Microsoft Ms-Dos

Eğer bilgisayar kullanmayı ilk defa Windows-95 ile başladıysanız büyük bir ihtimalle DOS kelimesi size yabancı gelecektir DOS, Disk Operating System kelimelerinin kısaltılmış halidir ve disk işlemleri, bellek işlemleri gibi programların çalışabilmesi için gerekli düzenlemeleri yapan bir işletim sistemidir DOS’un tarihi PC’lerin (kişisel bilgisayarlar) tarihiyle başlar ve çoğunlukla da pek hayırla yad edilmez Çünkü DOS’ta grafiksel bir kullanıcı arabirimi yoktur, her şey komutlarla ve bir sürü parametre ile yapılır Microsoft Windows’95 sürümüyle kullanıcının DOS ile olan iletişimini minimuma indirmeye çalışmış olsa da geriye doğru uyumluluktan dolayı DOS’tan tam olarak vazgeçememiştir


Windows’95 kullanıyor olsanız da bazen DOS’a işiniz düşebilir Örneğin bir çok oyun programı Windows ile çalışmaz veya oynanamayacak kadar yavaş çalışır Ayrıca Windowsa giremediğiniz durumlarda da sorunu DOS’tan halletmeniz gerekebilir Bazen de tek bir dosyayı kopyalamak için bilgisayarınızı açtığınızda, Windows’un çalışmasını beklemeniz gerekmez

Ders-2 : Komutlar, DIR( Listeleme)

KOMUTLAR

DOS’ta herhangi bir dosyaya ihtiyaç duymadan çalışan komutlara iç komutlar, çalışması için program dosyasının varlığına ihtiyaç duyan komutlara Dış Komutlar denir Dış komutları çalıştırabilmek için o komutun progrma dosyasına ihtiyaç vardır Örneğin format komutunu kullanabilmek için Formatcom programının bulunması gerekir


DOS komutları hakkında bilgi almak için / ? parametresi kullanılabilir Örneğin dır komutu hakkında bilgi almak için DIR /? yazılabilir


DIR (Listeleme)


Bulunduğunuz dizindeki dosya veya dizinleri listeler Dır komutu tek başına kullanıldığı zaman aşağıdaki gibi bir liste çıkar


C:zeybek>dır


C sürücüsündeki birimin etiketi yok


Birim Seri Numarası 0B26-13D9


C:zeybek dizini


<DIR> 01/01/99 20:23


<DIR> 01/01/99 20:23


SZEYBEK EXE 1411559 02/01/99 20:05 szeybekexe


XTRAS <DIR> 01/01/99 20:23 xtras


ICON ICO 2816 02/01/99 20:05 iconico


2 dosya 1414375 bayt


3 dizin 137347072 bayt bot


C:zeybek>_


Burada <DIR> ile belirlenmit olanlar dosya değil dizindir Diğerler ise dosyadır Her bir dosyanın adı, uzantısı, boyutu, son değiştirme tarihi- saati ve uzun dosya ismi görüntülenmektedir


Uzantısı EXE, COM, BAT olanlar program dosyalarıdır Bunların isimleri yazılarak çalıştırılabilir


Bir dizindeki dosya sayısı fazla ise ekrana sığmayacaktır Sayfa sayfa görüntülemek için DIR /P şeklinde /P parametresi kullanılır Detayları göstermeden sadece isimleri listelemek için DIR /W kullanılır Daha detaylı bilgi için DIR /V kullanılır


Bütün dosyaları değil de bir şarta uyan dosyaları listelemek için joker karakter dediğimiz ? ve * karakterleri kullanılır


Dır *exe ile uzantısı EXE olan dosyalar


Dır a*exe ile bat harfi a ve uzantısı EXE olan dosyalar


Dır a*e* ile bat harfi a ve uzantısının baş harfi e olan dosyalar


Dır a?b*exe ile bat harfi a ve üçüncü harfi b olan EXE uzantılı dosyalar


Dır * ile uzantısı olmayan dosyalar


listelenebilir Buradaki temel kural * itaretinin bütün harfler yerine, ? ise tek bir harf yerine geçmesidir


