Tarihte Bugün

TARİHTE BUGÜN: 27 MAYIS

ABD'de 20 yıldır sürgünde bulunan Sovyet yazar Aleksandr Soljenitsin, 27 Mayıs 1994'te ülkesine döndü Yazar 2008 yılında hayatını kaybetti




Aleksandr Soljenitsin, 1942'de üniversite diplomasını aldı 1939-1945 arasında dört sene Sovyet ordusunda görev aldı 1942 yılında yüzbaşı rütbesiyle II Dünya Savaşı'na katıldı Ancak cephedeyken yazdığı mektuplarda Stalin hakkında eleştirilerini belirtince tutuklandı ve sekiz yıl ceza kampında hapis cezasına çarptırıldı

Sovyetler Birliği'nin Hitler'le uzlaşma yolu bulmasının savaşı önleyebileceğini, bu yüzden Sovyet halkının savaştan dolayı yaşadığı yıkımdan Stalin'in Hitler'den daha fazla sorumlu olduğunu iddia etti Savaş bittikten sonra Moskova yakınlarındaki bir hapishaneye konulan Soljenitsin, 1950'de Kazakistan'da bulunan Ekibastus'ta siyasal tutuklular için düzenlenmiş özel bir kampa gönderildi ve üç yıl burada kaldı Onu izleyen yıllarda istenmeyen kişi (persona non grata) ilan edildiği için sürgüne gönderildi

Kazakistan'ın Kok Terek köyünde öğretmenlik yapmaya başlayan yazar, bu dönemde kansere yakalandı ve bir süre Taşkent'te tedavi gördü

Yeni parti şefi Nikita Kruşçev tarafından başlatılan Stalin'in etkilerini ortadan kaldırmaya yönelik operasyonlar çerçevesinde hakları geri verildiği için Ryasan'da çalışmasına olanak tanındı 1962'de "İvan Denisoviç'in Yaşamında Bir Gün" adlı kitabını çıkardı

Bu öyküsünün başarısı üzerine kendini tamamen yazarlığa veren Soljenitsin, zorunlu çalışmayı anlatan Stalin karşıtı bu yapıtıyla Hruşçyov'in takdirini kazandı ve bir yıl sonra Sovyet Yazarlar Birliği'ne kabul edildi Ancak "Matryonin dvor" ve "Dlya polzı dela" adlı öyküleriyle tekrar partinin hedef tahtası haline geldi 1966'da yazara ülke dışına çıkma yasağı konuldu ve üç yıl sonra Yazarlar Birliği'nden çıkartıldı

Yaşadığı dönem boyunca çeşitli cezalara çarptırılan Soljenitsin'ın çalışma kampları hakkındaki kitabı Gulag Takımadaları, kapitalist ülkelerde yayına girdi ve anti-Sovyet propagandanın öğelerinden biri oldu Yazar kendisine verilen 1970 Nobel Edebiyat Ödülü'nü dört yıl sonra alabildi

Bu ödülün kendisine politik nedenlerle verildiği iddia edildi 1974´te Sovyet hükümeti Soljenitsin´in vatandaşlığını iptal etti ve onu sınırdışı etti İki sene İsviçre´de kaldıktan sonra 1976´da Amerika Birleşik Devletleri´ne yerleşti Bu dönemde Soljenitsin Vietnam'a Amerikan müdahalesini deslekledi, Vietnemda Amerikalı tutsakların köleştirildiğini iddia etti 1974 Portekiz Devrimi'ne karşı Amerika'nın müdahale etmesi gerektiğini savundu ABD ve Sovyetler Birliği barışı hakkında yazan Amerikalı yazarları eleştirdi 1989'da yeniden Yazarlar Birliği'ne alındı

O dönem iktidarda bulunan Mikhail Gorbaçov, yazarın yurttaşlık haklarının geri verilmesi doğrultusunda çalışmalar başlattı ve sürgünüyle ilgili kararı 1991 yılında resmen kaldırttı 1994'te Rusya'ya dönen yazar parlamento önünde yaptığı konuşmada Rusya'nın kendisine göre hatalarla dolu demokrasiye geçiş şeklini eleştirdi

3 Ağustos 2008 tarihinde, babasının Moskova'daki evinde, kalp yetmezliği nedeniyle yaşamını yitirdi

Başka neler oldu:

* 1935 - Hafta tatili Cuma'dan Pazar'a alındı
* 1941 - Alman zırhlısı Bismarck, İngiliz donanması tarafından batırıldı
* 1960 - Türk Silahlı Kuvvetleri yönetime el koydu Silahlı Kuvvetler adına ülke yönetimini Milli Birlik Komitesi üstlendi Orgeneral Cemal Gürsel Milli Birlik Komitesi'nin başına getirildi Milli Birlik Komitesi ilk iş olarak Türkiye Büyük Millet Meclisi'ni ve hükümeti feshetti ve her türlü siyasi faaliyeti yasakladı
* 1961 - Anayasa, Kurucu Meclis'te oylamaya katılan 262 üyeden 260'ının oyuyla kabul edildi
* 1985 - Papa suikastı davasında Mehmet Ali Ağca, "ben Hazreti İsa'yım, Tanrı'nın oğluyum" dedi
* 1986 - Tütün tekelini kaldıran yasa onaylandı
* 1992 - Iğdır ve Ardahan il oldu
* 1999 - Birleşmiş Milletler Savaş Suçluları Mahkemesi, Yugoslavya Devlet Başkanı Slobodan Miloseviç'i Kosova'daki vahşetin sorumlusu olmakla ve etnik Arnavutlara karşı soykırım yapmakla suçladı
* 2007 - Mehmet Ağar Genel Başlanlığındaki DYP eski Demokrat Parti'nin adını aldı

Bugün doğanlar

* 1880 - Joseph Grew, ABD' li diplomat (ö 1965)
* 1922 - Christopher Lee, İngiliz aktör
* 1960 - Önder Paker, Türk tiyatro yönetmeni ve oyun yazarı
* 1968 - Harun Erdenay, Türk basketbol oyuncusu

Bugün ölenler

* 1797 - François-Noël Babeuf, Fransız yazar (d 1760)
* 1840 - Niccolò Paganini, İtalyan keman virtüözü ve bestecisi (d 1782)
* 1910 - Robert Koch, Nobel Ödüllü Alman hekim (d 1843)
* 1914 - Joseph Wilson Swan, İngiliz fizikçi ve kimyager (d 1828)
* 1942 - Elmalılı Muhammed Hamdi Yazır, müfessir (d 1878)

