Haçlı Seferleri-Çocuk Haçlı Seferi-Son Haçlı Seferleri

Haçlı Seferleri-Çocuk Haçlı Seferi-Son Haçlı Seferleri

Tarih boyunca insanlar dinsel inançları uğruna birçok kez savaşa girdiler Bu savaşlardan biri de ortaçağda Batı Avrupalı Hıristiyanların Müslümanlar'ın elinde bulunan Kudüs'ü ve öteki kutsal toprakları almak için düzenledikleri Haçlı Seferleri'dir
Hz İsa'nın doğduğu yer olan Kudüs kenti Hıristiyanlar için büyük bir önem taşıyordu Hıristiyanlar bu kenti ziyaret edenlerin günahlarından arınacağına inanıyorlardı Ortadoğu'yu ele geçirerek Hıristiyan dünyasında söz sahibi olmak isteyen din adamları Kudüs'ü ve kutsal toprakları ele geçirmenin bir din görevi olduğunu söyleyerek Hıristiyanlar'ı harekete geçirmek için büyük çabalar harcadılar Bu seferler 1095'ten başlayarak 13 yüzyılın ikinci yarısına kadar sürdü Yola çıkmadan önce Haçhlar'ı kutsayan papa, bu kutsal savaşta bütün günahlarının bağışlanacağını söylüyordu Zengin soyluların yanı sıra krallar da büyük ordular kurabilmek amacıyla topraklarını sattılar; uzun süre yurtlarından uzak kaldılar Sefere katılan krallar arasında İngiltere Kralı I Richard (Aslan Yürekli) da vardı Bir söylentiye göre I Richard seferden dönerken Avrupa'da tutsak düştü ve bir kaleye kapatıldı Efendisini ararken oraya yolu düşen ozan Blondel, kale duvarlarının ardından şarkısına karşılık veren kralın sesini tanıyarak onu kurtardı


Batıda Haçlı Seferleri'ne katılan şövalyelere ve askerlere ilişkin anlatılanların çoğu yiğitlik ve cesaret öyküleridir Ne var ki, kutsal inançlar uğruna ve bir din görevi olarak başlayan Haçlı Seferleri zamanla, dinsel inançlarını bir kenara bırakarak mal ve para hırsıyla gözü dönen insanların bu uğurda
birbirlerini öldürmekten çekinmedikleri uzun ve kanlı bir mücadeleye dönüştü

Birinci Haçlı Seferi

1071'de Anadolu'ya girdikten sonra Anadolu Selçuklu Devleti'ni kuran Türkler düzenledikleri sürekli akınlarla Bizans İmparatorlu-ğu'nu tehdit ediyorlardı I Haçlı Seferi, Bizans İmparatoru I Aleksios'un Selçuklu tehdidine karşı Papa II Urbanus'tan yardım istemesiyle başladı {bak Anadolu Selçuklu Devletî; Bizans İmparatorluğu) Bizans'ın düşmesi Türkler'e Avrupa yolunun açılması demekti 1095'te Fransa'da Clermont Konsili' ni toplayan Papa II Urbanus Doğu Hıristi-yanlar'ını kurtarmanın kutsal bir görev olduğunu söyleyerek Bizans'a yardım çağrısında bulundu Çağrı olumlu karşılanarak 400 yıldır Müslümanlar'm egemenliğinde olan Kudüs'e ve öteki kutsal topraklara seferler düzenlenmesine ve sefere katılanların bir haç taşımasına karar verildi Papa II

Urbanus'un konuşmaları Hıristiyanlar üzerinde büyük bir etki yarattı Konsilin hemen ardından savaş hazırlıkları başlatıldı Binlerce Hıristiyan ilk Haçlı Seferi'nin sancağı altında bir araya geldi O sırada Pierre I’Hermite (Keşiş Pierre) adlı bir keşiş tüm Fransa'yı dolaşarak Kudüs'ün Müslümanlar'dan geri alınması için ateşli vaazlar verdi Yüzlerce yoksul köylü eşeğinin sırtında köyleri dolaşan bu adamın peşinden gitti Düzensiz ve başıbozuk birliklerden oluşan ordusuyla Konstantinopolis'e (İstanbul) ulaşan Pierre FHermite, I Aleksios'un asıl Haçlı ordusunu beklemesi için yaptığı uyarıya kulak asmayarak Nikaia'ya (İznik) kadar ilerledi Ama orada I Kılıç Arslan karşısında yenilgiye uğrayarak kılıçtan geçirildiler


