Duânın Şartları, Âdâbı Ve Kabul Olunmasının Sebepleri:

DUÂNIN ŞARTLARI, ÂDÂBI VE KABUL OLUNMASININ SEBEPLERİ:
1 İhlas
2 Duâya, Teâlâ'ya hamd-ü senâda bulunarak başlamak, ardından da Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem-’e salât ve selâmda bulunmak ve duâyı bu şekilde bitirmek
3 Duânın kabul olunacağına hiç şüphe etmeden inanmak
4 Duâda ısrar etmek ve kabul olunması için acele etmemek
5 Kalpten duâ etmek (zihni başka şeylerle meşgul etmemek)
6 Hem bolluk, hem de darlık anlarında duâ etmek
7 Yalnızca Teâlâ'dan istemek (yalnızca O'na yalvarmak)
8 Âilesine, malına, çocuklarına ve kendisine bedduâ etmemek
9 Yüksek ses ile kısık ses arasında bir sesle duâ etmek
10 Duâda günahları itiraf etmek ve bu günahlar için Teâlâ'dan istiğfarda bulunmak Yine, Teâlâ'nın kendisinin üzerindeki nimetlerini itiraf etmek ve bu nimetlere karşılık O'na şükretmek
11 Duânın kabul edildiği vakitleri aramak, duânın kabul olunduğu halleri, durumları ve yerleri bulmak için fırsatı değerlendirmekte acele etmek
12 Duâda kâfiyeli sözler kullanmaya çalışmamak
13 Duâda huşu içerisinde olmak, Teâlâ'ya zelîl bir halde yalvarmak, O’nun rahmetini istemek ve O'nun azabından korkmak
14 Sâlih amelleri çokça yapmak Çünkü sâlih ameller, duânın kabul olunmasının en büyük sebebidir
15 Hak sâhiplerine tevbe ile birlikte haklarını iâde etmek
16 Duâyı üç defa tekrarlamak
17 Duâda kıbleye yönelmek
18 Duâda elleri kaldırmak
19 Mümkünse duâdan önce abdest almak
20 Duâda haddi aşmamak
21 Duâ edenin, başkası için duâ ettiğinde önce kendisi için duâ etmesi
22 Duâ edenin, Teâlâ'nın güzel isimlerini ve yüce sıfatlarını veya yaptığı sâlih bir ameli vesile kılarak duâ etmesi veyahut da hayatta olan sâlih birisinin kendisi için duâ etmesi
23 Farz ibâdetlerden sonra çokça nafile ibâdetlerle Teâlâ'ya tevessülde bulunmak Bu, duânın kabul olunmasının en büyük sebeplerindendir
24 Duâ edenin yediği, içtiği ve giydiği şeylerin helâl olması
25 Duâda, bir günah veya yakın akrabaya iyilikte bulunmayı kesmekle ilgili bir şeyin olmaması
26 Duâ edenin, mü’min kardeşlerine, özellikle de anne ve babasına, İslâm âlimlerine,'ın sâlih kullarına ve kendini ibâdete verenlere duâ etmesi ve onlar hakkında iyi şeyler düşünmesi Yine, düzelmeleri halinde, müslümanların da düzelmeleri beklenen yöneticilere ve dünyada zayıf bırakılan mazlum müslümanlara duâ etmesi
27 Duâda, büyük olsun, küçük olsun, her iyilik için Teâlâ'ya duâ etmesi
28 Duâsında iyiliği emredip kötülükten sakındırması
29 Her türlü günahlardan uzak durması
DUÂNIN KABUL OLUNDUĞU VAKİTLER, HALLER, YERLER VE DURUMLAR:
1 Kadir gecesi
2 Gecenin son bölümü ve seher vakti
3 Beş vakit farz namazlardan hemen sonra
4 Ezan ile kâmet arası
5 Her gecenin bir anı
6 Farz namazlar için ezan okunurken
7 Yağmur yağarken
8 yolunda savaşta düşmanla karşı karşıya gelirken
9 Cuma gününün bir vakti Bu vakit, tercih edilen görüşe göre, ikindiden sonra ve güneş batmadan önceki vakittir
10 Samimî bir niyetle zemzem suyu içilirken
11 Namazda secdede iken
12 Anlamını düşünerek Fâtiha sûresini okurken
13 Rükûdan doğrulduktan sonra: “Rabbenâ ve lekel-hamdu, hamden kesîran tayyiben mubâraken fîh” derken
14 Namazda Fâtiha sûresinin sonunda âmîn derken
15 Horoz öterken
16 Öğle namazından önce güneş zevâli aştıktan sonra duâ etmek
17 yolunda savaşan kimsenin duâsı
18 Hac yapan kimsenin duâsı
19 Umre yapan kimsenin duâsı
