Göz Kapağı Gözümüzü Nasıl Korur?

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-13-2012

Göz Kapağı Gözümüzü Nasıl Korur?

Siz uyurken göz kapaklarınız hangi işlevlerini
yerine getirir?Göz kapağının derisi, neden vücudun diğer
kısımlarına göre çok daha incedir?
Gözlerimiz göz kapakları vasıtası ile otomatik olarak temizlenmeseydi ne olurdu? Gözü koruyan erken uyarı sistemi nasıl çalışır?

"Sonra onu 'düzeltip bir biçime soktu' ve ona Ruhundan üfledi Sizin için de kulak, gözler ve gönüller var etti Ne az şükrediyorsunuz?" (Secde Suresi, 9)

Gözler vücudun dış dünyaya açılan pencerelerinden birisidir Bu hayati organların korunması ve bakımı mükemmel bir sistemle yaratılmış olan göz kapakları sayesinde gerçekleşmektedir İşte göz kapaklarının muazzam özellikleri:

Görevi Göz kapaklarının görevi, göz küresini korumakla birlikte "konjonktiva" (göz küresini göz kapaklarıyla birleştiren ince zar) ve "kornea"yı (gözün dış tabakası) her an belli bir nem oranında tutmaktır Göz kapaklarının iç kısmında bulunan konjonktiva adlı katmanın damarları, uykuda oksijen alamayan gözün dış tabakasını besler

İnce Yapısı Gerektiği zaman göz yuvasının üstünü tamamen ve sıkıca örtebilen göz kapağının derisi, vücudun diğer kısımlarında bulunan deriye göre çok daha incedir Göz kapağı derisinin alt tabakası yağsız ve çok gevşektir, kan bu bölgede kolay toplanır Eğer göz kapağının derisi kalın ve yağlı bir yapıya sahip olsaydı, gözlerin açılıp kapanması oldukça zor bir işlem olurdu

Otomatik Temizleme Özelliği Her insan gün içinde hiç farkında olmadan binlerce kez gözlerini kırpar Bu hareket, istem dışı olarak yapılır ve bu sayede gözler yoğun ışık temasından ve yabancı maddelerden korunur İşlemin otomatik olarak yapılması da çoğu insanın farkında olmadığı bir nimettir

Bu temizlenme, otomatik olarak yapılmasaydı ne olurdu? Böyle bir durumda insan göz kırpmayı yalnızca gözünün içinde rahatsız edici miktarda yabancı madde biriktiğinde hatırlardı Bu da, gözün mikrop kapmasına neden olurdu Gözler tamamen temizlenemediğinden puslu, bulanık bir görüntü meydana gelirdi Göz kırpmak büyük bir sorun olur, insan gün boyunca sürekli göz kırpmayı unutmamaya konsantre olmak zorunda kalırdı

Gözle Uyumlu Şekli Göz kapağı, kavisli göz yapısının üstüne kusursuz olarak oturan bir mekanizmadır Bu mükemmel uyum sayesinde, göz kapağının açılıp kapanması esnasında gözün ön yüzeyinde temas edilmeyen hiçbir nokta kalmaz Göz kapağı, gözü bu şekilde kusursuz olarak sarmasaydı, kalan boşluklardaki yabancı maddelerin temizlenmesi mümkün olmayacaktı

Göz kapağının içinde bulunan bezler göz yaşı üretimi yaparlar Aynı zamanda bu bezlerden salgılanan yağ ile kirpikler kaplanır Bu kaplama sayesinde kirpikler yukarı kıvrılarak gözün görme alanını açarlar Aynı zamanda da kaplama ile estetik bir görünüm kazanmış olurlar

Antiseptik Göz Sıvıları

Her birkaç saniyede bir, göz kırpıldığında göz kapakları tıpkı araba camı silecekleri gibi gözleri sulandırır, yabancı maddeleri temizler Uyku sırasında ise göz kapakları kapalı olduğu için gözler kurumaya karşı otomatik olarak korunur Açılıp kapanma esnasında, göz kapağının içinde bulunan özel bir bezden (meibomius bezi) salgılanan yağlı bir salgı kapakların birbirlerine yapışmalarını engeller ve göz kapaklarının kaymasını kolaylaştırır (Gelişim Hachette, Cilt 5, s 1545; Jillyn Smith, Sense and Sensebilities, Wiley Science Edition, s 54)

Uyurken Kapalı Durma Özelliği Göz kapağının uyurken kapalı durması da çok önemlidir Eğer göz kapağı uyurken kapanmasaydı, uyumak insan için son derece zor bir işlem haline gelecekti Uyuyabilmek için karanlık bir odaya ihtiyaç olacak, gündüzleri hiç uyunamayacaktı (Ben Esterman, Eye Book, Virginia: Great Ocean Publishers, 1977, s 216)

Uyku esnasında açık kalan gözler ise her türlü dış etkiye karşı savunmasız kalacaklardı

Göz Kapağı Erken Uyarı Sistemi ile Gözü Nasıl Korur?