TARİHTE BUGÜN: 28 MAYIS

Sayıştay, 28 Mayıs 1862'de kuruldu



Tarihsel gelişim içinde, mutlak yetkili hükümdarların yasama yetkilerini seçimle iş başına gelen parlamentolara devretmek zorunda kalmalarıyla birlikte devlet gelirlerinin toplanmasına ve giderlerinin yapılmasına izin verme yetkisi, ya da özlü bir deyişle “bütçe hakkı”, parlamentolara geçmiştir
Türkiye Büyük Millet Meclisi adına genel ve katma bütçeli dâirelerin gelir ve giderleriyle, onların mallarını denetlemek ve sorumluluklarını hesap ve işlemlerini muhâkeme yoluyla, kesin hükme bağlamakla ve kânunlarla verilen diğer işleri yapmakla görevli, merkezî bir idârî karar ve yargı organı olan anayasa kuruluşu Sayıştayın eski adı Dîvân-ı Muhâsebâttır
Sayıştaya benzer görev yapan kuruluşların târihi çok eskidir Devletle birlikte varlık kazanmışlardır Devletin görevlerini yerine getirirken büyük harcamalar yapması, onu yapılan harcamaları denetlemeye mecbur etmiştir Böylece sayıştaya benzer müesseseler doğmuştur
Osmanlı Devletinde bu işe çok önem verilmiştir Osmanlılarda bütün para işleri defterlere kayıt edilerek yapılırdı Bu defterler vâsıtasıyle harcamaların, sayıştay vazîfesi gören kuruluşlarca denetlenmesi mümkün olurdu Gelir ve giderlerin sıkıca tâkibi ve kontrolü sâyesindedir ki, dünyânın en muazzam devleti ve ordusu asırlarca ayakta durmuştur Osmanlılarda, denetleme müessesesinin ne zaman kurulduğu kesin olarak bilinmemekle birlikte, bu vazîfeyi yerine getiren “Muhâsebe-i Evvel”e (Baş Muhâsebe), Fâtih Kânunnâmesi’nde rastlanmaktadır
Baş muhâsebe, Defterdarlığın (Mâliye Bakanlığının) işlemlerini denetlerdi Baş Defterdarın (MâliyeBakanının), hazîne aleyhine emirlerini redde yetkiliydi
Baş muhâsebeci, devletin en değerli mâliyecilerinden birincisidir Bu makâma, ancak meslekten olanlar gelebilirdi Defterdar siyâsi bir şahsiyet, baş muhâsebeciyse teknokrattı (İnsan unsurunu her zaman göz önünde bulundurmayan devlet adamı veya memur) Bu müessesenin kayıtlarının mükemmelliği, intizâmı dünyâdaki bütün devletlerce o zaman bilinmiyordu Baş muhâsebeci, gerçek bir sayıştay başkanıydı Mâliye müsteşarı olarak da kabul edilebilir Baş muhâsebeci devrinin en tanınmış, en nâmuslu mâliyecileri arasından seçilirdi Bu kuruluş, hem devletin merkezinde, hem de eyâletlerle teşkilâtlanmıştı Yalnız Baş Muhâsebe ve Anadolu Muhâsebesi denilen en mühim iki dâirede 250’şer memur çalışıyordu
Baş Muhâsebe kuruluşundan, 3 Zilhicce 1281 (1866) târihinde Dîvân-ı Muhâsebât Nizamnâmesi ile Dîvân-ı Muhâsebât (Sayıştay) doğmuştur 1876 târihli Kânun-i Esâsî’nin (Anayasa) 105’inci maddesinde Sayıştay, hem idârî kararlar hem de yargıyla ilgili hükümler verir Ancak bir Anayasa kuruluşu olduğu için, idârî kararlardan ve yargı hükümlerinden dolayı, Danıştayın denetimine tâbi değildir Sayıştayın, kuruluşunu, işleyişini denetim usûllerini, mensuplarıyla ilgili hükümlerini 21 Şubat 1967 târih ve 832 sayılı kânun düzenlemiştir
Sayıştayın kuruluşu, iki yönlü (idârî ve yargı) görevlerine göre düzenlenmiştir Dâireler, Dâireler Kurulu, Temyiz Kurulu ve Genel Kurul idârî ve yargı işlerine bakar Memurlar Seçim ve Disiplin Kurulu ve Yüksek Disiplin Kurulu ise Sayıştayın iç düzeniyle ilgili kurullardır
1982 Anayasasında Sayıştay, yargı bölümünde ve 160’ıncı maddede düzenlenmiştir Buna rağmen yüksek mahkeme sayılmamaktadır Bu Anayasa, Sayıştayın kararlarına karşı başka yargı organına başvuruyu önlemiş ve kararlarının kesin olduğunu bildirmiştir Sayıştayın idârî görevleri; vize, tescil, uygunluk bildirimi ve görüş bildirmedir Anayasaya göre Sayıştayın başkan ve üyeleri azledilemezler, kendi istekleri olmadıkça emekliye ayrılamazlar
Sayıştay dâirelerinde yürütülen yargılama işleri, saymanların hesapları konusundaki raporlar üstünde bir hesap yargılaması şeklinde olur Çeşitli belgeler incelenip değerlendirilerek, yapılan harcamaların kânuna ve usûle uygunluğu tespit edilir Savaş, yangın gibi sebeplerle belge ve kayıtların bulunmasına ve gönderilmesine imkân bulunmadığını, idâre kurulları tutanakla tasdik ederse, sayman eldeki delillerle yetinerek yargılanır Hesapların yargılanması sonunda beraat, zimmet veya tazmin karârı verilir
Sayıştayın yargı kararları üzerine, temyiz, karar düzeltmesi ve yargılamanın iâdesi yollarına başvurulabilir Ancak bu başvuru, sayıştayın içindeki, görevli kendi organlarına olabilir Sayıştay dışındaki başka bir yargı organına olamaz
Sayıştayın kesin hükümleri hakkında, ilgililer yazılı bildirim târihinden îtibâren 15 gün içinde bir kereye mahsus olmak üzere karar düzeltilmesi talebinde bulunabilirler Vergi ve benzeri mâlî yükümlülükler ve ödemeler hakkında Danıştay ile Sayıştay kararları arasındaki uyuşmazlıklarda Danıştay kararları esas alınır
Yabancı ülkelerde de bizdeki Sayıştay müessesesinin fonksiyonunu yerine getiren kuruluşlar mevcuttur
Başka neler oldu:

* 1902 - Bilim adamı Thomas Edison pili buldu
* 1918 - Azerbaycan bağımsızlığını ilan etti 28 ay bağımsız kalan Türk devleti, 27 Nisan 1920'de SSCB'ye katıldı
* 1919 - Mustafa Kemal Paşa, Havza'dan, sivil ve asker yüksek memur ve komutanlıklara, işgallere karşı çıkılan mitingler düzenlenmesini bildirdi
* 1933 - Naziler Alman Komünist Partisi'nin bütün mallarına el koydu
* 1959 - ABD tarafından uzaya gönderilen iki maymun sağ olarak Dünya'ya döndü
* 1960 - Milli Birlik Komitesi, Orgeneral Cemal Gürsel'e MBK başkanlığının yanı sıra, başbakanlık, milli savunma bakanlığı ve başkomutanlık görevlerini de verdi Orgeneral Gürsel aynı gün asker ve sivil üyelerden oluşan bakanlar kurulunu açıkladı Başbakan Adnan Menderes, Kütahya yolunda tutuklandı Cumhurbaşkanı Celâl Bayar ve yedi bakanın Silahlı Kuvvetler gözetiminde olduğu açıklandı
* 1961 - Uluslararası Af Örgütü, Londra'da kuruldu
* 1992 - Türkiye ile Nahçıvan'ı birbirine bağlayan Ümit Köprüsü hizmete girdi
* 2002 - NATO, Rusya'yı sınırlı ortak ilan etti

Bugün doğanlar

* 1492 - Mimar Sinan, Osmanlı mimarı (ö 1588)
* 1807 - Louis Agassiz, ABD'li zoolog, glasiyolog ve jeolog (ö 1873)
* 1887 - Jim Thorpe, ABD'li sporcu (ö 1953)
* 1928 - Bülent Ecevit, Türk devlet adamı, gazeteci ve politikacı (ö 2006)
* 1968 - Kylie Minogue, Avustralyalı şarkıcı

Bugün ölenler

* 1937 - Alfred Adler, Avusturyalı psikiyatrist (d 1870)
* 1979 - Mary Pickford, Kanada asıllı ABD'li sinema oyuncusu (d 1893)
* 1983 - Çiğdem Talu, şarkı sözü yazarı
* 1986 - Edip Cansever, Türk şair (d 1928)

TARİHTE BUGÜN: 29 MAYIS

Yeni Zelandalı dağcı Edmund Hillary ile Nepalli şerpa Tenzing Norgay, 29 Mayıs 1953'te Everest'e çıkan ilk insanlar oldu



Yeni Zelandalı dağcı ve kâşif Edmund Hillary, Everest'in zirvesine çıkan ilk insandır 8 bin 850 metre rakımlı zirveye, 29 Mayıs 1953'te, yerel saatle 11:30'da ulaşmıştır Zirveye Hillary ile birlikte Tenzing Norgay da ulaşmıştır

Daha sonra Himalayalar'daki 10 zirveye daha tırmanmıştır 1958'de Güney Kutup Noktası'na ulaşan ekipte yer almıştır

Eşini ve kızını Nepal'de bir uçak kazasında kaybetmiştir Oğlu Peter, Everest'te iki kere zirve yapmıştır

Hayattayken, paralara resmi basılan ilk Yeni Zelandalıdır 11 Ocak 2008'de 88 yaşında aramızdan ayrılmıştır

Başka neler oldu:

* 1453 - Osmanlı Padişahı Fatih Sultan Mehmet İstanbul'u fethederek Bizans İmparatorluğu'nu (Doğu Roma'yı) sona erdirdi Bir çok tarihçi için İstanbul'un fethi, Orta Çağın sonudur
* 1807 - Kabakçı Mustafa ayaklanmasında, isyancılar Şehzade Mustafa ve Mahmut'un kendilerine teslimini istedi Sultan III Selim tahttan indirildi, IV Mustafa tahta çıktı
* 1936 - Türk Bayrağı hakkında kanun, TBMM'de kabul edildi
* 1942 - Adolf Hitler, Nazi propaganda bakanı Joseph Goebbels'in tavsiyesiyle işgal altındaki Paris'te yaşayan tüm Yahudilerin sol göğüslerine sarı bir yıldız takmalarını emretti
* 1960 - Türk Silahlı Kuvvetleri'nin yönetime el koymasının ardından gözaltına alınan eski İçişleri Bakanı Namık Gedik intihar etti Aynı gün gözaltına alınan 150 kişi Yassıada'ya getirildi
* 1963 - Pakistan'ın doğusunda çıkan kasırgada 10 bin kişi öldü
* 1980 - MHP'liler, Genel Başkan Yardımcısı Gün Sazak'ın öldürülmesini Çorum'da protesto ettiler Olaylar, 2 Temmuz'da sokağa çıkma yasağı konulmasına rağmen, aralıklarla 6 Temmuz'a kadar sürdü Genelkurmay Başkanı Orgeneral Kenan Evren, 8 Temmuz'da Çorum'a geldi Olaylar yatıştıktan sonra kentin değişik yerlerinde 48 ceset bulundu
* 1985 - İstanbul Boğazı'nda ikinci boğaz köprüsünün (Fatih Sultan Mehmet) temeli atıldı
* 1990 - Sovyetler Birliği'nde, radikal reformcu Boris Yeltsin, Rusya Federasyonu Parlamentosu Başkanlığı'na seçildi

Bugün doğanlar

* 1904 - Gregg Toland, Amerikalı görüntü yönetmeni (ö 1948)
* 1917 - John F Kennedy, ABD' nin 35 başkanı (ö 1963)
* 1929 - Korkut Özal, Türk politikacı
* 1938 - Şule Yüksel Şenler, Türk yazar
* 1973 - Alpay Özalan, Türk futbolcu

Bugün ölenler

* 1453 - Ulubatlı Hasan, İstanbul'un fethi sırasında Bizans surlarına ilk sancağı diken yeniçeri (d 1428)
* 1500 - Bartolomeu Dias, Portekizli kaşif, denizci (d 1450)
* 1829 - Humphry Davy, İngiliz kimyager, fizikçi ve mucit (d 1778)
* 1994 - Erich Honecker, Demokratik Almanya Cumhuriyeti (Doğu Almanya)'nın son başkanı (d 1912)
* 1997 - Jeff Buckley, ABD'li müzisyen, besteci, söz yazarı (d 1966)

TARİHTE BUGÜN: 30 MAYIS

Jeanne d'Arc, 30 Mayıs 1431'de büyücülük suçu ile yargılandı ve yakıldı



Yüzyıl Savaşları boyunca İngiltere'ye karşı ülkesi Fransa'ya memleketi Lorraine'deki cephelerden başlayarak manevi anlamda büyük destek olan ve sonradan ünü Fransa'nın dört bir yanına yayılmış bir Fransız Katolik azizesidir

12 yaşındayken St Catherine, St Margearet ve St Micheal'in ruhları ile önsezi yoluyla iletişime geçmeye başladığı söylenir Savaşlarda Fransız ordusuna katılmış ve İngilizlere karşı savaşmıştır Daha sonra onu esir alan İngilizler onun erkek giysileri giyip savaşan ve gaipten sesler duyan bir kâfir olduğunu öne sürerek onu henüz 19 yaşındayken yakarak öldürme kararı almışlardır Ölümünden beş yüzyıl sonra azize ilan edilmiştir

Ölmeden önce ve öldükten sonra adını korumak için görülmüş tüm mahkeme kayıtları bugün Fransa Millî Kütüphanesi'nde saklanmaktadır Yaşadığı tarihteki diğer kişiler ile kıyaslandığında, hakkında en çok şey bilinen kişilerden biridir Jan Dark bugün Fransa'nın en önemli azizelerinden ve kutsal ikonlarındandır Hayatı edebiyatta ve sinemada yoğun şekilde konu edilmiştir

Başka neler oldu:

* 1453 - Günümüzdeki adıyla İstanbul Üniversitesi, Fatih Sultan Mehmet'in İstanbul'u fethinin ertesi günü kuruldu
* 1921 - Çankaya Köşkü, Mustafa Kemal'e armağan edildi Atatürk, köşkü bir yazı ile orduya bağışladı
* 1925 - 30 Mayıs Olayı gerçekleşti ve bu olay o güne değin Çin' de gerçekleşmiş olan en büyük yabancı karşıtı gösteri oldu
* 1935 - Belucistan'da meydana gelen depremde 20 bin kişi öldü
* 1954 - Demokrat Parti iktidarı, Kırşehir'i ilçe yaptı Kırşehir üç yıl sonra yeniden il oldu
* 1962 - 27 Mayıs askeri müdahalesinden sonra sivil yönetime geçildiğinde İsmet İnönü başkanlığında kurulan ilk koalisyon hükümeti olan CHP-AP ortaklığı Başbakan İsmet İnönü'nün istifasıyla sona erdi
* 1974 - Cumartesi günlerinin tam gün tatil olması kararı alındı
* 1990 - Fransa, deli dana hastalığı nedeniyle İngiltere'den sığır ve sığır eti ithalini yasakladı
* 1992 - Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, Sırbistan'a Bosna'daki saldırıları durdurması amacıyla ambargo koydu

Bugün doğanlar:

* 1672 - I Petro, Rus çarı (ö 1725)
* 1814 - Mikhail Bakunin, Rus anarşist lider (ö 1876)
* 1890 - Paul Czinner, Macar asıllı film yönetmen ve yapımcısı (ö 1972)
* 1908 - Hannes Alfvén, İsveçli Astrofizikçi
* 1934 - Aleksey Leonov, Sovyet kozmonot, uzayda yürüyen ilk insan

Bugün ölenler:

* 1778 - Voltaire, Fransız yazar ve filozof (d 1694)
* 1876 - Abdülaziz, Osmnalı padişahı (d 1830)
* 1918 - Georgi Plehanov, Rus devrimci, marksist teorisyen (d 1856)
* 1960 - Boris Pasternak, Nobel Edebiyat Ödülü sahibi Rus şair, yazar (d 1890)
* 1976 - Mitsuo Fuchida, Japon pilot (d 1902)

TARİHTE BUGÜN: 31 MAYIS

Nazi savaş suçlusu Adolf Eichmann, 31 Mayıs 1962'de İsrail'de asılarak idam edildi




Avusturya'ya yerleşmiş olan tutucu bir Protestan ailesinde dünyaya gelen Eichmann, bütün gençliğini bu ülkede geçirecekti Mühendislik okulundaki başarısızlığından sonra bir elektrik ve inşaat firmasının satış departmanında, daha sonra da bir yağ firmasında satış elemanı olarak çalıştı

Vatandaşı olan ve daha sonraki yıllarda 3 Reich’ın en önemli isimlerinden biri olacak Ernst Kaltenbrunner’in önerisi üzerinde Avusturya Nazi Partisi’ne 1 Nisan 1932’de üye oldu 1933 yılından itibaren 14 ay Avusturya Bölüğünde askeri eğitim aldı 1934 Eylülünde Himmler’in SD (Güvenlik Servisi)’yi açmasıyla kendini gösterme fırsatını yakaladı

1935 yılının başında Yahudi problemi ile yakından ilgilendi Avusturya’nın Almanya ile birleşmesinden sonra Viyana’dan Yahudiler için çıkış izni verilmeye başlanarak Almanya'daki toplama kamplarına aktarılmaktaydı Bu sırada SD’nin üst kademelerine kadar yükselen Eichmann, 18 ay içerisinde 150 bin Avusturyalı Yahudi’nin toplama kamplarına aktarılmasını sağlamıştır

Alman Ordusu’nun 1939 yılında Polonya’ya girmesiyle beraber Eichmann Gestapo’ya transfer oldu Gestapo’nun IV B4 bölümü yani Yahudi sorunu bölümünün başına geçti Bu yılı takip eden 6 yıl boyunca “Nihai Çözüm” projesinin karargahı burası oldu Nihai Çözüm, Musevi nüfusun kitleler halinde yok edilmesini amaçlayan projenin kodadıydı 1941 yılında toplama kamplarının yenilenip elden geçirilmesi, yeni kampların açılması, gaz ve tren sistemlerinin geliştirilmesiyle bizzat ilgilendi

20 Ocak 1942 yılında yapılan Wannsee Konferansı sonrası Adolf Eichmann “Yahudi Uzmanı”, diğer deyişle soykırım uzmanı haline gelmişti “Nihai Çözüm”ün en büyük akıl hocası şüphesiz Eichmann’dı Yıllardır Yahudi sorunu ile yakından ilgilenmişti Himmler’den sonra gelen en büyük Yahudi Uzmanıydı Himmler Eichmann’a dozajı arttırma emrini verince hiç tereddüt etmeden Mobilize Ölüm Birlikleri’ni (Einsatzgruppen) kullanmaya başladı Bu şekilde 2 milyona yakın Yahudiyi öldürdüğü tahmin ediliyor

Savaş bittikten sonra 1946 yılında gözaltına alındığı kamptan kaçıp Arjantin’e gitti Adını değiştirerek başkent Buenos Aires’e yerleşti 2 mayıs 1960 yılında İsrailli bir ajan tarafından yakalandı İsrail'deki ilk sorgularına, bir dönem Türkiye'de İsrail Başkonsolosu olarak görev yapan ve THKP-C adlı sol örgüt tarafından kaçırılıp öldürülen Efraim Elrom da katıldı 2 yıl süren davası sonucunda 31 Mayıs 1962 yılında Ramleh hapishanesinde idam edildi Cesedi yakıldı ve külleri Akdeniz'e döküldü

Başka neler oldu:

* 1799 - Napolyon, Akka yenilgisinin ardından, savaş meydanını Cezzar Ahmed Paşa kuvvetlerine terk etti
* 1933 - İstanbul Darülfünunu'nun kapatılıp yerine Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı yeni bir üniversitenin kurulmasına ilişkin kanun kabul edildi
* 1946 - Varto ve Hınıs'ta 5,7 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi: 839 kişi öldü, bin 991 ev yıkıldı
* 1957 - Atatürk Üniversitesi kanunu kabul edildi
* 1967 - Türkiye'de ikinci kez bir hastaya yapay kalp kapakçığı takıldı
* 1974 - Devlet memurlarıyla ilgili "Kanun Hükmünde Kararname" yürürlüğe girdi Böylece, hafta tatilleri cumartesi ve pazar olmak üzere iki gün oldu
* 1983 - Milli Güvenlik Konseyi, 79 sayılı bildirisiyle Büyük Türkiye Partisi'ni kapattı
* 1999 - PKK lideri Abdullah Öcalan'ın yargılanmasına İmralı Adası'nda başlandı
* 2002 - 2002 FIFA Dünya Kupası Güney Kore ve Japonya'da başladı

Bugün doğanlar

* 1923 - III Rainier, Monaco prensi (ö 2005)
* 1930 - Clint Eastwood, ABD'li aktör ve yönetmen
* 1955 - Nilüfer, Türk pop şarkıcısı
* 1974 - Kenan Doğulu, Türk pop şarkıcısı

Bugün ölenler

* 1809 - Franz Joseph Haydn, Avusturyalı besteci (d 1732)
* 1994 - Uzay Heparı, Türk müzisyen (d 1969)
* 1999 - Davor Dujmovic, aktör (d 1969)
* 2004 - Mehmet Fuat Doğu, Türk asker ve istihbaratçı (d 1914)

TARİHTE BUGÜN: 31 MAYIS

Nazi savaş suçlusu Adolf Eichmann, 31 Mayıs 1962'de İsrail'de asılarak idam edildi




Avusturya'ya yerleşmiş olan tutucu bir Protestan ailesinde dünyaya gelen Eichmann, bütün gençliğini bu ülkede geçirecekti Mühendislik okulundaki başarısızlığından sonra bir elektrik ve inşaat firmasının satış departmanında, daha sonra da bir yağ firmasında satış elemanı olarak çalıştı

Vatandaşı olan ve daha sonraki yıllarda 3 Reich’ın en önemli isimlerinden biri olacak Ernst Kaltenbrunner’in önerisi üzerinde Avusturya Nazi Partisi’ne 1 Nisan 1932’de üye oldu 1933 yılından itibaren 14 ay Avusturya Bölüğünde askeri eğitim aldı 1934 Eylülünde Himmler’in SD (Güvenlik Servisi)’yi açmasıyla kendini gösterme fırsatını yakaladı

1935 yılının başında Yahudi problemi ile yakından ilgilendi Avusturya’nın Almanya ile birleşmesinden sonra Viyana’dan Yahudiler için çıkış izni verilmeye başlanarak Almanya'daki toplama kamplarına aktarılmaktaydı Bu sırada SD’nin üst kademelerine kadar yükselen Eichmann, 18 ay içerisinde 150 bin Avusturyalı Yahudi’nin toplama kamplarına aktarılmasını sağlamıştır

