Emir cümlesi

**Prof. Dr. Sinsi** · 06-21-2012

4

Emir Cümlesi

Yüklemi emir kipiyle çekimlenmiş veya anlamca emir özelliği taşıyan cümlelerdir

Fiilin yapılmasını emir biçiminde bildirir

Oraya otur ve yerinden kalkma

Bu raporu akşama kadar yetiştir

On dakika sonra hazır ol!

Gürültü etme!

*Emir kipiyle çekimlenmediği hâlde anlamca emir ifade eden cümleler de vardır

Bu yazıyı arşive götüreceksin!

Yarın herkes burada olmalı

Burayı hemen boşaltalım!

*Bazen dilek, istek anlamları ve başka anlamlar da taşır

Korkma, sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak temin etme

Çatma, kurban olayım, çehreni ey nazlı hilal! istek

Kahraman ırkıma bir gül

istek

Her şey gönlünüzce olsun dilek, dua

Allah’ım bizi affet! yakarma

Peki, öyle olsun

Razı olma

Zannetme ki bunları unuturum

Uyarma

Gayret edin; başaracaksınız

Teşvik

Hele bir kere sözümü dinlemesin

korkutma

Bizi arayan Selim olmasın? Olabilirlik

Şu adamın yaptıklarına bak

Şikâyet

**Prof. Dr. Sinsi** · 06-21-2012

5

Ünlem Cümlesi

Sevgi, korku, şaşma, hayret, seslenme, coşkunluk, heyecan ve sitem ifade eden cümlelere ünlem cümlesi denir

Ünlem cümleleri, ünlemlerle, bazı sıfatlarla, emir kipiyle, “ki” bağlacıyla, haykırmalarla ve ses tonuyla kurulur

Yapma!

Öyle yorgunum ki!

İşte şimdi yandık!

Ne güzel tesadüf!

Hişt! Buraya gel!

Şşt! Sus bakayım!

Ee, yeter artık!

Ah, ne yaptım!

Hah, şimdi oldu!

Eyvah! Geç kaldım!

İmdat! Boğuluyorum!

Çok ilginç!

Ne kadar güzel!

Çabuk eve git!

Ne olur yardım et!

Çık dışarı!

*Ünlem ifade eden sözler her zaman cümle hâlinde değildir:

Ey Türk Gençliği!

Hemşehrilerim!

Tanrım!

Mehmet!

Ay, elim!

Hay Allah!

Vah zavallı!

Vay sersem!

Aman dikkat!

Komşular!

Babacığım!

Simitçi!

06-21-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Emir cümlesi 4 Emir Cümlesi Yüklemi emir kipiyle çekimlenmiş veya anlamca emir özelliği taşıyan cümlelerdir Fiilin yapılmasını emir biçiminde bildirir Oraya otur ve yerinden kalkma Bu raporu akşama kadar yetiştir On dakika sonra hazır ol! Gürültü etme! Emir kipiyle çekimlenmediği hâlde anlamca emir ifade eden cümleler de vardır Bu yazıyı arşive götüreceksin! Yarın herkes burada olmalı Burayı hemen boşaltalım! Bazen dilek, istek anlamları ve başka anlamlar da taşır Korkma, sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak temin etme Çatma, kurban olayım, çehreni ey nazlı hilal! istek Kahraman ırkıma bir gül istek Her şey gönlünüzce olsun dilek, dua Allah’ım bizi affet! yakarma Peki, öyle olsun Razı olma Zannetme ki bunları unuturum Uyarma Gayret edin; başaracaksınız Teşvik Hele bir kere sözümü dinlemesin korkutma Bizi arayan Selim olmasın? Olabilirlik Şu adamın yaptıklarına bak Şikâyet

06-21-2012	#2
Prof. Dr. Sinsi	Emir cümlesi 5 Ünlem Cümlesi Sevgi, korku, şaşma, hayret, seslenme, coşkunluk, heyecan ve sitem ifade eden cümlelere ünlem cümlesi denir Ünlem cümleleri, ünlemlerle, bazı sıfatlarla, emir kipiyle, “ki” bağlacıyla, haykırmalarla ve ses tonuyla kurulur Yapma! Öyle yorgunum ki! İşte şimdi yandık! Ne güzel tesadüf! Hişt! Buraya gel! Şşt! Sus bakayım! Ee, yeter artık! Ah, ne yaptım! Hah, şimdi oldu! Eyvah! Geç kaldım! İmdat! Boğuluyorum! Çok ilginç! Ne kadar güzel! Çabuk eve git! Ne olur yardım et! Çık dışarı! *Ünlem ifade eden sözler her zaman cümle hâlinde değildir: Ey Türk Gençliği! Hemşehrilerim! Tanrım! Mehmet! Ay, elim! Hay Allah! Vah zavallı! Vay sersem! Aman dikkat! Komşular! Babacığım! Simitçi!