Dır komutu ile DOS’ta arama da yapılabilir /s parametresi verilirse DOS alt dizinlerdeki dosyaları da listeler


Örneğin önemlidoc isimli bir dosyayı aramak için


Dır önemlidoc /s kullanılabilir


Liste alınırken sıralama isteniyorsa /O parametresi kullanılır




Eğer bilgisayar kullanmayı ilk defa Windows-95 ile başladıysanız büyük bir ihtimalle DOS kelimesi size yabancı gelecektir DOS, Disk Operating System kelimelerinin kısaltılmış halidir ve disk işlemleri, bellek işlemleri gibi programların çalışabilmesi için gerekli düzenlemeleri yapan bir işletim sistemidir DOS’un tarihi PC’lerin (kişisel bilgisayarlar) tarihiyle başlar ve çoğunlukla da pek hayırla yad edilmez Çünkü DOS’ta grafiksel bir kullanıcı arabirimi yoktur, her şey komutlarla ve bir sürü parametre ile yapılır Microsoft Windows’95 sürümüyle kullanıcının DOS ile olan iletişimini minimuma indirmeye çalışmış olsa da geriye doğru uyumluluktan dolayı DOS’tan tam olarak vazgeçememiştir


Windows’95 kullanıyor olsanız da bazen DOS’a işiniz düşebilir Örneğin bir çok oyun programı Windows ile çalışmaz veya oynanamayacak kadar yavaş çalışır Ayrıca Windowsa giremediğiniz durumlarda da sorunu DOS’tan halletmeniz gerekebilir Bazen de tek bir dosyayı kopyalamak için bilgisayarınızı açtığınızda, Windows’un çalışmasını beklemeniz gerekmez



Dır /OD ile tarihe


Dır /ON ile ada


Dır /OE ile uzantıya


Dır /OS ile boyuta göre sıralanabilir Bu parametrelerin önüne – konursa tersi sırada listelenir Yani Dır/OS ile küçükten büyüğe sıralanırken, Dır/O-S ile büyükten küçüğe doğru sıralanır


Dır /A ile istenen özelliğe uyan dosyalar gösterilebilir


Dır/AD ile sadece dizinler


Dır/AH ile gizli dosyalar


Dır/AR ile sadece okunabilir dosyalar


Dır/AS ile sadece sistem dosyaları listelenir

DİZİN İŞLEMLERİ(CD, MD,RD)


Bir dizine girmek için


CD Dizinismi kullanılır


Örneğin Windows dizinine girmek için


C:>CD Windows


C:WINDIWS>


WindowsSystem dizinine girmek için


C:>CD WindowsSystem


C:WINDOWSSYSTEM>


veya


C:>CD Windows


C:WINDOWS>CD System


C:WINDOWSSYSTEM>


şeklinde kullanılır


Bir dizinden çıkmak için CD


C:WINDOWSSYSTEM>CD


C:WINDOWS>


Ana dizine çıkmak için CD


C:WINDOWSSYSTEM>CD


C:>


İki üst dizine çıkmak için CD


C:WINDOWSSYSTEMVMM32>CD


C:WINDOWS>


Üç üst dizine çıkmak için CD


C:WINDOWSSYSTEMVMM32>CD


C:>


Yeni bir dizin olutturmak için


MD Dizinismi


Örneğin yeni isimli bir dizin oluşturmak için


MD yeni


Bir dizin silmek için


RD Dizinismi


Yeni isimli dizini silmek için


RD yeni


şeklinde kullanılır Bir dizini bu yöntemle silebilmek için, içinin boş olması gerekir


Uzun dizin isimlerini DOS altında kullanırken bunları iki şekilde kullanabilirsiniz


Eğer Windows altında bir DOS oturumu açtıysanız bu isimler hem standart 8+3 formatında hem de uzun formatında kullanılabilir Direk olarak DOS ortamına geçtiyseniz 8+3’lük kısa formatını kullanabilirsiniz


8 harften daha uzun bir dosya veya dizin ismi verecekseniz bunu tırnak içinde yazmanız gerekir


Örneğin en çok kullandığım dökümanlar dizini olutturmak için :


