İi.Meşrutiyet Döneminde Türk Kadını

Türkiye´de kadın haklarıyla ilgili gelişmelerin tarihi boyutunu anlatan araştırmalar yok denecek kadar azdır Bu ihtiyacı göz önüne alarak cumhuriyet Öncesinde Türk Kadını (1839-1923) konulu bir yüksek lisans tezi hazırlamıştım Bu çalışmam sırasında, osmanlıların son yılları olan II meşrutiyet dönemi (1908-1918)´nin kadın hareketleri açısından oldukça renkli ve canlı olduğunu gördüm Bu dönemdeki kadın faaliyetlerinin daha ayrıntılı olarak incelenmesi gereğine inandım Gerçekten " meşrutiyet", cumhuriyetin laboratuvarı mıydı? Cumhuuriyet, meşrutiyet döneminden neleri devr almıştır? Bunların tesbit edilmesi gerekiyordu Böyle bir çalışmayı gerçekleştirebilmek için o yıllarda çıkan kadın gazete ve dergileriyle, çeşitli siyasi görüşlerin yayın organı niteliğindeki gazeteleri taradım cumhuriyet ve Başbakanlık arşivlerinden ve TBMM, Mikrofilm arşivinden yararlandım Konuuyla ilgili kaynakları inceledim Tez, üç ana bölümden oluştu Birinci bölümde, devrin siyasi yapısı verilerek, Türkçü, İslamcı ve Batıcı aydınların kadın meselesiyle ilgili görüşlri gözler önüne serildi İkinci bölümde, iktidar partilerinin kadınlarla ilgili uygulamaları incelendi Bu bölüm kendi içinde eğitim, hukuk ve çalışma hayatı olmak üzere üç ana başlık altında ele alındı Üçüncü bölümde, bu dönemde yayınlanan kadın gazete ve dergileriyle kadın cemiyetleri değerlendirildi Kadın dergilerinin büyük çoğunluğunun Batıcılar ve Türkçüler tarafından çıkarıldığı, İslamcıların ise böyle bir faaliyetlerinin olmadığı tesbit edildi Kadın cemiyetlerinin de daha çok yardım, kültür ve siyasal amaaçlı kuruluşlar olduğu görüldü Sonuçta, kadın faaliyetlerinin artışında en çok siyasal ortamın etkili olduğu anlaşıldı IIAbdülhamid´in sıkı rejiminden sonra gelen II meşrutiyet´in nisbeten demokratik ortamı, bu canlılığın önemli faktörüdür Bu yıllarda ardarda gelen savaşlar da, kadıa duyulan ihtiyacı artırmıştır Savaşın getirdiği zaruretler, kadınların ekonomik hayata girişini kolaylaştırmıştır Genelde, öncelikle büyük şehirlerde görülen bu gelişmelerin taşraya yeterince yansıdığı söylenemez Ancak, bu dönemde elde edilen tecrübe ve birim, cumhuriyet dönemindeki uygulamalar için bir hazırlık niteliği taşımaktadır cumhuriyet döneminde, o yıllarda tartışılan konular az çok boyut değiştirmekle birlikte, güncelliğini sürdürmektedir