Tarihte Bugün

TARİHTE BUGÜN: 11 TEMMUZ
Boşnak Soykırımı: Ratko Mladiç komutasındaki Bosna Sırp ordusu, 11 Temmuz 1995'te Bosna-Hersek'teki Srebrenitza Bölgesi'nde, toplamda yaklaşık 8 bin Boşnak'ın öldürüldüğü katliamı başlattı


Srebrenica, Bosna Hersek’in doğusunda Sırbistan sınırına 10 km uzaklıkta bir Müslüman Boşnak kentidir İsmini gümüş anlamına gelen srebren kelimesinden alan kent, tarih boyu başta gümüş olmak üzere değerli maden rezervleriyle ve şifalı sularıyla ünlü bir kenttir Romalılar zamanında kent, ‘gümüş ocağı’ anlamında Angentaria olarak biliniyordu Barış zamanında halk geçimini turizm, madencilik ve tekstil sanayinden sağlıyordu

Şu anda nüfusunun çoğunluğunu Sırpların oluşturduğu Srebrenica bölgesi 1992 yılında başlayan savaş öncesi, Müslüman bölgelerden biri idi 1990’daki Yugoslavya nüfus sayımlarına göre 36666 nüfusluk Srebrenica bölgesi yüzde 752 oranında Boşnak çoğunluğa sahipken Sırplar bölgenin sadece yüzde 227’sini oluşturuyordu

Nisan 1992’de birkaç gün dışında, Müslümanlar, Srebrenica’da sürekli hakim durumdaydılar Öyle ki, Srebrenica, Müslüman direnişin önde gelen bir sembolü olmuş ve Boşnakça şarkılara geçmişti Ancak bu gerçek, 11 Temmuz 1995’te tam tersine döndü Tarihin en karanlık günlerinden biri olan bu günde, Sırp Televizyonu, soykırımın mimarı Sırp Ordu komutanı General Ratko Mladiç’in bir tepe üzerindeki görüntülerine yer veriyordu Mladiç Televizyon seyircilerine hitaben ‘Türklerden’ intikam alma zamanının geldiğini ve şehrin Sırp milletine bir hediye olduğunu söylüyordu

1992 yılında Büyük Sırbistan kurma hayalindeki Sırplar, Belgrad’da Devlet Başkanı Miloseviç ve Genelkurmay Başkanı Perisiç’in desteğini alarak sözde Bosna Sırp Devleti ve Sırp Demokrat Partisi (SDS) Başkanı olan eski bir psikiyatri doktoru Radovan Karadziç ve General Ratko Miladiç öncülüğünde Bosna Hersek’te etnik arındırma çalışmalarına başladılar

Üç yıl boyunca Sırplar uluslar arası hiçbir konvansiyona kulak asmayarak insanlık dışı uygulamalarını pervasızca sergilediler Soykırım ise savaş başladığından beri Sırpların başvurduğu yegane savaş yöntemiydi Daha savaşın ilk evrelerinde Nisan 1992’de Srebrenica’nın hemen dışında bulunan Bratunac köyünde yaklaşık 350 Bosnalı Müslüman Sırp paramiliterleri ve özel polis güçleri tarafından ölümcül işkenceye tabi tutulmuş ve katledilmişti

Savaş süresince sürdürülen katliamlardan biri de Srebrenica’da yine Sırplar tarafından gerçekleştirildi Bosna’nın en doğusunda, Sırbistan sınırında yer alan Srebrenica, tıpkı Gorajde ve Jepa gibi kuşatılmış bölgelerden olup Bosna Sırpları için Belgrad’la aralarındaki engellerden biriydi Çoğunlukla Müslümanların yaşadığı Bosna’nın doğu bölümü büyük oranda “temizlenmişti”; ancak çevre katliam bölgelerinden kaçıp sığınan Müslümanların toplandığı bu kasabalar direnişlerine devam ediyorlardı

Bijeljina, Brutunaç ve Zvornik gibi komşu bölgelerden kaçan on binlerce Müslüman 10000 nüfusluk Srebrenica’ya sığınmak zorunda kalınca nüfusu 60000’e kadar yükselmişti Kış ayının soğuğuna rağmen insanlar sokaklarda yatıyor, açlık ve sefaletle boğuşuyordu

Miloseviç’in eski korumalarından Nasır Oriç’in kurduğu Müslüman direniş örgütü ilk yıllarda Srebrenica’yı var gücüyle savundu Dünyanın en büyük ordularından Yugoslavya ordusunun tüm imkanlarını kullanan Sırplara karşı Müslümanlar bölgeye uygulanan ve en çok kendilerinin zarar gördüğü ambargodan ötürü hafif silahlarla ve az sayıda mermi ile karşı koymaya çalışıyordu

1993 yılında Srebrenica’nın etrafındaki çember gittikçe daraltılmasına rağmen gerekli önlemleri almayan BM ve NATO’nun tavrı Sırp güçleri cesaretlendiriyordu Nihayet 16 Nisan 1993’teki olağanüstü toplantısında almış olduğu 819 ve 824 no’lu kararlarıyla BM Güvenlik Konseyi, Saraybosna, Tuzla, Jepa, Gorajde ve Bihaç ile birlikte Srebrenica’yı da güvenli bölge ilan etti Bu kuşatılmış bölgeler evvelce Fransız General tarafından “barışın önündeki en büyük engel” olarak nitelenmişti

Bosna Savaşı’nın sonlarına doğru Müslümanların birçok cephede zafer kazandığı bir sırada öne çıkarılan Dayton Barış müzakereleriyle savaşın sona ereceğini gören Sırplar, avantaj elde etmek için iki stratejik kent olan Gorajde ve Srebrenica’yı ele geçirmek maksadıyla bütün güçleriyle bu iki kente saldırdılar ve tarihin gördüğü en büyük katliamlardan birini tüm dünyanın seyirci bakışları arasında sergilediler BM tarafından güvenli bölge olarak ilan edildikten iki yıl sonra Srebrenica, 1995 yılının yaz ayında II Dünya Savaşı’ndan sonra meydana gelen en büyük toplu katliamının kurbanı oldu

6 - 8 Temmuz 1995:

Daha önce Kuzey-Bosna’daki Sırp saldırılarından kaçan binlerce sivilin sığındığı Srebrenica kenti Sırp güçleri tarafından kuşatıldı

Kente sığınan bu kalabalıklar orada bulunan 600 civarında Hollandalı barış gücü askerin koruması altında idi Mayıs ayından itibaren kuşatma altındaki bölgede yakıt gittikçe azalıyor ve dışarıdan taze yiyecek de gelmiyordu

Sırp güçleri sabah doğru kenti tank ve top ateşiyle bombardıman etmeye başladılar Kuşatmada Sırbistan’dan gelen ağır silahlarla saldıran Sırp askerlerini yanı sıra Arkan’a bağlı paramiliter Sırp çeteleri de yer almıştı Bu maksatla Sırplar bölgeye 12 bin asker, 30 tank ve top ile Sam füzeleri sevk edilmişti

Müslüman Bosnalı savaşçılar barış güçlerine teslim ettikleri silahların geri verilmesini istemelerine rağmen isteklerine olumsuz cevap aldılar

Bombardımanların sıklaşması ve atılan roketlerin sığınmacıların bulunduğu merkezin ve barış gücünün gözlem yerlerinin yakınlarına kadar ulaşması sonucu Hollandalı komutan BM merkezinden yardım istedi

9 Temmuz 1995:

Sırp güçlerin bombardımanı ağırlaştırmaları sonucu, Hollanda gözlem mevzilerine saldıran ve 30 askeri rehin alıp ilerleyen Sırpların önünden binlerce sığınmacı, güneydeki kamplardan şehrin iç bölgelerine akın etmeye başladı

10 Temmuz 1995:

Hollandalı birliklerin komutanı Albay Karremans Sırpların Hollanda mevzilerini bombalaması sonucu BM’den yardım istedi BM Yugoslavya Koruma Gücü Komutanı General Bernard Janvier başlangıçta reddetti; ancak ikinci istekten sonra kabul etmek zorunda kaldı Uçaklar şehre ulaşmadan Sırp saldırıları geçici olarak durdu ve saldırılar ertelendi

Srebrenica’nın düşmesinden önce General Janvier, BM güçlerinin bu tepkisizliğini savunarak basın toplantısında şu açıklamayı yaptı: “Herkese bir kez daha hatırlatmak isterim ki, Bosna Hükümet Ordusu birlikleri kendilerini savunacak güce sahiptir Hem Srebrenica’ya yönelik bir müdahale yapmamız da Boşnaklar tarafından istenmemektedir Oradaki durum 1993’teki gibi değil Aldığım bilgilere göre Boşnak askerler Srebrenica yolu üzerindeki Hollanda askerlerine ateş etmekte ve Srebrenica üzerinde uçan NATO uçaklarına saldırmaktadırlar Müslümanlar bizi arzulamadığımız bir yola çekmeye çalışmaktadırlar”

BM Yugoslavya Özel Temsilcisi Yashushi Akashi de: “Saldırıları Müslümanlar başlatıyor Sonra da BM ve uluslar arası güçü yanlış kararlarına ortak etmeye çalışıyorlar” diyerek Janvier’in bu ifadelerine destek verdi

Aynı gün akşam üzeri kent merkezinde bulunan 4000 civarında sığınmacı panik içerisinde sokaklarda koşuşturuyordu Hollanda mevzileri etrafında büyük kalabalıklar toplanıyordu

Hollandalı komutan Sırpların ertesi gün 0600’a kadar güvenlikli bölgeden çekilmedikleri takdirde NATO uçaklarının büyük bir hava saldırısı başlatacağını söyledi