Dört koldan oluşan Haçlı ordusu 1096 baharında Bizans'a doğru yola çıktı 1097'de Konstantinopolis'te birleşen ordulardan birincisinin başında Fransa Kralı I Philippe'in kardeşi Hugues de Vermandois ile Aşağı Lorraine Dükü Godefroi de Bouillon, ikinci ordunun başında Norman asıllı Bohemond, üçüncü ordunun başında Toulouse Kontu Raimond de Saint Gilles, dördüncünün başında da Flandre Kontu Robrecht bulunuyordu Çok geçmeden İmparator I Aleksios ile doğuda kendilerine ait krallıklar kurmak isteyen Haçlı ordusu komutanları arasında anlaşmazlıklar başladı
Haçlılar Temmuz 1097'de Nikaia'yı ele geçirdiler ve I Aleksios'la yapılan anlaşma uyarınca kenti Bizans'a bıraktılar Dorylaion (Eskişehir) önlerinde I Kılıç Arslan'in ordusuyla yaptıkları kanlı bir savaşın ardından Anadolu'yu geçerek Antiokheia'ya (Hatay) ulaştılar Uzun bir kuşatmanın ardından kenti ele geçirdiler Daha sonra Kudüs'e doğru yürümeyi sürdürdüren Haçlılar Temmuz 1099'da Fatımiler'in elinde bulunan Kudüs'ü alarak Müslüman ve Yahudi halkı kılıçtan geçirdiler


Godefroi de Bouillon, Advocatus sancti sepulchri (Kutsal Kabrin Koruyucusu) unvanıyla kentin yöneticiliğine getirildi Birkaç ay sonra Godefroi'nin ölümü üzerine kardeşi Kudüs Krallığı'nı kurarak I Baudouin adıyla taç giydi Daha sonra Filistin kıyılarını da ele geçiren Haçlılar orada üç devlet daha kurdular: Edessa (Urfa) Kontluğu, Trablus Kontluğu ve Antiokheia Prensliği
İlk Haçlı Seferi sırasında Haçlı şövalyeler bir araya gelerek Hospitalier, Templier ve Töton Şövalyeleri olmak üzere üç ayrı tarikat kurdular Bu tarikatlar sonraki Haçlı Seferle-ri'nde önemli rol oynadı

İkinci Haçlı Seferi

Topraklarını korumaya çalışan Müslüman devletler Haçlılar'a karşı birleşti Musul Ata*beyi İmadeddin Zengi 1144'te Edessa Kontlu-ğu'nu ele geçirdi Bu olay batıda büyük bir tepki yarattı Bunun üzerine Papa III Euge-nius yeni bir ferman çıkararak Hıristiyanlar'ı, Müslümanlar'a karşı savaşa çağırdı

Bu kez Haçlı ordusunun başında Fransa Kralı VII Louis ile Alman İmparatoru III Konrad bulunuyordu 1147'de yola çıkan Haçlı ordusu Konstantinopolis'i geçerek Dory-laion'a ulaştı Ama orada Anadolu Selçuklu Sultanı I Mesud'un baskınına uğradı; III Konrad güçlükle Nikaia'ya kaçtı

Önlerinde bir engel kalmayan Müslümanlar 1153'te denizyoluyla Suriye kıyılarına gelen VII Louis'nin ordusunu geri püskürterek Şam'ı kuşattılar 1187'de Eyyubi hükümdarı Selahaddin Eyyubi Haçlı ordusunu büyük bir bozguna uğratarak Kudüs'ü aldı

Üçüncü Haçlı Seferi


Kudüs'ün düşmesi Hıristiyan dünyasında bü*yük bir tepki uyandırdı Papa VIII Gregorius bir ferman çıkararak Kutsal Roma-Germen İmparatoru I Friedrich'i (Barbarossa), Fransa Kralı II Philippe August'u ve İngiltere Kralı I Richard'ı (Aslan Yürekli) yeni bir sefere çağırdı I Friedrich o zamana kadar bir araya getirilen en büyük Haçlı ordusunun başında yola çıktı Anadolu'da Selçuklular'ı yenilgiye uğratarak İkonion'a (Konya) ulaştı Ama öteki komutanlarla buluşma yeri olan Akkâ'ya varamadan yolda boğularak öldü Aralarında anlaşan Kral I Richard ile II Philippe 1191'de Akkâ'yı ele geçirdiler, ama Kudüs'e ulaşamadılar Sonunda I Richard ile anlaşmaya varan Selahaddin Eyyubi Haçlı-lar'ın Kudüs'ü ziyaret etmelerine izin verdi Görevinin tamamlandığını düşünen Fransa Kralı II Philippe ise ülkesine döndü Haçlı-lar'ın bu seferdeki en büyük kazançları, Kıbrıs'ı ele geçirerek orada bağımsız bir krallık kurmaları oldu