MD “en çok kullandığım dökümanlar” şeklinde yazmanız gerekir


Bu dizin listelendiğinde hem orjinali ile hem de ENÇOKK~1 şeklinde kısa ismi ile gösterilir


Bu dizine girmek için


CD ENÇOKK~1


veya


MD “en çok kullandığım dökümanlar” yazabilirsiniz

SÜRÜCÜ DEĞİŞTİRME


DOS’ta ger sürücü bir harf ile temsil edilir A, ve B harfleri disket sürücü diğerleri de hard disk ve diğer sürücüler için kullanılır Sürücü harflerinden sonra “:“ kullanılarak o sürücüye geçilebilir


A: ile disket sürücüye


C: ile de hard diske geçilebilir


Bir sürücüye geçildikten sonra uygulanan komutlar o sürücü üzerinde etkili olur


Örneğin bir disketin içeriğini görmek için


C:>A:


A:>Dır


yazabilirsiniz Veya kısaca


C:> DIR A:


FORMAT (FORMATLAMA,BİÇİMLEME)


Format kelime anlamı olarak düzenleme demektir Bu ilk alınan disket için doğrudur Disket DOS’ta kullanılmak için düzenlenir Ancak dolu olan bir diskete format atılması ile disketteki bütün bilgiler silinmiş olur


Yanlışlıkla formatlanan bir disket UNFORMAT komutu ile geri alınabilir


Format komutunu harddisk için kullanmak çok tehlikelidir Daha çok disketlerinizi formatlamak için bu komutu kullanacaksınız


C:> FORMAT A:


İle disket formatlanır Bu komuttan sonra sürücüye disket yerleştirmeniz istenir ve gösterge %100 oluncaya kadar formatlama devam eder Formatlama bittikten sonra diskete bir isim vermeniz istenir Buraya 11 harflik bir isim verebilirsiniz İsim verdikten sonra disket hakkındaki bilgiler gösterilir Bu listeye bakarak o disketteki bozuk kesimlerin bulunup bulunmadığını anlayabilirsiniz Eğer diskette bozuk kısımlar varsa bunların miktarı da listeden okunabilir


Format komutunu bozulan disketlerinizin bozuk kısımlarını işaretlemesi için kullanabilirsiniz Bozuk kısımları işaretleyerek buralar bilgi yazılmasını önler


Ayrıca sistem disketi oluşturmak için de Format komutu kullanılabilir (Bu iş için SYS komutu da kullanılır)


Virüslü disketleri de format ile silebilirsiniz


/U parametresi kullanılırsa, disketi UNFORMAT yapabilmek için gerekli olan bilgi diskete yazılmaz Bu durumda UNFORMAT komutu ile disket kurtarılamaz Disketi silmek istediğinizden eminseniz bu parametreyi kullanarak işlemleri hızlandırabilirsiniz


/S parametresi ile disketin sistenm disketi olarak hazırlanmasını sağlayabilirsiniz Bu durumda bu disketi kullanarak bilgisayarı açabilirsiniz


/Q ile hızlı format yapabilirsiniz Bu işlem bozuk kısımları işaretlemez Ancak oldukça hızlı bir biçimde disketi boşaltır


/V:Ad ile disketin ismini belirleyebilirsiniz


C:>FORMAT a: /q /u /s /v:ali


Komutu ile geri alma bilgisi olmada, sistem disketi olarak ve ismini de Ali yaparak disketi hızlı formatlar


Format yapabilmek için FORMATCOM dosyasına ihtiyaç vardır


SYS(Sistem Transferi)


Sys komutu ile bir diskete veya harddiske sistem dosyaları transfer edilebilir Bu dosyalar IOSYS, MSDOSSYS, COMMANDCOM, DRVSPACEBIN, veya DBLSPACEBIN dosyalarıdır Bu dosyalardan COMMANDCOM hariç diğerleri bir diskete normal kopyalama ile kopyalanırsa o disket sistem disketi olmaz Bu dosyaları diskette özel bir yere kopyalanması gerekir Bu işlemi de SYS veya FORMAT /S komutları yapar