11 Temmuz 1995:

Sırp güçleri beklenen saatte geri çekilmedi Ancak saat 0900’da Albay Karremans Saraybosna’daki merkezden yakın hava desteğinin yanlış biçimde istendiği yönünde bir mesaj aldı Saat 1030’da tekrar gönderilen dilekçe General Janvier’e ulaştı; ancak bu esnada 0600’dan beri havada olan NATO uçakları yakıt ikmali için İtalya’ya dönmek zorunda kalmışlardı Gün ortasında çoğunluğu kadın, çocuk ve zayıflardan müteşekkil 20000’den fazla sığınmacı Potoçari’deki ana Hollanda üssüne kaçtılar
Saat 1430’da hava saldırısı konusundaki kararsızlık nihayet sona erdi ve iki Hollanda F-16 uçağı Srebrenica’yı kuşatan Sırp mevzilerine iki adet bomba bıraktı Bombalardan biri bir Sırp zırhlı taşıyıcıyı vurdu, diğeri ise bir tanka isabetsiz atış yaptı Sırplar bu saldırılara ellerindeki Hollandalı rehineleri öldürecekleri ve sığınmacıları bombardıman edecekleri tehdidiyle karşılık verince bundan sonraki saldırılar durdu

Sırp Komutan Ratko Mladic Sırp kamera ekibiyle birlikte iki saat sonra şehre girdi Akşam olunca Mladiç, Albay Karremans’ı yemeğe davet ederek Müslümanların canlarını garanti altına almak için silahlarını teslim etmeleri gerektiği ültimatomunu verdi Mladiç hem Srebrenica’ya saldırıyı hem de bunu takip eden soykırımı bizzat yönetti Amerikan istihbarat kaynaklarına göre ise emirleri bir Sırp generalden alıyordu

İlginçtir ki, Srebranica’nın düştüğü saatlerde BM Genel Sekreteri Bturos Gali Atina’da “barışa yaptığı katkılardan dolayı” Onasis Ödülü almakla meşguldü Avrupa ise aynı saatlerde faşizme karşı zaferinin 50 yılını kutluyordu

12 Temmuz 1995:

Otobüsler kadınları ve çocukları Müslüman bölgesine taşımak üzere kente gelirken Sırplar, 12 ile 77 yaş arası bütün erkekleri “savaş suçlusu sanıkları sorguya çekmek” bahanesiyle ayırmaya başladı

Sonraki 30 saat içerisinde 23000 dolayında kadın ve çocuk bölgeden tahliye edildi Ayrılan yüzlerce erkek ise kamyonlara ve depolara doldurulmaya başladı

Kadın, çocuk ve yetişkin erkekten oluşan 15000 civarında Müslüman Bosnalı grup Susnjari’de toplanarak Tuzla’ya ulaşabilmek için ormanlık bölgeye daldılar Gece boyu Srebrenica’dan dağlar üzerinden kaçmaya çalışırken Sırplar tarafından bombardımana tutuldular Çoğu bu ölüm yürüyüşünde ya Arkan’ın köpeklerine, ya Sırp tuzaklarına yada açlık ve susuzluğa kurban gittiler Kaçanları yakalamak için hileli yöntemler kullanan Sırplar, kimyasal silah kullanmaktan geri durmadılar Yola çıkanlardan pek azı bu çileli yolculuk sonunda Tuzla’ya salimen ulaşabildi

13 Temmuz 1995:

Karavica köyü yakınında bir depoda silahsız Müslümanlar şehit edilmeye başlandı

11 ve 12 Temmuz tarihlerinde Mladiç ve adamları Brutanaç’ta Hollanda üssü yetkilileri ile görüşmeler sonucu barış gücü askerleri Hollanda üssü durumundaki Potoçari’ye sığınan 5000 Müslümanı Sırplara teslim ettiler Buna karşılık Sırplar Nova Kasaba üssünde tutulan 14 Hollandalı askeri serbest bıraktılar

Potoçari’ye kadar gelen Mladiç televizyon kameraları karşısında kimseye bir şey yapılmayacağı ve herkesin güvenle Srebrenica dışına çıkarılacağı garantisi verdi Gelen 60 kadar kamyon ve otobüse bindirilen erkeklere esir değişimi için Tuzla’ya gönderilecekleri söylendi Görgü tanıklarının ifadesine göre bu sırada Hollandalı askerler bir kenara çekilip olanları izlemekten, hatta sığınmacıları Sırplara teslim etmekten başka bir şey yapmıyorlardı İki gün süren bir katliamın ardından Kendilerine hiçbir şey yapılamayacağı garantisi verilen bu gruptan kurtulan pek kimse olmadı

16 Temmuz 1995:

Srebrenica’dan kaçıp Müslüman hakimiyetindeki bölgeye ulaşan ilk Bosnalılarla birlikte soykırım haberleri de ortaya çıktı Görgü tanıkları inanılması güç vahşet öyküleri anlatıyorlardı

BM ile Sırplar arasındaki müzakereler neticesinde Hollandalıların geride silahlarını, yiyeceklerini ve sağlık gereçlerini bırakarak en azından Srebrenica’yı terk etmelerine izin verildi

Başka neler oldu

* 1939 - Milli Piyango İdaresi kuruldu
* 1947 - Türkiye-Amerika Birleşik Devletleri Yardım Antlaşması imzalandı
* 1967 - Tuborg Türkiye'de bira üretimine başladı
* 1971 - Sabahattin Eyüboğlu, edebiyatçı Azra Erhat, Vedat Günyol ve Yaşar Kemal’in eşi Tilda Gökçeli gözaltına alındılar
* 1975 - Eski Çin’in başkenti Şian’da 2000 yıl öncesine ait, kilden yapılmış, gerçek boyutlarda ve savaş donanımlı 6000 kişilik bir ordu bulundu Seramik askerlerin hiç birinin diğerine benzememesi şaşkınlık yarattı
* 1978 - Hacettepe Üniversitesi öğretim üyesi Doç Bedrettin Cömert vurularak öldürüldü
* 1979 - Abdi İpekçi cinayetinin katil zanlısı Mehmet Ali Ağca ve Yavuz Çaylan yakalandı
* 1982 - İtalya Futbol Dünya Kupasını üçüncü kez kazandı
* 1984 - Özel dershanelerin yeniden kurulması yasalaştı

Kimler geldi

* 1818 - William Edward Forster, İngiliz siyaset adamı (ö 1886)
* 1915 - Yul Brynner, ABD'li sinema oyuncusu (ö 1985)
* 1945 - İbrahim Ömer Madra, Yazar, radyo programcısı
* 1971 - Leisha Hailey, ABD'li sinema oyuncusu

Kimler geçti

* 155 - Papa I Pius
* 1963 - Tevfik Sağlam, Eski İstanbul Üniversitesi rektörü ve Verem Savaş Derneği başkanı (d 1882)
* 1974 - Par Lagerkvist, 1951 Nobel Edebiyat Ödülü sahibi İsveçli romancı (d 1891)
* 1978 - Bedrettin Cömert, Eleştirmen ve çevirmen (d 1940)
* 1989 - Laurence Olivier, İngiliz oyuncu (d 1907)

TARİHTE BUGÜN: 12 TEMMUZ
Türk Dil Kurumu 12 Temmuz 1932'de kuruldu


Türk Dil Kurumu (TDK), Türkçe'yi incelemek, gelişmesi için çalışmak amacıyla kurulan Türkiye Cumhuriyeti'ne bağlı bir kamu kurumudur

Kurum Türk Dili Tetkik Cemiyeti adı ile 12 Temmuz 1932'de Mustafa Kemal Atatürk'ün talimatıyla kurulmuştur Kurumun kurucuları, hepsi de milletvekili ve dönemin tanınmış edebiyatçıları olan Samih Rıfat, Ruşen Eşref, Celâl Sahir ve Yakup Kadri'dir

Kurumun ilk başkanı Sâmih Rif'at'tır Türk Dili Tetkik Cemiyeti'nin ereği, "Türk dilinin öz güzelliğini ve varsıllığını ortaya çıkarmak, onu yeryüzü dilleri arasında değerine yaraşır yüksekliğe eriştirmek" olarak belirlenmiştir Atatürk'ün sağlığında, 1932, 1934 ve 1936 yıllarında yapılan üç kurultayda hem kurumun yönetim organları seçilmiş, hem dil siyaseti belirlenmiş, hem de bilimsel bildiriler sunulup tartışılmıştır

26 Eylül - 5 Ekim 1932 tarihleri arasında Dolmabahçe Sarayı'nda yapılan Birinci Türk Dili Kurultayı sonunda Kurumun "Lügat-Istılah, Gramer-Sentaks, Derleme, Lenguistik-Filoloji, Etimoloji, Yayın" adları ile altı kol hâlinde çalışmalarını sürdürmesi kabul edildi

Atatürk'ün kendisi de Türk dili üzerindeki yerli ve yabancı araştırmaları bizzat inceleyerek, dönemindeki bilginleri Türk dili üzerinde araştırmalar yapmaya yönlendirmiştir Nitekim Türk dilinin en eski anıtları olan Göktürk yazılı metinlerin ilk iki cildi onun sağlığında yayımlanmış; 1940'larda yayın hayatına çıkabilen Divanü Lügati't-Türk, Kutadgu Bilig gibi yapıtlar üzerinde de yine onun sağlığında çalışılmaya başlanmıştır

Daha sonra birçok cilt hâlinde ortaya çıkacak olan Tarama ve Derleme Sözlüğü'yle ilgili çalışmalar da Atatürk'ün sağlığında başlamıştır Tarama Sözlüğü, 13 yüzyılda başlayan Batı Türkçe'sinin eski eserlerinin taranmasıyla; Derleme Sözlüğü, Anadolu ağızlarında kullanılan kelimelerin derlenmesiyle oluşturulmuş büyük sözlüklerdir Çağdaş Türkçenin dilbilgisi, sözlüğü, yazımı ve terimleriyle ilgili çalışmalar da Atatürk tarafından ilgiyle izlenmiştir

Türk Dil Kurumu'nun kuruluşuyla birlikte çağdaş Türkçede çok hızlı bir arılaştırma akımı da başlamıştır Bizzat Atatürk'ün öncülük ettiği, Türk dilinin yabancı kökenli sözlerden temizlenmesi akımı 1935 yılına kadar sürmüş; halkın diline girip yerleşmiş sözcüklerin dilden atılması işleminden bu tarihte vazgeçilmiştir

