Ardışım, Müzikte Bir Moledinin Ya da Akor Dizisinin Yeni Bir Perdeden Başlayarak Yinelenmesi

ARDIŞIM

Ardışım, müzikte bir moledinin ya da akor dizisinin yeni bir perdeden başlayarak yinelenmesiBöylece müziği,oluşturan öğeler geliştirilir ve birlik sağlanır"Gerçek " ardışımlar ana bölümün tam bir yinelenmesidirTonal ardışımlarda ise sesler,parçanın tonalitesine uyacak biçimde değiştirilir

Ortaçağ müziği ve edebiyatında ardışım,missada Alleluia ve gospel arasında okunan Latince bir metin ve müzikti8yüzyılda müzik,metin ya da her ikisinden oluşanbir ek olmaktan çıktı ve bir jubilus ,yani Alleluia'nın son hecesi üzerinde yapılan çok süslü bir bitiş haline geldiArdışım,tüm Avrapa'da özellikle Gregorius dinsel ezgilerinin bir parçası olarak çok popülerlik kazandıÇeşitli ayinlere özgü binlerce ardışım örneği günümüze değin gelmiştirArdışımdan etkilenen din dışı müzik formları arasında estampie (bir dans) ve lai de ( ortaçağ Fransız şair-bestecileri olan trouvere'lerin kullandığı bir şarkı türü)bulunmaktadır

Önceleri Jubilus'a yapılan melodik eklemeler cümlelere bölünür ve okunurken değişik korolar tarafından da aa,bb,cc , diye yinelenirdiBu amaçla ve Alleluia melodileri için yazılmış metinler ilk başlarda düzyazıydıOrtaçağdaki Latince prosa (düzyazı) sözcüğü de bununla ilişkilidir 9yüzyılda ardışım,müzikal yapıyı yansıtan bir şiir formu geliştirdiBu şiir formunun tipik özelliği giriş ve sonuç bölümlerinde farklı uzunlukları olan kafiyeli ve ölçülü bir dizi beyitten oluşmasıydı(x aa bb cc y)Her hece için tek bir nota kullanılıyorduDaha sonraları yeni bestelenen melodilere metinler yazıldı ve beyitlerin uzunlukları eşit hale getirildi

16yüzyılda Trento Konsili,dördü dışında bütün ardışımları dinsel ayinlerden çıkardıYalnız Victimae paschali laudes ( Kurban Paschal'a Övgü)Veni Sancte Spiritus (Gel Kutsal Ruh) ,Lauda Sion ( Sion'a Övgü) ve Dies irae ( Öfke Günü) kaldıStabat Mater (Anne Orada Duruyordu) ise 1727'de yeniden kullanılmaya başladı

Kaynak;AnaBritannica cilt 3 sayfa 21 frmsinsinet için derlenmiştir