Osmanlı’da Ilk Işçi Grevi
 

Osmanlı’da ilk işçi grevi


Osmanlı’da işçilerin 1587′de yevmiyelerin artırılması için yaptıkları greve diğer işçiler de katılmış, Osmanlı padişahı III. Murat işçilerin taleplerini kabul etmek zorunda kalmıştı.
Osmanlı Devleti, batıda görüldüğü gibi patron-işçi ilişkisi bulunmasa da, devlete ve diğer sektörlere bağlı işçilerin işverene karşı birlikte hareket ettikleri görülür. İşçi eylemlerine tatil-i mesalih, tatil-i eşgal gibi isimler verilmiştir.
Osmanlı’nın endüstri çağına girmesi ile batı tarzında açılan Kadırga’daki ilk fes imalat fabrikasında işçiler, işten çıkarmalar ve paralarını zamanında alamadıkları için greve gitmişlerdir.
1845′te padişah II. Mahmut’un fermanı ile çıkarılan Polis Nizamnamesine göre grev suç kabul edilmiş, toplu iş bırakanların polis tarafından cezalandırılması hükme bağlanmıştır.

1872′de Abdulaziz döneminde Beyoğlu Telgrafhane işçileri maaşlarını az buldukları için greve gitmişlerdir. Gazhane, Şirket-i Hayriye, İskele hamalları da bu greve destek vermişlerdir. 1974′te de maaşlarını üç aydır alamayan tütün tekel işçileri greve gitti. Ücretlerin ödenmesiyle bu grev diğerlerinden daha kısa sürdü.
Abdülhamit döneminde işçilerin cemiyet kurmasına ve hak aramasına izin verildi. Balkanlar dışında bu dönemde önemli bir grev dalgası yaşanmadı.


Fakat İttihatçıların bu cemiyeti kapatması ile 1908′in Ağustos ve Eylül aylarında İstanbul ve Bursa’da iş bırakma eylemleri görüldü. Bu işgalleri kanlı bir şekilde bastıran ittihat ve terakki yönetimi grevleri yasaklayan bir yasa çıkardı.