Dördüncü Haçlı Seferi

1198'de Papa III Innocentius'un fermanı üzerine başlayan dördüncü Haçlı Seferi'ne Champagne Kontu III Thibaut önderlik etti Sefer masraflarının karşılanması için Vene-dikliler'le anlaşan Haçlı ordusu karşılık ola*rak, bir Hıristiyan kentine saldırmak istemedikleri halde Macaristan'ın Zara (bugün Zadar) kentini alarak Venediklilere verdiler Ardından Konstantinopolis'e ulaşarak üç gün boyunca kenti yağmaladılar Flandre Kontu I Baudouin'i tahta geçirerek 1204'te Bizans'ta bir Latin İmparatorluğu kurdular Kudüs'ü ve kutsal toprakları almak için Müslümanlar'a karşı başlatılan dördüncü sefer amacından saparak Bizans Imparatorluğu'nun zayıflamasına ve batı kiliseleri arasında uzlaşma olanağının ortadan kalkmasına neden oldu


Çocuk Haçlı Seferi

Haçlı Seferleri'nin en ilgi çekici olanı 1212'de gerçekleşen Çocuk Haçlı Seferi'ydi İki din adamının kışkırtmasıyla, çoğu 12 yaşından küçük binlerce çocuk bir araya getirilerek sefere yollandı Çocukların çoğu seferin güç koşullarına dayanamayarak öldü; kalanları da köle pazarlarında satıldı

Son Haçlı Seferleri

1218'de gemilerle yola çıkan beşinci Haçlı ordusu Nil Irmağı ağzındaki Dimyat kentini ele geçirerek Mısır'ın içlerine doğru ilerlemeye başladı Haçlılar'ın ilerlemesini durduramayan Eyyubiler barış yapmak koşuluyla Kudüs'ü kendilerine bırakacaklarını belirttiler Ama Haçlılar anlaşmayı kabul etmedi; Kahire'ye doğru ilerlerken Nil Irmağı'm geçemeyerek geri çekilmek zorunda kaldılar Bu sefer papalık tarafından düzenlenenlerin sonuncusu oldu


Daha önce Papa III Honorius'a sefere çıkacağına söz veren Kutsal Roma-Germen İmparatoru II Friedrich bu seferi çeşitli bahanelerle erteledi Honorius'un yerine geçen Papa IX Gregorius bu gecikmeden dolayı II Friedrich'i aforoz etti 1228'de gemilerle doğuya hareket eden II Friedrich Eyyubi Sultanı el-Kâmil'le anlaşarak Kudüs, Nasıra ve Beytlehem'i aldı 10 yıllık bir ateşkesin ardından Eyyubiler Kudüs'ü ele geçirdiler


O tarihten 1917'ye kadar bu kente hiçbir Hıristiyan ordusu giremedi Ama batıda kutsal toprakları kurtarma umudu sürmekteydi VII Haçlı Seferi Fransa Kralı IX Louis'nin önderliğinde başladı 1249'da Mısır'a saldırarak Dimyat'ı aldı Kahire'ye doğru ilerlemeye çalışırken yenilgiye uğradı ve tutsak düştü Daha sonra fidye karşılığında serbest bırakıldı; dört yıl sonra da yurduna döndü 1267'de kardeşi Anjou Dükü Charles'ın


(sonradan Sicilya Kralı I Carlo) isteği uyarınca Prens Edward'ın desteğine güvenerek yeniden sefere çıktı Ama Kuzey Afrika'da hastalanarak öldü Doğuda savaşı sürdüren Prens Edvvard herhangi bir başarı sağlayamadı Müslümanlar önce Hayfa ve Arsuf'u, ardından da Antiokheia ve Hospitalier tarikatının güçlü kalesi Krak des Chevaliers'yi aldılar 1291'de Haçlılar'ın doğudaki son önemli kalesi olan Akkâ'nın bir kez daha Müslümanların eline geçmesiyle Haçlı Seferleri sona erdi

haçlı seferleri,nedenleri ve sonuçları

Haçlı Seferleri

Haçlı Seferleri'nin Nedenleri
Dinsel Nedenler :
Hıristiyan Avrupa'nın, Hıristiyanlık'ın kurucusu ve peygamberi Hz İsa'nın doğduğu bölge olan Kudüs ve çevresini Müslümanlardan geri almak istemesi
Papa'nın seferler sonucunda otoritesini artıracağını düşünmesi
Cluny Tarikatının çalışmaları

Ekonomik ve Sosyal Nedenler :

Feodalitenin etkisiyle halkın yoksul düşmesi İpek ve Baharat Yolu'nun Müslümanların eline geçmesi
Hıristiyanların Doğu'nun zenginliklerini ele geçirmek istemesi

