Prof. Dr. Sinsi
|
Konstantin Preslavski
Hayatı:
Papaz Konstantin ya da Piskopos Konstantin olarak da tanınan Preslavski, Preslav’da doğar Yazar, 9 ve 10 yüzyıldaki ilk Bulgar krallığının piskoposu ve Bulgar edebiyatının ilk şairi ve tarihçisidir Hayatı hakkında pek bilgi olmayan Preslavski, Cyrill ve Methodius kardeşlerin izlemcisidir
Hıristiyanlığı kabul etmiş olan Moravya prensi Rostislav, Alman egemenliğine karşı çıkmaktadır Kral, Bizans imparatorluğu ile diplomatik ilişkiler kurup, yardım ister Latince vaaz veren Alman papazlar yüzünden, Slavca bilen papazlar gönderilmesini ister Bunun üzerine, Bizans imparatoru 3 Mihaly; Cyrill ve Methodius kardeşleri, misyoner olarak Moravya’ya yollar 863 yılında buraya gelen kardeşler, hemen çalışmalara başlar Ancak, Slavca’ya karşı çıkan gruplar, onlara çeşitli zorluklar çıkarır Cyrill, 869’da vefat eder Methodius, çalışmalarına devam eder Ancak, Alman din çevreleri; sadece İbranice, Yunanca ve Latince’yi tanımaktadır Bu 3 İncil dili, temel dil olarak kabul edilmişti Methodius taraftarları, tutuklanıp öldürülüyordu 885 yılında, Methodius, Moravya’nın başkenti Belgrad’da ölünce; Cyrill ve Methodius kardeşlerin taraftarları, Moravya’dan çıkarılır
Preslavski de, bir Alman din adamı tarafından, Moravya’da hapishaneye konur Daha sonra, köle olarak satılarak, Venedik’e götürülür Yazar, buradan kaçarak; önce İstanbul’a, ardından Bulgaristan’a gelerek, Preslav’daki Edebiyat Okulu’nda çalışmaya başlar
Eserleri:
Preslavski’nin en önemli eseri, 893-94 yılında yazdığı, “Didaktik İncil” ya da “Öğretmenlerin İncil’i”’dir Yazar, John Chrysostome’un etkisiyle yazdığı bu eserde, etnik sorunları irdelemiştir Eser, dini tatillerle ilgili bir derlemeyi de kapsar Slav edebiyatında, vaazları sistematik olarak ilk kez ele alan bu eser, Slav kilise dilinde yazılmış orijinal bir şiirle başlamaktadır
Preslavski, 894’te; bilinen ilk Slavca şiirsel deneme olan, “Alfabe Duası”’nı ve ilk tarihsel sıralama kaydı olan, “Tarihler” adlı eserini yazar ”Alfabe Duası”, ulusal kültürü övüp yüceltmesi bakımından, yeni bir türün habercisi sayılır “Tarihler” ise, Bizans kroniklerinden yapılan alıntılara dayanan, bir evrensel tarih özetidir
Preslavski, 906’da, Bulgar çarı 1 Simeon’un görevlendirmesiyle; İskenderiyeli yazar Aziz Athanasios’un, ortaçağ Bulgaristan’ında yeni başlayan sapkınlıkları anlattığı, “Aryanizme* Karşı Dört Söylev” adlı eserini çevirir Yazar, bu eserde; Hıristiyan öğretisinde, varlıkbilimin tek Tanrılı olduğunu doğrular Preslavski’nin, ayrıca; eski Slav kilisesinin tanınması üzerine, Methodius ile ilgili çalkantılardan sonra kaleme aldığı, “Methodius’a Hizmet” ve eski Bulgarca’nın gelişimi ile Bulgar kültürünü yüceltmek için, yabancı dillere özellikle Yunanca’ya olan hayranlığı kınadığı, “Kutsal İncil Yorumları” adlı eserleri ve Yunan homilia derlemeleri vardır Bizans imparatoru, 972 yılında Preslav’ı yakmış; böylelikle, Preslavski’nin tüm eserleri yok olmuştur Yazarın günümüze ulaşan eserleri, 12 ve 13 yüzyılda yapılan kopyalardır
* 4 yüzyılda, Arius adlı bir papaz tarafından kurulan ve Hıristiyan inancının tersine, İsa’nın Tanrılığını yadsıyan mezhep
Sanatı:
Cyrill ve Methodius’un öğretileri, 9 yüzyılın 2 yarısı ile 10 yüzyılın ilk yarısında, önemli 2 edebiyat merkezinde anlatılmıştır Bunlar; Batı Makedonya’da, Ohrid şehrinde bulunan Clement Ohridski’nin ve Preslav’da da, Preslavski’nin yaptığı çalışmalardır Preslavski, Bulgaristan’ın eski Slav kilisesi metinlerine göre, en üretken ve en önemli yazarıdır Eski Bulgarca, onun kullandığı soyut sözcüklerle zenginleşmiş ve edebiyat dili düzeyine yükselmiştir Preslavski, edebi eserlerinde; antik dönem Yunan filozoflarına, özellikle de Eflatun’a önem vermiştir
Kaynakça:
- History of Philosophy in Bulgaria Angel Bunkov
-Dictionnaire Biographique des Auteurs Laffont-Bompiani
-Wikipedia-The Free Encyclopedia
-Kiril ve Metodiy B St Angelov
-Bulgaristan Tarihi Nikolay Todorov
Öncü Kitabevi/1979
-Büyük Larousse
Gelişim Yayınları/1986
|