Hitit Dili
 

Ayrıca bakınız: Dil - Dil aileleri


Hitit Dili (Hitit dilinde: nesice), Hititlerin veya tabletlerinde kendilerini adlandırdıkları gibi Nesililer'in dili, Hint-Avrupa Dillerinin Anadolu'nun alt grubuna dahildir. Muhtemelen bir Hint-Avrupa öncesi eski Anadolu dili konuşan Hattilerden Hatti ifadesini ülkeleri için kullanmışlardır. Buna karşın dillerine Kaniş (Neşa) kentinden alınma Nesililerin konuştuğu Nesice derlerdi.
Hititçe, bugüne kadar bilinen en eski Hint-Avrupa dilidir. Hitit İmparatorluğu'nda bunun dışında Luvi ve Pala dillerinde olduğu gibi Hititçe'yle az veya çok akraba olan başka diller de kullanılmaktaydı. Luvice'nin dinsel konularda önemi vardı. Bu dillerle beraber Hititçe, diğer Hint-Avrupa dillerinden kelime haznesi açısından kısmen farklı olan Hint-Avrupa dillerinin Anadolu kolunu oluşturmaktaydı.
Bunun yanında farklı yazılar da kullanımdaydı. Resm diplomatik yazışmaları ve saray arşivleri Asur (Akad) çivi yazısıyla yazılırken kayalardaki kabartmalar ve yazıtlar için Hiyeroglif denilen yazı kullanılırdı. Bugün, bu harflerle yazılan dilin bir Luvca lehçesi olduğu bilinmektedir. Hurrice de önemli bir diplomatik yazışma diliydi ve bilhassa Mittani İmparatorluğu'yla yapılan yazışmalarda kullanılırdı. Hitit çivi yazısının dili Bedrich Hrozny tarafından 1915'te çözülmüş, Hitit hiyeroglif yazısının 1940'lı yıllarda başlayan çözülmesinde ise Helmuth Theodor Bossert'in büyük katkısı olmuştur.
Hititçe Kelime Örnekleri
Baba:at - ta - aş(as)(attaş)
Ana, Anne:an - na - aş(as)(annaş)
Su:va(ua) - a - tar(vatar)
Gök:ne - pi- iş(is)(nepiş)
Ülke:ut - ne - e(utne)
Yeni:ne - wa (newa)
Gece:ne - kuz (nekuz)
Soyunmak:ne - ku - man - da - ri - ya (nekumandariya)
Toparlamak:leş - şa- i (leşşai)
Parlak:la - luk - ki - want (lalukkiwant)
İsim:la - man (laman)
Sevgili.u - pu (pupu)
Zina.u - pu - wa - la - tar (pupuwalatar)
Kil Tuğla.u - rut - teş - şar (purutteşşar)
Çok:mekk (mekk)
Göz Yummak:maz - zal - la - şa (mazzallaşa)
Hilekar:mar - şe (marşe)
Mayalanmış:mar - ha - nu - wam - man (marhanuwamman)
Süslü:baş - tant (baştant)
Mühür.ar - za - ki (parzaki)
'Büyükbaş Hayvan.ar - za - han - naş (parzahannaş)
Karaciğer: liş - şi (lişşi)
Yemin:lin - ga - i (lingai)

Kaynak : Wikipedia