Haçlı Seferleri
I Haçlı Seferi (1096-1099)
Papa II Urbanus'un çağrısı ile başladı I Kılıç Arslan tarafından öncüleri Anadolu'da yok edildi Asıl grup Antakya'yı aldıktan sonra, Kudüs'ü Fatimiler'den aldı I Haçlı Seferi sonunda Urfa, Antakya ve Kudüs'ü içine alan bir Latin Krallığı kuruldu
II Haçlı Seferi (1147-1149)
Musul atabeyi İmadedin Zengi'nin 1144 yılında Urfa'yı geri alması üzerine başladı Sefere Alman Kralı III Konrad ile Fransa kralı VII Louis katıldı Haçlılar Şam yakınlarına kadar geldiler; fakat burada bozguna uğrayarak geri döndüler
III Haçlı Seferi (1189-1192)
1187 yılında Selahaddin Eyyubi'nin, Kudüs'ü geri alması üzerine başladı Sefere İngiltere kralı Arslan Yürekli Richard, Alman Kralı Friedrich Barbarossa ve Fransız Kralı II Philippe Auguste katıldı Barbarossa Silifke Çayı'nı geçerken boğularak öldü, Arslan Yürekli Richard ve Philippe Auguste ise Selahattin Eyyubi tarafından bozguna uğratıldı
IV Haçlı Seferi (1202-1204)
Papa III Innocentus'un çağrısı üzerine yeniden toplanan Haçlı ordusu, Venediklilerin de yardımıyla denizden yola çıktı Haçlılar 1203'te İstanbul'a geldiler şehre girerek katliam yaptılar İstanbul'dan kaçan Rumlar, 1204'te İznik Rum Devleti ve Trabzon Rum Devleti'ni kurdular

Haçlı Seferleri'nin Sonuçları
Dinsel Sonuçları :
Kilise ve papalığa güven sarsıldı Skolastik düşünce zayıfladı
Doğudaki bilim ve kültürün zenginliğini gören Hristiyanlar, din adamlarının yalan söylediğini anladılar

Ekonomik Sonuçları :

Doğu Akdeniz limanları önem kazandı
Burjuva sınıfının ekonomik gücü arttı
Marsilya, Ceneviz ve Cenova limanlarının önem kazanması ile ekonomik güç İtalyan denizcilerin eline geçti

Siyasal Sonuçları :

Çok sayıda senyör ve şövalyenin ölmesi ile derebeylik sistemi zayıfladı Merkezi krallıklar güç kazanmaya başladı
Türklerin batı yönünde ilerlemesi durdu

Teknik Sonuçları :
Kağıt, barut, pusula gibi buluşlar Avrupa'ya taşındı
__________________

HAÇLI SEFERLERİ

Hıristiyanlık dininin peygamberi olan Hz İsa Kudüs’te yaşamıştır Bu yüzden Kudüs ve çevresi Hıristiyanlık için kutsal topraklardır Kudüs, aynı zamanda Müslümanlar ve Yahudiler için de kutsaldır Ancak, bu topraklar, 636 yılında Halife Hz Ömer döneminde, ünlü komutan Halid bin Velid tarafından İslam devleti topraklarına katıldı Avrupalı Hıristiyanlar, Müslümanların elinde bulunan bu kutsal yerleri almak için bir takım askeri seferler düzenlediler Bu seferlere katılanlar elbiselerinin ve kalkanlarının üzerinde bir haç işareti taşıdıkları için bu seferlere Haçlı Seferleri” denmiştir

Şimdi Haçlı Seferlerinin nedenlerini sırasıyla inceleyelim

Siyasal Nedenler

Müslüman Araplar, Dört Halife ve Emeviler döneminde Suriye, Filistin ve İspanya’yı ele geçirmişlerdi Aynı zamanda, son derslerimizde gördüğümüz gibi, Selçuklu Türkleri Anadolu’nun büyük bölümünü Hıristiyanlık Bizans’ın elinden alarak devlet kurmuşlardı Bu durum Avrupalı Hıristiyanların sinirini bozuyordu


Ekonomik Nedenler

Avrupalılar çok eskiden beri doğudan gelen ipek, porselen ve baharat gibi mallara çok ilgi göstermişlerdir Ancak, o zaman dünyanın en büyük ticaret yolları sayılan İpek” ve Baharat” yollarının denetimi Müslümanların denetiminde bulunuyordu Bazı Avrupalılar, bu Müslüman ülkelerine giderek zengin olmak istiyorlardı


