Evliya Çelebi Seyahatnamesi

Evliya Çelebi Seyahatnamesi

Seyahatname Evliya Çelebi tarafından 17 yüzyılda yazılmış olan çok ünlü bir gezi kitabıdır 10 ciltten oluşur


Gerçekçi bir gözle izlenen olaylar, yalın ve duru, zaman zaman da fantastik bir anlatım içinde, halkın anlayacağı şekilde yazılmış, yine halkın anlayacağı deyimler çokça kullanılmıştır


Evliya Çelebi, Kırk yılı aşkın süre Osmanlı ülkesini ve diğer ülkeleri dolaşarak yazmış olduğu eseri ile adeta bütünleşmiş olan Evliya Çelebi (1611-1684) 17 yüzyılın önde gelen gezginlerdendir Seyahatnâme adlı eserinde verdiği bilgilere

Seyahatnâme`sinde gezip gördüğü yerleri kendi üslûbu ile anlatmaktadır Olaylara çoğu defa alaycı bir tavırla yaklaşan Evliya Çelebi, bazen naklettiği olayları renklendirmek amacıyla uydurma haberler ve olaylar da ortaya atmış, okuyucunun ilgisini çekmek için aklın alamayacağı garip olaylara da yer vermiştir


Evliya Çelebi`nin on ciltlik Evliya Çelebi Seyahatnamesi

Seyahatnâme`si, bütün görmüş ve gezmiş olduğu memleketler hakkında oldukça önemli bilgiler içermektedir Eser bu yönden Türk Kültür tarihi ve gezi edebiyatı açısından önemli bir yere sahiptir


Ciltler


Seyahatine dair bıraktığı 10 ciltlik Seyahatname`nin konuları şu şekildedir
I Cilt: Evliya Çelebi Seyahatnamesi

İstanbul ve civarı

Eserin birinci cildinde İstanbul'un târihi, kuşatmaları ve fethi, İstanbul'daki mübârek makamlar, câmiler, İstanbul, Marmara Bölgesi'nde il ve Türkiye'nin en büyük kenti Tarih boyunca çeşitli imparatorluklara başkentlik yapan, 133 milyar dolarlık yıllık üretimiyle Dünyada 34 sırada yer alır Türkiye'nin kültür ve finans merkezidir İstanbul, 41° K, 29° D koordinatlarında yer alır Marmara kıyısı ve İstanbul Boğazı (Boğaziçi) boyunca, Haliç'i de çevreleyecek şekilde Türkiye'nin kuzeybatısında kurulmuştur

Sultan Süleyman Kânunnâmesi, Anadolu ve Rumeli'nin mülkî taksimâtı, çeşitli kimselerin yaptırdığı câmi, Kanuni Sultan Süleyman

medrese, Medrese, İslam devletlerinde orta ve yüksek öğretimin yapıldığı eğitim kurumlarının genel adı Medrese kelimesi Arapça ders (ﺱﺭﺩ) kökünden gelir Medreselerde ders verenlere müderris denir

mescit, Mescid

türbe, Türbe Vefat edeni ziyaret maksadıyla okumaya, dua etmeye gelenleri yağmurdan, güneşten korumak için kabirlerin üzerine kurulan çadır vs Türbe, etrafı çevrilmiş yahut üstü örtülmüş mezar yerine de kullanılmıştır Arapça bir kelimedir Kökü "türab" veya "terb" kelimeleridir Lügatta, toprak, topraklı yer, bir şeyi toprakla örtmek ve üstüne toprak saçmak manalarına gelir Türbe, ziyaret edilen büyük zatların, evliyanın, şehitlerin, sultanların mezarlarına da denir İlk türbeler, çadır, çard

tekke, Tekke İslam ahlakının, tasavvuf ilminin öğretildiği ve tatbik edildiği yer Dini eğitim ve öğretimin yapıldığı müesseselerden biri Tekke, Farçsa bir kelime olan "tekye"den dilimize "tekke" olarak geçmiştir Lügatta "dayanılacak yer" anlamına gelmektedir Çoğulu "tekaya"dır Tekkelere "zaviye, dergah, hankah ve asitane" de denilirdi


İslamiyetin öğretilmesinde medreseler gibi tekkelerin de önemli hizmetleri olmuştur Tekkeler, Müslümanlar tarafından tevhid inancını, Allahü tealanın bir

imaret, hastane, konak, kervansaray, sebilhane, hamamlar Fatih Sultan Mehmed zamânından îtibâren yetişen vezirler, âlimler, nişancılar, İstanbul esnâfı ve sanatkârları yer almaktadır

II Cilt: Nisan 1640`ta yaptığı Buca, Batum, Trabzon, Kafkasya, Girit seferi, 1645`te Erzurum, Azerbaycan ve Gürcistan Osmanlı Devletinin kuruluşu, İstanbul'un fethinden önceki Osmanlı sultanları, Bursa'nın âlimleri, vezirleri ve şâirleri

III Cilt: Şam-Suriye, Filistin-Urmiye, Sivas, El-Cezire, Ermenistan, Rumeli (Bulgaristan ve Dobruca)

IV Cilt: İstanbul'dan Van'a kadar yol üzerindeki bütün şehir ve kasabalar, Evliyâ Çelebi'nin elçi olarak İran'a gidişi, İran ve Irak hakkında bilgiler

V Cilt: Van, Basra seyahatinin sonu, Oçakov seyahati, Rakoçzi`ye karşı sefer, Rusya seferi, Anadolu asilerine karşı hareket, Çanakkale yolu ile Bursa`ya avdet, Boğdan`a gidiş, Transilvanya seyahati, Bosna`ya gidiş, Dalmaçya seferi, Sofya`ya avdet

VI Cilt: Transilvanya seferi, Arnavutluk`a gidiş, İstanbul`a avdet Macar seferi, Uyvar`ın muhasarası, müellifin 40000 Tatarla, Avusturya, Almanya, Flemenk`e ve Baltık Denizine kadar gitmesi Uyvar`ın zaptı, Belgrad`a avdet Hersek`e gönderilmesi, Raguza seyahati, Karadağ seferi, Kanija seferi ve Kanizsa-Hırvat memleketi

VII Cilt: Avusturya, Kırım, Dağıstan, Deşt-i Kıpçak, Esterhan

VIII Cilt: Kırım, Girit, Selanik, Rumeli

IX Cilt: Garbi Anadolu, Suriye, Mekke ve Medine seyahati

X Cilt: Mısır



Bu makale, online kullanıcı topluluğu tarafından oluşturulan ve düzenlenen özgür ansiklopedi projesi Wikipedia'nın Türkçe versiyonu Vikipedi'deki Evliya Çelebi Seyahatnamesi maddesinden kopyalanmıştır Bu makale, GNU Özgür Belgeleme Lisansı ilkeleri kapsamında özgürce kullanılabilir