Sinema Tarihi -2-

Sovyet Sineması

Sovyetler Birliği’nde sesli döneme 1930’dan sonra geçildi

Kurgu kuramcılarının büyük bir kısmı sinemaya ayak uyduramazken ;
- Nikolay Ekk
- Sergey Yutkieviç
- Fredrik Ermiev
- Esrgey ve Geirgio Vasilyev gibi genç sinemacılar sesli filme kolaylıkla uyum sağlayıp başarılı örnekler verdiler
Pudovkin film çekimlerinden uzaklaştı

Vertov ise birkaç sesli film çekti

Kurgu kuramcıları arasında bu yeniliğe mükemmel bir şekilde uyum sağlayan sadece Ayzenştayn oldu

Film çekimlerine kısa bir süre ara veren Ayzenştayn, 1935’te Turgenyev’in “Bejin Çayırı” adlı eserinden bir senaryo hazırladı ve aynı yıl çekimlere başladı
Baştan beri bu projeyi engellemeye çalışan Sovyet yönetimi 1937’de filmi tamamen durdurdu ve negatiflere el koydu


2 Dünya Savaşı sırasında Moss Film Stüdyolarında çıkan yangında itfaiyenin sıktığı sular yüzünden filmin bütün negatifleri ve pozitifleri yok oldu

Ölümünden sonra Ayzenştayn’ın belgeleri arasında Bejin Çayırının tüm çekimlerinden kesilip saklanmış parçalar bulundu
Ünlü Sovyet yönetmeni Yutkieviç küçük film parçalarını çoğalttı ve bu donuk resimleri Ayzenştayn’ın orijinal senaryosuna sadık kalarak montajladı

“Bejin Çayırı” adı altında gösterilen film Yutkeviç’in yaptığı bu düzenlemedir

Ayzenştayn’ın ilk sesli filmi 1938 de çektiği “Alexander Nevsky” dir

13 Yüzyılda Moğollar’ın işgaline uğrayan Rusya’nın bu işgalin ardından Teton Şovalyeleri’nin saldırısına uğraması ve halkın prens Nevsky önderliğinde işgalcileri yenmesini konu alan filmin önemli bir özelliği de 2 Dünya Savaşı’ndan 1 gün önce çekilmesiydi

Ayzenştayn adeta savaşı ve sonuçlarını önceden hissetmiş ve Sovyet halkına bir moral filmi hediye etmişti
Ayzenştayn filmi yapılacak konuyu seçmek , onu doğru ve sanatsal şekilde ele almak ve etkili bir biçimde yorumlamak açısından da ne denli yetenekli ve sağduyulu olduğunu gösterdi

Filmde ses ve müzik görüntüyle büyük bir uyum içindeydi
Sanatçı filmin müziklerini yapan ünlü kompozitör Prokofyef le birlikte uzun süre çalışmış ve her sahne için özel olarak müzik yapılmasını sağlamıştı

Ayzenştayn 1929’un ilk aylarında “Prekop” adlı bir film üzerinde çalışmaya başladı
Sağlık sorunları yüzünden bu proje gerçekleşemedi
Kısa bir süre sonra Fergana kanalı ile ilgili bir film yapmak üzere Taşkent,Semerkant, Buhara gibi şehirlere araştırma gezisine çıktı

Fakat yine çekimi, başladığı gece durduruldu

Moskova’ya dönüşünde Bolşov tiyatrosunda Wagner’in Die Walküre adlı eserini sahneledi

Korkunç İvan
İlk bölümünü 1944’te tamamladı, çok büyük ilgi gördü
2 bölüm 1946’da tamamlandı fakat Stalin İvan tiplemesinde kendisine yöneltilen eleştiriler üzerine filmi yasaklattı ve ancak film 13 yıl sonra gösterildi
3 bölümü tamamlayamadan öldü

Ayzenştayn’ın özellikle son 2 filmi,
-atraksiyonel montaj denemelerinden çok; süzülmüş bir estetik seçimi, zaman,mekan, görüntü düzeni, ses, renk gibi öğelerin bilinçli ve yaratıcı bir biçimde kullanımını gözler önüne seriyor ve onun adını sinema sanatını oluşturan sanatçıların arasına yazıyor
İNGİLİZ SİNEMASI

İngiliz Sineması’nda ilk sesli film:

- Hitchcock- Blackmail-1929
- Murder-1939
Ve bunu
Antony Asquith’in “A Cottage on Dartmoor-1930” izledi

1930’larda John Grierson’un öncülüğünde “İngiliz Belgesel Sinema” doğdu
İlk defa 1926’da Flaherty’nin “Moana” adlı filmi için “Belgesel” tanımı Grierson tarafından kullanıldı

İngiliz Belgesel Sineması, tüm dünyayı etkileyerek belgeselin bir tür olarak sinemaya girmesini sağladı
Bu dönemde konulu film alanıdaki uluslararası başarı:
A Korda’nın “The Private Life of Henry 8-1933” adlı filmi ile kazanıldı

Bu başarı İngiliz filmlerinin yurtdışına açılmasını sağladı Sinema endüstrisi canlandı ve yapım sayısı arttı

1937’de 200’den fazla film üretildi fakat çok geçmeden ekonomik sorunlar nedeniyle yapım sayısı düşmeye başladı