Evliya Çelebi Seyahatnamesi
 

Evliya Çelebi Seyahatnamesi

Seyahatname Evliya Çelebi tarafından 17. yüzyılda yazılmış olan çok ünlü bir gezi kitabıdır. 10 ciltten oluşur.


Gerçekçi bir gözle izlenen olaylar, yalın ve duru, zaman zaman da fantastik bir anlatım içinde, halkın anlayacağı şekilde yazılmış, yine halkın anlayacağı deyimler çokça kullanılmıştır.


Evliya Çelebi, Kırk yılı aşkın süre Osmanlı ülkesini ve diğer ülkeleri dolaşarak yazmış olduğu eseri ile adeta bütünleşmiş olan Evliya Çelebi (1611-1684) 17. yüzyılın önde gelen gezginlerdendir. Seyahatnâme adlı eserinde verdiği bilgilere...

Seyahatnâme`sinde gezip gördüğü yerleri kendi üslûbu ile anlatmaktadır. Olaylara çoğu defa alaycı bir tavırla yaklaşan Evliya Çelebi, bazen naklettiği olayları renklendirmek amacıyla uydurma haberler ve olaylar da ortaya atmış, okuyucunun ilgisini çekmek için aklın alamayacağı garip olaylara da yer vermiştir.


Evliya Çelebi`nin on ciltlik Evliya Çelebi Seyahatnamesi

Seyahatnâme`si, bütün görmüş ve gezmiş olduğu memleketler hakkında oldukça önemli bilgiler içermektedir. Eser bu yönden Türk Kültür tarihi ve gezi edebiyatı açısından önemli bir yere sahiptir.


Ciltler


Seyahatine dair bıraktığı 10 ciltlik Seyahatname`nin konuları şu şekildedir.
I. Cilt: Evliya Çelebi Seyahatnamesi

İstanbul ve civarı

Eserin birinci cildinde İstanbul'un târihi, kuşatmaları ve fethi, İstanbul'daki mübârek makamlar, câmiler, İstanbul, Marmara Bölgesi'nde il ve Türkiye'nin en büyük kenti. Tarih boyunca çeşitli imparatorluklara başkentlik yapan, 133 milyar dolarlık yıllık üretimiyle Dünyada 34. sırada yer alır. Türkiye'nin kültür ve finans merkezidir. İstanbul, 41° K, 29° D koordinatlarında yer alır. Marmara kıyısı ve İstanbul Boğazı (Boğaziçi) boyunca, Haliç'i de çevreleyecek şekilde Türkiye'nin kuzeybatısında kurulmuştur.

Sultan Süleyman Kânunnâmesi, Anadolu ve Rumeli'nin mülkî taksimâtı, çeşitli kimselerin yaptırdığı câmi, Kanuni Sultan Süleyman

medrese, Medrese, İslam devletlerinde orta ve yüksek öğretimin yapıldığı eğitim kurumlarının genel adı. Medrese kelimesi Arapça ders (ﺱﺭﺩ) kökünden gelir. Medreselerde ders verenlere müderris denir.

mescit, Mescid

türbe, Türbe Vefat edeni ziyaret maksadıyla okumaya, dua etmeye gelenleri yağmurdan, güneşten korumak için kabirlerin üzerine kurulan çadır vs. Türbe, etrafı çevrilmiş yahut üstü örtülmüş mezar yerine de kullanılmıştır. Arapça bir kelimedir. Kökü "türab" veya "terb" kelimeleridir. Lügatta, toprak, topraklı yer, bir şeyi toprakla örtmek ve üstüne toprak saçmak manalarına gelir. Türbe, ziyaret edilen büyük zatların, evliyanın, şehitlerin, sultanların mezarlarına da denir. İlk türbeler, çadır, çard

tekke, Tekke İslam ahlakının, tasavvuf ilminin öğretildiği ve tatbik edildiği yer. Dini eğitim ve öğretimin yapıldığı müesseselerden biri. Tekke, Farçsa bir kelime olan "tekye"den dilimize "tekke" olarak geçmiştir. Lügatta "dayanılacak yer" anlamına gelmektedir. Çoğulu "tekaya"dır. Tekkelere "zaviye, dergah, hankah ve asitane" de denilirdi.


İslamiyetin öğretilmesinde medreseler gibi tekkelerin de önemli hizmetleri olmuştur. Tekkeler, Müslümanlar tarafından tevhid inancını, Allahü tealanın bir

imaret, hastane, konak, kervansaray, sebilhane, hamamlar... Fatih Sultan Mehmed zamânından îtibâren yetişen vezirler, âlimler, nişancılar, İstanbul esnâfı ve sanatkârları yer almaktadır.

II. Cilt: Nisan 1640`ta yaptığı Buca, Batum, Trabzon, Kafkasya, Girit seferi, 1645`te Erzurum, Azerbaycan ve Gürcistan. Osmanlı Devletinin kuruluşu, İstanbul'un fethinden önceki Osmanlı sultanları, Bursa'nın âlimleri, vezirleri ve şâirleri.

III. Cilt: Şam-Suriye, Filistin-Urmiye, Sivas, El-Cezire, Ermenistan, Rumeli (Bulgaristan ve Dobruca)

IV. Cilt: İstanbul'dan Van'a kadar yol üzerindeki bütün şehir ve kasabalar, Evliyâ Çelebi'nin elçi olarak İran'a gidişi, İran ve Irak hakkında bilgiler

V. Cilt: Van, Basra seyahatinin sonu, Oçakov seyahati, Rakoçzi`ye karşı sefer, Rusya seferi, Anadolu asilerine karşı hareket, Çanakkale yolu ile Bursa`ya avdet, Boğdan`a gidiş, Transilvanya seyahati, Bosna`ya gidiş, Dalmaçya seferi, Sofya`ya avdet.

VI. Cilt: Transilvanya seferi, Arnavutluk`a gidiş, İstanbul`a avdet. Macar seferi, Uyvar`ın muhasarası, müellifin 40.000 Tatarla, Avusturya, Almanya, Flemenk`e ve Baltık Denizine kadar gitmesi. Uyvar`ın zaptı, Belgrad`a avdet. Hersek`e gönderilmesi, Raguza seyahati, Karadağ seferi, Kanija seferi ve Kanizsa-Hırvat memleketi.

VII. Cilt: Avusturya, Kırım, Dağıstan, Deşt-i Kıpçak, Esterhan.

VIII. Cilt: Kırım, Girit, Selanik, Rumeli.

IX. Cilt: Garbi Anadolu, Suriye, Mekke ve Medine seyahati.

X. Cilt: Mısır.



Bu makale, online kullanıcı topluluğu tarafından oluşturulan ve düzenlenen özgür ansiklopedi projesi Wikipedia'nın Türkçe versiyonu Vikipedi'deki Evliya Çelebi Seyahatnamesi maddesinden kopyalanmıştır. Bu makale, GNU Özgür Belgeleme Lisansı ilkeleri kapsamında özgürce kullanılabilir.