Çeçence Alfabeler |
08-20-2012 | #1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
Çeçence AlfabelerAlfabeler Çeçenya'nın dağlık kesiminde Gürcü alfabesiyle ilk yazılı birkaç belge bulunmuş ancak bunun Çeçence olduğu kesin olarak doğrulanamamıştır Daha sonra Çeçence, Arap alfabesiyle yazılmıştır Bu alanda ilk reformlar Şeyh Şamil döneminde, daha sonra 1910, 1920 ve 1922 yıllarında yapıldı Kiril, Latin ve Gürcü harflerine dayanan Uslar alfabesi, daha çok akademik çevrelerce kullanıldı Bu alfabe 1911 yılında yeniden düzenlendi, nacak Çeçenler arasında yaygınlık kazanmadı 1925'te Latin alfabesinden uyarlanan bir alfabe geliştirildi 1934'te İnguşça'nın yazımı içinde ortak hale getirildi Ancak 1938 yılında kaldırıldı A a Ã? ae B b C c Ä? ç Ch ch Ä?h çh D d E e F f G g Gh gh H h I i J j K k Kh kh L l M m N n NÌ¡ nÌ¡ O o Ö ö P p Ph ph Q q Qh qh R r S s S s T t Th th U u Ü ü V v X x XÌ xÌ Y y Z z Ž z 1938-1992 arasında Çeçence'nin yazımında kullanılan Kiril alfabesi Kiril Kiril karşılığı Latin harfleriyle karşılığı Ğ Ğ Derece Ğ Derece A a Ğ Ğ Derece Ğ Derece Ã? ae Ğ? 6 6 B b Ğ B B V v Ğ" г г G g Ğ"I гI гIĞ Derece Ä* g Ğ" Ğ´ Ğ´ D d Ğ? е е E e Ğ Ğ? ж ж Ƶ ƶ Ğ? Ğ· Ğ· Z z Ğ? N N I i Ğ? й Ğ´OĞ Derece N Y y K к к K k K к к Q q K к кРDerece QÌ? qÌ? KI кI кIĞ Derece Kh kh Ğ? n n L l Ğ? м м M m Рн н N n Ğ? O O O o Ğ? O O Ö ö Ğ? n n P p Ğ?I nI nIĞ Derece Ph ph Ğ* R r Ğ¡ C C S s Ğ¢ T t Ğ¢I I IĞ Derece Th th Ğ£ y y U u Ğ£ y y Ü ü Ф F f Ğ¥ X x Ğ¥ Ğ Derece áº? áº? Ğ¥I I IĞ Derece H h Ц C c ЦI I IĞ Derece Ä? c Ч Ç ç ЧI I IĞ Derece ÇÌ? çÌ? Ш Ş ş Ğ© (Ъ) IOгIĞ Derece Ğ Derece к Æ É? (Ğ«) (Ь) кIедРDerece Ğ Derece к Ğ* E e Ğ® ? ? yu Ğ® ? ? yü Я ya Я yae I I IĞ Derece J j 1992 yılında Latin kökenli Çeçen alfabesi geliştirildi Rusya'dan ayrılma yanlısı hükümetin yenilgiye uğramasından sonra yeniden Kiril alfabesine dönüldü A a Ã? ae B b C c Ä? c Ç ç ÇÌ? çÌ? D d E e F f G g Ä* g H h X x áº? áº? I i J j K k Kh kh L l M m N n Å? Å? O o Ö ö P p Ph ph Q q QÌ? qÌ? R r S s Ş ş T t Th th U u Ü ü V v Y y Z z Ƶ ƶ Æ É? Kaynak : Wikipedia |
|