Tarihte Bugün 01 Ağustos

**Prof. Dr. Sinsi** · 11-04-2012

Tarihte Bugün 01 Ağustos

1 Ağustos

Berlin Olimpiyatları Hitlerin katıldığı seremoniyle açıldı (1936)

1 Ağustos günü tarih sayfalarına nasıl yansıdı? Tarihin değişik dönemlerinden 1 Ağustosta yaşananlar

Osmanlılar Kıbrıs Adasını aldı (1571)

Almanya Rusyaya savaş ilan etti (1914)

Modacı Yves-Saint Laurent doğdu (1936)

Helsinki Nihai Senedi imzalandı (1975)

HİTLERİN GÖLGESİNDE BERLİN OLİMPİYATLARI
1 Ağustos 1936da Berlinde yapılan olimpiyatlar, Almanyada Hitlerin başında bulunduğu Nazi partisinin hızla yükseldiği ve ülkenin yönetimini tamamen ele geçirdiği döneme rastgeldi

Adolf Hitler, Berlin Olimpiyatlarını, üstün Alman ırkı ideali için bir vitrin olarak kullanma hayalini gizlemiyordu

Tüm Alman sporcuların, özellikle siyah ve sarı ırka ve diğer ulusların sporcularına karşı başarı kazanmasını istiyordu

Ancak Berlin Olimpiyatları ile tarihe geçecek olan Amerikalı siyahi atlet Jesse Owens, tüm rekorları altüst ederek 4 altın madalya kazandı ve Hitlerin üstün ırk hayalini, en azından spor etkinlikleri alanında, altüst etti

**Prof. Dr. Sinsi** · 11-04-2012

'Moby Dick'in yazarı Herman Melville 1819 yılında hayata merhaba dedi

Herman Melville 1819 yılında New York'ta doğdu

Ailesinin maddi durumu hiç de parlak değildi ve babası, ardında yüklü bir borç bırakarak öldüğünde, 13 yaşındaki Melville için hayata atılma zamanı gelmişti

Çeşitli işlerde çalışarak geçen beş yılın ardından, 18 yaşında Liverpool'a giden bir gemiye bindi

Gençliğinin en güzel günlerini kabusa çeviren bu adım, Melville'in dünya edebiyatına kazandıracağı büyük romanların malzemesi oldu

22 yaşında güney denizlerinde balina avına çıktı, ama zorlu koşullara dayanamayıp birkaç arkadaşı ile gemiyi terk etti ve bir süre Typee yerlileri arasında yaşadı

Bir Avustralya gemisiyle yeniden denizciliğe döndüyse de, denizcilik hayatı hep sorunlu geçti

Bir isyan nedeniyle hüküm giydi, Tahiti civarında yeniden yerliler arasına katıldı, bir başka balina gemisi ile Hawaii'ye gitti

30'lu yaşlarında Boston'a döndüğünde, deniz seferleri tamamen çıkmıştı kafasından

Başka bir işi de olmadığı için yazmaya başladı

1946'da yayımlanan ilk romanları, yerliler arasında geçen günlerine aitti

Kendisini dünyaya tanıtan ve Türkçeye 'Beyaz Balina' ismiyle çevrilen 'Moby Dick'i 1951 yılında tamamladı, ancak romanları yeterince ilgi görmedi

Melville, 1866'da New York gümrüğünde müfettiş olarak çalışmaya başlayınca edebiyattan tamamen uzaklaştı

28 eylül 1891'de öldüğünde hiç kimsenin hatırlamadığı bir yazardı

Ama öldükten sonra keşfedildiğinde bir daha hiç unutulmadı

'Moby Dick'

Çevirmeni Mina Urgan şöyle tanımlıyor 'Beyaz Balina'yı: "Pequod adlı bir balina gemisinin son yolculuğunu, balinaların nasıl avlandıklarını, geminin sonunda nasıl battığını anlatan 'Moby Dick', ilk bakışta denizlerde geçen bir serüven romanı sanılabilir

Ne var ki insan 'Moby Dick'i okudukça, okuduklarını düşündükçe, kitabın derinliğini, gerçek anlamını sezmeye başlar

Bu derinliği, gerçek anlamı sezmeyenler ise, balina avıyla ilgili, heyecanlı bir öykü olarak, gene de 'Moby Dick'in pekala keyfini çıkarabilirler

"