Göz, mevcut bir erken uyarı sistemi sayesinde tehlikelerden korunur Bu sistemin temel prensibi; göze yönelik bir tehdit karşısında, gözün etrafında ya da üzerinde bulunan sinirlerin göz kapağını devreye sokmasıdır Bu sinirler göz kapağını çalıştıran kasları uyarırlar

Göz kapaklarının kapanıp açılmasından sorumlu farklı kas çeşitleri vardır Bu kaslara bağımlı olarak göz kapaklarının hareketi üç şekilde olur:

Düzenli göz kırpma,
Refleks olarak kapanma,
İsteğe bağlı olarak kapanma

Korneaya, kirpiklere, kaşların ortasına veya alna yapılan ani temas sonucunda göz kapağı direkt olarak uyarılır Bu uyarı, adeta bir erken uyarı sistemi gibi döşenmiş sinir yolları sayesinde göz kapaklarını harekete geçirir Özel hatlarla desteklenmiş olan alarm sistemi, Allah'ın kusursuz yaratışının bir eseridir

Göz Kırpma

Göz kırpma hava ile temas halinde yaşayan ve göz kapağı bulunan omurgalılara ait bir özelliktir Dakikada yaklaşık 10-20 kere istemsiz olarak kapanır Sürekli okuma, dikkat yoğunlaştırma ya da havadaki nemin artması gibi etmenler göz kırpmayı azaltır Sıcaklığın veya ışığın artması gibi etkenler ise göz kırpmayı artırıcı rol oynar Bu sayede gözün temizliği, insanı meşgul etmeyen otomatik bir sistemle sağlanmış olur

Refleks Olarak Kapanma

Refleksler insanın çeşitli dış uyaranlara, irade dışında ve çok kısa bir süre içinde verdiği tepkilerdir Gerekli durumlarda göz kapağını da harekete geçiren bu refleks mekanizması, tehlikelere karşı bir sigorta görevi görür Korneaya, kirpiklere, hızlıca kaşların ortasına ya da alna dokunma göz kapağını uyaran refleksin oluşmasına neden olur

İnsan, çevresinde devamlı olarak değişen şartlar karşısında hayatını devam ettirebilmek için, dışarıda olup bitten olaylardan tam zamanında haberdar olmalıdır Bu yüzden göz kırpma işlemi bir yaratılış mucizesi olarak insanın dış dünyayı algılamasını engellemeyecek kadar kısa bir süre içinde gerçekleşir Eğer bu işlem uzun sürseydi, çok büyük tehlikeler söz konusu olabilirdi Örneğin insan gözünü kırpma işlemi ile meşgul olduğu bir anda belki de üzerine gelen bir tehlikeyi fark edip kaçmaya fırsat bulamayabilirdi

Eğer göz kırpma refleksini meydana getiren sinir ağı incelenirse, bu ağın ne kadar incelikle planlanmış bir yapıya sahip olduğu açıkça görülür Çünkü yukarıda belirtilen her refleks için göz kapağına taşınan uyarılar farklı sinir yollarından geçmektedir Yani gözün etrafı çok sayıda erken uyarı sistemiyle donatılmıştır

Beyin, çok kısa sürede gelen bu uyarıları değerlendirir ve ilgili kaslara sinir uyarılarının gitmesini sağlar Bu işlemler sırasında sinir uyarıları yollarını hiç şaşırmadan saniyenin binde biri kadar kısa bir süre içinde beyne ulaşırlar Beyinden gelen emir sonucunda göz kapağı, gözü yabancı maddelerden korumak veya silecek görevini yerine getirebilmek için tam zamanında kapanır Mevcut tehlikenin anında tanınması, farklı durumlara ait reflekslerin ayrı sinir yollarından, birbirine karıştırılmadan sinyal olarak ulaştırılması son derece kompleks işlemlerdir

Beynin gözler ile uyum içinde gerçekleştirdiği bu dayanışma ve burada göz kapakları hakkında yer verdiğimiz birkaç özellik, Rabbimiz'in üstün sanatını görmemize ve sürekli şükretmemize vesile olan tecellilerinden yalnızca birkaçıdır Kuran'da Yüce Allah'ın yaratışındaki bu kusursuzluk şöyle bildirilmektedir:

“Ki O, yarattığı her şeyi en güzel yapan ve insanı yaratmaya bir çamurdan başlayandır Sonra onun soyunu bir özden (sülale'den), basbayağı bir sudan yapmıştır Sonra onu 'düzeltip bir biçime soktu' ve ona ruhundan üfledi Sizin için de kulak, gözler ve gönüller var etti Ne az şükrediyorsunuz?” (Secde Suresi, 7-9) (makale harun yahya)