Sys a: ile diskete


Sys c: ilede harddiske sistem transferi yapılır


Özellikle harddiskteki sistem dosyaları bozulmuşsa bilgisayarınızı harddiskten açamazsınız Bu durumda bilgisayarı disketten (içinde sistem dosyaları bulunan bir disket ) açarak Sys c: komutu ile harddiske sistem transferi yapabilirsiniz Bu itlemi yapmak için diskette SYSCOM programı bulunmalıdır

LABEL (Disket etiketi değiştirme)


Format yaparken sizden diskete bir isim(etiket) vermeniz isteniyordu Bir disketin ismini değiştirmek için onu formatlamak gerekmez Örneğin harddiskimize başka bir isim vermek için


LABEL C: komutunu kullanabilirsiniz Sizden 11 harflik bir etiket istenecektir


LABEL A: komutu disketin etiketini değiştirmek için kullanılır


Bu programın ismi LABELEXE’dir


DATE, TIME ( Tarih ve Saati değiştirme)


Bilgisayarın tarihi ve saati bu iki komutla öğrenilip değiştirilebilir Date tarihi, Time ise saati belirtmek için kullanılır


Date yazarsanız aşağıdaki gibi önce şu anki tarih gösterilecek ve yeni tarihi girmeniz istenecektir Eğer tarihi değiştirmek istemiyorsanız Enter tuşuna basarak geçebilirsiniz


C:>date


Geçerli tarih Paz 05/01/1999


Yeni tarihi girin (gg-aa-yy):_


C:>date


Geçerli tarih Paz 03/01/1999


Yeni tarihi girin (gg-aa-yy):_


DOSKEY


DOS’ta bütün komutları klavyeden girmemiz gerekir Her sefer uzun uzadıya komut yazmak bazen sıkıcı olabilir Bunun yerine Doskey programını bilgisayar açılırken bir kez çalıştırarak DOS’un yazdığınız komutları hatırlamasını sağlayabilirsiniz Bu programı bilgisayarın her açılışında çalıştırabilmek için Autoexecbat dosyasına yazabilirsiniz Bu dosya içine C:windowscommanddoskey satırını ekleyin Bundan sonra yukarı ve aşağı tuşlarını kullanarak daha önce yazdığınız komutlara kolayca ulaşabilirsiniz


DOS ortamında iken DOSKEYCOM programını çalıştırmak için bu dosyanın bulunduğu dizin içine gidilir ve adı yazılarak enter tuşuna basılır




Label, Date, Time, Doskey


SÜRÜCÜ DEĞİŞTİRME


DOS’ta ger sürücü bir harf ile temsil edilir A, ve B harfleri disket sürücü diğerleri de hard disk ve diğer sürücüler için kullanılır Sürücü harflerinden sonra “:“ kullanılarak o sürücüye geçilebilir


A: ile disket sürücüye


C: ile de hard diske geçilebilir


Bir sürücüye geçildikten sonra uygulanan komutlar o sürücü üzerinde etkili olur


Örneğin bir disketin içeriğini görmek için


C:>A:


A:>Dır


yazabilirsiniz Veya kısaca


C:> DIR A:


FORMAT (FORMATLAMA,BİÇİMLEME)


Format kelime anlamı olarak düzenleme demektir Bu ilk alınan disket için doğrudur Disket DOS’ta kullanılmak için düzenlenir Ancak dolu olan bir diskete format atılması ile disketteki bütün bilgiler silinmiş olur


Yanlışlıkla formatlanan bir disket UNFORMAT komutu ile geri alınabilir


Format komutunu harddisk için kullanmak çok tehlikelidir Daha çok disketlerinizi formatlamak için bu komutu kullanacaksınız


C:> FORMAT A:


İle disket formatlanır Bu komuttan sonra sürücüye disket yerleştirmeniz istenir ve gösterge %100 oluncaya kadar formatlama devam eder Formatlama bittikten sonra diskete bir isim vermeniz istenir Buraya 11 harflik bir isim verebilirsiniz İsim verdikten sonra disket hakkındaki bilgiler gösterilir Bu listeye bakarak o disketteki bozuk kesimlerin bulunup bulunmadığını anlayabilirsiniz Eğer diskette bozuk kısımlar varsa bunların miktarı da listeden okunabilir