'Moby Dick'ten

Ne berbat sokaklardı bunlar! Sağda solda, ev değil, kara kara yığınlar vardı sanki

Yer yer de, bir mezarın içinde gezinen ışıklara benzeyen mumlar

Haftanın son günü, gecenin bu saatinde, kentin bu mahallesi nerdeyse ıssızdı

Ama çok geçmeden, bulanık dumanlı ışıklar sızdıran, basık ve geniş bir binanın önüne vardım

Kapısı sanki kollarını açıyordu bana

Halka özgü yerlerin bakımsız hali vardı burada

Ayağımı içeri atar atmaz, eşikteki kül tenekesine çarpıp yere yuvarlandım

Tozdan dumandan boğulacaktım nerdeyse

"Bu da ne" dedim: "Gomorra harabelerinin külleri mi yoksa?" 'Çapraz Zıpkınlar'dan, 'Kılıçbalığı'ndan sonra, bunun adı da 'Tuzak Hanı' olsa gerek

Her neyse, ayağa kalktım, içerden gelen gür bir sese doğru ilerleyip, ikinci bir kapıyı açtım

Cehennemde lanetliler kurultayı toplanmıştı sanki

Yüzlerce kara surat bana çevrildi

Arkalarında, kıyamet gününün kara bir meleği, bir kürsünün üstüne açılmış kitabı yumrukluyordu

Bir zenci kilisesiydi burası

Ve vaiz, cehennemdeki karanlıkları, ağlaşıp bağırışmaları, dövünmeleri anlatıyordu

"Vay vay, Ishmael" diye mırıldandım gerileyerek, "Tuzak Hanı amma da berbat karşılıyor insanı!"

Biraz daha ilerleyip, doklara yakın bir yerde, sönük bir ışığın önünde durdum

Kasvetli bir gıcırtı duydum tepemde

Başımı kaldırınca, kapının üstünde sallanan bir tabela gördüm

Belli belirsiz bir resim vardı bu tabelada: Dümdüz fışkırıp serpilen bir su

Altında da şu yazılıydı: "Fışkırtı Hanı -- Sahibi Peter Coffin", yani Peter Tabut

Tabut? Fışkırtı? Oldukça uğursuz bir alamet bu

Ama Tabut soyadı Nantucket'te yaygındır derler

Bu Peter da buraya Nantucket'ten gelmiş olsa gerek

Işık böylesine sönük, yer böylesine ıssız, kırık dökük küçük ev yanık bir mahallenin yıkıntılarından buraya getirilmişe benzediğine, sallanan tabela fakir fakir gıcırdadığına göre, odanın ucuzu da, nohut kahvesinin en alası da burada olmalı dedim kendi kendime

Başka neler oldu:

1063: İlk Selçuklu devleti hükümdarı Tuğrul Bey öldü

1521: Osmanlı orduları, Belgrad'ı kuşatma altına aldı

1571: Lala Mustafa Paşa, Venedik Cumhuriyeti egemenliğindeki Kıbrıs'ı ele geçirdi

1744: Fransız biyolog Jean Baptiste Lamarck doğdu

1840: İlk Türkçe gazete 'Ceride-i Havadis' yayımlanmaya başlandı

1931: New York'tan uçarak Yeşilköy'e inen Russel Boardman ve John Polando adlı havacılar Yalova'da Mustafa Kemal Paşa tarafından kabul edildi

1933: İstanbul Darülfünunu'nun yerini üniversite aldı; İstanbul Üniversitesi kuruldu

1936: Berlin Olimpiyatları, Adolf Hitler'in de katıldığı seremoniyle açıldı

ABD'li siyah atlet Jesse Owens, oyunlarda tüm rekorları alt üst ederek dört altın madalya kazandı

1942: Almanlar, Stalingrad'dan Krasnodar'a uzanan demiryolunu kapattı

1958: Karikatürist Nehar Tüblek, Uluslararası Altın Hurma Ödülü'nü kazandı

1971: Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği (TÜSİAD) kuruldu

1978: ABD Senatosu ve Temsilciler Meclisinde alınan kararla, Türkiye'ye uygulanan silah ambargosu şartlı olarak kaldırıldı

1987: Ayetullah Humeyni'nin çağrısıyla ABD'yi protesto eden İranlı hacılarla Arabistan polisi çatıştı: 402 kişi öldü

