Ekvador-Tarihi-Ekonomisi-Doğal Yapısı
 

Ekvador-Tarihi-Ekonomisi-Doğal Yapısı


Güney Amerika'nın Büyük Okyanus kıyısında, Peru ile Kolombiya arasında yer alır. Resmi adı Ekvador Cumhuriyeti'dir.

EKVADOR'A İLİŞKİN BİLGİLER

RESMİ ADI: Ekvador Cumhuriyeti.

YÖNETİM BİÇİMİ: Tek meclisli, çok partili cumhuriyet.

YÜZÖLÇÜMÜ: 270.667 km2.

NÜFUS (1991): 11.079.000.

BAŞKENT: Ûuito.

BAŞLICA KENTLER VE NÜFUSLARI (1990): Guayaquil (1.475.118), Ûuito (1.094.318), Cuenca (195.738), Machala (143.892), Portoviejo (134.180).

DIŞ ÜLKELERE SATILAN ÖNEMLİ ÜRÜNLER: Petrol,muz, kahve, kakao, deniz ürünleri, balsa kerestesi.

EĞİTİM: 612 yaş grubu için ilköğrenim zorunludur.


Ülkeyi kuzeygüney doğrultusunda 700 km boyunca kesen And Dağları ekvator kuşağına özgü iklim koşullarını önemli ölçüde yumuşatır. And Dağları'nın Ekvador sınırları içinde kalan en yüksek noktaları Chimborazo (6.272 metre) ve dünyanın en yüksek etkin yanardağı Cotopaxi'dir (5.948 metre). Ülke volkanik ve son derece hareketli bir deprem kuşağında yer alır.

And Dağları Ekvador u birbirine paralel iki sıra halinde keser; dağ sıraları arasında, yüksekliği 2.0003.000 metre arasında değişen sert iklimli yayla ve düzlükler vardır. Bu düzlükleri kesen vadilerde iklim daha yumuşaktır. Ekvadorun sıcak bölgeleri Büyük Okyanus ile And Dağları arasında kalan alçak kesimlerdir. And Dağları'nın doğusunda kalan yağışlı bölge tropik yağmur ormanlarıyla kaplıdır.

Ülkenin en önemli ırmağı Guayas, Amazon'un çeşitli kollarıyla beslenerek Büyük Okyanus'a dökülür ve ulaşıma elverişlidir. Ekvador'un en uzun ırmağı Napo, Peru'da Amazon'la birleşir.

Ekvador'un yağmur ormanlarında sayısız böcek türlerinin yanı sıra sinekkapan, tangara, ispinoz, papağan, karıncakuşu ve akbaba
gibi çeşitli kuşlar yaşar. Ayrıca alpaka ve lama gibi dağ hayvanları; geyik, tapir, çok sayıda maymun türleri; jaguar, puma, boa ve kayman denilen timsahlara rastlapır. Irmak ve göllerde Amazon'a özgü ilginç balıklar yaşar.

Ekvador'un 1.000 km açığında, 18 adadan oluşan Galâpagos Adaları yer alır. Soğuk Peru (Humboldt) Akıntısı adalarda egemen olan ekvator iklimi koşullarım bir ölçüde yumuşatır. Galâpagos Adaları'nda en çok rastlanan hayvan türleri denizaslanı, siyah ispinoz ve dev kara kaplumbağalarıdır {bak. Galâpagos ADALARI).
Ekvador nüfusunun çoğu İspanyol ve Yerli melezi mestizolardan oluşur. Nüfusun yüzde 9'unu İspanyol asıllı beyazlar; yaklaşık yüzde 10'unu Siyahlar oluşturur. Bunlar sömürgecilik döneminde Afrika'dan köle olarak getirilen Siyahlar'ın torunlarıdır; genellikle ülkenin kuzey kıyılarında yaşarlar. Nüfusun bir bölümü de AvrupalıAfrikalı melezi mulattolardan oluşur. Sayıları giderek azalan Yerliler dağ vadilerinde yaşarlar ve nüfusun en yoksul kesimini oluştururlar.

