlı geometrik ve bitkisel motifli olan mozaiklerdir

Fatih’in İstanbul’u fethi ile birlikte camiiye çevrilmiştir Fatih İstanbul’u alınca ilk Cuma namazını burada kılmıştır Çeşitli dönemlerde bir mihrap ve 4 minare eklendi Yapının altında su sarnıcı ve tüneller de bulunmaktadır Ayasofya 1934’te Bakanlar Kurulu kararı ile müzeye dönüştürülerek 1 Şubat 1935’te ziyarete açılmıştır

Mozaik Sanatı: Çeşitli renklerdeki taş, mermer, cam gibi küçük parçaların bir zemin üzerinde farklı tekniklerle yan yana getirilmesiyle yapılan figürlü ya da figürsüz duvar resimleri ve tavan döşemeleridir Bizans imparatorluğu mozaik sanatına çok büyük önem vermiştir Mozaik resim sanatı ve duvar bezemeciliğinin en güzel örnekleri, Ayasofya, Kariye Camisi, Tekfur Sarayı'nda görülmektedir

Hagia Andreas Kilisesi (Kocamustafapaşa Camii, 408)

Kostantin Lips Kilisesi (Fenari İsa Camii, 908)

Myrelaion Kilisesi (Bodrum Mesih Paşa Camii, 920

Pammakaritos Kilisesi (Fethiye Camii, 1071)

Khora Kilisesi (Kariye Müzesi, 509)

Bizans sanatının başyapıtlarından biridir Geç dönem Bizans mozaikleri ve freskleriyle ünlü yapının dış narteksinde İsa'nın hayatı, iç nartekste ise Meryem'in hayatı ile ilgili sahneler yer almaktadır Apsiste görülen Diriliş (Anastasis) sahnesi ise görülmeye değerdir 16 yüzyıl başlarında camiye dönüştürülen yapı, bugün müze olarak kullanılmaktadır

Pantokrator Kilisesi (Zeyrek Camii, 1125)

Günümüze ulaşabilmiş, mozaikleri ile ünlü, önemli Bizans yapılarından biridir Birbirine bitişik üç ayrı yapıdan oluşan bina tuğladan inşa edilmiştir Binanın üzeri beş kubbe ile kaplanmıştır Ayasofya’dan sonra ayakta kalan en

büyük kilisedir Fatih zamanında camiye çevrilmiştir

Sergios ve Bakos Kilisesi (Küçük Ayasofya Camii, 527)

Bizans İmparatoru I Jüstinyen zamanında yapılmış olan eser erken Hristiyanlık döneminin merkezi planlı ve

çevresi dehlizli, galerili yapılarının en güzellerinden biridir II Beyazıt döneminde camiye dönüştürülmüştür Türkler’in Küçük Ayasofya diye adlandırdıkları kilise, ilginç planı ve kubbesiyle dikkat çeker

Pantepoptes Kilisesi (Eski İmaret Camii, 1085-1090)

St Theodore Kilisesi (Vefa Kilise Camii, 12yy)

St Theodosia Kilisesi (Gül Camii, 867–886)

Yeraltı Camii (Kurşunlu Mahzen, 6yy)

Blakherna Saray Kompleksi (491-518)