1988: Trafikte ceza puanı uygulamasına başlandı

2001: İş adamı Üzeyir Garih İstanbul'da öldürüldü

2001: Azerbaycan, SSCB döneminde kullandığı Kril alfabesinden Latin alfabesine geçti

2002: ABD, bazı Güneydoğu Asya ülkeleriyle kapsamlı terörle mücadele anlaşması imzaladı

2005: Suudi Arabistan Kralı Fahd, uzun bir hastalık dönemi ve 23 yıllık iktidarın ardından 84 yaşında öldü

**Prof. Dr. Sinsi** · 11-04-2012

Tarihte Bugün 01 Ağustos

Olaylar

1291 - Uri, Schwyz ve Unterwalden kantonları, İsviçre'nin temelini attı

1560 - İskoç parlamentosu Papanın otoritesini artık tanımayacağını bildirdi, böylece İskoç Kilisesi ortaya çıkmış oldu

1571 - Lala Mustafa Paşa Venedik Cumhuriyetine ait Kıbrıs adasını işgal etti

1773 - Tersane Hendesehanesi (Deniz Harp Okulu), Cezayirli Hasan Paşa tarafından İstanbul Kasımpaşa'da açıldı

1774 - İngiliz kimyacı Joseph Priestley oksijen gazını (dioxygène, O2) keşfetti

1798 - Nil Savaşı, Amiral Horatio Nelson komutasındaki Britanya donanması, Abukir körfezinde Fransız donanmasını yendi

1830 - Belçikalıların Hollandaya karşı ayaklanmasıyla Belçikanın kurulması
1834 - Britanya İmparatorluğunda köleliğin kaldırılması
1840 - Ceride-i Havadis gezetesinin ilk sayısı basıldı

1894 - Çin-Japon Savaşı, Japon İmparatorluğu, Kore için Çin'e savaş açtı
1914 - Alman İmparatorluğu, Rusya İmparatorluğu'na savaş ilan etti

1933 - İstanbul Üniversitesinin kurulması

1936 - Berlin Olimpiyatları Adolf Hitler tarafından başlatıldı

1950 - Türkiye NATOya başvurdu

1963 - Büyük Britanya Maltaya 1964te bağımsızlığını vermeyi kabul etti

1969 - Altıncı Filoyu protesto etmek için yapılan mitinge bir grubun saldırmasıyla çıkan olaylarda iki genç öldü yaklaşık 200 kişi yaralandı

1971 - TÜSİAD kuruldu

1975 - Arnavutluk,ABD ve Kanadanın katılmadığı, 35 ülkenin katıldığı Helsinki zirvesinde "insan hakları sözleşmesi" (Helsinki Nihai Senedi) imzalandı

1999 - Avrupada deli dana krizinden dolayı İngiliz etine konan ambargo kaldırıldı

2001 – İsrailli bilim adamları embriyondan hareketle kalp hücrelerini imal etmeyi başardıklarını açıkladılar

2002 - Irak dört yıllık bir aradan sonra BM baş müfettişini denetim için Bağdata davet etti

2008 - Konya'nın Taşkent, Konya ilçesinde özel bir vakfa ait 3 katlı kaçak din eğitimi veren öğrenci yurdu,LPG gazı'nın sıkışması nedeniyle çöktü:18 ölü,27 yaralı

Doğumlar

1819 - Herman Melville, ABD'li yazar (ö

1891)
1893 - Aleksandros I, Yunanistan kralı (ö

1920)
1949 - Kurmanbek Bakiyev, Kırgızistan cumhurbaşkanı
1976 - Hasan Gökhan Şaş, Türk futbolcu

Ölümler

1326 - Osman Bey, İlk Osmanlı beyi

1911 - Edwin Austin Abbey, ABD'li ressam (d

1852)
1970 - Frances Farmer, ABD'li oyuncu (d

1913)
1973 - Walter Ulbricht, Alman devlet adamı (d

1893)
2005 - Fahd bin Abdül Aziz, Suudi Arabistan Kralı (d

1923)