Atatürk'ün ölümünden sonra öz Türkçe akımı Türk aydınları arasında sürekli tartışılan bir konu olmuş ve özellikle 1960'tan sonra Türk Dil Kurumu bu akımın öncülüğünü yapmaya devam etmiştir 1980'den sonra tartışmalar durulmuş, bilimsel çalışmalar hız kazanmıştır

Atatürk, ölümünden kısa bir süre önce yazdığı vasiyetname ile mal varlığını Türk Dil Kurumu ile Türk Tarih Kurumu'na bırakmıştır Bu iki kurumun bütçesi bugün de Atatürk'ün mirasından karşılanmaktadır Türkiye'nin en büyük bankalarından biri olan Türkiye İş Bankası sermayesinin %28,9'unu oluşturmaktadır

Türk Dil Kurumu'nun yapısıyla ilgili ilk önemli değişiklik 1951 yılındaki olağanüstü kurultayda yapılmıştır Atatürk'ün sağlığında Millî Eğitim Bakanı'nın kurum başkanı olmasını sağlayan tüzük maddesi 1951'de değiştirilmiş; böylece kurumun devletle bağlantısı koparılmıştır İkinci önemli yapı değişikliği 1982-1983 yıllarında gerçekleştirilmiştir

1982'de kabul edilen ve şu anda da yürürlükte olan Anayasa ile Türk Dil Kurumu ve Türk Tarih Kurumu, bir Anayasa kuruluşu olan Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu çatısı altına alınmış; böylece devletle olan bağlar yeniden ve daha güçlü olarak kurulmuştur

Başka neler oldu

* 1878 - Osmanlı devleti Kıbrıs adası yönetimini İngiltere'ye devretti
* 1947 - Amerika Birleşik Devletleri ve Türkiye arasında askeri ve ekonomik yardımı öngören ilk ikili anlaşma imzalandı
* 1973 - Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk Orman Suçları Affı Kanunu’nu veto etti
* 1993 - Türkiye güzeli Arzum Onan Avrupa güzeli seçildi
* 1997 - Mesut Yılmaz başbakanlığındaki 55 hükümet güvenoyu aldı Anasol-D olarak anılan koalisyon hükümeti ANAP, DSP, Demokratik Türkiye Partisi (DTP) ve 1 bağımsız üyeden oluşuyordu
* 1998 - Fransa’da yapılan Dünya Futbol Şampiyonası’nda, Brezilya’yı 3-0 yenen Fransa şampiyon oldu
* 2000 - ANAP Genel Başkanı Mesut Yılmaz, Avrupa Birliği’nden sorumlu Başbakan Yardımcısı olarak kabineye girdi
* 2002 - Ontario'da (Kanada) aynı cinsten insanların evliliği yasalaştı
* 2006 - Hizbullah'ın kuzey İsrail topraklarına füze saldırılarında bulunması ve 8 İsrail askerini öldürüp 2 tanesini esir alması, 2006 İsrail-Lübnan Krizi'ni başlattı

Kimler geldi

* MÖ 100 - Julius Caesar, Roma imparatoru (ö MÖ 44)
* 1817 - Henry David Thoreau, ABD'li yazar (ö 1862)
* 1824 - Eugène Boudin, Fransız ressam (ö 1898)
* 1904 - Pablo Neruda, Nobel Edebiyat Ödülü sahibi Şilili şair (ö 1973)
* 1913 - Willis Eugene Lamb, Nobel Ödülü sahibi ABD'li fizikçi (ö 1916)

Kimler geçti

* 1536 - Desiderius Erasmus, Hollandalı yazar, düşünür (d 1466)
* 1874 - Fritz Reuter, Alman romancı (d 1810)
* 1975 - Latife Uşaklıgil, Atatürk'ün eşi (d 1898)
* 2007 - Ulus Baker, Türk yazar ve çevirmen (d 1960)

TARİHTE BUGÜN: 13 TEMMUZ
Amerikalı ünlü aktör Harrison Ford, 13 Temmuz 1942'de doğdu


Harrison Ford, Akademi Ödülü ve BAFTA Ödülü adayı, Altın Küre ödülü kazanmış Amerikalı sinema oyuncusudur En çok orijinal Yıldız Savaşları üçlemesindeki esprili uzay pilotu Han Solo ve Indiana Jones serisinde canlandırdığı maceracı, azimli arkeolog, Indiana Jones rolleri ile tanınır

Ayrıca Ridley Scott'un 1982 tarihli kült bilim-kurgu filmi Bıçak Sırtı, Andrew Davis'in efsane TV dizisi The Fugitive'den uyarladığı Kaçak filmi ve yine yüksek gişe hasılatı kazanmış Air Force One, Tanık, Presumed Innocent ve Gizli Gerçekler gibi filmlerde rol almıştır Gişeyi altüst eden the Extra-Terrestrial'daki küçük rolü filmin son kurgusunda silinmiştir

1997 yılında Empire sinema dergisinin düzenlediği "Tüm Zamanların En Büyük 100 Film Yıldızı" listeisnde 1 numaraya oturmuştur Eylül 2006'da, Ford'un rol aldığı filmlerin gişe hasılatı ABD'de yaklaşık olarak 31 milyar $, dünya çapında ise 6 milyar $ civarındadır

Bu rakamlar Harrison Ford'u, Tom Hanks'in ardından tüm zamanların en fazla gişe yapan 2 aktörü konumuna getirmiştir Yine Empire dergisinin yaptığı "Tüm Zamanların En Seksi 100 Film Yıldızı" listesinde 15 sırada yer aldı 1998 yılında "People" dergisi tarafından yaşayan en seksi adam şeçildi

Başka neler oldu:

* 1878 - Osmanlı İmparatorluğu, Çarlık Rusyası, İngiltere, Almanya, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu, İtalya ve Fransa arasında Berlin Antlaşması imzalandı
* 1930 - İlk Dünya Futbol Şampiyonası Uruguay'da başladı
* 1937 - Fransa, Hatay'ın bağımsızlığını resmen ilan etti
* 1938 - İstanbul’da yapılan ilk Türk uçağı Ankara yolunda düştü
* 1949 - Papa Pius, Komünist Partiye üye olanların aforoz edileceğini söyledi
* 1959 - Trabzon'da bir Amerikan hava üssü kuruldu
* 1976 - Yumurtalık savcısı Sefa Mutlu'yu öldürmekten sanık Yılmaz Güney, 19 yıl hapse mahkum edildi
* 1979 - Mısır'ın Ankara Büyükelçiliğini basan 4 Filistinli, bir polisle bekçiyi öldürdü ve büyükelçi ile öteki personeli rehin aldı
* 1985 - Afrika'daki açlar için Live Aid konseri düzenlendi
* 1993 - Diyarbakır'da, Ergani çevresindeki kazılarda bulunan 9 bin yıl öncesine ait kumaş parçasının en eski kumaş kalıntısı olduğu açıklandı

Kimler geldi

* 1846 - Şair Eşref, hicivleriyle ünlü şair (ö 1912)
* 1882 - İbrahim Çallı, Türk ressam (ö 1960)
* 1882 - Sultan Galiyev, siyasi düşünce adamı (ö 1940)
* 1942 - Harrison Ford, ABD'li aktör
* 1954 - Sezen Aksu, şarkıcı

Kimler geçti

* 1793 - Jean-Paul Marat, Fransız bilim adamı ve tıp doktoru (d 1743)
* 1951 - Arnold Schönberg,Avusturyalı besteci (d1874)
* 1954 - Frida Kahlo, Meksikalı ressam (d 1907)
* 1994 - Ayfer Feray, sinema ve tiyatro sanatçısı 66 yaşında (d 1928)
* 2002 - Ece Ayhan, şair (d 1931)

TARİHTE BUGÜN: 14 TEMMUZ
Yazar Bilge Karasu 14 Temmuz 1995'te hayatını kaybetti


Öykücü, romancı ve denemeci Bilge Karasu 1930'da İstanbul'da dünyaya geldi İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümü'nde öğrenim gördü Ankara radyosu dış yayınlar servisinde çalıştı 1963 yılında, Rockfeller bursuyla gittiği Avrupa'dan dönerek çevirmenliğe başladı Ölümüne kadar Hacettepe Üniversitesi' nde araştırma görevlisi olarak çalıştı 14 Temmuz 1995'de pankreas kanseri tedavisi sürerken Hacettepe Üniversitesi'nde öldü

Bilge Karasu, bireyin sorunlarına ağırlık veren, onun günlük hayatındaki açmazlarını işleyen bir yazardır Her insanın hayatında en az birkaç kere kafasından geçirdiği ya da yaşadığı (sevgi, dostluk, yalnızlık, tutku, inanç/inançsızlık, korku ve ölüm gibi) kavramları imgesel bir dille anlatır

Yazar günlük hayattan bahsettiği için, okuyucu hikâyedeki kahramanda ya da kişilerde kendinden parçalar bulur Böylece kullanılan imgeleri de rahatlıkla bilinçaltında kendi yaşamına göre şekillendirip yorumlar, hikâyeyle okur arasında bir bağ oluşur Çünkü Karasu, insanla/insanüstüyü, olağanla/olağanüstüyü yapaylığa düşmeden, metnin doğal akışı/hayatın da kurgusal akışı içinde verir Doğan Hızlan 'Bilge Karasu'da İnsan İlişki(siz)likleri' Okurun hayal gücünü bir noktaya kadar özgür bırakır Karasu kelimelerini özenle seçer Dili işlenmiş, üzerinde çok çalışılmış, oynanmış bir dildir

Kullandığı arı Türkçe başka yazarlarda yapay ve zorlama dururken, onun metinlerinde hoş bir tat bırakır Çünkü ritm düşünülerek, ses düşünülerek, görsellik düşünülerek kurulmuş, kurgulanmış, kusursuz olması istenmiş bir dille yazılmıştır

Türkçe edebiyatın en özgün kalemlerinden biri olan Karasu "Gece" adlı kitabıyla 10 yılda bir verilen "Pegasus Ödülü"nü kazanan tek Türk Yazar'dırAynı zamanda felsefeci yanı olan Karasu, metinlerinde felsefi sorunları işlemiş, ya da onun metinleri felsefi incelemenin konusu olarak görülmüştür Postmodern romanın Türkiye'deki önemli isimleri arasında değerlendirilmektedir

Başka neler oldu:

* 1683 - Osmanlı Orduları, Viyana'yı ikinci kez kuşattı
* 1789 - Fransız Devrimi Fransızlar krallığa karşı ayaklandılar Halk, Paris Bastille Hapishanesi’ndeki siyasi tutukluları serbest bıraktırdı Cumhuriyetin başlangıcı olan 14 Temmuz Fransızların ulusal bayramı
* 1926 - Mustafa Kemal Paşa’ya yönelik İzmir suikastı girişimi gerekçesiyle Ziya Hurşit ve arkadaşları idam edildi
* 1936 - Türkiye, olimpiyatlarda ilk altın madalyayı aldı Yaşar Erkan, Berlin Olimpiyatları’nda, güreşte 61 kiloda birinci geldi
* 1950 - Genel Af çıktı
* 1982 - Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Turgut Özal, Maliye Bakanı Kaya Erdem ve İmar ve İskan Bakanı Şerif Tüten istifa etti
* 1983 - Brüksel Büyükelçiliği’nde görevli Dursun Aksoy silahlı saldırıda öldürüldü Olayı üç ayrı Ermeni örgütü üslendi
* 1987 - Olağanüstü hal Bölge Valiliği kuruldu
* 1993 - Anayasa Mahkemesi, Halkın Emek Partisi’nin (HEP) faaliyetlerinin “Anayasa ile Siyasi Partiler Yasası’na aykırı” olduğu gerekçesiyle kapatılmasına karar verdi
* 1994 – ANAP’ın, Başbakan Tansu Çiller hakkında mal varlığını araştırma önergesi Mecliste reddedildi Buna karşılık, 1983'den o güne Meclis’te yer alan partilerin lider ve yakınlarının mal varlıklarının araştırılmasıyla ilgili önerge kabul edildi

Kimler geldi

* 1862 - Gustav Klimt, Avusturyalı sembolist ressam (ö 1918)
* 1874 - Abbas Hilmi Paşa, Osmanlı dönemindeki son Mısır valisi (ö 1944)
* 1913 - Gerald Ford, Amerika Birleşik Devletleri başkanı (ö2006)
* 1918 - Ingmar Bergman, İsveçli oyun yazarı ve film yönetmeni (ö2007)
* 1973 - Halil Mutlu, Dünya ve olimpiyat şampiyonu Türk halterci

Kimler geçti

* 1969 - Eero Berg, Finlandiyalı atlet (d 1898)
* 1971 - Kılıç Ali, Atatürk'ün yakın arkadaşı (d 1889)
* 1995 - Bilge Karasu, yazar (d 1995)

TARİHTE BUGÜN: 15 TEMMUZ
Boeing 707 ilk uçuşunu 15 Temmuz 1954'te gerçekleştirdi


Boeing 707 aslında askeri amaçlar için Boeing 367-80 kod adıyla tasarlanan uçağın sivil versiyonudur İlk Sivil Boeing 707-120 10 aralık 1957'da test uçuşlarına başladı

Uçağın büyük dümen ve kuyruk altında ise dikine bir kanatcık bulunur Bu kanatcık kalkış anında aşırı dikmede piste sürtebiliyordu Standart 707 - 120 serisinde Pratt & Whitney JT3C model turbojet motorlar görev alır

707-220 serisinde Pratt & Whitney JT4A motorlar, 707-320 serisinde geniş kanatlar ve JT4A motorlar, 707-420 ve bazı 320 serisinde Rolls-Royce Conway turbofan motor görev almaktaydı

707'nin kuyruk alt kanatcığı uçağın kalkışında ve inişinde performansı düşürdüğü için gövdeden söküldü 320 versiyonları kuyruk alt diklemi olmadan üretildi 707 yolcu versiyonu 1978 yılında 1010 üretimden sonra durduruldu

Askeri amaclar için 1991 yılına kadar üretilmeye devam edildi Askeri üretimler daha çok sıfırdan üretmek yerine elden çıkma yolcu versiyonlarının cfm 56 jet motoru takılarak modifiye edilmekten öteye gidemedi

Boeing 737 gövdesi kısaltılmış ve kokpiti elden geçirilmiş boeing 707 gövdesidir Ayrıca boeing 757 707 gövde tasarımından imal edilmiş bir uçaktırBu uçak boeing 747-400 uçağı kadar mesafeyi rahatlıkla alabilir

Başka neler oldu:

* 1099 - I Haçlı Seferi'nde Haçlı ordusu Kudüs'ü ele geçirdi
* 1840 - Osmanlı Devleti, İngiltere, Prusya, Avusturya ve Rusya arasında Londra Antlaşması imzalandı
* 1926 - Viyana'da göstericilere ateş açan polis 89 kişinin ölümüne yol açtı
* 1974 - Kıbrıs'ta Yunan subayların yönetimindeki ulusal muhafız alayı, Cumhurbaşkanı Makarios'u devirdi ve Eoka-B lideri Nikos Sampson'u cumhurbaşkanı ilan etti
* 1983 - Paris'in Orly Havalimanı'nda bulunan THY bürosuna, ASALA militanlarınca bomba atıldı 7 kişi öldü, 56 kişi yaralandı
* 1997 - Slobodan Milosevic, Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti başkanı seçildi

Bugün doğanlar

* 1606 - Rembrandt, Hollandalı sanatçı (ö 1669)
* 1919 - Iris Murdoch, İrlandalı yazar, filozof (ö 1999)
* 1932 - Hüseyin Baradan, Türk sinema oyuncusu (ö 2004)
* 1955 - Cevdet Şekerbegoviç, Boşnak futbolcu
* 1956 - Joe Satriani, ABD'li gitarist

Bugün ölenler

* 1904 - Anton Çehov, Rus öykü ve oyun yazarı (d 1860)
* 1919 - Hermann Emil Fischer, Alman kimyager (d 1852)
* 1977 - Esat Mahmut Karakurt, Türk yazar (d 1902)

TARİHTE BUGÜN: 16 TEMMUZ
Manhattan Projesi gereğince Amerika Birleşik Devletleri yakınlarında ilk atom bombası denemesi 16 Temmuz 1945'te yapıldı


Manhattan Projesi, nükleer silah üretmek üzere II Dünya Savaşı sırasında ABD, Kanada ve İngiltere tarafından başlatılan proje Projenin bilimsel başkanlığını fizikçi Robert Oppenheimer, askeri başkanlığını ise General Leslie R Groves üstlenmiştir

Proje başarıyla sonuçlanmış, 16 Temmuz 1945 tarihinde Trinity adı verilen denemede dünyanın ilk nükleer bombası New Mexico eyaletinin Alamogordo kenti yakınlarında patlatılmıştır

Başka neler oldu:

   * 622 - Hicri takvimin başlangıcı
   * 1394 - Fransa kralı VI Charles, Yahudilerin Fransa'dan kovulması için emir verdi
   * 1912 - Stokholm Olimpiyat'ları başlangıcı
   * 1942 - Fransa'daki en büyük Yahudi tutuklanması: 12884 Yahudi Auschwitz'e gönderilmek üzere tutuklandı
   * 1969 - Apollo 11 Cape Kennedy uzay üssünden fırlatıldı
   * 1979 - Saddam Hüseyin, Irak devlet başkanı oldu
   * 1990 - Filipinler'de deprem: 1450 ölü
   * 1994 - Shoemaker-Levy 9 kuyrukluyıldızının parçaları Jüpiter gezegenine çarptı

Kimler geldi

   * 1902 - Orhan Şaik Gökyay, edebiyat tarihi ve dil araştırmacısı, şair (ö 1994)
   * 1936 - Yasuo Fukuda, Japon siyasetçi
   * 1956 - Tony Kushner, ABD'li oyun yazarı
   * 1979 - Jayma Mays, ABD'li oyuncu
   * 1984 - Franco Dario Cangele, Arjantinli futbolcu

Kimler geçti

   * 1664 - Andreas Gryphius Alman barok edebiyatı şairi (d 1616)
   * 1964 - Rauf Orbay, Türk siyasetçi (d 1881)
   * 2003 - Celia Cruz, Kübalı şarkıcı (d 1925)

TARİHTE BUGÜN: 17 TEMMUZ
Disney parklarının ilki kapılarını 17 Temmuz 1955 Anaheim'da açtı



Disneyland, ABD'nin Anaheim (Los Angeles'ta) kentinde bulunan bir eğlence merkezidir

ABD'li canlı resimci ve film yapımcısı Walt Disney tarafından 17 Temmuz 1955'te kuruldu

Dünya'nın en büyük eğlence parkı ve önemli bir turizm merkezi olan Disneyland, sanatçının kahramanlarını yaşatan düzenlemeleri ve donatımlarıyla daha çok çocukların ilgisini çeken bir panayır durumundadır

Bugün, birçok iş dalını içeren Walt Disney Kurumu'nun bir bölümüdür

Başka neler oldu:

   * 1453 - Fransızlar'ın İngilizler karşısında kazandığı Castillon Savaşı
   * 1815 - Napolyon Rochefort'da İngiliz kuvvetlerine teslim olur
   * 1867 - Marx'ın "Kapital" adlı eserinin ilk cildi yayımlandı
   * 1918 - Bolşevikler, Rus Çarı II Nikolay'ı, eşini, çocuklarını ve dört sadık yakınını Yekaterinburg'da idam ettiler
   * 1936 - Cumhuriyetçi Halk Cephesi koalisyonuna karşı askerlerin ayaklanması ile İspanya İç Savaşı başladı
   * 1944 - Patlayıcı yüklü iki gemi Port Chicago'da çarpıştı: 320 ölü,400 yaralı
   * 1975 - Amerikan uzay aracı Apollo ve Rus uzay aracı Soyuz uzayda birleştiler
   * 1976 - Kanada'da Montreal Yaz Olimpiyat Oyunları başladı
   * 1998 - Uluslararası Ceza Mahkemesini kuran Roma Statüsü kabul edildi

Kimler geldi:

   * 1899 - James Cagney, ABD'li aktör (ö 1986)
   * 1954 - Angela Merkel, Alman politikacı, başbakan
   * 1972 - Jaap Stam, Hollandalı futbolcu
   * 1971 - Ari Barokas, Duman grubunun basçısı

Kimler geçti:

   * 1588 - Mimar Sinan (d 1489)
   * 1790 - Adam Smith (d 1723)

Türkiye'de çok partili demokratik hayata yeniden adım atıldı 18 Temmuz 1945'te Milli Kalkınma Partisi kuruldu Partinin kurucuları arasında Nuri Demirağ, Hüseyin Avni Ulaş ve Cevat Rifat Atılhan gibi isimler yer aldı


Başka neler oldu:

   * 656 - Ali bin Ebu Talib halife oldu
   * 1919 - Müttefik Yüksek Konseyi, işgal bölgeleri hakkında anlaşamayan İtalyaYunanistan arasında bölüştürme yaptı ve Aydın'ın İtalyanlara verilmesi kararlaştırıldı
   * 1920 - Misakı Millî, Büyük Millet Meclisi'nde kabul edildi BMM, Misakımillî üzerine yemin etti
   * 1930 - Ankara Etnoğrafya Müzesi halka açıldı
   * 1932 - Ezanın Arapça okunması Türkiye genelinde resmen yasaklandı Diyanet dairesi, bu yasağı ilgili mercilere duyurdu
   * 1941 - IIDünya Savaşı sırasında Türkiye'de artan milli savunma ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla piyasaya 'tasarruf bonosu' çıkarıldı
   * 1952 - Türkiye, Cemiyet-i Akvam'a (Birleşmiş Milletler) 56 üye olarak kabul edildi
   * 1974 - ABD Dışişleri Bakanı Henry Kissinger’in yardımcısı Sisco, Londra'ya gelerek Bülent Ecevit ile görüştü Müdahaleden vazgeçmesi için Ecevit’in şartlarını öğrendi ve bunları Yunanlılar ile görüşmek üzere Atina’ya hareket etti
   * 1975 - Apollo - Soyuz kenetlenmesi televizyondan naklen verildi

Kimler geldi

   * 1811 - William Makepeace Thackeray, İngiliz yazar (ö 1863)
   * 1918 - Nelson Mandela, Güney Afrikalı siyasetçi
   * 1989 - Dmitri Soloviev, Rus buz patenci

Kimler geçti

   * 1610 - Caravaggio, İtalyan ressam (d 1571)
   * 1817 - Jane Austen, İngiliz yazar (d 1775)
   * 1965 - Refik Halit Karay, gazeteci ve yazar (d 1888)
   * 2002 - Metin Toker, gazeteci ve yazar, eski kontenjan senatörü (d 1924) ve

Tarihte bugün:19 Temmuz


Takımın Ceske Budejovice takımı ile bugün oynayacağı hazırlık maçı nedeniyle, Avusturya kampında 1 gün önce kutlanan Dünya Fenerbahçeliler Günü 'nde tüm Fenerbahçe kafilesi bir araya geldi
Dün yapılan sabah antrenmanı sonrası FBahçe, 19 Temmuz Dünya Fenerbahçeliler Günü nedeniyle, FCA firmasından Mücahit Oktan'ın, kamp yapılan otelin balo salonunda düzenlediği kutlamada bir araya geldi
Kutlamaya tüm futbolcular, teknik ve idari kadro ile kafilede bulunan tüm kulüp personeli katıldı Kutlama, Takım Kaptanı Alex de Souza 'nın özel olarak hazırlanan pastayı kesmesiyle başladı Pastanın ilk dilimleri, Alex ve Teknik Direktör Aragones 'e takdim edildi Fenerbahçe marşlarının çalındığı kutlama, oyuncularıın yaptığı tezahüratlar arasında sona erdi
CNN TÜRK - Elvis Presley , ilk albümü 'That 's All Right Mama'yı 1954 yılında çıkardı
Elvis Aaron Presley , 8 ocak 1935'te Tupelo, Missisippi 'de doğdu Çocukluğu boyunca Pentecostal kilise korosunda şarkı söyledi 1948'de ailesi Memphis 'e yerleşti
Blues ve cazla tanışması ve bu müzik türlerine ilgi duyması onu şarkı söylemeye itti
1953'te liseden mezun olduğunda müzik firmalarının kapısını aşındırmaya başlamıştı
'My Happiness ' ve 'That 's When Your Heartaches Begin ' parçalarını annesine doğumgünü hediyesi olarak yazmıştı
Memphis Recording ve Sun Recording'e giderek sesini dinlemelerini istedi Plak yapımcısı ve müzik şirketi sahibi Sam Phillips , Elvis 'in ses tonundan ve müzik tarzından çok etkilendi
1954'te gitarda Scotty Moore , bas gitarda Bill Black ile birlikte üçlü ilk stüdyo kayıtlarını yaptılar 'That 's All Right ' ve 'Blue Moon of Kentucky ' country , blues tarzında hareketli rock'n roll parçalarıydı
Sun Records 'la yaptığı kontrat RCA Record firmasına satılınca yavaş yavaş kariyer basamaklarını tırmanmaya başlamıştı
Bu sıralarda çıkardıkları beş single gençlerin ilgisini çekerek müzik listelerinde ilk 10'a girmeye başlamıştı Bu beş single içinde en ilgi çeken parça ise 'I Forgot to Remember to Forget' olMuş ve country listelerine bir numaradan girmişti
'Heartbreak Hotel ' parçası ise Elvis Presley 'in tekrar müzik listelerine girip sekiz hafta boyunca listelerde kalmasıyla son buldu Ed SulliVan 'ın televizyon programına çıkan Elvis Presley , hareketleri ve konuşmasıyla ilgi çekti
Bu ilginin farkına varan ve onların doğrudan kalplerinde son bulan parçalarla karşılık veren Elvis bu dönemde 'Don 't Be Cruel', 'Hound Dog ', 'Love Me Tender', 'All Shook Up ' ve 'Jailhouse Rock' parçalarını yaptı
'I Want You , I Need You , I Love You ' parçasıyla 11 hafta boyunca listerde kalan Elvis hızla yükseliyordu 1956 kasımında 'Love Me Tender' filmyle kamera karşısına geçti Böylece Elvis 'in Hollywood serüveni başladı
Bu filmden iki ay önce 'Love Me Tender'ı televizyon ekranlarında, onu izleyen 54 milyon izleyici önünde söyleyerek ününe ün kattı Artık ABD onu konuşmaya, onu dinlemeye başladı Fakat o büyük felaket bilinmiyordu
1955'in sonlarına doğru, Dj Bill Randle'nın kariyerini anlatan 'The Pied Piper of Cleveland ' adlı belgeselde göründü film Elvis Presley de dahil sanatçıların sahne performanslarını mercek altına alıyordu
Bu film sadece Cleveland 'da bir defa gösterildi, ayrıca şu anda nerede olduğu bilinmediğinden bazı Elvis araştırmacıları bu filmin hiç var olmadığını iddia etseler de bu doğru değildir
'Love Me Tender' filmiyle gerçek anlamda başlayan sinema yolculuğu toplam 31 filmfilmler genelde müzikal olup, Elvis 'in asi bir rock'n roll şarkıcısı halinden herkese hitap eden, uysal haline geçişini göstermektedir sürdü Bu
Elvis , bütün yönetmenleri tarafından övülmüş, şöhretine rağmen çok çalışkan ve nazik oluşundan dem vurulMuştu 'Jailhouse Rock' (1957), 'King Creole ' (1958) ve 'Flaming star ' (1960) en iyi fimleri olarak anılır
1973 yılında eşinden boşanan Elvis Presley , 1977 yılında IndianaPolis 'deki son konserinden sonra 16 ağustos 1977'de hayata veda etti
Açıklama yapan Doktoru Jerry Francisco , ölümüne kalp yetmezliğinin neden olduğunu söyledi Tüm dünyada milyonlarca hayranı bulunan Elvis Presley , rock'n roll müziğinin öncüsü, kralı ve babası olarak anılır
Başka neler oldu:
1670: Şarap içilmesi yasaklanan İstanbul 'da bütün meyhaneler yıktırıldı
1834: Fransız empresyonist ressam Edgar Degas hayata merhaba dedi
1928: Mısır 'da Kral Fuat , parlamenter yönetime son verdi
1929: İtalyan ressam Fausto Zonaro , San Remo 'da hayata veda etti
1933: Denizli Çivril 'de meydana gelen 57 büyüklüğündeki Depremde 20 kişi öldü
1943: Müttefikler Roma 'ya hava saldırısı yaptı: 1,400 ölü
1948: Gizli oy, açık sayım sistemini getiren yeni seçim Kanunu kabul edildi
1958: Nükleer silah taşıyan ABD uçakları İncirlik Üssü 'ne indi
1974: İspanya 'da General Fransisco Franco , sağlık gerekçesiyle yönetimi Kral Juan Carlos 'a devretti
1974: Türk Deniz Kuvvetleri 'ne ait bir filo, çıkarma gemileriyle Akdeniz 'e açıldı
1980: 12 mart dönemi başbakanı Nihat Erim , İstanbul 'da öldürüldü
1980: 22'nci oyunlari/" class="habertag">Olimpiyat oyunları SSCB 'nin başkenti Moskova 'da başladı
1987: Türk atlet Mehmet Terzi , San Francisco Maratonu'nu 2 saat 14 dakika 7 saniyelik derecesiyle kazandı
1990: Karun Hazinesi 'nin Türkiye 'ye iadesi için açılan davada, New York Federal Mahkemesi Türkiye lehine karar verdi Metropolitan Museum of Art yetkililerinin hazineyi Türkiye 'ye iade etmeyi kabul etmesi üzerine anlaşmaya varıldı ve hazine ekim 1993'te Ankara 'ya getirildi
1993: İstanbul Su ve Kanalizasyon İşletmesi Genel Müdürü Ergun Göknel yolsuzluk iddiasıyla görevden alındı
1996: Kültür Bakanı İsmail kahraman 'toplumun geniş kesimleri Kırkpınar Yağlı Güreşleri 'ni seviyor Opera ve bale için aynı şeyi söylemek mümkün değil' dedi


20 TEMMUZ
1402- Yıldırım Bayezid'ın komutasındaki Osmanlı ordusu, Ankara
Meydan Muharebesi'nde Timur'un ordularına yenildi
1919- Mustafa Kemal Paşa, daha Milli Mücadele'nin başında
''cumhuriyet'' kavramını dile getirdi Mazhar Müfit (Kansu)
Bey'in, Erzurum'da iken, ''Başarı takdirinde hükümet şekli ne
olacak?'' sorusuna, ''Açıkça söyleyeyim: Hükümet şekli, zamanı
gelince cumhuriyet olacaktır'' yanıtını verdi
1922- Mustafa Kemal'in Başkomutanlığı, süresiz olarak uzatıldı
(Bu dördüncü ve son uzatma oldu)
1923- Meksika'da devrimci Panço Villa, bir intikamcı tarafından
öldürüldü
1936- Boğazlar'ın Türkiye egemenliğine geçişini sağlayan
Montreux Boğazlar Antlaşması imzalandı
1947- Tiyatro sanatçısı-yazar Burhanettin Tepsi 65 yaşında öldü
1948- Mareşal Fevzi Çakmak'ın fahri başkanlığını yaptığı Millet
Partisi kuruldu
1948- Rock şarkıcısı Carlos Santana doğdu
1951- Ürdün Kralı Abdullah, Kudüs'te öldürüldü
1959- Oyun yazarı Müsahipzade Celal 91 yaşında öldü
1965- AP'nin yeni amblemi ''kırat'' oldu
1967- Ressam Fikret Mualla 64 yaşında Paris'te öldü
1972- Kuruluş yasası 4 Temmuz 1972'de çıkarılan Askeri Yüksek
İdare Mahkemesi Başkanlığı kuruldu
1973- Çinli dövüş sanatları ustası ve sinema oyuncusu Bruce
Lee öldü
1974- ''Kıbrıs Barış Harekatı'' başladı Türk Silahlı
Kuvvetlerine bağlı hava, deniz ve kara birlikleri, Kıbrıs'a
indirme ve çıkarma yaptı, belirli hedeflere doğru ilerledi
Girne'den Lefkoşa'ya kadar uzanan yolu tamamen kontrol altına
aldı Rum ulusal muhafızlarının Lefkoşa'daki üsleri bombalandı
Türk birlikleri Yeşil Hat'a dayandı
1975- Ege Ordusu kuruldu ve komutanlığına Orgeneral Turgut
Sunalp getirildi
1976- Kıbrıs Barış Harekatı'nın 2 yıldönümü, Kıbrıs Türk Federe
Devleti'nde ''Barış ve Özgürlük Bayramı'' olarak kutlandı
1997- Avrupa Birliğinin Rum kesimiyle tam üyelik görüşmelerine
karşılık; Türkiye ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti arasında
ortak savunma doktrini oluşturulacağı yönünde ortak deklarasyon
yayımlandı
1997- Hakkari'nin Yüksekova ilçesinde yürütülen operasyonlarda
63 terörist ölü ele geçirildi
1998- İrticai faaliyetleri saptanan 328 vali yardımcısı ve
kaymakamın görevden alınmasına ilişkin kararname, Cumhurbaşkanı
Süleyman Demirel'e sunuldu
2001- Türk atleti Ebru Kavaklıoğlu, atletizmde Grand Prix'in
Monaco ayağında bayanlar 5000 metrede ikinci olarak bu yarışmada
ilk üçe giren ilk Türk sporcusu oldu
2005- İşçi Partisi (İP) Genel Başkanı Doğu Perinçek, İsviçre'nin
Winterthur kentinde, basın toplantısında ''Ermeni soykırımı
uluslararası bir yalandır'' dediği için savcılığa bağlı
polislerce ifadesine başvurulmak üzere gözaltına alındı
2005- Londra'daki bombalı saldırılarda ölen Gamze Günoral
İstanbul'da toprağa verildi

TARİHTE BUGÜN: 21 TEMMUZ
Herostratus adındaki bir genç, MÖ 356 yılının 21 Temmuz'unda Dünyanın Yedi Harikası'ndan biri olan ve Efes'te bulunan Artemis Tapınağı'nı yaktı


Artemis Tapınağı, aynı zamanda Diana Tapınağı olarak da bilinir Tanrıça Artemis'e ithaf edilmiş tapınak Efes'te MÖ 550 yıllarında tamamlanmıştır Tapınak tamamen mermerden inşa edilmiştir Dünyanın yedi harikasından biri sayılan tapınaktan geriye bugün sadece bir iki mermer parçası kalmıştır

Tapınak Lydia Kralı Kroisos tarafından başlatılmış 120 senelik bir projenin eseridir Dünya'nın yedi harikasını derleyen Sidon'lu Antipader tapınağı şöyle tarif etmiştir

"Mağrur Babil'in üstünde savaş arabaları için yol olan duvarını ve Alpheus'daki Zeus heykelini ve asma bahçeleri gördüm ve Güneşin kolosusunu ve yüksek piramitlerin devasa işçiliğini ve Mausolos'un engin mezarını; ama Artemis'in bulutlar üzerine kurulmuş evini gördüğümde diğer tüm harikalar parlaklıklarını kaybetti ve dedim ki "İşte! Olimpus'un dışında, Güneş hiç bu kadar büyük bir şeye bakmadı (Antipater, Yunan Antolojisi "

Efes'teki Artemis Tapınağı MÖ 356 yılının 21 Temmuz'unda Herostratus adında birinin kundaklaması sonucunda yıkıldı Hikayeye göre Herostratus'un güdüsü, her şeye rağmen ünlü olmaktı Dolayısı ile "herostratik ün" terimi buradan gelir

Çok öfkelenen Efesliler Herostratus'un adının hiçbir zaman kaydedilmeyeceğini duyurdular Daha sonra Strabon ismi not etti Bu yüzden nasıl olduğunu bugün bilebiliyoruz

Aynı gece Büyük İskender doğdu Plutarch Tanrıça Artemis'in Büyük İskender'in doğumu ile çok meşgul olduğu için tapınağını kurtaramadığını söylemiştir Daha sonraları İskender tapınağın yapılması için para ve yardım önerdi fakat Efesliler kabul etmedi Nihayetinde tapınak İskender'in ölümünden sonra MÖ 323 yılında restore edildi      Â

Başka neler oldu:

   * 1718 - Osmanlı Devleti Pasarofça Antlaşması'nı imzaladı
   * 1774 - Osmanlı Devleti Küçük Kaynarca Antlaşması'nı imzaladı
   * 1798 - Napolyon'un Fransızlara Kahire yolunu açan "Piramitler Savaşı"
   * 1861 - Yıllarca süren Amerikan İç Savaşı sırasındaki İlk Bull Run Savaşı
   * 1922 - İttihat ve Terakki önderlerinden Cemal Paşa, Tiflis'te Ermeniler tarafından öldürüldü
   * 1946 - Türkiye'de ilk çok partili seçimler yapıldı CHP 396, DP 65 milletvekili kazandı
   * 1969 - Apollo 11 mürettabatından Neil Armstrong ve Buzz Aldrin Ay'da konuşan ilk insan oldular
   * 1977 - Süleyman Demirel, İkinci MC Hükümeti'ni kurdu
   * 1998 - TBMM'de yedi milletvekilinin dokunulmazlıkları kaldırıldı
   * 2001 - İtalya'nın Cenova kentinde düzenlenen G-8 zirvesini protesto eden küreselleşme karşıtı bir kişi öldürüldü

Kimler geldi:

   * 1899 - Ernest Hemingway, ABD'li yazar (ö 1961)
   * 1948 - Yusuf İslam, ABD'li müzisyen ve şarkı sözü yazarı
   * 1972 - Catherine Ndereba, Kenyalı atlet
   * 1983 - Ismaël Bouzid, Cezayirli futbolcu

Kimler geçti:

   * 1922 - Ahmed Cemal Paşa, Osmanlı asker ve siyaset adamı (d 1872)
   * 1992 - Yavuzer Çetinkaya, Türk oyuncu (d 1948)

nefret53 tafarından gönderildi

TARİHTE BUGÜN: 22 TEMMUZ


22 Temmuz 1919'da Erzurum Kongresi toplandı


Erzurum Kongresi Mart 1919 tarihinde merkezi İstanbul’da bulunan Vilayât-ı Şarkîye Müdafaa-i Hukuk-u Milliye/Doğu İllerinin Haklarını Koruma adı ile kurulmuş Cemiyetin Erzurum Şubesi, Amerikan mandasi'nin kabul edilmesi ön fikri ile bir Erzurum il toplantısı planlamıştı

Bu cemiyet, kendi adına olan etkinlikleri düzenlemek için Heyet-i Faale/Faal-Aktif Heyet adında Halide Edip'in de savunduğu Manda fikrinin heveslisi bir üst kurul oluşturmuştu

Bu kurulun, Trabzon’daki kendi cemiyetleri ile aynı amaçlar için çalışan bir başka teşkilatla temasa geçmesi sonucu Doğu illerini kapsayan bir toplantı kararlaştırılmıştı

