Osmanlı’da Ilk Işçi Grevi

**Şengül Şirin** · 10-22-2010

Osmanlı’da ilk işçi grevi

Osmanlı’da işçilerin 1587′de yevmiyelerin artırılması için yaptıkları greve diğer işçiler de katılmış, Osmanlı padişahı III

Murat işçilerin taleplerini kabul etmek zorunda kalmıştı

Osmanlı Devleti, batıda görüldüğü gibi patron-işçi ilişkisi bulunmasa da, devlete ve diğer sektörlere bağlı işçilerin işverene karşı birlikte hareket ettikleri görülür

İşçi eylemlerine tatil-i mesalih, tatil-i eşgal gibi isimler verilmiştir

Osmanlı’nın endüstri çağına girmesi ile batı tarzında açılan Kadırga’daki ilk fes imalat fabrikasında işçiler, işten çıkarmalar ve paralarını zamanında alamadıkları için greve gitmişlerdir

1845′te padişah II

Mahmut’un fermanı ile çıkarılan Polis Nizamnamesine göre grev suç kabul edilmiş, toplu iş bırakanların polis tarafından cezalandırılması hükme bağlanmıştır

1872′de Abdulaziz döneminde Beyoğlu Telgrafhane işçileri maaşlarını az buldukları için greve gitmişlerdir

Gazhane, Şirket-i Hayriye, İskele hamalları da bu greve destek vermişlerdir

1974′te de maaşlarını üç aydır alamayan tütün tekel işçileri greve gitti

Ücretlerin ödenmesiyle bu grev diğerlerinden daha kısa sürdü

Abdülhamit döneminde işçilerin cemiyet kurmasına ve hak aramasına izin verildi

Balkanlar dışında bu dönemde önemli bir grev dalgası yaşanmadı

Fakat İttihatçıların bu cemiyeti kapatması ile 1908′in Ağustos ve Eylül aylarında İstanbul ve Bursa’da iş bırakma eylemleri görüldü

Bu işgalleri kanlı bir şekilde bastıran ittihat ve terakki yönetimi grevleri yasaklayan bir yasa çıkardı

10-22-2010	#1
Şengül Şirin	Osmanlı’da Ilk Işçi Grevi Osmanlı’da ilk işçi grevi Osmanlı’da işçilerin 1587′de yevmiyelerin artırılması için yaptıkları greve diğer işçiler de katılmış, Osmanlı padişahı III Murat işçilerin taleplerini kabul etmek zorunda kalmıştı Osmanlı Devleti, batıda görüldüğü gibi patron-işçi ilişkisi bulunmasa da, devlete ve diğer sektörlere bağlı işçilerin işverene karşı birlikte hareket ettikleri görülür İşçi eylemlerine tatil-i mesalih, tatil-i eşgal gibi isimler verilmiştir Osmanlı’nın endüstri çağına girmesi ile batı tarzında açılan Kadırga’daki ilk fes imalat fabrikasında işçiler, işten çıkarmalar ve paralarını zamanında alamadıkları için greve gitmişlerdir 1845′te padişah II Mahmut’un fermanı ile çıkarılan Polis Nizamnamesine göre grev suç kabul edilmiş, toplu iş bırakanların polis tarafından cezalandırılması hükme bağlanmıştır 1872′de Abdulaziz döneminde Beyoğlu Telgrafhane işçileri maaşlarını az buldukları için greve gitmişlerdir Gazhane, Şirket-i Hayriye, İskele hamalları da bu greve destek vermişlerdir 1974′te de maaşlarını üç aydır alamayan tütün tekel işçileri greve gitti Ücretlerin ödenmesiyle bu grev diğerlerinden daha kısa sürdü Abdülhamit döneminde işçilerin cemiyet kurmasına ve hak aramasına izin verildi Balkanlar dışında bu dönemde önemli bir grev dalgası yaşanmadı Fakat İttihatçıların bu cemiyeti kapatması ile 1908′in Ağustos ve Eylül aylarında İstanbul ve Bursa’da iş bırakma eylemleri görüldü Bu işgalleri kanlı bir şekilde bastıran ittihat ve terakki yönetimi grevleri yasaklayan bir yasa çıkardı __________________ Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır