Kuyumculuk Terimleri Sözlüğü S

**Prof. Dr. Sinsi** · 11-04-2012

Kuyumculuk Terimleri Sözlüğü S

SADE:Üzerinde herhangi bir süs bulunmayan, nakışsız iş

SADEKAR:Altın ve gümüş gibi değerli madenlerin üzerlerine herhangi bir süs işlemi yapılmaksızın öze bağlı kalınarak yapılan sanat

SAF GÜMÜŞ:İçin de başka madde bulunmayan arıtılmış gümüş

Has gümüşte denir ayarı 1000 dir

SAHİB_İ AYAR:Darphanede kesilen, basılan paraların ölçü ve ayarlarını tespit eden görevli

SAHTE:Hakiki olmayan kopya edilmiş hakiki diye satılan altın ve gümüş kaplandığı durumda üzerin de ayar damgası olan

SANAT:Sanatkarların, zaman için de elde ettikleri beceri ve deneyim birikimlerini bilinen biçimlerin dışında içine kendi duygu ve düşüncelerini katarak ortaya koyduğu tek eser

SANATÇI-SANATKAR:Doğuştan yetenekli kişilerin atölyelerden bir usta gözetiminde yada eğitim kurumların da belli bir eğitimden geçerek yetişmesi sonucu onların değişik biçim,tasarım ve özelliklerde içine kendi kişiliğini de kattığı yeni başka eserler ortaya koyan kişi

SARI YAKUT:Saydam, güzel görünüşlü ve renkli

Sertliği 8 özgül ağırlığı 3

5 tur

SAHAN:İçine yemek konularak sofraya getirilen üstü kapaklı yada kapaksız tabak

Çoğunlukla Bakır sar ve gümüşten yapılır

Bu sahanlar işçilikleri bakımından çok önemlidir

Özellikle sahan kapaklarına çok güzel kalem işi tekniklerinde nakış işlenmiştir

SAHAN ÖRSÜ:Perdahlama işlerinde kullanılan örstür

SAKALLI NAY:Kazan nayına benzer bir örstür

Alt yanındaki toparlak kısmında yuvarlak biçimler şişirilir

Düz kısmında da kazan nayındaki işler yapılabilir

SAVAT:Bir kalemkarlık çeşididir

Eser üzerinde çelik kalemlerle açılan kanalların içine bir kapta hazırlanmış adına savat denen karışım ekme yada sürme biçiminde yerleştirilir,daha sonra da ocak ateşine tutularak eriyen savat boşlukları doldurunca soğumaya bırakılır

Soğuyan savat birkaç tesviye aşamasından sonra gümüş cilalanır ve eser tamamlanmış olur

SAVAT ÇAMURU:Savatın bir kap içinde boraks ile çamur durumuna getirilmiş biçimi

SEDEF :Sıcak deniz yumuşakçalarının omurgasız yapılarını düşmanlarından korumak için salgıladıkları salgı sonucunda kendilerine yaptıkları yuva

SELVİ:Kış Yaz yaprağını dökmeyen uzun ağaç

Türklerde bu ağaç,ölümsüzlüğün ve doğruluğun alametidir

Gümüş eserlerde sık görülen bir biçimdir

Çeşitli biçimlerde sterilize edilmişlerdir

SEMAVER ÖRSÜ:Semaver onarımlarında kullanılan bir örstür

Hatırlanacağı gibi semaverin ortasından geçen bir boru boşluğu vardır

Bu boşluk dolayısıyla dış yüzeyde görülen ezilmeler ancak özel bir örs üzerinde dövülerek giderilebilir

SİKKE:Değer i bastıran devlet tarafından güvence altına alınan, üzerinde yazı, tarih ve bastıranın adı bulunan madeni para

SİKKEŞİNAS:Para uzmanı

Eski paraları ve madalyonları toplayıp onları sınıflandıran kişi

SİM MECİDİYE:Gümüş para

Osmanlılar da ilk gümüş para Orhan Gazi (1324-1362)döneminde akça adıyla basılmıştır

SİNİ:Üzerinde yemek yemeğe yarayan büyük tepsi

SIRMA:Haddeden defalarca geçirildikten sonra ince iplik durumuna getirilen gümüş ve altın teller

Bu tellerin ipek ipliklerle sarılması ile kılaptan elde edilir

SIRMAKEŞ:gümüş veya altını haddeden çeken usta

SIVAMA:Torna biçimlendirme

SİKKEHANE:Osmanlılarda para basılan yere verilen addı

Sonraları bunun yerine darphane denilmiştir

SİKKEGEN:Sikke kalıbı kazıyan sanatkar

SİMENDUT:Gümüş kaplamalı, gümüş yaldızlı

SİMİN:Gümüşten yapılmış eser

SİNEKLİ:Bir bilezik türü

SU GÜMÜŞÜ:potada eritilen has gümüş, içi su dolu bir kaba boşaltılınca, suya düşen gümüş küçük kürecikler ortaya çıkarır

Bu bu küçük küreciklerden oluşan gümüş

SU VERMEK:Bıçak, kılıç, makas gibi kesici para, madalyon, kalıpları gibi demir aletler yapıldıktan sonra sertlik vermek için yapılan işleme su vermek derler

SÜLÛK:Gümüşçülükte göz biçimine benzeyen bir işleme

SON MIHLAMA:Alafranga mıhlama taşların tespih taneleri gibi yan yana dizilmesi ile yapılan mıhlama