08-13-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Göz Kapağı Gözümüzü Nasıl Korur? Göz Kapağı Gözümüzü Nasıl Korur? Siz uyurken göz kapaklarınız hangi işlevlerini yerine getirir?Göz kapağının derisi, neden vücudun diğer kısımlarına göre çok daha incedir? Gözlerimiz göz kapakları vasıtası ile otomatik olarak temizlenmeseydi ne olurdu? Gözü koruyan erken uyarı sistemi nasıl çalışır? "Sonra onu 'düzeltip bir biçime soktu' ve ona Ruhundan üfledi Sizin için de kulak, gözler ve gönüller var etti Ne az şükrediyorsunuz?" (Secde Suresi, 9) Gözler vücudun dış dünyaya açılan pencerelerinden birisidir Bu hayati organların korunması ve bakımı mükemmel bir sistemle yaratılmış olan göz kapakları sayesinde gerçekleşmektedir İşte göz kapaklarının muazzam özellikleri: Görevi Göz kapaklarının görevi, göz küresini korumakla birlikte "konjonktiva" (göz küresini göz kapaklarıyla birleştiren ince zar) ve "kornea"yı (gözün dış tabakası) her an belli bir nem oranında tutmaktır Göz kapaklarının iç kısmında bulunan konjonktiva adlı katmanın damarları, uykuda oksijen alamayan gözün dış tabakasını besler İnce Yapısı Gerektiği zaman göz yuvasının üstünü tamamen ve sıkıca örtebilen göz kapağının derisi, vücudun diğer kısımlarında bulunan deriye göre çok daha incedir Göz kapağı derisinin alt tabakası yağsız ve çok gevşektir, kan bu bölgede kolay toplanır Eğer göz kapağının derisi kalın ve yağlı bir yapıya sahip olsaydı, gözlerin açılıp kapanması oldukça zor bir işlem olurdu Otomatik Temizleme Özelliği Her insan gün içinde hiç farkında olmadan binlerce kez gözlerini kırpar Bu hareket, istem dışı olarak yapılır ve bu sayede gözler yoğun ışık temasından ve yabancı maddelerden korunur İşlemin otomatik olarak yapılması da çoğu insanın farkında olmadığı bir nimettir Bu temizlenme, otomatik olarak yapılmasaydı ne olurdu? Böyle bir durumda insan göz kırpmayı yalnızca gözünün içinde rahatsız edici miktarda yabancı madde biriktiğinde hatırlardı Bu da, gözün mikrop kapmasına neden olurdu Gözler tamamen temizlenemediğinden puslu, bulanık bir görüntü meydana gelirdi Göz kırpmak büyük bir sorun olur, insan gün boyunca sürekli göz kırpmayı unutmamaya konsantre olmak zorunda kalırdı Gözle Uyumlu Şekli Göz kapağı, kavisli göz yapısının üstüne kusursuz olarak oturan bir mekanizmadır Bu mükemmel uyum sayesinde, göz kapağının açılıp kapanması esnasında gözün ön yüzeyinde temas edilmeyen hiçbir nokta kalmaz Göz kapağı, gözü bu şekilde kusursuz olarak sarmasaydı, kalan boşluklardaki yabancı maddelerin temizlenmesi mümkün olmayacaktı Göz kapağının içinde bulunan bezler göz yaşı üretimi yaparlar Aynı zamanda bu bezlerden salgılanan yağ ile kirpikler kaplanır Bu kaplama sayesinde kirpikler yukarı kıvrılarak gözün görme alanını açarlar Aynı zamanda da kaplama ile estetik bir görünüm kazanmış olurlar Antiseptik Göz Sıvıları Her birkaç saniyede bir, göz kırpıldığında göz kapakları tıpkı araba camı silecekleri gibi gözleri sulandırır, yabancı maddeleri temizler Uyku sırasında ise göz kapakları kapalı olduğu için gözler kurumaya karşı otomatik olarak korunur Açılıp kapanma esnasında, göz kapağının içinde bulunan özel bir bezden (meibomius bezi) salgılanan yağlı bir salgı kapakların birbirlerine yapışmalarını engeller ve göz kapaklarının kaymasını kolaylaştırır (Gelişim Hachette, Cilt 5, s 1545; Jillyn Smith, Sense and Sensebilities, Wiley Science Edition, s 54) Uyurken Kapalı Durma Özelliği Göz kapağının uyurken kapalı durması da çok önemlidir Eğer göz kapağı uyurken kapanmasaydı, uyumak insan için son derece zor bir işlem haline gelecekti Uyuyabilmek için karanlık bir odaya ihtiyaç olacak, gündüzleri hiç uyunamayacaktı (Ben Esterman, Eye Book, Virginia: Great Ocean Publishers, 1977, s 216) Uyku esnasında açık kalan gözler