08-20-2012
|
#1
|
Prof. Dr. Sinsi
|
&Quot;Meleklerin Bacaklarını Gözetleyen&Quot; Bilge: Takiyyuddin
"Meleklerin Bacaklarını Gözetleyen" Bilge: Takiyyuddin
(takiyyettin; 1526-1585) optik bilimin babası olarak kabul edilir istanbul?da dünyanın en büyük rasathanesini kurdu rasathane, 1580 yılında kılıç ali paşa tarafından yıktırıldı, yıkılışı ise denizden topa tutularak yapıldı gerekçe ise; söylentilere göre takiyyuddin, meleklerin bacaklarını gözetliyordu
takiyyuddin mısır?da doğar, iyi bir eğitim alır ve tenis kadılığına atanır kadı olduğu zaman 25 metre derinliğinde bir kuyu kazdırır ve gözlemlerde bulunur daha sonra istanbul?a gelir ve ne olduysa takiyyuddin?in istanbul?a gelişinden sonra olur mustafa çelebi?nin ölümü üzerine 1571 yılında müneccimbaşılığına getirilir
takiyyuddin, lll murat?a, ünlü devlet adamı ve müneccimbaşı uluğ bey?in (1393-1449) kendisinden çok önceleri burçların ve yıldız kümelerinin durumunu belirten çalışmalarının yani horoskop?un eskidiğini ve yeni gözlemlerin yapılmasının gerektiğini belirten bir rapor verir
padişah yeni bir rasathane kurulması için rapor veren takiyyuddin, zamanın en ünlü matematikçisi ve müneccimidir artık
padişah lll murat, sadrazamı sokulu mehmet paşa ve ünlü bilgin sadüddin efendi?yi yeni gözlemevinin inşası için görevlendirir çalışmaların sorunsuz ve hızlı bir şekilde bitirilmesi için ayrıca ilgilenir
istanbul?da tophane sırtlarına kurulan gözlemevi, avrupa?da bulunan ve hayranlık uyandıran gözlemevlerinden pek de aşağı kalmaz pek çok araç ve gereç takiyyuddin tarafından üretilmiş, çalışmalar devam etmektedir
takiyyuddin emrinde 15 bilim adamıyla çalışmalara devam etmekte, müneccimbaşı olarak sarayda birçok kişinin kıskançlığını üzerine çeker onu çekemeyen çevreler de, onu al aşağı etmenin planlarını yapmaya çalışmaktalar
1577?de gökyüzünde görülen bir kuyruklu yıldız uğursuzluk alameti sayılır daha sonra 1578 yılında veba salgını başlar bilindiği gibi bir çok insan bu salgında hayatını kaybeder
veba salgını avrupa?da tanrı?nın bir cezası olarak algılandığı için pek çok kadın, ?cadı? ve pek çok yahudi ?dinsiz? diye yakılmıştı osmanlı?da veba salgını allah?ın bir cezası sayıldı ve sorumlu olarak da gökyüzünü inceleyen takiyyuddin gösterildi hedef tahtasında gösterilen takiyuddin'in onca zaman harcayarak ve zahmetlerine katlanıp da elde ettiği çalışmaları heba olacaktı
1579 yılında veziri azam sokullu mehmet paşa da ölünce, takiyyuddin en büyük destekçisini kaybetti sadüddin ve takiyyuddin?i çekemeyenlerin gücü artmıştır şeyhülislam kadızade, padişah?a yolladığı mektupta "rasat icrasının, (gözlem yapmanın) eflakın (evrenin, allah?ın) sırlarını öğrenmeğe teşebbüs mahiyetinde bir küstahlık olduğunu rasathane ihdas eden (gözlemevi kuran) devletlerin zeval bulduğunu (yıkıldığını) ? bildirir böylece gerekçe açıklanarak takiyyuddin?nin rasahanesinin yıkım kararı da onanmaya çalışılır
bunun sonucunda padişah lll murat, kaptanı derya kılıç ali paşa?ya hattı hümayun göndererek gözlemevini yıkılmasını emreder kılıç ali paşa gemileriyle bir gece tophane önüne gelir ve rasathaneyi yerle bir eder böylece takiyyuddin, ilk büyük rasathaneyi kuran bahtsız kişi olarak tarihe geçer
--------------alıntı---------
|
|
|