Roma Dönemi Kiliseleri Mimarisi, Doğu Roma Mimarisi
 

roma dönemi kiliseleri mimarisi, doğu roma mimarisi

http://frmsinsi.net/images/forumsins...sinsi.net_.jpg

San Paolo Kilisesi (Arap Camii, 717)

Aziz Akataleptos Kilisesi (Kalenderhane Camii, 11.yy)

Bozdoğan kemerinin doğu ucunda bulunan 11. yy kilisesi. Fatih tarafından 15. yy'da zaviye olarak Kalender dervişlerine verilerek camiye çevrilmiştir. Halen görülebilen

nefis mermer kaplamaları ve süslemeleriyle Bizans kiliselerinin en güzellerindendir. Kare içinde haç planlı kilise tipinin İstanbul'daki en önemli örneğidir. Kentin ikonaklazma dönemi öncesinden kalma tek figüratif mozaiği (7.yy'a tarihlenen Çocuk İsa mozaiği) ve Teotokos Kriotissa mozaiği de buradadır.

Azizler Bedros ve Markos Kilisesi (Atik Mustafa Paşa Camii, 458)

Blakerna Ayazma Kilisesi (Panayia Vlaherna, Balat, 450)

Gastriya Manastırı (Sancaktar Hayrettin Mescidi, 867)

Hagia Irene (Aya Irini, 532, onarım:740)

Hagia Sophia (Ayasofya, 360-532)

Dünya mimarlık tarihinin en görkemli yapılarından olan Ayasofya’nın yapımına Doğu Roma İmparatoru Büyük Constantinus döneminde başlanmıştır. Bazilika planlı, ahşap çatılı bu yapı, bir ayaklanma sonunda yanmış ve yapıdan hiçbir kalıntı günümüze gelmemiştir. İmparator II. Theodosius, Ayasofya`yı ikinci defa yaptırmış ve 415`te ibadete açmıştır. Ancak, bu bina da 532’de Nika Ayaklanması sırasında yanarak yok olmuştur. İmparator Iustinianus (527-565) ilk iki Ayasofya`dan daha

büyük bir

kilise yaptırmak istemiş, çağın ünlü mimarlarından Miletoslu İsidoros ve Trallesli Anthemios`a günümüze ulaşan Ayasofya`yı yaptırmıştır. Mimari yönden incelendiğinde büyük bir orta mekân, iki yan mekân (nef), apsis, iç ve dış nartekslerden meydana gelmiştir. İç mekân, 100 x 70 m. ölçüsünde olup, üzeri dört büyük ayağın taşıdığı 55 m. yüksekliğinde, 30.31 m. çapında kubbe ile örtülmüştür. Ayasofya'nın mimarisinin yanı sıra mozaikleri de büyük önem taşımaktadır. En eski mozaikler iç narteks ve yan neflerde altın yaldızlı geometrik ve bitkisel motifli olan mozaiklerdir.

Fatih’in İstanbul’u fethi ile birlikte camiiye çevrilmiştir. Fatih İstanbul’u alınca ilk Cuma namazını burada kılmıştır. Çeşitli dönemlerde bir mihrap ve 4 minare eklendi. Yapının altında su sarnıcı ve tüneller de bulunmaktadır. Ayasofya 1934’te Bakanlar Kurulu kararı ile müzeye dönüştürülerek 1 Şubat 1935’te ziyarete açılmıştır.

Mozaik Sanatı: Çeşitli renklerdeki taş, mermer, cam gibi küçük parçaların bir zemin üzerinde farklı tekniklerle yan yana getirilmesiyle yapılan figürlü ya da figürsüz duvar resimleri ve tavan döşemeleridir. Bizans imparatorluğu mozaik sanatına çok büyük önem vermiştir. Mozaik resim sanatı ve duvar bezemeciliğinin en güzel örnekleri, Ayasofya, Kariye Camisi, Tekfur Sarayı'nda görülmektedir.

Hagia Andreas Kilisesi (Kocamustafapaşa Camii, 408)

Kostantin Lips Kilisesi (Fenari İsa Camii, 908)

Myrelaion Kilisesi (Bodrum Mesih Paşa Camii, 920

Pammakaritos Kilisesi (Fethiye Camii, 1071)

Khora Kilisesi (Kariye Müzesi, 509)

Bizans sanatının başyapıtlarından biridir. Geç dönem Bizans mozaikleri ve freskleriyle ünlü yapının dış narteksinde İsa'nın hayatı, iç nartekste ise Meryem'in hayatı ile ilgili sahneler yer almaktadır. Apsiste görülen Diriliş (Anastasis) sahnesi ise görülmeye değerdir. 16. yüzyıl başlarında camiye dönüştürülen yapı, bugün müze olarak kullanılmaktadır.

Pantokrator Kilisesi (Zeyrek Camii, 1125)

Günümüze ulaşabilmiş, mozaikleri ile ünlü, önemli Bizans yapılarından biridir. Birbirine bitişik üç ayrı yapıdan oluşan bina tuğladan inşa edilmiştir. Binanın üzeri beş kubbe ile kaplanmıştır. Ayasofya’dan sonra ayakta kalan en

büyük kilisedir. Fatih zamanında camiye çevrilmiştir.

Sergios ve Bakos Kilisesi (Küçük Ayasofya Camii, 527)

Bizans İmparatoru I. Jüstinyen zamanında yapılmış olan eser erken Hristiyanlık döneminin merkezi planlı ve

çevresi dehlizli, galerili yapılarının en güzellerinden biridir. II. Beyazıt döneminde camiye dönüştürülmüştür. Türkler’in Küçük Ayasofya diye adlandırdıkları kilise, ilginç planı ve kubbesiyle dikkat çeker.

Pantepoptes Kilisesi (Eski İmaret Camii, 1085-1090)

St. Theodore Kilisesi (Vefa Kilise Camii, 12.yy)

St. Theodosia Kilisesi (Gül Camii, 867–886)

Yeraltı Camii (Kurşunlu Mahzen, 6.yy)

Blakherna Saray Kompleksi (491-518)