Format komutunu bozulan disketlerinizin bozuk kısımlarını işaretlemesi için kullanabilirsiniz Bozuk kısımları işaretleyerek buralar bilgi yazılmasını önler


Ayrıca sistem disketi oluşturmak için de Format komutu kullanılabilir (Bu iş için SYS komutu da kullanılır)


Virüslü disketleri de format ile silebilirsiniz


/U parametresi kullanılırsa, disketi UNFORMAT yapabilmek için gerekli olan bilgi diskete yazılmaz Bu durumda UNFORMAT komutu ile disket kurtarılamaz Disketi silmek istediğinizden eminseniz bu parametreyi kullanarak işlemleri hızlandırabilirsiniz


/S parametresi ile disketin sistenm disketi olarak hazırlanmasını sağlayabilirsiniz Bu durumda bu disketi kullanarak bilgisayarı açabilirsiniz


/Q ile hızlı format yapabilirsiniz Bu işlem bozuk kısımları işaretlemez Ancak oldukça hızlı bir biçimde disketi boşaltır


/V:Ad ile disketin ismini belirleyebilirsiniz


C:>FORMAT a: /q /u /s /v:ali


Komutu ile geri alma bilgisi olmada, sistem disketi olarak ve ismini de Ali yaparak disketi hızlı formatlar


Format yapabilmek için FORMATCOM dosyasına ihtiyaç vardır


SYS(Sistem Transferi)


Sys komutu ile bir diskete veya harddiske sistem dosyaları transfer edilebilir Bu dosyalar IOSYS, MSDOSSYS, COMMANDCOM, DRVSPACEBIN, veya DBLSPACEBIN dosyalarıdır Bu dosyalardan COMMANDCOM hariç diğerleri bir diskete normal kopyalama ile kopyalanırsa o disket sistem disketi olmaz Bu dosyaları diskette özel bir yere kopyalanması gerekir Bu işlemi de SYS veya FORMAT /S komutları yapar


Sys a: ile diskete


Sys c: ilede harddiske sistem transferi yapılır


Özellikle harddiskteki sistem dosyaları bozulmuşsa bilgisayarınızı harddiskten açamazsınız Bu durumda bilgisayarı disketten (içinde sistem dosyaları bulunan bir disket ) açarak Sys c: komutu ile harddiske sistem transferi yapabilirsiniz Bu itlemi yapmak için diskette SYSCOM programı bulunmalıdı

COPY, XCOPY, DISKCOPY (KOPYALAMA)


COPY komutu ile dosyayı diskete, disketten harddiske, yazıcıya veya ekrana kopyalayabilirsiniz


Copy Kaynak Hedef


Şeklinde, çoğunlukla iki parametre ile kullanılır Birincisi kopyalanacak olan, ikincisi kopyalanılacak olan yeri belirler


Copy okuldoc a:


Aktif dizindeki okuldoc isimli dosyayı diskete kopyalar


Copy akuldoc c:


Disketteki okuldoc isimli dosyayı harddiske kopyalar


Copy okuldoc listedoc


Okuldoc isimli dosyayı aynı yere listedoc adıyla kopyalar


Copy akuldoc


Disketteki okuldoc isimli dosyayı komutun yazıldığı yere kopyalar


Copy ** a:


İçinde bulunulan dizindeki tüm dosyaları diskete kopyalar


Copy a:** c:


Disketteki bütün dosyaları harddiske kopyalar


Copy Autoexecbat con


Autoexecbat dosyasını ekrana kopyalar (Con ekran için kullanılan isimdir Ekrana kopyalamak içini göstermek anlamındadır)


Copy *bat con


Bat uzantılı tüm dosyaları ekrana kopyalar


Copy Con aekr


Burada kaynak ekran, hedef ise bir dosyadır Yani ekranı aekr dosyasına kopyalamasını istiyoruz Bu durum copy komutu için özel bir durumdur ve bir dosyaya yazı yazmak için kullanılır Bu komutu yazdıktan sonra F6 tuşuna basana kadar yazdığınızbütün harfler aekr dosyasına yazılacaktır Örnek olarak aşağıdaki satırları yazarak bir bat dosyası hazırlayalım


