T.C. Dışişleri Bakanlığı

Türkiye'nin diğer ülkeler ve uluslararası örgütlerle olan ilişkilerinin yürütülmesinden sorumlu olan bakanlık Dışişleri Bakanlığı Tarihçesi

19 yüzyıla kadar Osmanlı İmparatorluğunun dış işleri Reis-ül Küttapın yönetiminde idare edilmekteydi Ancak Reis-ül Küttap aynı zamanda devlet yazışmalarını yapmak ve Devletin ana kayıtlarını tutmak gibi başka görevler de üstlenmişti 1793te III Selim döneminde ilk sürekli Büyükelçilik

Londrada açılmış ve İngiltere'nin başkenti Büyük Britanya Adasının güneydoğusunda, Kuzey Denizine dökülen Thames Nehrinin ağzından 64 km içeride ve ırmağın iki yakasında yer alır Banliyölerle birlikte yüzölçümü 1579 km2 olup, nüfûsu da 75 milyon civârındadır

Yusuf Agah Efendi ilk sürekli Osmanlı Büyükelçisi olarak atanmıştır Böylece Osmanlı Devleti de sürekli temsil ve karşılıklılık esaslarına dayalı diplomasiyi uygulamaya başlamıştır Avrupa ülkelerinde görev yapan Osmanlı Büyükelçileri, ikili ilişkilerin yürütülmesine ek olarak atandıkları ülkelerle ilgili bilgiler aktarmak suretiyle İmparatorluğun Batılılaşma ve reform sürecini hızlandırıcı rol oynamış, devlette modernleşmenin öncüleri olmuşlardır


Reis-ül Küttaplık sisteminin günün diplomatik ihtiyaçlarına ve koşullarına uygun olarak yapılandırılması çerçevesinde Diplomasi Alm Diplomatie, Fr Diplomatie, İng Diplomacy Devletler hukukuna göre milletlerarası ilişkilerin düzenlenmesi ve milletlerarası münasebetleri yürütme ve yönetme sanatı Birinci niteliği müzakeredir Diplomasi bütün dünyada, devletler umumi hukuku kurallarına göre yürütülür Amacı, devletler arasındaki anlaşmazlıkları zora başvurmadan barışçı yollardan çözmektir Bu iş için devletler, başka ülkelerde elçi, orta elçi ve maslahatgüzerler bulund

II Mahmut döneminde önce Tercüme Odası kurulmuştur 1835 yılında ise Padişah, harici işlerin çok artmış ve önem kazanmış olması sebebiyle, Reis-ül Küttaplık makamını nezaret seviyesine yükseltmiştir Son Reis-ül Küttap Yozgatlı Akif Efendi, müşirlik rütbesiyle ilk Umur-ı Hariciye Nazırı yapılmıştır


Cumhuriyet dönemi dış politikamızın temelleri Milli Mücadele yıllarında atılmıştır 23 Nisan 1920de Sultan İkinci Mahmud (1785 - 1839), 20 Temmuz 1785 tarihinde İstanbul'da doğdu Babası Sultan Birinci Abdülhamid, annesi Nakşidil Valide Sultan'dır Orta boylu, geniş omuzlu, beyaz sakallı, zarif ve sevimli yüzlüydü Diğer Osmanlı padişahları gibi kuvvetli bir tahsil gördü Öğrenimi ile Sultan Üçüncü Selim padişahlığı sırasında bizzat meşgul olmuştu

Türkiye Büyük Millet Meclisinin açılışının hemen ardından oluşturulan ilk Milli Hükümetle birlikte "Hariciye Vekaleti" de 2 Mayıs 1920 tarihinde resmen kurulmuş ve başına Türkiye Büyük Millet Meclisi Türkiye Cumhuriyeti parlementosuna verilen isim

Bekir Sami Bey getirilmiştir Son derece kısıtlı imkanlarla kurulan Hariciye Vekaleti, Milli Mücadele döneminde dış temasların artan yoğunluğuyla birlikte, tüm zorluklara rağmen özverili biçimde görev yapmış ve anlam ayrım

Lozana giden süreçte önemli rol oynamıştır


Cumhuriyetin kurulmasının ardından Hariciye Vekaleti, hem iç hem de dış teşkilatını geliştirmeye başlamıştır 1927 yılında Hariciye Vekaleti teşkilatına dair ilk kapsamlı hukuki düzenleme yapılmış ve 1154 sayılı Kanunla Bakanlığımızın günümüzdeki yapısının temelleri atılmıştır


Türkiye Cumhuriyetinin 1923 yılında kuruluşundan bu yana büyük önder Atatürkün görüş ve ilkeleri Türk Dış Politikasının yürütülmesinde rehber olmuş, "Yurtta barış, dünyada barış" özdeyişi Türk Dış Politikasının temel hedefini oluşturmuştur Bu doğrultuda Türkiye, 1930lu yıllardan itibaren aktif ve barışçı bir dış politika izleyegelmiştir Türkiyenin II Dünya Savaşının içine çekilmesi ve bunun ülkeye getireceği yıkım, tüm baskılara rağmen ülkenin çıkarlarını gözeten etkin bir diplomasi sayesinde engellenmiştir