Ekvador'un başkenti Quito sönmüş bir yanardağın eteklerinde, deniz düzeyinden 2.850 metre yükseklikte kurulmuştur. Quito' nun, ortalama sıcaklığı 13°C olan serin bir iklimi vardır. Özgün bir mimari yapısı olan Quito Güney Amerika'nın en güzel kentlerinden biridir. Guayaquil ise ülkenin başlıca limanı ve ticaret merkezidir.
Ekvador'un başlıca tarım ürünleri kauçuk, şekerkamışı, muz, portakal, hindistancevizi ve kakaodur. Ayrıca, lifleri dokumacılıkta kullanılan kapok ağacı, yaprakları Panama

Şapkası'nın yapımında kullanılan toquilla önemli tarım ürünleri arasındadır (bak.KApok). Başlıca tarımsal ihraç ürünleri kakao, kahve ve pirinçtir. Ülke sanayisi petrol ürünleri, çikolata, şeker, kimyasal maddeler, kumaş ve dokuma gibi ürünlere dayanır.
Ekvador'da kısmen gelişmiş bir karayolu sistemi vardır. PanAmerikan karayolu ülkeyi kuzeygüney doğrultusunda keser. Irmaklar ve demiryolları da ülke içi ulaşımda önemli bir rol oynar. Ülkede uluslararası iki havalimanı vardır.

1972'de başlayan askeri yönetim, Başkan Velasco Ibarra'nın 1979'da ölümüyle sona erdi. Yapılan seçimlerde, reformcu bir programı savunan, sosyal demokrat eğilimli Jaime Roldos Aguilera başkan seçildi. Kısa zamanda halk arasındaki desteğini yitiren Aguilera 1982'de bir uçak kazasında ölünce yerine Hıristiyan Demokrat Parti'den (PDC) Osvaldo Hurtado Larrea geçti. Ne sendikaları, ne de iş çevrelerini memnun edebilen Larrea 1984'teki seçimleri yitirdi.

Başkan seçilen Sosyal Hıristiyan Parti (PSC) adayı Leon Febres Cordero serbest piyasaya dayalı ekonomik politikalar izledi. Ordu içindeki darbe girişimlerine karşı yumuşak davrandığı için halk arasındaki desteğini yitirdi. 1988'deki seçimleri Demokratik Sol'un (İD) adayı Rodrigo Borja Cevallos kazandı. Cevallos'un karşı karşıya bulunduğu en önemli sorunlar tırmanan enflasyon ve büyük dış borç yüküydü. Alınan önlemlerle enflasyon biraz düştü, ama gelir dağılımı daha da bozuldu. 1990'da yapılan ara seçimlerde Cevallos'un partisi yenilgiye uğradı. Eski başkan Cordero'nun partisi

PSC meclisteki en güçlü parti konumuna geldi. Bu gelişmelere karşın, hükümet ekonomik reform politikalarını sürdürdü. Ağustos 1992'de yapılan başbakanlık seçimlerini, yeni oluşturulan muhafazakâr koalisyon Cumhuriyetçi Birlik Partisi'nin adayı Sixto Duran Ballen kazandı.

Amazon bölgesinde petrol aramalarının yarattığı çevre sorunları ve buralarda yaşayan Yerliler'in hakları, son yılların en çok tartışılan konuları arasındaydı.

Tarih

15. yüzyıldan önce Ekvador'un dağlık bölgelerinde ve kıyılarında tarım ve balıkçılıkla uğraşan çeşitli Yerli topluluklar yaşıyordu. 1450'lerde bölgeye giren İnkalar Yerli kabileleri egemenlikleri altına aldılar. Daha sonra iç savaşlar yüzünden zayıflayan İnkalar 1534'te Francisco Pizarro önderliğindeki İspanyol istilacılara yenik düştü (bak. Pizarro. Francisco). Ekvador 1822'de bağımsızlığını kazanarak, Simön Bolîvar önderliğinde kurulan Büyük Kolombiya Konfederasyonu'na katıldı (bak. Bolîvar. Sîmön). 1830'da konfederasyondan ayrıldı ve bağımsızlığını ilan etti. 1979'dan beri seçimle işbaşına gelen hükümetler tarafından yönetilmektedir.