Tell Atchana-Alalah / Tel Açana

AÇANA (Tel) ya da ALALAH Arkeol Anadolu'da höyük Hatay'ın Reyhanlı ilçesi, Amik ovasında Yörenin tarihsel katmanlaşmasını vermesi ve Girit - Mykenai - Hitit kültürleriyle ilişkileri aydınlatması açısından önemlidir Tel Açanabaşkenti Halpa (Halep) olan Yamhad krallığına bağlı yerel bir beyliğin merkeziydi Burada British museum adına,SirLeonard Woolley başkanlığında yapılan kazılarda (1936-1939), İO 3400-1194 arasına tarihlenen 17 kültür katı saptandı; ikinci Dünya savaşı'ndan sonra çalışmalar türk arkeologlarca sürdürüldü

Höyük özellikle saray, tapınak ve savunma yapılarıyla ilgi çekti VIIkatmandaki Yarimlim sarayı (İO 1800), düz setler üzerine kurulmuş resmi, yaşama ve yönetim bölümleri, çok katilliği, kabartma tekniğinde ortostatlarla bezeli dışa taşkın temelleri, ahşap hatıllarla desteklenmiş kerpiç duvarlarıyla, Girit saray mimarlığını andırır Benzer yapı özellikleri IVkatmandaki Nigmepa sarayı'nda da uygulanmıştır (İO 1500-1400)

Kazılarda ayrıca aynı yerde üst üste yapılmış 17 tapınak ortaya çıkarıldı XIVkatmandaki en eski tapınağın planı tümüyle saptanabildi Hititler'in Halep'e değin indikleri dönemde yapılan IIIkatman tapınağında (İO 1358-1285) hitit etkisi belirgindir Boğazköy metinlerini andıran bir bilicilik yazıtı, aslan bezemeli mızrak ucu, hitit mezar taşı, aslan biçiminde sütun kaideleri de bu etkiyi kanıtlayıcı buluntulardır II katmandaki tapınağın planı ötekilerden ayrılır Burada kapılar bir eksen üzerinde art arda dizilidir




Tel Açana'da gömme geleneklerini aydınlatıcı buluntular da ortaya çıkarıldı Kent alanı içinde, evlerin yakınında ya da altında mezarlar bulundu Ölüler çoğunlukla doğrudan toprağa gömülüydü Yalnızca V katmanda bir tabut bulundu

Tel Açana Deniz Kavimleri göçü sırasında yıkıldı (yaklş İÖ 1200)


Alıntı