II Dünya Savaşı sonrasında oluşan uluslararası ortam, Türk Dış Politikasını ve dolayısıyla Bakanlığın yapısını ve faaliyetlerini de önemli ölçüde şekillendirmiştir 1945 sonrasında artan dış iktisadi ilişkiler ve uluslararası ekonomik kuruluşların yaygınlaşmasıyla birlikte bu alandaki çıkarların gözetilmesi de anılan Bakanlığın uhdesine alınmıştır


Aynı şekilde 1945 sonrası giderek yaygınlaşan uluslararası siyasi ve ekonomik işbirliği ve örgütlenme çabalarına uygun olarak, ikili ilişkilerin yürütülmesinin yanısıra Bakanlığın işlevleri arasında çok taraflı siyasi ve ekonomik işler de ağırlıklı bir yer almıştır Çok taraflı diplomasi faaliyetlerinin ve uluslararası örgütlerin çoğalması çerçevesinde daimi temsilciliklerin sayısı da arttırılmıştır


II Dünya Savaşı sırasında kapanmak zorunda kalan dış misyonların yeniden açılması ve buna yeni misyonların ve anılan daimi temsilciliklerin de eklenmesiyle birlikte 1950li yıllardan itibaren Bakanlık dış teşkilatı önemli ölçüde büyümüştür


1970li yıllarla birlikte dış teşkilatta görevli memurları hedef alan planlı ve organize İsviçre'de bir şehir Nüfusu 107000 dir Cenevre gölünün yakasında kurulmuş tarihî katedrali, üniversitesi

Ermeni *****izmi yaşanmıştır Ermeni ***** örgütü ASALAnın gerçekleştirdiği suikastlere, Yunanistanda faaliyet gösteren 17 Kasım ***** örgütüne hedef olan Türk diplomat ve görevlilerimiz de eklendiğinde, Dışişleri şehitlerimizin sayısı beşi Büyükelçi olmak üzere 39u bulmaktadır


Soğuk Savaşın bitişiyle birlikte Bakanlıkta önemli gelişmeler yaşanmış ve teşkilat şemasında yapısal değişiklere gidilmiştir Bu dönemde ortaya çıkan yeni devletlerle birlikte dış misyonların sayısı artmıştır Öte yandan, 1990larda Türkiye'inn içinde bulunduğu coğrafyada yaşanan değişim, Türk Dış Politikası açısından çeşitli risk ve fırsatları beraberinde getirmiş ve ülkenin bu hassas coğrafyada barış, istikrar ve refahın sağlanması yönündeki önemini ve görevlerini daha da arttırmıştır


1924 yılında 39 dış temsilciliğe sahip olan Türkiye Cumhuriyeti, bugün yurtdışında 162 misyonla temsil edilmektedir Bu dış misyonların 93ü Büyükelçilik, 11i Daimi Temsilcilik ve 58 tanesi Başkonsolosluktur


==Dışişleri Bakanları Listesi==

Bekir Sami Bey 03051920 - 08051921
Ahmet Muhtar Bey 09021921 - 16051921
Yusuf Kemal Tengirşenk 16051921 - 25101922
İsmet Paşa (İnönü) 26101922 - 21111924
Şükrü Kaya Bey 22111921 - 04031925
Tevfik Rüştü Aras 04031925 - 11111938
Şükrü Saraçoğlu 11111938 - 13081942
Numan Menemencioğlu 13081942 - 26061944
Hasan Saka 13091944 - 10091947
Necmettin Sadak 10091947 - 22051950
Prof Fuat Köprülü 22051950 - 20061956
Fatin Rüştü Zorlu 25111957 - 27051960
Selim Sarper 28051960 - 16021962
Feridun Cemal Erkin 01041962 - 20021965
Hasan Esat Işık 23021965 - 22101965
İhsan Sabri Çağlayangil 27101965 - 12031971
İhsan Sabri Çağlayangil 31101975 - 21061977
İhsan Sabri Çağlayangil 21061977 - 05011978
Osman Olcay 26031971 - 03121971
Ü Haluk Bayülken 11121971 - 25011974
Prof Turan Güneş 25011974 - 07111974
Melih Esenbel 13111974 - 30031975
Prof Gündüz Ökçün 21061977 - 21071977
Prof Gündüz Ökçün 05011978 - 12111979
Hayrettin Erkmen 12111979 - 05091980
İlter Türkmen 21091980 - 24111983
Vahit Melih Halefoğlu 13121983 - 21121987
Mesut Yılmaz 22121987 - 20021990
Prof Dr Ali Bozer 22021990 - 12101990
Ahmet Kurtcebe Alptemoçin 12101990 - 23061991
İ Safa Giray 23061991 - 21111991
Hikmet Çetin 21111991 - 27071994
Mümtaz Soysal 27071994 - 28111994
Murat Karayalçın 12121994 - 27031995
Erdal İnönü 27031995 - 06101995
A Coşkun Kırca 06101995 - 31101995
Deniz Baykal 31101995 - 06031996
Prof Emre Gönensay 06031996 - 28061996
Prof Dr Tansu Çiller 28061996 - 20061997
İsmail Cem 30061997 - 18041999
İsmail Cem 18041999 - 11072002
Prof Dr Şükrü Sina Gürel 12072002 - 19112002
Yaşar Yakış 19112002 - 14032003
Abdullah Gül 14032003 - İlgili Linkler
Dışişleri Bakanlığı
Dışişleri Bakanı
Diplomat

Dış Bağlantılar

TC Dışişleri Bakanlığı http://wwwmfagovtr

Kaynakhttp://trwikipediaorg/

Kategori:Bakanlıklar