Erzurum Kongresi bir okul salonunda Bitlis, Erzurum, Sivas, Trabzon ve Van vilayetlerinden gelen 56 delege ile 23 Temmuz 1919 tarihinde toplanmıştır

Gelmesi gereken diğer il temsilcileri çeşitli engellemeler yüzünden kongreye katılamamışlardır Mustafa Kemal kongreye 48 oyla başkan seçilmiş ve kongre, çalışmalarını 7 Ağustos tarihine kadar sürdürmüştür

Bu süre zarfında, Erzurum’da, özellikle Trabzon’dan gelen temsilcilerin, biraz İngiliz sempatizanlığından, biraz Prens Sabahattin liberalizminden ve biraz da liman ticaretinin ortaya çıkardığı burjuvazi anlayışından kaynaklanan alternatif program taslağı ile, Amasya’da ortaya çıkmış olan askeri bürokratik merkezileştirici formüller çatışmıştır

Bu çatışmayı Amasya grubu kazanmakla birlikte, Trabzon ve diğer illerin baskısı ile, Mustafa Kemal ve Rauf Bey’in, yerel mülkî amirlerin, yetki bölgelerinde faaliyette bulunan örgütlerin / Kuva-yı Milliye örgütlerinin doğal başkanları sayılmaları önerisi kabul görmemiştir

Bu olay aslında biraz ileride de değineceğimiz üzere Milli Mücadele’de tabanın etkisini göstermesi bakımından önemlidir Üstelik askeri ve bürokratik ağırlıklı Amasya önderlik grubu ve önder/Mustafa Kemal, Erzurum’da ilk defa olarak sivil tabanla buluşmuştur Bunun sonucunda hem Amasya grubu sivil meşruluk kazanmıştır, sivilleşmeye başlamıştır hem de kongreye tek ve merkezi yönetim fikrini aşılamıştır

Erzurum Kongresi'nde alınan kararlar

Erzurum’da, ileri ki yılların uygulamalarında da daima göz önünde tutulacak olan bu kararları alan kongre, başkanlığını Mustafa Kemal’in yapacağı ve kongre adına hareket edecek, kongrenin icracı kurulu olarak görebileceğimiz dokuz kişilik Temsil Heyeti’ni seçtikten sonra dağılmıştır

Erzurum Kongresi, Doğu Anadolu’nun kaderini görüşmek üzere toplanmış olsa da memleketin bütününü ilgilendiren meseleler hakkında karar almıştır Bu kongre, ulusallık eğilimlerini açıkça taşımış olmasına karşın özellikle temsili niteliği açısından bölgeseldir, sadece Doğu ve Kuzeydoğu illerini kapsamaktadır

Ayrıca bu kongre Mustafa Kemal’in ve onun önderliğinin etkisi altında cereyan edecek ve bunun izlerini taşıyacak olmakla beraber, yerel girişimlerin ürünü olarak ortaya çıkmıştır Fakat her şeye rağmen bu kongre ile Milli Mücadelenin kayıtsız şartsız istiklale ve kayıtsız şartsız milli hakimiyete dayalı programı netlik kazanmıştır

Kongrede vatan sınırları belirtilerek, vatanın bir bütün olduğu ve parçalanamayacağı ilan edilmekle, emperyalistlere de Anadolu’nun, öz yurdun işgal edilemeyeceği anlatılmak istenmiştir Anadolu’ya da, yöresel direniş örgütlerinin bir çatı altında birleştirilebileceğini, vatanseverlerin tek amaç çevresinde toplanabileceğini göstermiştir

Bu yönüyle ilerleyen süreç içinde Sivas Kongresi’nin toplanmasını da kolaylaştırmıştır Son olarak, Temsil Heyeti’nin, gerektiğinde bir hükümet olarak vazife göreceği açıklanmakla Milli Devletin yürütme organı olma çabası, Amasya’dan sonra daha belirgin bir şekilde ortaya çıkmakta idi

Erzurum Kongresi’ne, doğal olarak İstanbul Hükümeti ve İşgal Kuvvetleri tepki göstermişler ve, Mustafa Kemal ile Rauf Bey’in tutuklanarak İstanbul’a gönderilmelerini istemişlerdi Oysa bu iş artık o kadar kolay değildi Artık Anadolu’da devletleşme eğilimleri başlamış ve doğu illeri adına bir Temsil Heyeti oluşturulmuştu

Erzurum Kongresi yetkilerini Temsil Heyeti’ne devrettikten sonra dağılmış ve Mustafa Kemal de Heyet-i Temsiliye Reisi sıfatıyla Doğu İlleri’nde Cemiyetin teşkilatını yaymak, kökleştirmek için çalışmalara başlamıştı Bununla birlikte Amasya Genelgesi’ne uygun olarak Milli Kongre’nin hazırlıklarını yapmak üzere 2 Eylül 1919’da Sivas’a gelmiştir

Sivas Kongresi’nin hazırlık çalışmaları yapılırken gerek kamuoyu gerekse temsilciler bazı fikirler çerçevesinde çatışmalar ya da çelişkiler yaşamakta idi Sivas Kongresi’nin hemen öncesinde ya da kongre sıralarında etrafında toplanılan ya da savunulan görüşleri şu şekilde toparlayabiliriz:

Bazıları tümden, Damat Ferit’in görüşlerini paylaşıyorlar; bu Kongre’nin İngilizler başta olmak üzere İtilaf / Anlaşma Devletlerini Osmanlılar’a karşı iyice olumsuz bir tavır içine sokacağını ileri sürüyorlardı

Bazı vatanseverler ise böyle bir girişimin hiçbir yararı olmayacağını düşünüyorlardı veya bu kongreye katılmaktan çekiniyorlardı Bazı kesimlerde, 1919 yılı içinde Anadolu’nun diğer bölgelerinde toplanmış olan yerel ya da bölgesel kongreler tipinde bir değerlendirme ile Sivas Kongresi’ni de yerel bir girişim olarak görüyorlardı

Bunların dışında, Kongre’ye taraftar olanlar, hatta katılmak isteyenlerin seçimi veya seçildikten sonra Sivas’a gönderilmeleri İstanbul tarafından her çeşit taktik kullanılarak engellenmeye çalışılıyordu ki doğal olarak bu da Kongre’ye yönelik düşünceleri etkiliyordu

Bütün bu güçlüklere rağmen Sivas Kongresi ancak 4 Eylül'de açılabildi Bununla beraber az önce üzerinde durduğumuz görüşler çerçevesinde katılım beklenen kadar olmadı ve üstüne üstlük bu fikirlerden bazıları Manda Sistemi ile beraber Kongre’de ön plana çıkmış ve şiddetli tartışmalara yol açmıştır

Başka neler oldu:

   * 1456 - Belgrad kuşatması - Macar Kralı John Hunyadi, Osmanlı padişahı II Mehmet'i yendi
   * 1711 - Osmanlı Devleti ile Rusya arasında Prut Barış Antlaşması imzalandı
   * 1913 - Edirne Bulgar işgalinden kurtarıldı
   * 1933 - Wiley Post, Dünya etrafında uçakla tek başına dolaşan ilk insan oldu 15596 millik yolculuğu 7 gün, 18 saat, 45 dakika sürdü
   * 1961 - Barzani aşiretlerinin baskılarına dayanamayan 800 Türk, Irak sınırını aşarak Türkiye'ye iltica etti Gelenler Hakkari'nin Benekli yaylasına yerleştirildi ve kendilerine uçakla yiyecek maddesi atıldı Göç daha sonraki günlerde de sürdü
   * 1974 - İkinci çıkartma birliği olan 39 Tümen, Kıbrıs'a çıktı ve havadan inmiş olan birlikle birleşti Saat 17:00’de ateşkes ilan edildi Türk birlikleri, Laptat-Girne-Lefkoşa üçgeni içerisinde Cenevre Görüşmeleri’nin sonucunu beklemeye başladı
   * 1998 - Türkiye, Avrupa Birliği politikasının özünü oluşturacak şekilde hazırlamış olduğu "Türkiye-AB ilişkilerini Geliştirme Stratejisi" başlıklı raporunu bir nota eşliğinde, AB Komisyonu ve dönem başkanlığına (Konseye) gönderdi
   * 2007 - 16 Türkiye Cumhuriyeti Milletvekili Genel Seçimleri yapıldı

Kimler geldi

   * 1936 - Tom Robbins, ABD'li yazar
   * 1946 - Mireille Mathieu, Fransız şarkıcı
   * 1969 - Despina Vandi, Yunan şarkıcı
   * 1969 - Jason Becker, ABD'li gitarist ve besteci

Kimler geçti

   * 1990 - Manuel Puig, Arjantinli yazar (d 1932)
   * 1999 - Ajlan Büyükburç, Türk müzisyen (d 1970)
   * 2003 - Uday Hüseyin, Saddam Hüseyin'in oğlu (d 1964)
   * 2006 - Pierre Rey, Fransız yazar (d 1930)
   * 2008 - Suna Pekuysal, Türk sinema, tiyatro ve televizyon oyuncusu (d 1933)

TARİHTE BUGÜN: 23 TEMMUZ
Hale-Bopp kuyrukluyıldızı 23 Temmuz 1995'te keşfedildi

Hale-Bopp kuyruklu yıldızı (C/1995 O1) büyük bir olasılıkla yirminci yüzyılın en çok gözlemlenmiş kuyruklu yıldızıdır

Çıplak gözle 18 ay gibi rekor bir süre boyunca gözlemlenebildi Bir önceki rekor yarı süre ile 1811 yılının büyük kuyruklu yıldızına aitti

Hale-Bopp 23 Temmuz 1995 tarihinde Alan Hale ve Thomas Bopp tarafından Güneş'ten uzak bir noktadayken keşfedildi 1996 yılında Dünya'dan çıplak gözle gözlenmeye başlandı

Başka neler oldu:

   * 1894 - Japon güçleri Seul kraliyet sarayını işgal etti ve Kore kralını tahttan indirdi
   * 1903 - Ford şirketi, ürettiği ilk arabanın satışını yaptı
   * 1908 - II Meşrutiyet'in ilanı
   * 1929 - İtalya'da faşist hükümet, yabancı sözcüklerin kullanımını yasakladı
   * 1939 - Hatay anavatana katıldı
   * 1952 - Mısır'da Cemal Abdül Nasır liderliğindeki Hür Subaylar Hareketi I Faruk'u devirdi ve monarşiye son verdi
   * 1963 - Fransa, nükleer denemeleri sınırlandırmak üzere Moskova'da yapılan Deneme Yasaklama Antlaşması'na katılmayı reddetti
   * 1967 - Detroit, Michigan'da ABD tarihinin en kanlı ayaklanmalarından biri başladı Olaylar sona erdiğinde, geride 43 ölü, 342 yaralı ve yaklaşık 1400 yanmış bina kaldı
   * 1983 - Sri Lanka'daki Budist çoğunluk, yaklaşık 3000 Tamili katletti 400000 civarında Tamil komşu ülkelere kaçtı Olay Sri Lanka tarihine "Kara Temmuz" olarak geçti

Kimler geldi

   * 1626 - Sabetay Sevi, Osmanlı Yahudi dini lideri (ö 1676)
   * 1908 - Behçet Kemal Çağlar, Türk şair (ö 1969)
   * 1965 - Slash, İngiliz gitarist (Guns N' Roses)
   * 1970 - Charisma Carpenter, ABD'li oyuncu
   * 1989 - Daniel Radcliffe, İngiliz oyuncu

Kimler geçti

   * 1885 - Ulysses S Grant, ABD'nin 18 başkanı (d 1822)
   * 1916 - Sir William Ramsay, İskoç kimyacı ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (d 1852)
   * 1942 - Nikola Vaptsarov, Bulgar şair (d 1909)
   * 2000 - Cenk Koray, Türk yazar ve gazeteci (d 1944)

TARİHTE BUGÜN: 24 TEMMUZ


Günümüz Türkiye'sinin sınırlarının çizildiği Lozan Antlaşması, 24 Temmuz 1923'te imzalandı


Lozan Antlaşması, 24 Temmuz 1923 tarihinde İsviçre’nin Lozan şehrinde, Türkiye Büyük Millet Meclisi temsilcileriyle Birleşik Krallık, Fransa, İtalya, Japonya, Yunanistan, Romanya, Bulgaristan, Portekiz, Belçika, SSCB ve Yugoslavya temsilcileri tarafından, Lozan Üniversitesi salonunda imzalandı

Mudanya Ateşkes Antlaşması nın imzalanmasından sonra İtilaf Devletleri 28 Ekim 1922 de TBMM Hükümeti ni Lozan da toplanacak olan barış konferansına davet ettiler

Mustafa Kemal Paşa Mudanya görüşmelerinde başarılı olan İsmet Paşa nın Lozan a baştemsilci olarak gönderilmesini uygun bulduİsmet Paşa Dışişleri Bakanlıgına getirildi ve çalışmalar hızlandırıldı

İtilaf Devletleri Lozan a İstanbul Hükümetini de davet ettilerBu duruma tepki gösteren TBMM 1 Kasım 1922 de Saltanatını kaldırmıştır

TBMM Hükümeti Lozan konferansına katılarak Misak-ı Milli'yi gercekleştirmeyi Türkiye'de bir Ermeni devletinin kurulmasını engellemeyi kapitülasyonları kaldırmayı, Türkiye ile Yunanistan arasındaki sorunları (Doğu Trakya, Ege adaları, nüfus degişimi, savaş tazminatı) çözmeyi ve Türkiye ile Avrupa devletleri arasındaki sorunları (ekonomik, siyasal, hukuksal) çözmeyi amaçlamış Ermeni yurdu ve kapitülasyonlar hakkında anlaşma sağlanamazsa görüşmeleri kesme kararı almıştır

20 Kasım 1922 de Lozan görüşmeleri başladıOsmanlı borçları, Türk - Yunan sınırı boğazlar, Musul, azınlıklar ve kapitülasyonlar üzerinde uzun görüşmeler yapıldı

Ancak kapitülasyonların kaldırılması, İstanbulun boşaltılması ve Musul konularında anlaşma sağlanamamıştır

Temel konularda tarafların tavize yanaşmaması ve önemli görüş ayrılıkları çıkması üzerine 4 Şubat 1923 te görüşmelerin kesilmesi savaş ihtimalini yeniden gündeme getirmiştir

Taraflar arasında karşılıklı verilen tavizler ile görüşmeler 23 Nisan 1923 te tekrar başladı 23 Nisanda başlayan görüşmeler 24 Temmuz 1923 e kadar devam etmiş ve bu tarihte Lozan Barış Antlaşmasının imzalanması ile sonuçlanmıştır

Görüşülen konular

   * Türkiye-Suriye Sınırı: Fransızlarla imzalanan Ankara Anlaşması'na göre kabul edilmiştir
   * Irak Sınırı: Musul üzerinde antlaşma sağlanamadığı için, bu konuda İngiltere ve Türk Hükümeti kendi aralarında görüşüp anlaşacaklardı
   * Türk-Yunan Sınırı: Mudanya Ateşkes Antlaşması'nda belirlenen şekliyle kabul edildi Meriç Nehri'nin batısındaki Karaağaç istasyonu ve Bosnaköy, Yunanistan'ın Batı Anadolu'da yaptığı tahribata karşılık, savaş tazminatı olarak Türkiye'ye verildi Ayrıca Gökçeada ile Bozcaada Türkiye'de, diğer Ege Adaları Yunanistan'da kaldı Yunanistan'ın Türk sınırına yakın adaları silahsızlandırması kararlaştırıldı
   * Türkiye-İran Sınırı:Osmanlı Devleti ile Safeviler arasında 17 Mayıs 1639'da imzalanan Kasr-ı Şirin Antlaşması'na göre belirlenmiştir
   * Kapitülasyonlar: Tamamı kaldırıldı
   * Azınlıklar: Tüm azınlıklar Türk uyruklu kabul edildi ve hiçbir şekilde ayrıcalık tanınmayacağı belirtildi Batı Trakya'daki Türklerle, İstanbul'daki Rumlar dışında, Anadolu ve Doğu Trakya'daki Rumlar ile Yunanistan'daki Türkler'in mübadele edilmeleri kararlaştırıldı
   * Savaş Tazminatları: İtilaf Devletleri, IDünya Savaşı nedeniyle istedikleri savaş tazminatlarından vazgeçtilerSadece Yunanistan savaş tazminatı olarak Karaağaç bölgesini verdi
   * Osmanlı'nın Borçları: Osmanlı borçları, Osmanlı İmparatorluğu'ndan ayrılan devletler arasında paylaştırıldı Türkler'e düşen bölümün taksitlendirme ile kâğıt para(Fransız Frangı) olarak ödenmesine karar verildi Düyun-u Umumiye de böylece tarihe karıştı
   * Boğazlar: Boğazlar, üzerinde en çok tartışılan konudur Sonunda geçici bir çözüm getirilmiştir Buna göre askeri olmayan gemi ve uçaklar barış zamanında boğazlardan geçebilecekti Boğazların her iki yakası askersizleştirilip, geçişi sağlamak amacıyla başkanı Türk olan uluslararası bir kurul oluşturuldu ve bu düzenlemelerin Milletler Cemiyeti'nin güvencesi altında sürdürülmesine karar verildi (Bu hüküm, Montrö Boğazlar Sözleşmesi'nde değiştirilmiştir)
   * Kıbrıs İngilizlere bırakıldı
   * Türkiye Cumhuriyeti'nin Osmanlı İmparatorluğu'nun ardılı olduğu belirtildi

Başka neler oldu:

   * 1823 - Şili'de kölelik yasaklandı
   * 1915 - Şikago'da yolcu gemisi battı, 845 kişi öldü
   * 1936 - İspanya hükümeti iç savaş nedeniyle dünyadan yardım istedi
   * 1943 - II Dünya Savaşı: İngiliz ve Kanada uçakları geceleri, ABD uçakları da gündüzleri Hamburg'u bombalıyor Kasım'da operasyon bittiğinde 9000 ton patlayıcı atılmış, 30000 den fazla insan ölmüş ve 280000 bina yıkılmış olacak
   * 1958 - Türkiye’nin Kıbrıs’a asker gönderme önerisini İngiltere reddetti
   * 1959 - Irak’ta 1000 kadar Kerkük Türkmeninin katledildiği açıklandı
   * 1967 - Dokunulmazlığı kaldırılan Türkiye İşçi Partisi İstanbul Milletvekili Çetin Altan, iptal istemiyle Anayasa Mahkemesi’ne başvurdu
   * 1974 - Yunanistan’da yedi yıldır süren cunta yönetimi sona erdi; sürgündeki Konstantin Karamanlis, hükümeti kurmak üzere geri döndü
   * 1977 - Dört gün süren Libya-Mısır savaşı sona erdi

Kimler geldi:

   * 1783 - Simón BolÃvar, Güney Amerikalı devrimci lider (ö 1830)
   * 1802 - Alexandre Dumas, père, Üç Silahşörler romanıyla tanınan Fransız yazar (ö 1870)
   * 1857 - Henrik Pontoppidan, Danimarkalı yazar (ö 1943)
   * 1952 - Gus Van Sant, ABD'li yönetmen ve müzisyen
   * 1969 - Jennifer Lopez, ABD'li aktrist, Latin pop müzik şarkıcısı, moda

Kimler geçti:

   * 1862 - Martin Van Buren, ABD'nin 8 başkanı (d 1782)
   * 1980 - Peter Sellers, İngiliz aktör (d 1925)
   * 1941 - Afife Jale, ilk Türk kadın tiyatro oyuncusu (d 1902)
   * 1995 - Sadık Ahmet, Batı Trakyalı siyasetçi (d 1947) tasarımcısı ve dansçı