Tatiller ve Özel Günler

1 Ağustos Su Kesintisi Günü

11-04-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Tarihte Bugün 01 Ağustos Tarihte Bugün 01 Ağustos 1 Ağustos Berlin Olimpiyatları Hitlerin katıldığı seremoniyle açıldı (1936) 1 Ağustos günü tarih sayfalarına nasıl yansıdı? Tarihin değişik dönemlerinden 1 Ağustosta yaşananlar Osmanlılar Kıbrıs Adasını aldı (1571) Almanya Rusyaya savaş ilan etti (1914) Modacı Yves-Saint Laurent doğdu (1936) Helsinki Nihai Senedi imzalandı (1975) HİTLERİN GÖLGESİNDE BERLİN OLİMPİYATLARI 1 Ağustos 1936da Berlinde yapılan olimpiyatlar, Almanyada Hitlerin başında bulunduğu Nazi partisinin hızla yükseldiği ve ülkenin yönetimini tamamen ele geçirdiği döneme rastgeldi Adolf Hitler, Berlin Olimpiyatlarını, üstün Alman ırkı ideali için bir vitrin olarak kullanma hayalini gizlemiyordu Tüm Alman sporcuların, özellikle siyah ve sarı ırka ve diğer ulusların sporcularına karşı başarı kazanmasını istiyordu Ancak Berlin Olimpiyatları ile tarihe geçecek olan Amerikalı siyahi atlet Jesse Owens, tüm rekorları altüst ederek 4 altın madalya kazandı ve Hitlerin üstün ırk hayalini, en azından spor etkinlikleri alanında, altüst etti

