Tarihte Bugün 01 Ağustos
 

Tarihte Bugün 01 Ağustos

1 Ağustos

Berlin Olimpiyatları Hitlerin katıldığı seremoniyle açıldı (1936).

http://frmsinsi.net/images/frmsinsim...sinsi.net_.jpg

1 Ağustos günü tarih sayfalarına nasıl yansıdı? Tarihin değişik dönemlerinden 1 Ağustosta yaşananlar

Osmanlılar Kıbrıs Adasını aldı (1571).

Almanya Rusyaya savaş ilan etti (1914).

Modacı Yves-Saint Laurent doğdu (1936).

Helsinki Nihai Senedi imzalandı (1975).

HİTLERİN GÖLGESİNDE BERLİN OLİMPİYATLARI
1 Ağustos 1936da Berlinde yapılan olimpiyatlar, Almanyada Hitlerin başında bulunduğu Nazi partisinin hızla yükseldiği ve ülkenin yönetimini tamamen ele geçirdiği döneme rastgeldi. Adolf Hitler, Berlin Olimpiyatlarını, üstün Alman ırkı ideali için bir vitrin olarak kullanma hayalini gizlemiyordu. Tüm Alman sporcuların, özellikle siyah ve sarı ırka ve diğer ulusların sporcularına karşı başarı kazanmasını istiyordu. Ancak Berlin Olimpiyatları ile tarihe geçecek olan Amerikalı siyahi atlet Jesse Owens, tüm rekorları altüst ederek 4 altın madalya kazandı ve Hitlerin üstün ırk hayalini, en azından spor etkinlikleri alanında, altüst etti.

Tarihte Bugün 01 Ağustos
 

'Moby Dick'in yazarı Herman Melville 1819 yılında hayata merhaba dedi.

Herman Melville 1819 yılında New York'ta doğdu. Ailesinin maddi durumu hiç de parlak değildi ve babası, ardında yüklü bir borç bırakarak öldüğünde, 13 yaşındaki Melville için hayata atılma zamanı gelmişti.

Çeşitli işlerde çalışarak geçen beş yılın ardından, 18 yaşında Liverpool'a giden bir gemiye bindi. Gençliğinin en güzel günlerini kabusa çeviren bu adım, Melville'in dünya edebiyatına kazandıracağı büyük romanların malzemesi oldu.

22 yaşında güney denizlerinde balina avına çıktı, ama zorlu koşullara dayanamayıp birkaç arkadaşı ile gemiyi terk etti ve bir süre Typee yerlileri arasında yaşadı.

Bir Avustralya gemisiyle yeniden denizciliğe döndüyse de, denizcilik hayatı hep sorunlu geçti. Bir isyan nedeniyle hüküm giydi, Tahiti civarında yeniden yerliler arasına katıldı, bir başka balina gemisi ile Hawaii'ye gitti.

30'lu yaşlarında Boston'a döndüğünde, deniz seferleri tamamen çıkmıştı kafasından. Başka bir işi de olmadığı için yazmaya başladı. 1946'da yayımlanan ilk romanları, yerliler arasında geçen günlerine aitti.

Kendisini dünyaya tanıtan ve Türkçeye 'Beyaz Balina' ismiyle çevrilen 'Moby Dick'i 1951 yılında tamamladı, ancak romanları yeterince ilgi görmedi.

Melville, 1866'da New York gümrüğünde müfettiş olarak çalışmaya başlayınca edebiyattan tamamen uzaklaştı. 28 eylül 1891'de öldüğünde hiç kimsenin hatırlamadığı bir yazardı. Ama öldükten sonra keşfedildiğinde bir daha hiç unutulmadı.

'Moby Dick'

Çevirmeni Mina Urgan şöyle tanımlıyor 'Beyaz Balina'yı: "Pequod adlı bir balina gemisinin son yolculuğunu, balinaların nasıl avlandıklarını, geminin sonunda nasıl battığını anlatan 'Moby Dick', ilk bakışta denizlerde geçen bir serüven romanı sanılabilir. Ne var ki insan 'Moby Dick'i okudukça, okuduklarını düşündükçe, kitabın derinliğini, gerçek anlamını sezmeye başlar. Bu derinliği, gerçek anlamı sezmeyenler ise, balina avıyla ilgili, heyecanlı bir öykü olarak, gene de 'Moby Dick'in pekala keyfini çıkarabilirler."