Dinsel Nedenler

Hıristiyanlar için Kudüs’e haç ziyareti yapmak kutsal bir görevdi Ancak, haç merkezinin Müslümanların elinde olması Hıristiyanların hoşuna gitmiyordu Haç görevini rahat yerine getiremediklerini düşünüyorlardı Avrupa’nın önde gelen Hıristiyanlık tarikatları önce devlet ve derebeyler arasında barışı sağladılar sonra onları, Müslümanlarla savaşmaya çağırdılar Bu savaşı Hz İsa ve Tanrı istiyor, Müslümanlarla savaşmak en kutsal görevdir, bu savaşa katılanlar cennete gidecekler” diye propaganda yaptılar Ayrıca, Hıristiyanlık Bizans’ın Türk akınlarından kurtulmak için diğer Hıristiyanlık ülkelerden iki de bir yardım istemesi macera peşinde koşan Avrupalı prensleri ve şövalyeleri savaşa katılmaya yönlendiriyordu

Haçlı Seferleri toplam sekiz tanedir İlki 1096’da başlamış, en sonuncusu ise 1270 yılında yapılmıştır Bunlardan, şimdilik ilk dördü bizi ilgilendirdiği için aşağıda onlardan söz edeceğiz


Birinci Haçlı Seferi (1096-1099)

Haçlı kuvvetleri Papa II Urbanus’un tâlimatı uyarınca Ağustos 1096’da harekete geçtiler Sefere Batı Avrupa krallarının hiçbiri katılmadı Fransalı (Frank) şövalyelerinin ağırlıkta olduğu haçlı ordusu dört ayrı koldan yola çıktı Yaklaşık 4 bin atlı ve 25 bin piyadeden oluşan Haçlı kuvvetleri bir yıl içinde İstanbul’a (Konstantinopolis’e) vardı Bizans desteğini de alan haçlılar 1097’de İznik’i Anadolu Selçuklularının elinden aldılar ve Bizans’a bıraktılar Anadolu Selçuklu Sultanı I Kılıç Arslan’ın direnişi yüzünden Anadolu’yu büyük zorluklar ve kayıplarla geçen Haçlılar, sekiz aylık kuşatma sonunda Haziran 1098’de Antakya’yı aldılar

Burada ortaya çıkan veba salgını yüzünden aralarında papalık temsilcisi de olmak üzere yüzlerce Haçlı askeri öldü 7 Haziran’da Kudüs’e ulaşdılar Bir aylık bir kuşatma sonunda kenti Fatımîlerden alıp Müslüman ve Yahudi halkı kılıçtan geçirdiler (1099) Haçlılar Kudüs’te bir krallık, Urfa ve Antakya’da birer kontluk kurdular Böylece Haçlı seferleri Hıristiyanlar açısından başarı ile sonuçlandı Varlıklarını sürdüren bu devletlerden Urfa Kontluğunun daha sonra Musul Atabeyi Nureddin Zengi tarafından ele geçirilmesi Hıristiyan dünyasında büyük tepkilere yol açtı ve Papa 1145’de yeni bir Haçlı seferi çağrısında bulundu


İkinci Haçlı Seferi (1147-1149)

II Haçlı Seferi’nde Fransa kralı VII Louis ile Alman imparatoru III Konrad da vardı VII Louis’den bir ay önce yola çıkan III Konrad, 1147’nin sonlarında Anadolu Selçuklu sultanı I Mesud tarafından Eskişehir yakınlarında yenilgiye uğratıldı İznik’e geri dönen Konrad burada güçlerini VII Louis’ninkilerle birleştirerek Kudüs’e doğru tekrar ilerlediler 1148’de Antakya’ya ve oradan da Kudüs’e ulaştılar Burada Haçlı komutanlarının katıldığı bir toplantıda Şam’a saldırı kararı alındı ve 50 bin kişilik büyük bir ordu oluşturuldu Ancak bu sefer başarısızlıkla sonuçlandı ve yenileceklerini anlayan Haçlılar geri çekildiler Hıristiyan ahalinin çoğu kenti terk etmek zorunda kaldı

II Haçlı Seferini izleyen 25 yılboyunca Kudüs Krallığı varlığını sürdü Mısır’daki Eyyübi Kralı Salaheddin Eyyubî Kudüs’ün düştüğü haberi Avrupa’da geniş yankılar uyandırdı Papa VIII Gregorius bir ferman yayınlayarak yeni bir Haçlı Seferi çağrısında bulundu Mayıs 1189’da o zamana değin bir araya getirilen Haçlı kuvvetlerinin en büyüğünün başında yola çıktı Bu sefere Alman İmparatoru Frederik Barbaros, Fransa Kralı II Filip Ogüst ve İngiltere Kralı Arslan Yürekli Rişar katıldılar

