Şengül Şirin
|
Ekvador-Tarihi-Ekonomisi-Doğal Yapısı
Ekvador-Tarihi-Ekonomisi-Doğal Yapısı
Güney Amerika'nın Büyük Okyanus kıyısında, Peru ile Kolombiya arasında yer alır Resmi adı Ekvador Cumhuriyeti'dir
EKVADOR'A İLİŞKİN BİLGİLER
RESMİ ADI: Ekvador Cumhuriyeti
YÖNETİM BİÇİMİ: Tek meclisli, çok partili cumhuriyet
YÜZÖLÇÜMÜ: 270 667 km2
NÜFUS (1991): 11 079 000
BAŞKENT: Ûuito
BAŞLICA KENTLER VE NÜFUSLARI (1990): Guayaquil (1 475 118), Ûuito (1 094 318), Cuenca (195 738), Machala (143 892), Portoviejo (134 180)
DIŞ ÜLKELERE SATILAN ÖNEMLİ ÜRÜNLER: Petrol,muz, kahve, kakao, deniz ürünleri, balsa kerestesi
EĞİTİM: 612 yaş grubu için ilköğrenim zorunludur
Ülkeyi kuzeygüney doğrultusunda 700 km boyunca kesen And Dağları ekvator kuşağına özgü iklim koşullarını önemli ölçüde yumuşatır And Dağları'nın Ekvador sınırları içinde kalan en yüksek noktaları Chimborazo (6 272 metre) ve dünyanın en yüksek etkin yanardağı Cotopaxi'dir (5 948 metre) Ülke volkanik ve son derece hareketli bir deprem kuşağında yer alır
And Dağları Ekvador u birbirine paralel iki sıra halinde keser; dağ sıraları arasında, yüksekliği 2 0003 000 metre arasında değişen sert iklimli yayla ve düzlükler vardır Bu düzlükleri kesen vadilerde iklim daha yumuşaktır Ekvadorun sıcak bölgeleri Büyük Okyanus ile And Dağları arasında kalan alçak kesimlerdir And Dağları'nın doğusunda kalan yağışlı bölge tropik yağmur ormanlarıyla kaplıdır
Ülkenin en önemli ırmağı Guayas, Amazon'un çeşitli kollarıyla beslenerek Büyük Okyanus'a dökülür ve ulaşıma elverişlidir Ekvador'un en uzun ırmağı Napo, Peru'da Amazon'la birleşir
Ekvador'un yağmur ormanlarında sayısız böcek türlerinin yanı sıra sinekkapan, tangara, ispinoz, papağan, karıncakuşu ve akbaba
gibi çeşitli kuşlar yaşar Ayrıca alpaka ve lama gibi dağ hayvanları; geyik, tapir, çok sayıda maymun türleri; jaguar, puma, boa ve kayman denilen timsahlara rastlapır Irmak ve göllerde Amazon'a özgü ilginç balıklar yaşar
Ekvador'un 1 000 km açığında, 18 adadan oluşan Galâpagos Adaları yer alır Soğuk Peru (Humboldt) Akıntısı adalarda egemen olan ekvator iklimi koşullarım bir ölçüde yumuşatır Galâpagos Adaları'nda en çok rastlanan hayvan türleri denizaslanı, siyah ispinoz ve dev kara kaplumbağalarıdır {bak Galâpagos ADALARI)
Ekvador nüfusunun çoğu İspanyol ve Yerli melezi mestizolardan oluşur Nüfusun yüzde 9'unu İspanyol asıllı beyazlar; yaklaşık yüzde 10'unu Siyahlar oluşturur Bunlar sömürgecilik döneminde Afrika'dan köle olarak getirilen Siyahlar'ın torunlarıdır; genellikle ülkenin kuzey kıyılarında yaşarlar Nüfusun bir bölümü de AvrupalıAfrikalı melezi mulattolardan oluşur Sayıları giderek azalan Yerliler dağ vadilerinde yaşarlar ve nüfusun en yoksul kesimini oluştururlar
Ekvador'un başkenti Quito sönmüş bir yanardağın eteklerinde, deniz düzeyinden 2 850 metre yükseklikte kurulmuştur Quito' nun, ortalama sıcaklığı 13°C olan serin bir iklimi vardır Özgün bir mimari yapısı olan Quito Güney Amerika'nın en güzel kentlerinden biridir Guayaquil ise ülkenin başlıca limanı ve ticaret merkezidir