'Moby Dick'ten...

Ne berbat sokaklardı bunlar! Sağda solda, ev değil, kara kara yığınlar vardı sanki. Yer yer de, bir mezarın içinde gezinen ışıklara benzeyen mumlar. Haftanın son günü, gecenin bu saatinde, kentin bu mahallesi nerdeyse ıssızdı. Ama çok geçmeden, bulanık dumanlı ışıklar sızdıran, basık ve geniş bir binanın önüne vardım.

Kapısı sanki kollarını açıyordu bana. Halka özgü yerlerin bakımsız hali vardı burada. Ayağımı içeri atar atmaz, eşikteki kül tenekesine çarpıp yere yuvarlandım. Tozdan dumandan boğulacaktım nerdeyse. "Bu da ne" dedim: "Gomorra harabelerinin külleri mi yoksa?" 'Çapraz Zıpkınlar'dan, 'Kılıçbalığı'ndan sonra, bunun adı da 'Tuzak Hanı' olsa gerek. Her neyse, ayağa kalktım, içerden gelen gür bir sese doğru ilerleyip, ikinci bir kapıyı açtım.

Cehennemde lanetliler kurultayı toplanmıştı sanki. Yüzlerce kara surat bana çevrildi. Arkalarında, kıyamet gününün kara bir meleği, bir kürsünün üstüne açılmış kitabı yumrukluyordu. Bir zenci kilisesiydi burası. Ve vaiz, cehennemdeki karanlıkları, ağlaşıp bağırışmaları, dövünmeleri anlatıyordu. "Vay vay, Ishmael" diye mırıldandım gerileyerek, "Tuzak Hanı amma da berbat karşılıyor insanı!"

Biraz daha ilerleyip, doklara yakın bir yerde, sönük bir ışığın önünde durdum. Kasvetli bir gıcırtı duydum tepemde. Başımı kaldırınca, kapının üstünde sallanan bir tabela gördüm. Belli belirsiz bir resim vardı bu tabelada: Dümdüz fışkırıp serpilen bir su. Altında da şu yazılıydı: "Fışkırtı Hanı -- Sahibi Peter Coffin", yani Peter Tabut.

Tabut? Fışkırtı? Oldukça uğursuz bir alamet bu. Ama Tabut soyadı Nantucket'te yaygındır derler. Bu Peter da buraya Nantucket'ten gelmiş olsa gerek. Işık böylesine sönük, yer böylesine ıssız, kırık dökük küçük ev yanık bir mahallenin yıkıntılarından buraya getirilmişe benzediğine, sallanan tabela fakir fakir gıcırdadığına göre, odanın ucuzu da, nohut kahvesinin en alası da burada olmalı dedim kendi kendime.

Başka neler oldu:

1063: İlk Selçuklu devleti hükümdarı Tuğrul Bey öldü.
1521: Osmanlı orduları, Belgrad'ı kuşatma altına aldı.
1571: Lala Mustafa Paşa, Venedik Cumhuriyeti egemenliğindeki Kıbrıs'ı ele geçirdi.
1744: Fransız biyolog Jean Baptiste Lamarck doğdu.
1840: İlk Türkçe gazete 'Ceride-i Havadis' yayımlanmaya başlandı.
1931: New York'tan uçarak Yeşilköy'e inen Russel Boardman ve John Polando adlı havacılar Yalova'da Mustafa Kemal Paşa tarafından kabul edildi.
1933: İstanbul Darülfünunu'nun yerini üniversite aldı; İstanbul Üniversitesi kuruldu.
1936: Berlin Olimpiyatları, Adolf Hitler'in de katıldığı seremoniyle açıldı. ABD'li siyah atlet Jesse Owens, oyunlarda tüm rekorları alt üst ederek dört altın madalya kazandı.
1942: Almanlar, Stalingrad'dan Krasnodar'a uzanan demiryolunu kapattı.
1958: Karikatürist Nehar Tüblek, Uluslararası Altın Hurma Ödülü'nü kazandı.
1971: Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği (TÜSİAD) kuruldu.
1978: ABD Senatosu ve Temsilciler Meclisinde alınan kararla, Türkiye'ye uygulanan silah ambargosu şartlı olarak kaldırıldı.
1987: Ayetullah Humeyni'nin çağrısıyla ABD'yi protesto eden İranlı hacılarla Arabistan polisi çatıştı: 402 kişi öldü.
1988: Trafikte ceza puanı uygulamasına başlandı.
2001: İş adamı Üzeyir Garih İstanbul'da öldürüldü.
2001: Azerbaycan, SSCB döneminde kullandığı Kril alfabesinden Latin alfabesine geçti.
2002: ABD, bazı Güneydoğu Asya ülkeleriyle kapsamlı terörle mücadele anlaşması imzaladı.
2005: Suudi Arabistan Kralı Fahd, uzun bir hastalık dönemi ve 23 yıllık iktidarın ardından 84 yaşında öldü