11-04-2012	#2
Prof. Dr. Sinsi	Tarihte Bugün 01 Ağustos 'Moby Dick'in yazarı Herman Melville 1819 yılında hayata merhaba dedi Herman Melville 1819 yılında New York'ta doğdu Ailesinin maddi durumu hiç de parlak değildi ve babası, ardında yüklü bir borç bırakarak öldüğünde, 13 yaşındaki Melville için hayata atılma zamanı gelmişti Çeşitli işlerde çalışarak geçen beş yılın ardından, 18 yaşında Liverpool'a giden bir gemiye bindi Gençliğinin en güzel günlerini kabusa çeviren bu adım, Melville'in dünya edebiyatına kazandıracağı büyük romanların malzemesi oldu 22 yaşında güney denizlerinde balina avına çıktı, ama zorlu koşullara dayanamayıp birkaç arkadaşı ile gemiyi terk etti ve bir süre Typee yerlileri arasında yaşadı Bir Avustralya gemisiyle yeniden denizciliğe döndüyse de, denizcilik hayatı hep sorunlu geçti Bir isyan nedeniyle hüküm giydi, Tahiti civarında yeniden yerliler arasına katıldı, bir başka balina gemisi ile Hawaii'ye gitti 30'lu yaşlarında Boston'a döndüğünde, deniz seferleri tamamen çıkmıştı kafasından Başka bir işi de olmadığı için yazmaya başladı 1946'da yayımlanan ilk romanları, yerliler arasında geçen günlerine aitti Kendisini dünyaya tanıtan ve Türkçeye 'Beyaz Balina' ismiyle çevrilen 'Moby Dick'i 1951 yılında tamamladı, ancak romanları yeterince ilgi görmedi Melville, 1866'da New York gümrüğünde müfettiş olarak çalışmaya başlayınca edebiyattan tamamen uzaklaştı 28 eylül 1891'de öldüğünde hiç kimsenin hatırlamadığı bir yazardı Ama öldükten sonra keşfedildiğinde bir daha hiç unutulmadı 'Moby Dick' Çevirmeni Mina Urgan şöyle tanımlıyor 'Beyaz Balina'yı: "Pequod adlı bir balina gemisinin son yolculuğunu, balinaların nasıl avlandıklarını, geminin sonunda nasıl battığını anlatan 'Moby Dick', ilk bakışta denizlerde geçen bir serüven romanı sanılabilir Ne var ki insan 'Moby Dick'i okudukça, okuduklarını düşündükçe, kitabın derinliğini, gerçek anlamını sezmeye başlar Bu derinliği, gerçek anlamı sezmeyenler ise, balina avıyla ilgili, heyecanlı bir öykü olarak, gene de 'Moby Dick'in pekala keyfini çıkarabilirler" 'Moby Dick'ten Ne berbat sokaklardı bunlar! Sağda solda, ev değil, kara kara yığınlar vardı sanki Yer yer de, bir mezarın içinde gezinen ışıklara benzeyen mumlar Haftanın son günü, gecenin bu saatinde, kentin bu mahallesi nerdeyse ıssızdı Ama çok geçmeden, bulanık dumanlı ışıklar sızdıran, basık ve geniş bir binanın önüne vardım Kapısı sanki kollarını açıyordu bana Halka özgü yerlerin bakımsız hali vardı burada Ayağımı içeri atar atmaz, eşikteki kül tenekesine çarpıp yere yuvarlandım Tozdan dumandan boğulacaktım nerdeyse "Bu da ne" dedim: "Gomorra harabelerinin külleri mi yoksa?" 'Çapraz Zıpkınlar'dan, 'Kılıçbalığı'ndan sonra, bunun adı da 'Tuzak Hanı' olsa gerek Her neyse, ayağa kalktım, içerden gelen gür bir sese doğru ilerleyip, ikinci bir kapıyı açtım Cehennemde lanetliler kurultayı toplanmıştı sanki Yüzlerce kara surat bana çevrildi Arkalarında, kıyamet gününün kara bir meleği, bir kürsünün üstüne açılmış kitabı yumrukluyordu Bir zenci kilisesiydi burası Ve vaiz, cehennemdeki karanlıkları, ağlaşıp bağırışmaları, dövünmeleri anlatıyordu "Vay vay, Ishmael" diye mırıldandım gerileyerek, "Tuzak Hanı amma da berbat karşılıyor insanı!" Biraz daha ilerleyip, doklara yakın bir yerde, sönük bir ışığın önünde durdum Kasvetli bir gıcırtı duydum tepemde Başımı kaldırınca, kapının üstünde sallanan bir tabela gördüm Belli belirsiz bir resim vardı bu tabelada: Dümdüz fışkırıp serpilen bir su Altında da şu yazılıydı: "Fışkırtı Hanı -- Sahibi Peter Coffin", yani Peter Tabut Tabut? Fışkırtı? Oldukça uğursuz bir alamet bu Ama Tabut soyadı Nantucket'te yaygındır derler Bu Peter da buraya Nantucket'ten gelmiş olsa gerek Işık böylesine sönük, yer böylesine ıssız, kırık dökük küçük ev yanık bir mahallenin yıkıntılarından buraya getirilmişe benzediğine, sallanan tabela fakir fakir gıcırdadığına göre, odanın ucuzu da, nohut kahvesinin en alası da burada olmalı dedim kendi kendime Başka neler oldu: 1063: İlk Selçuklu devleti hükümdarı Tuğrul Bey öldü 1521: Osmanlı orduları, Belgrad'ı kuşatma altına aldı 1571: Lala Mustafa Paşa, Venedik Cumhuriyeti egemenliğindeki Kıbrıs'ı ele geçirdi 1744: Fransız biyolog Jean Baptiste Lamarck doğdu 1840: İlk Türkçe gazete 'Ceride-i Havadis' yayımlanmaya başlandı 1931: New York'tan uçarak Yeşilköy'e inen Russel Boardman ve John Polando adlı havacılar Yalova'da Mustafa Kemal Paşa tarafından kabul edildi 1933: İstanbul Darülfünunu'nun yerini üniversite aldı; İstanbul Üniversitesi kuruldu 1936: Berlin Olimpiyatları, Adolf Hitler'in de katıldığı seremoniyle açıldı ABD'li siyah atlet Jesse Owens, oyunlarda tüm rekorları alt üst ederek dört altın madalya kazandı 1942: Almanlar, Stalingrad'dan Krasnodar'a uzanan demiryolunu kapattı 1958: Karikatürist Nehar Tüblek, Uluslararası Altın Hurma Ödülü'nü kazandı 1971: Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği (TÜSİAD) kuruldu 1978: ABD Senatosu ve Temsilciler Meclisinde alınan kararla, Türkiye'ye uygulanan silah ambargosu şartlı olarak kaldırıldı 1987: Ayetullah Humeyni'nin çağrısıyla ABD'yi protesto eden İranlı hacılarla Arabistan polisi çatıştı: 402 kişi öldü 1988: Trafikte ceza puanı uygulamasına başlandı 2001: İş adamı Üzeyir Garih İstanbul'da öldürüldü 2001: Azerbaycan, SSCB döneminde kullandığı Kril alfabesinden Latin alfabesine geçti 2002: ABD, bazı Güneydoğu Asya ülkeleriyle kapsamlı terörle mücadele anlaşması imzaladı 2005: Suudi Arabistan Kralı Fahd, uzun bir hastalık dönemi ve 23 yıllık iktidarın ardından 84 yaşında öldü