ise her türlü dış etkiye karşı savunmasız kalacaklardı Göz Kapağı Erken Uyarı Sistemi ile Gözü Nasıl Korur? Göz, mevcut bir erken uyarı sistemi sayesinde tehlikelerden korunur Bu sistemin temel prensibi; göze yönelik bir tehdit karşısında, gözün etrafında ya da üzerinde bulunan sinirlerin göz kapağını devreye sokmasıdır Bu sinirler göz kapağını çalıştıran kasları uyarırlar Göz kapaklarının kapanıp açılmasından sorumlu farklı kas çeşitleri vardır Bu kaslara bağımlı olarak göz kapaklarının hareketi üç şekilde olur: Düzenli göz kırpma, Refleks olarak kapanma, İsteğe bağlı olarak kapanma Korneaya, kirpiklere, kaşların ortasına veya alna yapılan ani temas sonucunda göz kapağı direkt olarak uyarılır Bu uyarı, adeta bir erken uyarı sistemi gibi döşenmiş sinir yolları sayesinde göz kapaklarını harekete geçirir Özel hatlarla desteklenmiş olan alarm sistemi, Allah'ın kusursuz yaratışının bir eseridir Göz Kırpma Göz kırpma hava ile temas halinde yaşayan ve göz kapağı bulunan omurgalılara ait bir özelliktir Dakikada yaklaşık 10-20 kere istemsiz olarak kapanır Sürekli okuma, dikkat yoğunlaştırma ya da havadaki nemin artması gibi etmenler göz kırpmayı azaltır Sıcaklığın veya ışığın artması gibi etkenler ise göz kırpmayı artırıcı rol oynar Bu sayede gözün temizliği, insanı meşgul etmeyen otomatik bir sistemle sağlanmış olur Refleks Olarak Kapanma Refleksler insanın çeşitli dış uyaranlara, irade dışında ve çok kısa bir süre içinde verdiği tepkilerdir Gerekli durumlarda göz kapağını da harekete geçiren bu refleks mekanizması, tehlikelere karşı bir sigorta görevi görür Korneaya, kirpiklere, hızlıca kaşların ortasına ya da alna dokunma göz kapağını uyaran refleksin oluşmasına neden olur İnsan, çevresinde devamlı olarak değişen şartlar karşısında hayatını devam ettirebilmek için, dışarıda olup bitten olaylardan tam zamanında haberdar olmalıdır Bu yüzden göz kırpma işlemi bir yaratılış mucizesi olarak insanın dış dünyayı algılamasını engellemeyecek kadar kısa bir süre içinde gerçekleşir Eğer bu işlem uzun sürseydi, çok büyük tehlikeler söz konusu olabilirdi Örneğin insan gözünü kırpma işlemi ile meşgul olduğu bir anda belki de üzerine gelen bir tehlikeyi fark edip kaçmaya fırsat bulamayabilirdi Eğer göz kırpma refleksini meydana getiren sinir ağı incelenirse, bu ağın ne kadar incelikle planlanmış bir yapıya sahip olduğu açıkça görülür Çünkü yukarıda belirtilen her refleks için göz kapağına taşınan uyarılar farklı sinir yollarından geçmektedir Yani gözün etrafı çok sayıda erken uyarı sistemiyle donatılmıştır Beyin, çok kısa sürede gelen bu uyarıları değerlendirir ve ilgili kaslara sinir uyarılarının gitmesini sağlar Bu işlemler sırasında sinir uyarıları yollarını hiç şaşırmadan saniyenin binde biri kadar kısa bir süre içinde beyne ulaşırlar Beyinden gelen emir sonucunda göz kapağı, gözü yabancı maddelerden korumak veya silecek görevini yerine getirebilmek için tam zamanında kapanır Mevcut tehlikenin anında tanınması, farklı durumlara ait reflekslerin ayrı sinir yollarından, birbirine karıştırılmadan sinyal olarak ulaştırılması son derece kompleks işlemlerdir Beynin gözler ile uyum içinde gerçekleştirdiği bu dayanışma ve burada göz kapakları hakkında yer verdiğimiz birkaç özellik, Rabbimiz'in üstün sanatını görmemize ve sürekli şükretmemize vesile olan tecellilerinden yalnızca birkaçıdır Kuran'da Yüce Allah'ın yaratışındaki bu kusursuzluk şöyle bildirilmektedir: “Ki O, yarattığı her şeyi en güzel yapan ve insanı yaratmaya bir çamurdan başlayandır Sonra onun soyunu bir özden (sülale'den), basbayağı bir sudan yapmıştır Sonra onu 'düzeltip bir biçime soktu' ve ona ruhundan üfledi Sizin için de kulak, gözler ve gönüller var etti Ne az şükrediyorsunuz?” (Secde Suresi, 7-9) (makale harun yahya)