Tarihte Bugün 01 Ağustos
 

Tarihte Bugün 01 Ağustos

Olaylar

1291 - Uri, Schwyz ve Unterwalden kantonları, İsviçre'nin temelini attı.
1560 - İskoç parlamentosu Papanın otoritesini artık tanımayacağını bildirdi, böylece İskoç Kilisesi ortaya çıkmış oldu.
1571 - Lala Mustafa Paşa Venedik Cumhuriyetine ait Kıbrıs adasını işgal etti.
1773 - Tersane Hendesehanesi (Deniz Harp Okulu), Cezayirli Hasan Paşa tarafından İstanbul Kasımpaşa'da açıldı.
1774 - İngiliz kimyacı Joseph Priestley oksijen gazını (dioxygène, O2) keşfetti.
1798 - Nil Savaşı, Amiral Horatio Nelson komutasındaki Britanya donanması, Abukir körfezinde Fransız donanmasını yendi.
1830 - Belçikalıların Hollandaya karşı ayaklanmasıyla Belçikanın kurulması
1834 - Britanya İmparatorluğunda köleliğin kaldırılması
1840 - Ceride-i Havadis gezetesinin ilk sayısı basıldı.
1894 - Çin-Japon Savaşı, Japon İmparatorluğu, Kore için Çin'e savaş açtı
1914 - Alman İmparatorluğu, Rusya İmparatorluğu'na savaş ilan etti.
1933 - İstanbul Üniversitesinin kurulması.
1936 - Berlin Olimpiyatları Adolf Hitler tarafından başlatıldı.
1950 - Türkiye NATOya başvurdu.
1963 - Büyük Britanya Maltaya 1964te bağımsızlığını vermeyi kabul etti.
1969 - Altıncı Filoyu protesto etmek için yapılan mitinge bir grubun saldırmasıyla çıkan olaylarda iki genç öldü yaklaşık 200 kişi yaralandı.
1971 - TÜSİAD kuruldu.
1975 - Arnavutluk,ABD ve Kanadanın katılmadığı, 35 ülkenin katıldığı Helsinki zirvesinde "insan hakları sözleşmesi" (Helsinki Nihai Senedi) imzalandı.
1999 - Avrupada deli dana krizinden dolayı İngiliz etine konan ambargo kaldırıldı.
2001 – İsrailli bilim adamları embriyondan hareketle kalp hücrelerini imal etmeyi başardıklarını açıkladılar.
2002 - Irak dört yıllık bir aradan sonra BM baş müfettişini denetim için Bağdata davet etti.
2008 - Konya'nın Taşkent, Konya ilçesinde özel bir vakfa ait 3 katlı kaçak din eğitimi veren öğrenci yurdu,LPG gazı'nın sıkışması nedeniyle çöktü:18 ölü,27 yaralı.

Doğumlar

1819 - Herman Melville, ABD'li yazar (ö. 1891)
1893 - Aleksandros I, Yunanistan kralı (ö. 1920)
1949 - Kurmanbek Bakiyev, Kırgızistan cumhurbaşkanı
1976 - Hasan Gökhan Şaş, Türk futbolcu

Ölümler

1326 - Osman Bey, İlk Osmanlı beyi.
1911 - Edwin Austin Abbey, ABD'li ressam (d. 1852)
1970 - Frances Farmer, ABD'li oyuncu (d. 1913)
1973 - Walter Ulbricht, Alman devlet adamı (d. 1893)
2005 - Fahd bin Abdül Aziz, Suudi Arabistan Kralı (d. 1923)

Tatiller ve Özel Günler

1 Ağustos Su Kesintisi Günü