Copy con abat


@echo off


echo elveda dos


echo merhaba windows


Bu satırları dikkatli bir şekilde yazın, çünkü bir satırı yazdıktan sonra o satıra tekrar geri dönme şansınız yok F6 tuşuna ve Enter’e basın ve kaydedin Ve oluşturduğunuz dosyanın adını yazarak çalıştırın


Copy abat prn


Bu satır abat dosyasını yazıcıya gönderecektir (Pr n kelimesi yazıcı için kullanılır Yazıcınızın bağlı olduğu porta göre LPT1, LPT2, COM1, COM2 de kullanabilirsiniz ) ekrandaki görüntüyü yazıcıya göndermek için Print Screen tutuna basabilirsiniz


Copy komutu ile bir dosyayı kopyalarken hata testi de yapılmasını sağlayabilirsiniz Özellikle diskete kopyalarken bu testi yaptırmanız iyi olur Hata testi yapması için /V parametresi kullanılır


Copy okuldoc a: /v


Okuldoc dosyasını diskete hata testi yaparak kopyalamasını istiyoruz Bu işlem dosyayı diskete kopyalarken aynı zamanda yazdığını da okuyarak doğru okunup okunmadığını kontrol eder Diskette bozuk kesimler varsa yazdığını okuyamayacak ve hata verecektir İşlemi iptal ederek sağlam bir disket kullanın veya disketin içinde önemli bilgiler yoksa disketi formatlayın ve ve hatalı kısımların işaretlenmesini sağladıktan sonra tekrar kopyalayın


Kopyalama yaparken kopyalanılan yerde aynı isimli bir dosya varsa onun üzerine yazılıp yazılmayacağı sorulur


C:abat üstüne yazılsın mı (Evet/Hayır/tüMü)?


E harfi Evet, H harfi Hayır veya M harfi ile bütün dosyaların tek tek sorulmadan yazılması sağlanabilir


XCOPY komutu da kopyalamk için kullanılır Copy komutunda farklı olarak daha hızlıdır ve alt dizinleriyle birlikte kopyalayabilir Copy komutu bir iç komut olmasına rağmen Xcopy komutu dış komuttur ve XCOPYEXE dosyasının bulunması gerekir


Xcopy komutunun kullanımı da copy komutu gibidir Farklı olarak /S parametresi ile alt dizinlerin kopyalanması da sağlanabilir


Xcopy a:** /s c:


Disketteki bütün dosyaları alt dizinlerdekilerle beraber c: sürücüsüne kopyalar Xcopy’nin avantajı daha hızlı kopyalayabilmesi ve alt dizinlerle birlikte kopyalayabilmesidir


DISKCOPY komutu ise daha farklıdır Bir disketin aynısını bir başka diskete kopyalamak için kullanılır Diskcopy ile çoğaltılan disketler tamamen birbirinin aynısıdır


Diskcopy a: a:


Komutu ile a sürücüsünde bulunan disket çoğaltılabilir Bu işlem sırasında önce orjinal disket okunur, daha sonra diğer disketin takılması istenerek bu diskete yazılır Okuma işlemi tek seferde bitmemişse tekrar ilk disket istenerek kalan kısım da okunarak diğer diskete yazılır


Diskcopy işleminde hedef disket içindeki tüm dosyalar kopyalama işleminden önce bilgisayar tarafından silinir


Bu programın ismi DISKCOPYCOM’dur


işlemleri hızlandırabilirsiniz

REN(DOSYA ADI DEĞİŞTİRME)


Dosyaların isimlerini Ren komutu ile değiştirebilirsiniz


Ren Dosyaadı Yeniad


şeklinde kullanılır Örneğin gereklidoc isimli dosyanın adını gereksizdoc olarak değiştirmek için


Ren Gereklidoc gereksizdoc


şeklinde yazılır İsim değiştirirken yeni isimle aynı isme sahip bir dosya varsa değiştirme yapılmaz