Selçukluları yenilgiye uğrattıktan sonra Mayıs 1190 Konya’ya ulaştı Anadolu Selçuklu Devleti hükümdarı II Kılıç Arslan Haçlıların transit geçişine izin verdi Ama bir ay sonra Alman İmparatoru Frederik Tarsus çayında yüzerken boğuldu ve öldü İmparatorun ölümü Alman ordusunun dağılmasına neden oldu Kalan Haçlı birlikleri Fransa ve İngiltere kralları önderliğinde Kudüs’e doğru ilerlemeyi sürdürdüler Önce Kudüs’ü sonra da Şam’ı almayı tasarlıyorlardı Ancak Selahaddin Eyyübi’yi yenemediler ve başarıla olamayarak ülkelerine geri döndüler Haçlıların bu seferdeki en büyük kazancı Kıbrıs’ın alınması olmuştu Ada, bundan sonraki Haçlı Seferlerinde üs olarak kullanıldı

Dördüncü Haçlı Seferi

Papa III Innocentius 1198’de IV Haçlı Seferi için bir ferman yayınladı Fransız soylusu katılmıştı Sefere katılacak birliklerin Venedik gemileriyle taşınması kararlaştırıldı Bunun için Venediklilere belirli bir para ödenecek ve fethedilecek topraklar Fransızlar ile Venedikliler arasında eşit olarak paylaşılacaktı Ama Haçlıların bir bölümü doğrudan Anadolu’ya gitmeyi yeğlediğinden 1202 yazında Venedik’e gelen Haçlı birlikleri beklenenden küçüktü Haçlılar Venediklere karşı borçlu durumuna düştü ve bu borcu kapatmak için Macaristan’ın Zara kentinin ele geçirilmesinde Venediklilere yardım etmeye karar verdiler

Kasım 1202’de Zara kenti alınarak Venediklilere verildi Bundan sonra Venedikliler tarafından, aralarındaki ticarî rekabet yüzünden doğrudan Bizans üzerine yönlendirilen Haçlılar Nisan 1204’de Konstatinopolis’i ele geçirdiler ve yağmaladılar Bizans İmparatorluğunu yıkıp, yerine Latin İmparatorluğu’nu kurdular Bizans İmparatorluğu 1261 İznik’te sürdürmek zorunda kalacaktı Müslümanlara karşı başlatılmasına karşın amacından sapan IV Haçlı Seferi, Bizans İmparatorluğunun iyice zayıflamasına yol açtı

Avrupalılar, 1270 yılına kadar dört tane daha Haçlı Seferi düzenledilerse de yeterince başarılı olmadılar

Haçlı Seferlerinin Hıristiyan ve Müslüman dünyaları üzerinde büyük etkiler olmuştur Ayrıca şunu hatırlatmakta fayda var, 1999 yılı Birinci Haçlı Seferinin 900 yıl dönümü Yanlardaki resimler o dönemdeki haçlı askerlerini gösteriyor

Haçlı Seferlerinin sonuçları

1- Haçlı Seferleri yüz binlerce Müslüman ve Hıristiyanlık insanın ölümüne neden oldu
2- Hıristiyanlar başlangıçta başarı elde etseler de esas amaçalrına ulaşamadılar
3- Avrupa’da bir çok derebeylik Yıkıldı yerine küçük krallıklar kuruldu Yani Avrupa’nın siyasal görüntüsü değişti
4- Bizans İmparatorluğu Haçlı Seferlerinden büyük zarar gördü ve zayıfladı
5- Avrupalılar Haçlı Seferlerinden ekonomik bakımdan kazançlı çıktılar Deniz ticareti gelişti Marsilya, Venedik ve Cenova gibi liman kentleri zenginleşti
6- Avrupa’da gemi yapımcılığı gelişti
7- Doğu’dan pusula, kağıt ve barut gibi şeyleri alan Avrupa’nın bilim ve tekniği gelişti
8- Haçlı Seferleri sonundan papanın ve kilisenin prestiji azaldı
9- Haçlı Seferleri sayesinde Müslümanlar ve Hıristiyanlar birbirlerini daha yakından tanıma olanağı buldular

HAÇLI SEFERLERİ

Haçlı Askeri

Hıristiyanlık dininin peygamberi olan Hz İsa Kudüs’te yaşamıştır Bu yüzden Kudüs ve çevresi Hıristiyanlık için kutsal topraklardır Kudüs, aynı zamanda Müslümanlar ve Yahudiler için de kutsaldır Ancak, bu topraklar, 636 yılında Halife Hz Ömer döneminde, ünlü komutan Halid bin Velid tarafından İslam devleti topraklarına katıldı Avrupalı Hıristiyanlar, Müslümanların elinde bulunan bu kutsal yerleri almak için bir takım askeri seferler düzenlediler Bu seferlere katılanlar elbiselerinin ve kalkanlarının üzerinde bir haç işareti taşıdıkları için bu seferlere Haçlı Seferleri denmiştir