Ekvador'un başlıca tarım ürünleri kauçuk, şekerkamışı, muz, portakal, hindistancevizi ve kakaodur Ayrıca, lifleri dokumacılıkta kullanılan kapok ağacı, yaprakları Panama
Şapkası'nın yapımında kullanılan toquilla önemli tarım ürünleri arasındadır (bak KApok) Başlıca tarımsal ihraç ürünleri kakao, kahve ve pirinçtir Ülke sanayisi petrol ürünleri, çikolata, şeker, kimyasal maddeler, kumaş ve dokuma gibi ürünlere dayanır
Ekvador'da kısmen gelişmiş bir karayolu sistemi vardır PanAmerikan karayolu ülkeyi kuzeygüney doğrultusunda keser Irmaklar ve demiryolları da ülke içi ulaşımda önemli bir rol oynar Ülkede uluslararası iki havalimanı vardır
1972'de başlayan askeri yönetim, Başkan Velasco Ibarra'nın 1979'da ölümüyle sona erdi Yapılan seçimlerde, reformcu bir programı savunan, sosyal demokrat eğilimli Jaime Roldos Aguilera başkan seçildi Kısa zamanda halk arasındaki desteğini yitiren Aguilera 1982'de bir uçak kazasında ölünce yerine Hıristiyan Demokrat Parti'den (PDC) Osvaldo Hurtado Larrea geçti Ne sendikaları, ne de iş çevrelerini memnun edebilen Larrea 1984'teki seçimleri yitirdi
Başkan seçilen Sosyal Hıristiyan Parti (PSC) adayı Leon Febres Cordero serbest piyasaya dayalı ekonomik politikalar izledi Ordu içindeki darbe girişimlerine karşı yumuşak davrandığı için halk arasındaki desteğini yitirdi 1988'deki seçimleri Demokratik Sol'un (İD) adayı Rodrigo Borja Cevallos kazandı Cevallos'un karşı karşıya bulunduğu en önemli sorunlar tırmanan enflasyon ve büyük dış borç yüküydü Alınan önlemlerle enflasyon biraz düştü, ama gelir dağılımı daha da bozuldu 1990'da yapılan ara seçimlerde Cevallos'un partisi yenilgiye uğradı Eski başkan Cordero'nun partisi
PSC meclisteki en güçlü parti konumuna geldi Bu gelişmelere karşın, hükümet ekonomik reform politikalarını sürdürdü Ağustos 1992'de yapılan başbakanlık seçimlerini, yeni oluşturulan muhafazakâr koalisyon Cumhuriyetçi Birlik Partisi'nin adayı Sixto Duran Ballen kazandı
Amazon bölgesinde petrol aramalarının yarattığı çevre sorunları ve buralarda yaşayan Yerliler'in hakları, son yılların en çok tartışılan konuları arasındaydı
Tarih
15 yüzyıldan önce Ekvador'un dağlık bölgelerinde ve kıyılarında tarım ve balıkçılıkla uğraşan çeşitli Yerli topluluklar yaşıyordu 1450'lerde bölgeye giren İnkalar Yerli kabileleri egemenlikleri altına aldılar Daha sonra iç savaşlar yüzünden zayıflayan İnkalar 1534'te Francisco Pizarro önderliğindeki İspanyol istilacılara yenik düştü (bak Pizarro Francisco) Ekvador 1822'de bağımsızlığını kazanarak, Simön Bolîvar önderliğinde kurulan Büyük Kolombiya Konfederasyonu'na katıldı (bak Bolîvar Sîmön) 1830'da konfederasyondan ayrıldı ve bağımsızlığını ilan etti 1979'dan beri seçimle işbaşına gelen hükümetler tarafından yönetilmektedir
__________________
Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır
|