20 Hastayı ziyâret sırasında onun yanında yapılan duâ
21 Gece uykudan uyanınca ve Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem-'den rivâyet olunan duâ okunduğu zaman
Nitekim Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem- bu konuda şöyle buyurmaktadır:
{مَنْ تَعَارَّ مِنْ اللَّيْلِ فَقَالَ: لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيكَ لَهُ، لَهُ الْمُلْكُ، وَلَهُ الْحَمْدُ، وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ اَلْحَمْدُ لِلَّهِ، وَسُبْحَانَ اللَّهِ، وَلاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ،وَاللَّهُ أَكْبَرُ، وَلاَ حَوْلَ وَلاَ قُوَّةَ إِلاَّ بِاللَّهِ، ثُمَّ قَالَ: اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِي، أَوْ دَعَا اسْتُجِيبَ لَهُ، فَإِنْ تَوَضَّأَ وَصَلَّى قُبِلَتْ صَلاَتُهُ} [ رواه البخاري ]
"Kim, geceleyin uykudan uyanır da: 'Lâ ilâhe illallahu vahdehû lâ şerîke leh Lehu'l-mulku ve lehu'l-hamdu ve huve alâ kulli şey'in kadîr Elhamdulillah, Subhânallah,Velâ ilâhe illallah,Vallahu Ekber, Velâ havle ve lâ kuvvete illâ billah, ardından da ummağfirlî, derse veya duâ ederse, duâsı kabul olunur Eğer abdest alıp namaz kılarsa, namazı kabul olunur" [11]
22 Abdestli olarak yatar ve sonra gece uyandığında duâ ederse
23 Duâ ederken: “Lâ ilâhe illâ ente Subhâneke innî kuntu minez-zâlimîn” derken
24 İnsanların ölünün arkasında yaptıkları duâ
25 Namazda son oturuşta, Teâlâ'ya senâda bulunduktan ve Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem-'e salât ve selâmda bulunduktan sonra yapılan duâ
26 Onunla duâ edildiğinde duâyı kabul eden ve O'ndan istendiğinde istediğini veren Teâlâ'nın "el-Azîm" adını anarak duâ edildiğinde
27 Müslümanın müslüman kardeşine gıyâbında yaptığı duâ
28 Hacda Arafat'ta iken, Arefe günü yapılan duâ
29 Ramazan ayında yapılan duâ
30 İlim meclislerinde müslümanlar biraraya geldiklerinde yapılan duâ
31 Bir belâ ve musîbet anında şu duâ yapıldığında:
{ إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّا إِلَيْهِ رَاجِعُونَ اَللَّهُمَّ أَجِرْنِي فِي مُصِيبَتِي، وَأَخْلِفْ لِي خَيْرًا مِنْهَا }
“İnnâ lillah ve innâ ileyhi râciûn umme ecirnî fî musîbetî vekhluf lî khayran minhâ”
"Bizler, 'ın kullarıyız ve bizler (öldükten sonra) O'na dönücülerizım! Başıma gelen bu belâdan dolayı bana ecrimi ver ve bana ondan daha hayırlısını nasip et"
32 Kalbin Teâlâ'ya yönelmesiyle ihlaslı bir şekilde yapılan duâ
33 Mazlûmun, kendisine zulmeden kimseye yaptığı bedduâ
34 Babanın evladına yaptığı duâ
35 Babanın evlâdına yaptığı bedduâ
36 Yolcunun duâsı
37 Oruçlunun duâsı
38 Oruçlunun iftar anındaki duâsı
39 Darda kalanın duâsı
40 Adâletli devlet başkanının duâsı
41 Anne ve babasına itaatkâr olan evlâdın duâsı
42 Abdest aldıktan sonra Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem-'den rivâyet olunan duâ okunduğu zaman
Nitekim Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem- bu konuda şöyle buyurmaktadır:
{ مَنْ تَوَضَّأَ فَأَحْسَنَ الْوُضُوءَ، ثُمَّ قَالَ: أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيكَ لَهُ، وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ، اللَّهُمَّ اجْعَلْنِي مِنْ التَّوَّابِينَ وَاجْعَلْنِي مِنْ الْمُتَطَهِّرِينَ فُتِحَتْ لَهُ ثَمَانِيَةُ أَبْوَابِ الْجَنَّةِ يَدْخُلُ مِنْ أَيِّهَا شَاءَ } [ رواه الترمذي وصححه الألباني ]
"Her kim, güzel bir şekilde abdest aldıktan sonra: 'Eşhedu en lâ ilâhe illallahu vahdehû lâ şerîke leh Ve eşhedu enne Muhammeden abduhu ve rasûluh umec'alnî menet-tevvâbîne vec'alnî minel-mutatahhirîn' derse, ona cennetin sekiz kapısı açılır ve dilediğinden içeri girer" [12]
