Dürtü

DÜRTÜ

Genellikle organizmayı, biyolojik bir ihtiyacı karşılama amacına yönelik bir davranışa iten iç güç anlamında kullanılan bir kavram An­lam benzerlikleri nedeniyle güdü ve içgüdü kavramlarıyla karıştırılır veya birbirlerinin ye­rine kullanılırlar Biyolojik ihtiyaçlar, organiz­ma için vazgeçilemez bir öneme sahip oldukla­rından bunları karşılamaya yönelik güçler de birincil (primary) güdüler diye adlandırılırlar Dürtüler, birincil güdülere karşılık gelirler

Dürtünün onaya çıkabilmesi için organizma­yı faaliyete geçiren veya organizmanın faaliye­tini arttıran fizyolojik bir ihtiyaç olmalıdır Canlıların yaşayabilmesi için ogmnizmada be­den ısısısu, oksijen, kan elemanları gibi fizyolojik unsurların belirli sınırlar ve oranlar İçin­de kalmaları zorunludur Bu sınırlar ve oran­larda fazlalık veya eksiklik şeklinde bir değiş­me ortaya çıkarsa hayatın sürdürülmesi tehli­keye düşer Fakat organizma bir yandan da sü­rekli olarak sıcaklık, basınç, nem gibi unsurla­rı değişme gösteren çevre şartlarında yaşa­maktadır Dolayısıyla değişen çevre şartları or­ganizmayı etkilemektedir Organizmanın deği­şen çevre şartlarına rağmen varlığını sürdüre­bilmek İçin iç dengesini koruyucu bir tabiî kontrol mekanizması vardır Bu mekanizma­ya "homeostasis" denir

Organizmadaki fizyolojik unsurların sınırla­rının ve oranlarının değişmesi homeostasisin bozulması demektir Bozulan homeostasis bir gerginlik ve hoşnutsuzluk hali meydana geti­rir Organizmanın eski halini alabilmesi için bir ihtiyaç ortaya çıkmıştır Bu ihtiyacı gider­mek, gerginliği yok ederek doyum sağlamak amacıyla organizmayı harekete geçiren güç, dürtüdür

Açlık, susuzluk, cinsellik ve ağrıdan kaçma dürtüleri bilinen biyolojik dürtülerdir Dürtü­ler organizmadaki biyokimyasal, fizyolojik, hormonal şartların etkisi altında oldukları hal­de bunlar, lek başlarına bir amaca dürtülen-meyi açıklamakla yetersiz kalırlar Dürtüleri karşılamaya yönelik davranışlar aynı zamanda birer öğrenme sürecidirler Örneğin cinsel dürtüler cinsellik hormonlarının kontrolü al­tındadırlar Fakat özellikle İnsanda bu hor­monların olmadığı durumlarda bile cinsel dür­tüler ortaya çıkabilmektedir