Şimdi Haçlı Seferlerinin nedenlerini sırasıyla inceleyelim

Siyasal Nedenler

Müslüman Araplar, Dört Halife ve Emeviler döneminde Suriye, Filistin ve İspanya’yı ele geçirmişlerdi Aynı zamanda, son derslerimizde gördüğümüz gibi, Selçuklu Türkleri Anadolu’nun büyük bölümünü Hıristiyanlık Bizans’ın elinden alarak devlet kurmuşlardı Bu durum Avrupalı Hıristiyanların sinirini bozuyordu
Ekonomik Nedenler

Avrupalılar çok eskiden beri doğudan gelen ipek, porselen ve baharat gibi mallara çok ilgi göstermişlerdir Ancak, o zaman dünyanın en büyük ticaret yolları sayılan İpek” ve Baharat” yollarının denetimi Müslümanların denetiminde bulunuyordu Bazı Avrupalılar, bu Müslüman ülkelerine giderek zengin olmak istiyorlardı

Dinsel Nedenler

Hıristiyanlar için Kudüs’e haç ziyareti yapmak kutsal bir görevdi Ancak, haç merkezinin Müslümanların elinde olması Hıristiyanların hoşuna gitmiyordu Haç görevini rahat yerine getiremediklerini düşünüyorlardı Avrupa’nın önde gelen Hıristiyanlık tarikatları önce devlet ve derebeyler arasında barışı sağladılar sonra onları, Müslümanlarla savaşmaya çağırdılar Bu savaşı Hz İsa ve Tanrı istiyor, Müslümanlarla savaşmak en kutsal görevdir, bu savaşa katılanlar cennete gidecekler” diye propaganda yaptılar Ayrıca, Hıristiyanlık Bizans’ın Türk akınlarından kurtulmak için diğer Hıristiyanlık ülkelerden iki de bir yardım istemesi macera peşinde koşan Avrupalı prensleri ve şövalyeleri savaşa katılmaya yönlendiriyordu

Haçlı Seferleri toplam sekiz tanedir İlki 1096’da başlamış, en sonuncusu ise 1270 yılında yapılmıştır Bunlardan, şimdilik ilk dördü bizi ilgilendirdiği için aşağıda onlardan söz edeceğiz

Birinci Haçlı Seferi (1096-1099)

Haçlı kuvvetleri Papa II Urbanus’un tâlimatı uyarınca Ağustos 1096’da harekete geçtiler Sefere Batı Avrupa krallarının hiçbiri katılmadı Fransalı (Frank) şövalyelerinin ağırlıkta olduğu haçlı ordusu dört ayrı koldan yola çıktı Yaklaşık 4 bin atlı ve 25 bin piyadeden oluşan Haçlı kuvvetleri bir yıl içinde İstanbul’a (Konstantinopolis’e) vardı Bizans desteğini de alan haçlılar 1097’de İznik’i Anadolu Selçuklularının elinden aldılar ve Bizans’a bıraktılar Anadolu Selçuklu Sultanı I Kılıç Arslan’ın direnişi yüzünden Anadolu’yu büyük zorluklar ve kayıplarla geçen Haçlılar, sekiz aylık kuşatma sonunda Haziran 1098’de Antakya’yı aldılar Burada ortaya çıkan veba salgını yüzünden aralarında papalık temsilcisi de olmak üzere yüzlerce Haçlı askeri öldü 7 Haziran’da Kudüs’e ulaşdılar Bir aylık bir kuşatma sonunda kenti Fatımîlerden alıp Müslüman ve Yahudi halkı kılıçtan geçirdiler (1099) Haçlılar Kudüs’te bir krallık, Urfa ve Antakya’da birer kontluk kurdular Böylece Haçlı seferleri Hıristiyanlar açısından başarı ile sonuçlandı Varlıklarını sürdüren bu devletlerden Urfa Kontluğunun daha sonra Musul Atabeyi Nureddin Zengi tarafından ele geçirilmesi Hıristiyan dünyasında büyük tepkilere yol açtı ve Papa 1145’de yeni bir Haçlı seferi çağrısında bulundu

İkinci Haçlı Seferi (1147-1149)

II Haçlı Seferi’nde Fransa kralı VII Louis ile Alman imparatoru III Konrad da vardı VII Louis’den bir ay önce yola çıkan III Konrad, 1147’nin sonlarında Anadolu Selçuklu sultanı I Mesud tarafından Eskişehir yakınlarında yenilgiye uğratıldı İznik’e geri dönen Konrad burada güçlerini VII Louis’ninkilerle birleştirerek Kudüs’e doğru tekrar ilerlediler 1148’de Antakya’ya ve oradan da Kudüs’e ulaştılar Burada Haçlı komutanlarının katıldığı bir toplantıda Şam’a saldırı kararı alındı ve 50 bin kişilik büyük bir ordu oluşturuldu Ancak bu sefer başarısızlıkla sonuçlandı ve yenileceklerini anlayan Haçlılar geri çekildiler Hıristiyan ahalinin çoğu kenti terk etmek zorunda kaldı

