Sinema Tarihi -2-
 

Sovyet Sineması

Sovyetler Birliği’nde sesli döneme 1930’dan sonra geçildi.

Kurgu kuramcılarının büyük bir kısmı sinemaya ayak uyduramazken ;
- Nikolay Ekk
- Sergey Yutkieviç
- Fredrik Ermiev
- Esrgey ve Geirgio Vasilyev gibi genç sinemacılar sesli filme kolaylıkla uyum sağlayıp başarılı örnekler verdiler.
Pudovkin film çekimlerinden uzaklaştı.

Vertov ise birkaç sesli film çekti.

Kurgu kuramcıları arasında bu yeniliğe mükemmel bir şekilde uyum sağlayan sadece Ayzenştayn oldu.

Film çekimlerine kısa bir süre ara veren Ayzenştayn, 1935’te Turgenyev’in “Bejin Çayırı” adlı eserinden bir senaryo hazırladı ve aynı yıl çekimlere başladı.
Baştan beri bu projeyi engellemeye çalışan Sovyet yönetimi 1937’de filmi tamamen durdurdu ve negatiflere el koydu.


2. Dünya Savaşı sırasında Moss Film Stüdyolarında çıkan yangında itfaiyenin sıktığı sular yüzünden filmin bütün negatifleri ve pozitifleri yok oldu.

Ölümünden sonra Ayzenştayn’ın belgeleri arasında Bejin Çayırının tüm çekimlerinden kesilip saklanmış parçalar bulundu.
Ünlü Sovyet yönetmeni Yutkieviç küçük film parçalarını çoğalttı ve bu donuk resimleri Ayzenştayn’ın orijinal senaryosuna sadık kalarak montajladı.

“Bejin Çayırı” adı altında gösterilen film Yutkeviç’in yaptığı bu düzenlemedir.

Ayzenştayn’ın ilk sesli filmi 1938 de çektiği “Alexander Nevsky” dir.

13. Yüzyılda Moğollar’ın işgaline uğrayan Rusya’nın bu işgalin ardından Teton Şovalyeleri’nin saldırısına uğraması ve halkın prens Nevsky önderliğinde işgalcileri yenmesini konu alan filmin önemli bir özelliği de 2. Dünya Savaşı’ndan 1 gün önce çekilmesiydi.

Ayzenştayn adeta savaşı ve sonuçlarını önceden hissetmiş ve Sovyet halkına bir moral filmi hediye etmişti .
Ayzenştayn filmi yapılacak konuyu seçmek , onu doğru ve sanatsal şekilde ele almak ve etkili bir biçimde yorumlamak açısından da ne denli yetenekli ve sağduyulu olduğunu gösterdi.

Filmde ses ve müzik görüntüyle büyük bir uyum içindeydi.
Sanatçı filmin müziklerini yapan ünlü kompozitör Prokofyef le birlikte uzun süre çalışmış ve her sahne için özel olarak müzik yapılmasını sağlamıştı.

Ayzenştayn 1929’un ilk aylarında “Prekop” adlı bir film üzerinde çalışmaya başladı.
Sağlık sorunları yüzünden bu proje gerçekleşemedi.
Kısa bir süre sonra Fergana kanalı ile ilgili bir film yapmak üzere Taşkent,Semerkant, Buhara gibi şehirlere araştırma gezisine çıktı.

Fakat yine çekimi, başladığı gece durduruldu.

Moskova’ya dönüşünde Bolşov tiyatrosunda Wagner’in Die Walküre adlı eserini sahneledi.

Korkunç İvan
İlk bölümünü 1944’te tamamladı, çok büyük ilgi gördü.
2. bölüm 1946’da tamamlandı fakat Stalin İvan tiplemesinde kendisine yöneltilen eleştiriler üzerine filmi yasaklattı ve ancak film 13 yıl sonra gösterildi.
3. bölümü tamamlayamadan öldü.

Ayzenştayn’ın özellikle son 2 filmi,
-atraksiyonel montaj denemelerinden çok; süzülmüş bir estetik seçimi, zaman,mekan, görüntü düzeni, ses, renk gibi öğelerin bilinçli ve yaratıcı bir biçimde kullanımını gözler önüne seriyor ve onun adını sinema sanatını oluşturan sanatçıların arasına yazıyor.
İNGİLİZ SİNEMASI

İngiliz Sineması’nda ilk sesli film:

- Hitchcock- Blackmail-1929
- Murder-1939
Ve bunu
Antony Asquith’in “A Cottage on Dartmoor-1930” izledi.

1930’larda John Grierson’un öncülüğünde “İngiliz Belgesel Sinema” doğdu.
İlk defa 1926’da Flaherty’nin “Moana” adlı filmi için “Belgesel” tanımı Grierson tarafından kullanıldı.

İngiliz Belgesel Sineması, tüm dünyayı etkileyerek belgeselin bir tür olarak sinemaya girmesini sağladı.
Bu dönemde konulu film alanıdaki uluslararası başarı:
A. Korda’nın “The Private Life of Henry 8-1933” adlı filmi ile kazanıldı.

Bu başarı İngiliz filmlerinin yurtdışına açılmasını sağladı. Sinema endüstrisi canlandı ve yapım sayısı arttı.

1937’de 200’den fazla film üretildi fakat çok geçmeden ekonomik sorunlar nedeniyle yapım sayısı düşmeye başladı.