Hitit Dili

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-20-2012

Ayrıca bakınız: Dil - Dil aileleri

Hitit Dili (Hitit dilinde: nesice), Hititlerin veya tabletlerinde kendilerini adlandırdıkları gibi Nesililer'in dili, Hint-Avrupa Dillerinin Anadolu'nun alt grubuna dahildir Muhtemelen bir Hint-Avrupa öncesi eski Anadolu dili konuşan Hattilerden Hatti ifadesini ülkeleri için kullanmışlardır Buna karşın dillerine Kaniş (Neşa) kentinden alınma Nesililerin konuştuğu Nesice derlerdi
Hititçe, bugüne kadar bilinen en eski Hint-Avrupa dilidir Hitit İmparatorluğu'nda bunun dışında Luvi ve Pala dillerinde olduğu gibi Hititçe'yle az veya çok akraba olan başka diller de kullanılmaktaydı Luvice'nin dinsel konularda önemi vardı Bu dillerle beraber Hititçe, diğer Hint-Avrupa dillerinden kelime haznesi açısından kısmen farklı olan Hint-Avrupa dillerinin Anadolu kolunu oluşturmaktaydı
Bunun yanında farklı yazılar da kullanımdaydı Resm diplomatik yazışmaları ve saray arşivleri Asur (Akad) çivi yazısıyla yazılırken kayalardaki kabartmalar ve yazıtlar için Hiyeroglif denilen yazı kullanılırdı Bugün, bu harflerle yazılan dilin bir Luvca lehçesi olduğu bilinmektedir Hurrice de önemli bir diplomatik yazışma diliydi ve bilhassa Mittani İmparatorluğu'yla yapılan yazışmalarda kullanılırdı Hitit çivi yazısının dili Bedrich Hrozny tarafından 1915'te çözülmüş, Hitit hiyeroglif yazısının 1940'lı yıllarda başlayan çözülmesinde ise Helmuth Theodor Bossert'in büyük katkısı olmuştur
Hititçe Kelime Örnekleri
Baba:at - ta - aş(as)(attaş)
Ana, Anne:an - na - aş(as)(annaş)
Su:va(ua) - a - tar(vatar)
Gök:ne - pi- iş(is)(nepiş)
Ülke:ut - ne - e(utne)
Yeni:ne - wa (newa)
Gece:ne - kuz (nekuz)
Soyunmak:ne - ku - man - da - ri - ya (nekumandariya)
Toparlamak:leş - şa- i (leşşai)
Parlak:la - luk - ki - want (lalukkiwant)
İsim:la - man (laman)
Sevgili

u - pu (pupu)
Zina

u - pu - wa - la - tar (pupuwalatar)
Kil Tuğla

u - rut - teş - şar (purutteşşar)
Çok:mekk (mekk)
Göz Yummak:maz - zal - la - şa (mazzallaşa)
Hilekar:mar - şe (marşe)
Mayalanmış:mar - ha - nu - wam - man (marhanuwamman)
Süslü:baş - tant (baştant)
Mühür

ar - za - ki (parzaki)
'Büyükbaş Hayvan

ar - za - han - naş (parzahannaş)
Karaciğer: liş - şi (lişşi)
Yemin:lin - ga - i (lingai)

Kaynak : Wikipedia

08-20-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Hitit Dili Ayrıca bakınız: Dil - Dil aileleri Hitit Dili (Hitit dilinde: nesice), Hititlerin veya tabletlerinde kendilerini adlandırdıkları gibi Nesililer'in dili, Hint-Avrupa Dillerinin Anadolu'nun alt grubuna dahildir Muhtemelen bir Hint-Avrupa öncesi eski Anadolu dili konuşan Hattilerden Hatti ifadesini ülkeleri için kullanmışlardır Buna karşın dillerine Kaniş (Neşa) kentinden alınma Nesililerin konuştuğu Nesice derlerdi Hititçe, bugüne kadar bilinen en eski Hint-Avrupa dilidir Hitit İmparatorluğu'nda bunun dışında Luvi ve Pala dillerinde olduğu gibi Hititçe'yle az veya çok akraba olan başka diller de kullanılmaktaydı Luvice'nin dinsel konularda önemi vardı Bu dillerle beraber Hititçe, diğer Hint-Avrupa dillerinden kelime haznesi açısından kısmen farklı olan Hint-Avrupa dillerinin Anadolu kolunu oluşturmaktaydı Bunun yanında farklı yazılar da kullanımdaydı Resm diplomatik yazışmaları ve saray arşivleri Asur (Akad) çivi yazısıyla yazılırken kayalardaki kabartmalar ve yazıtlar için Hiyeroglif denilen yazı kullanılırdı Bugün, bu harflerle yazılan dilin bir Luvca lehçesi olduğu bilinmektedir Hurrice de önemli bir diplomatik yazışma diliydi ve bilhassa Mittani İmparatorluğu'yla yapılan yazışmalarda kullanılırdı Hitit çivi yazısının dili Bedrich Hrozny tarafından 1915'te çözülmüş, Hitit hiyeroglif yazısının 1940'lı yıllarda başlayan çözülmesinde ise Helmuth Theodor Bossert'in büyük katkısı olmuştur Hititçe Kelime Örnekleri Baba:at - ta - aş(as)(attaş) Ana, Anne:an - na - aş(as)(annaş) Su:va(ua) - a - tar(vatar) Gök:ne - pi- iş(is)(nepiş) Ülke:ut - ne - e(utne) Yeni:ne - wa (newa) Gece:ne - kuz (nekuz) Soyunmak:ne - ku - man - da - ri - ya (nekumandariya) Toparlamak:leş - şa- i (leşşai) Parlak:la - luk - ki - want (lalukkiwant) İsim:la - man (laman) Sevgiliu - pu (pupu) Zinau - pu - wa - la - tar (pupuwalatar) Kil Tuğlau - rut - teş - şar (purutteşşar) Çok:mekk (mekk) Göz Yummak:maz - zal - la - şa (mazzallaşa) Hilekar:mar - şe (marşe) Mayalanmış:mar - ha - nu - wam - man (marhanuwamman) Süslü:baş - tant (baştant) Mühürar - za - ki (parzaki) 'Büyükbaş Hayvanar - za - han - naş (parzahannaş) Karaciğer: liş - şi (lişşi) Yemin:lin - ga - i (lingai) Kaynak : Wikipedia