Ren komutu ile dizin isimleri değiştirilemez Dizin isimlerini değiştirmek için Move komutu kullanılır


MOVE(TAŞIMA VEYA DİZİN İSMİ DEĞİŞTİRME)


Bu programın ismi MOVEEXE’dir Dosyaları bir yerden başka bir dizine veya sürücüye taşımak için ve dizinlerin isimlerini değiştirmek için kullanılır


Örneğin Genel dizinindeki bütün dosyaları Özel dizinine taşımak için


Move c:genel** özel


PW dizinindeki tüm dosyaları diskete taşımak için


Move c:pw** a:


Move komutu ile dizin ismi değiştirmek Ren ile dosya ismi değiştirmek gibidir Örneğin PW dizinini WRITE olarak değiştirmek için


Move PW WRITE şeklinde kullanılır


TYPE (DOSYA İÇERİĞİ)


DOS’ta bir dosyanın içeriğini görmek için kullanılır


Type Dosyaadı


Şeklinde kullanılır Örneğin autoexecbat dosyasının içeriğini görmek için


Type autoexecbat


şeklinde yazılır Dosya üzerinde değişiklik yapabilmek için EDIT komutu kullanılmalıdır


MORE(SAYFALAMA)


Bazı DOS komutlarının sonuçları ekrana sığmıyorsa komutun sonucunun sayfa sayfa gösterilmesini More komutunu | karakteri ile birlikte kullanarak sağlayabiliriz


Örneğin;


Type autoexecbat


Komutu ile autoexecbat dosyasının içeriğine bakabilirsiniz Ancak dosya ekrana sığmayacak kadar uzun ise dosyadaki üst satırlar ekranda görülemeyecektir Bunu More komutu ile birlikte kullanarak atabiliriz


Type autoexecbat | More


şeklinde kullanılırsa, dosyanın içeriği ekranı doldurduğunda bir tuşa basmanız istenecek ve ondan sonra diğer sayfa gösterilecektir


More komutu tek başın değil diğer komutların arkasında | karakteri ile birlikte kullanılır

EDIT


DOS’ta dosyaları düzenleme ve oluşturma için Edit programını kullanabilirsiniz Bu program vasıtası ile dosyalarınızı açıp değişiklikler yapabilirsiniz Bu programın ismi EDITCOM ‘dur


Edit Autoexecbat


Yazarak autoexecbat dosyasında değişiklikler yapabilirsiniz


ATTRIB (DOSYA ÖZELLİKLERİ)


Del komutu ile silemediğiniz dosyalar oldu mu? Bir dosya sadece okunabilir, sistem veya gizli dosya olarak belirlenmişse normal yollarla silinemezler Eğer sizde bazı dosyaların kolayca silinebilmesini istemiyor veya silmek isteyip de silemediğiniz dosyalar bulunuyorsa Attrib komutu ile o dosyanın özelliklerini değiştirmelisiniz Bu dosyanın ismi ATTRIBEXE’dir


Attrib dosyaadı özellikler


Şeklinde kullanılır Dosya adı olarak bir dosya verebileceğiniz gibi ? ve * karakterlerini kullanarak birden fazla dosyanın özelliklerini de değiştirebilirsiniz Dosyaların özellikleri ise üçüncü parametre ile değiştirilir Üçüncü parametre verilmezse sadece özellikler görüntülenir, herhangi bir işlem yapılmaz


Bir özelliği kaldırmak için aşağıdaki parametreleri – işareti ile , o özelliği vermek için ise + işareti kullanmalısınız


R Sadece okunabilir dosya Normal yollarla değiştirilemez ve silinemezler


H Gizli dosya Normal yollarla silinemezler ve Dır komutu parametresiz kullanıldığında listelenmezler


S System dosyası Bu sadece bazı özel dosyalar için verilen bir özelliktir Bu özelliğe sahip dosyaları silmeniz, değiştirmeniz veya taşımanız problemlere sebep olur Bu dosyalarda normal yollarla silinemezler ve görünmezler