II Haçlı Seferini izleyen 25 yılboyunca Kudüs Krallığı varlığını sürdü Mısır’daki Eyyübi Kralı Salaheddin Eyyubî Kudüs’ün düştüğü haberi Avrupa’da geniş yankılar uyandırdı Papa VIII Gregorius bir ferman yayınlayarak yeni bir Haçlı Seferi çağrısında bulundu Mayıs 1189’da o zamana değin bir araya getirilen Haçlı kuvvetlerinin en büyüğünün başında yola çıktı Bu sefere Alman İmparatoru Frederik Barbaros, Fransa Kralı II Filip Ogüst ve İngiltere Kralı Arslan Yürekli Rişar katıldılar Selçukluları yenilgiye uğrattıktan sonra Mayıs 1190 Konya’ya ulaştı Anadolu Selçuklu Devleti hükümdarı II Kılıç Arslan Haçlıların transit geçişine izin verdi Ama bir ay sonra Alman İmparatoru Frederik Tarsus çayında yüzerken boğuldu ve öldü İmparatorun ölümü Alman ordusunun dağılmasına neden oldu Kalan Haçlı birlikleri Fransa ve İngiltere kralları önderliğinde Kudüs’e doğru ilerlemeyi sürdürdüler Önce Kudüs’ü sonra da Şam’ı almayı tasarlıyorlardı Ancak Selahaddin Eyyübi’yi yenemediler ve başarıla olamayarak ülkelerine geri döndüler Haçlıların bu seferdeki en büyük kazancı Kıbrıs’ın alınması olmuştu Ada, bundan sonraki Haçlı Seferlerinde üs olarak kullanıldı

Dördüncü Haçlı Seferi

Papa III Innocentius 1198’de IV Haçlı Seferi için bir ferman yayınladı Fransız soylusu katılmıştı Sefere katılacak birliklerin Venedik gemileriyle taşınması kararlaştırıldı Bunun için Venediklilere belirli bir para ödenecek ve fethedilecek topraklar Fransızlar ile Venedikliler arasında eşit olarak paylaşılacaktı Ama Haçlıların bir bölümü doğrudan Anadolu’ya gitmeyi yeğlediğinden 1202 yazında Venedik’e gelen Haçlı birlikleri beklenenden küçüktü Haçlılar Venediklere karşı borçlu durumuna düştü ve bu borcu kapatmak için Macaristan’ın Zara kentinin ele geçirilmesinde Venediklilere yardım etmeye karar verdiler Kasım 1202’de Zara kenti alınarak Venediklilere verildi Bundan sonra Venedikliler tarafından, aralarındaki ticarî rekabet yüzünden doğrudan Bizans üzerine yönlendirilen Haçlılar Nisan 1204’de Konstatinopolis’i ele geçirdiler ve yağmaladılar Bizans İmparatorluğunu yıkıp, yerine Latin İmparatorluğu’nu kurdular Bizans İmparatorluğu 1261 İznik’te sürdürmek zorunda kalacaktı Müslümanlara karşı başlatılmasına karşın amacından sapan IV Haçlı Seferi, Bizans İmparatorluğunun iyice zayıflamasına yol açtı

Avrupalılar, 1270 yılına kadar dört tane daha Haçlı Seferi düzenledilerse de yeterince başarılı olmadılar

Haçlı Seferlerinin sonuçları

1- Haçlı Seferleri yüz binlerce Müslüman ve Hıristiyanlık insanın ölümüne neden oldu
2- Hıristiyanlar başlangıçta başarı elde etseler de esas amaçlarına ulaşamadılar
3- Avrupa’da bir çok derebeylik Yıkıldı yerine küçük krallıklar kuruldu Yani Avrupa’nın siyasal görüntüsü değişti
4- Bizans İmparatorluğu Haçlı Seferlerinden büyük zarar gördü ve zayıfladı
5- Avrupalılar Haçlı Seferlerinden ekonomik bakımdan kazançlı çıktılar Deniz ticareti gelişti Marsilya, Venedik ve Cenova gibi liman kentleri zenginleşti
6- Avrupa’da gemi yapımcılığı gelişti
7- Doğu’dan pusula, kağıt ve barut gibi şeyleri alan Avrupa’nın bilim ve tekniği gelişti
8- Haçlı Seferleri sonundan papanın ve kilisenin prestiji azaldı
9- Haçlı Seferleri sayesinde Müslümanlar ve Hıristiyanlar birbirlerini daha yakından tanıma olanağı buldular