43 Hacda küçük cemreye taşları attıktan sonra yapılan duâ
44 Hacda orta cemreye taşları attıktan sonra yapılan duâ
45 Kâbe'nin içinde yapılan duâ Hıcr-i İsmâil'in içerisinde namaz kılan kimse, Kâbe'nin içinde kılmış sayılır Çünkü Hıcr-i İsmâil'in Kâbe’dendir
46 Tavaf sırasında yapılan duâ
47 Safa tepesinde yapılan duâ
48 Merve tepesinde yapılan duâ
49 Safa ile Merve arasında yapılan duâ
50 Ramazan ayının son on günündeki tekli gecelerde yapılan duâ
51 Zilhicce ayının ilk on gününde yapılan duâ
52 Meş’ar-i Haram'da (Müzdelife'de) yapılan duâ
DUÂ SIRASINDA YAPILAN HATALAR:
1 Duânın şirk veya bid’at olan tevessülleri içermesi
2 Duâda ölümü temennî etmek ve Teâlâ'dan bunu istemek
3 Duâda Teâlâ'nın kendisine bir an önce belâ göndermesini istemek
4 Duâda vuku bulması mümkün olmayan veya aklen, genel olarak veya dînen imkânsız olan şeyleri istemek
5 Duâda tamamlanmış, elde edilmiş ve bitmiş bir şeyi istemek
6 Duâda dînin olamayacağını belirttiği bir şeyi istemek
7 Duâda âilesine, malına ve kendisine bedduâ etmek
8 Duâda günah olan bir şeyi istemek Örneğin bir kimsenin günahlarla imtihan olunmasını istemek
9 Duâda yakın akrabayla alakayı kesmeyi istemek
10 Günahların çoğalması için duâ etmek
11 Teâlâ'nın yalnızca kendisine rahmet etmesini istemek Örneğin bir kimsenin: "ım! Yalnızca bana şifâ ver veya yalnızca bana rızık ver" demesi
12 İmam cemaate namaz kıldıyor ve cemaat de onun duâsına "âmîn" diyorsa, imamın duâyı sadece kendisine has kılması
13 Duâda edepsizlik etmek Örneğin bir kimsenin: "Ey köpeklerin Rabbi!" veya "Ey maymunların ve domuzların Rabbi!" demesi
14 Teâlâ'yı sınamak ve imtihan etmek için duâ etmekÖrneğin bir kimsenin: " duâmı kabul edecek mi? Etmeyecek mi? Sonucunu görmek için deneyeceğim” demesi Kimisinin de şöyle demesi: "'a yalvaracağım Fayda verirse ne âlâ, vermezse zarar etmiş olmam"
15 Duâ edenin duâsında niyetinin bozuk olması
16 Kulun, duâ etmede dâima başkasına güvenmesi ve kendi kendine duâ etmeye gayret etmemesi
17 Duâ sırasında, özellikle de duânın anlamı değişecek şekilde çok hata etmekDuâ eden kimse câhil ve dilbilgisi kurallarını okumamışsa, bu kimse mazurdur
18 Duâ sırasında Teâlâ'nın güzel isimlerini veya yüce sıfatlarını seçerken gereken önemi vermemek
19 Duânın kabul olunmasından ümidi kesmek veya kabul olunacağına kesin olarak inanmamak
20 Duâda gereksiz ayrıntılara girmek Örneğin bir kimsenin: "ım! Babamı, anamı, dedemi, ninemi, dayımı ve teyzemi bağışla” diye duâ etmesi
21 Teâlâ'ya, Kur’an ve sünnette olmayan isim ve sıfatları vesîle kılarak duâ etmek
22 Duâda sesi gereğinden fazla yükseltmek
23 Bazı kimselerin duâ sırasında:“ım!Senden,kazanın kötüsünü benden savmanı istemiyorum Fakat kazada bana lütufta bulunmanı dilerim” demesi
24 Duâyı şarta bağlamak Örneğin bir kimsenin: "ım! Beni, dilersen bağışla" demesi Oysa duâda kesin kararlı olmak gerekir
25 Yapmacık olarak ağlamak ve bunu sesi yükselterek göstermeye çalışmak
26 İmamın cuma günü hutbede, Teâlâ'dan yağmur yağdırması için duâ ederken ellerini kaldırmaması
27 Kunut'ta gereksiz olarak duâyı uzatmak veya gâyesine uygun olmayan bir şekilde duâ etmek
Teâlâ, Peygamberimiz Muhammed -sallallahu aleyhi ve sellem-'e, âile halkına ve ashâbına salât ve selâm eylesin

Razı Olsun,Selamun Aleykum