Örneğin Adoc dosyasına sadece okunabilir özelliği vermek için


Attrib Adoc +r


Cokgizlidoc dosyasını gizlemek için


Attrib cokgizli +h


Cokgizlidoc dosyasını gizlemek ve sadece okunabilir yapmak için


Attrib cokgizli +h +r


Sadece okunabilir olduğu için silemediğiniz bir dosyanın bu özelliğini kaldırmak için


Attrib adoc –r


Ayrıca sadece dosyaları değil dizinleri de gizleyebilirsiniz


Attrib Windows +h


Komutu ile windows dizini gizlenmiş olur Dır yazarsanız bu dizini göremezsiniz


CHKDSK(DİSK TESTİ)


Bu program (CHKDSKEXE) herhangi bir parametre olmadan kullanılırsa sürücü hakkında istatistiki bilgiler verir (Boş alan, toplam alan, dosya sayısı gibi)


C:>chkdsk


Birim Seri Numarası 0B26-13D9


1048395776 bayt toplam disk alanı


25182208 bayt 231 gizli dosyada


9601024 bayt 575 dizinde


884178944 bayt 9956 kullanıcı dosyasında


16384 bayt bozuk sektörlerde


129417216 bayt disk üzerinde kullanılabilir


16384 bayt her ayırma biriminde


63989 toplam ayırma birimi disk üstünde


7899 ayırma birimi disk üstünde kullanılabilir


655360 bayt toplam bellek


578240 bayt bot


Chkdsk/F Diskteki hataları tespit ederek düzeltir Diski (Disket veya harddiski ) hızlı bir şekilde test etmek için kullanılır Daha detaylı


Chkdsk /V Diskteki bütün dosyaları yol ismiyle birlikte ekrana listeler Binlerce dosyayı ekrana listelemenin bir anlamı yoktur Ancak ekrana listelemek yerine bir dosyaya yazması istenirse bu dosya daha rahat incelenebilir


Chkdsk /V > Dosyalar Diskteki bütün dosyalar yolları ile birlikte Dosyalar isimli dosyaya yazılır Edit programı ile bu dosyanın içeriği incelenebilir


Chkdsk /V > LPT1 Bütün dosyalar yazıcıya gönderilir


SCANDISK( DİSK PROBLEMLERİ ÇÖZÜMÜ)


Scandisk programını kullanarak diskinizdeki problemleri gidermesini sağlayabilirsiniz Chkdsk’den daha gelişmiş bir programdır Diskteki birçok problemi bulup giderebilir Bu programın ismi SCANDISKEXE ‘dir

MSCDEX(DOSYA YÖNETİCİSİ)


DOS altında CD-ROM sürücünüzü kullanabilmek için Cd-romunuzun sürücü programını Configsys dosyasında Device satırı ile yükledikten sonra Mscdex programını da Autoexecbat programından aktif hale getirerek Cd-rom sürücünüzü kullanabilirsiniz


Örneğin Cd-rom sürücünüzün dosyası CDDRVSYS olsun Bunu Configsys dosyasında aşağıdaki gibi yazdıktan sonra


Device=c:cddrvsys /d:hasan


Autuexecbat dosyasında da


C:windowscommandmscdex /d:hasan


şeklinde kullanmanız gerekir




TÜRKÇE EKRAN VE TÜRKÇE KLAVYE


F veya Q Türkçe klavye kullanabilmek iç,n aşağıdaki satırlardan birini Autoexecbat dosyasına yazmanız gerekir


F Türkçe klavye ve Türkçe Ekran için


Mode con codepage prepare=((857) c:windowscommandega2cpi)


Mode con codepage select=857


Keyb tr,, c:windowscommandkeybrd2sys /id:440


Q Türkçe klavye ve Türkçe Ekran için


Mode con codepage prepare=((857) c:windowscommandega2cpi)


Mode con codepage select=857


Keyb tr,, c:windowscommandkeybrd2sys /id:179


Configsys dosyasında ise aşağıdaki ayarlamaları yapmanız gerekir


Devıce=C:WindowsCommandDisplaySys Con=(Ega,,1)


Country=090,857,C:WindowsCommandCountrySys