SÜRME SAVAT:Boraks ile sulandırılarak çamur durumuna getirildikten sonra gümüş sathında açılmış kanallara savatı sıvayarak boşluk doldurma biçimi

11-04-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Kuyumculuk Terimleri Sözlüğü S Kuyumculuk Terimleri Sözlüğü S SADE:Üzerinde herhangi bir süs bulunmayan, nakışsız iş SADEKAR:Altın ve gümüş gibi değerli madenlerin üzerlerine herhangi bir süs işlemi yapılmaksızın öze bağlı kalınarak yapılan sanat SAF GÜMÜŞ:İçin de başka madde bulunmayan arıtılmış gümüş Has gümüşte denir ayarı 1000 dir SAHİB_İ AYAR:Darphanede kesilen, basılan paraların ölçü ve ayarlarını tespit eden görevli SAHTE:Hakiki olmayan kopya edilmiş hakiki diye satılan altın ve gümüş kaplandığı durumda üzerin de ayar damgası olan SANAT:Sanatkarların, zaman için de elde ettikleri beceri ve deneyim birikimlerini bilinen biçimlerin dışında içine kendi duygu ve düşüncelerini katarak ortaya koyduğu tek eser SANATÇI-SANATKAR:Doğuştan yetenekli kişilerin atölyelerden bir usta gözetiminde yada eğitim kurumların da belli bir eğitimden geçerek yetişmesi sonucu onların değişik biçim,tasarım ve özelliklerde içine kendi kişiliğini de kattığı yeni başka eserler ortaya koyan kişi SARI YAKUT:Saydam, güzel görünüşlü ve renkliSertliği 8 özgül ağırlığı 35 tur SAHAN:İçine yemek konularak sofraya getirilen üstü kapaklı yada kapaksız tabakÇoğunlukla Bakır sar ve gümüşten yapılırBu sahanlar işçilikleri bakımından çok önemlidirÖzellikle sahan kapaklarına çok güzel kalem işi tekniklerinde nakış işlenmiştir SAHAN ÖRSÜ:Perdahlama işlerinde kullanılan örstür SAKALLI NAY:Kazan nayına benzer bir örstürAlt yanındaki toparlak kısmında yuvarlak biçimler şişirilirDüz kısmında da kazan nayındaki işler yapılabilir SAVAT:Bir kalemkarlık çeşididir Eser üzerinde çelik kalemlerle açılan kanalların içine bir kapta hazırlanmış adına savat denen karışım ekme yada sürme biçiminde yerleştirilir,daha sonra da ocak ateşine tutularak eriyen savat boşlukları doldurunca soğumaya bırakılır Soğuyan savat birkaç tesviye aşamasından sonra gümüş cilalanır ve eser tamamlanmış olur SAVAT ÇAMURU:Savatın bir kap içinde boraks ile çamur durumuna getirilmiş biçimi SEDEF :Sıcak deniz yumuşakçalarının omurgasız yapılarını düşmanlarından korumak için salgıladıkları salgı sonucunda kendilerine yaptıkları yuva SELVİ:Kış Yaz yaprağını dökmeyen uzun ağaç Türklerde bu ağaç,ölümsüzlüğün ve doğruluğun alametidirGümüş eserlerde sık görülen bir biçimdirÇeşitli biçimlerde sterilize edilmişlerdir SEMAVER ÖRSÜ:Semaver onarımlarında kullanılan bir örstürHatırlanacağı gibi semaverin ortasından geçen bir boru boşluğu vardırBu boşluk dolayısıyla dış yüzeyde görülen ezilmeler ancak özel bir örs üzerinde dövülerek giderilebilir SİKKE:Değer i bastıran devlet tarafından güvence altına alınan, üzerinde yazı, tarih ve bastıranın adı bulunan madeni para SİKKEŞİNAS:Para uzmanıEski paraları ve madalyonları toplayıp onları sınıflandıran kişi SİM MECİDİYE:Gümüş paraOsmanlılar da ilk gümüş para Orhan Gazi (1324-1362)döneminde akça adıyla basılmıştır SİNİ:Üzerinde yemek yemeğe yarayan büyük tepsi SIRMA:Haddeden defalarca geçirildikten sonra ince iplik durumuna getirilen gümüş ve altın tellerBu tellerin ipek ipliklerle sarılması ile kılaptan elde edilir SIRMAKEŞ:gümüş veya altını haddeden çeken usta SIVAMA:Torna biçimlendirme SİKKEHANE:Osmanlılarda para basılan yere verilen addıSonraları bunun yerine darphane denilmiştir SİKKEGEN:Sikke kalıbı kazıyan sanatkar SİMENDUT:Gümüş kaplamalı, gümüş yaldızlı SİMİN:Gümüşten yapılmış eser SİNEKLİ:Bir bilezik türü SU GÜMÜŞÜ:potada eritilen has gümüş, içi su dolu bir kaba boşaltılınca, suya düşen gümüş küçük kürecikler ortaya çıkarırBu bu küçük küreciklerden oluşan gümüş SU VERMEK:Bıçak, kılıç, makas gibi kesici para, madalyon, kalıpları gibi demir aletler yapıldıktan sonra sertlik vermek için yapılan işleme su vermek derler SÜLÛK:Gümüşçülükte göz biçimine benzeyen bir işleme SON MIHLAMA:Alafranga mıhlama taşların tespih taneleri gibi yan yana dizilmesi ile yapılan mıhlama SÜRME SAVAT:Boraks ile sulandırılarak çamur durumuna getirildikten sonra gümüş sathında açılmış kanallara savatı sıvayarak boşluk doldurma biçimi