Alman Ordusu’nun 1939 yılında Polonya’ya girmesiyle beraber Eichmann Gestapo’ya transfer oldu Gestapo’nun IV B4 bölümü yani Yahudi sorunu bölümünün başına geçti Bu yılı takip eden 6 yıl boyunca “Nihai Çözüm” projesinin karargahı burası oldu Nihai Çözüm, Musevi nüfusun kitleler halinde yok edilmesini amaçlayan projenin kodadıydı 1941 yılında toplama kamplarının yenilenip elden geçirilmesi, yeni kampların açılması, gaz ve tren sistemlerinin geliştirilmesiyle bizzat ilgilendi

20 Ocak 1942 yılında yapılan Wannsee Konferansı sonrası Adolf Eichmann “Yahudi Uzmanı”, diğer deyişle soykırım uzmanı haline gelmişti “Nihai Çözüm”ün en büyük akıl hocası şüphesiz Eichmann’dı Yıllardır Yahudi sorunu ile yakından ilgilenmişti Himmler’den sonra gelen en büyük Yahudi Uzmanıydı Himmler Eichmann’a dozajı arttırma emrini verince hiç tereddüt etmeden Mobilize Ölüm Birlikleri’ni (Einsatzgruppen) kullanmaya başladı Bu şekilde 2 milyona yakın Yahudiyi öldürdüğü tahmin ediliyor

Savaş bittikten sonra 1946 yılında gözaltına alındığı kamptan kaçıp Arjantin’e gitti Adını değiştirerek başkent Buenos Aires’e yerleşti 2 mayıs 1960 yılında İsrailli bir ajan tarafından yakalandı İsrail'deki ilk sorgularına, bir dönem Türkiye'de İsrail Başkonsolosu olarak görev yapan ve THKP-C adlı sol örgüt tarafından kaçırılıp öldürülen Efraim Elrom da katıldı 2 yıl süren davası sonucunda 31 Mayıs 1962 yılında Ramleh hapishanesinde idam edildi Cesedi yakıldı ve külleri Akdeniz'e döküldü

Başka neler oldu:

* 1799 - Napolyon, Akka yenilgisinin ardından, savaş meydanını Cezzar Ahmed Paşa kuvvetlerine terk etti
* 1933 - İstanbul Darülfünunu'nun kapatılıp yerine Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı yeni bir üniversitenin kurulmasına ilişkin kanun kabul edildi
* 1946 - Varto ve Hınıs'ta 5,7 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi: 839 kişi öldü, bin 991 ev yıkıldı
* 1957 - Atatürk Üniversitesi kanunu kabul edildi
* 1967 - Türkiye'de ikinci kez bir hastaya yapay kalp kapakçığı takıldı
* 1974 - Devlet memurlarıyla ilgili "Kanun Hükmünde Kararname" yürürlüğe girdi Böylece, hafta tatilleri cumartesi ve pazar olmak üzere iki gün oldu
* 1983 - Milli Güvenlik Konseyi, 79 sayılı bildirisiyle Büyük Türkiye Partisi'ni kapattı
* 1999 - PKK lideri Abdullah Öcalan'ın yargılanmasına İmralı Adası'nda başlandı
* 2002 - 2002 FIFA Dünya Kupası Güney Kore ve Japonya'da başladı

Bugün doğanlar

* 1923 - III Rainier, Monaco prensi (ö 2005)
* 1930 - Clint Eastwood, ABD'li aktör ve yönetmen
* 1955 - Nilüfer, Türk pop şarkıcısı
* 1974 - Kenan Doğulu, Türk pop şarkıcısı

Bugün ölenler

* 1809 - Franz Joseph Haydn, Avusturyalı besteci (d 1732)
* 1994 - Uzay Heparı, Türk müzisyen (d 1969)
* 1999 - Davor Dujmovic, aktör (d 1969)
* 2004 - Mehmet Fuat Doğu, Türk asker ve istihbaratçı (d 1914)

TARİHTE BUGÜN: 31 MAYIS

Nazi savaş suçlusu Adolf Eichmann, 31 Mayıs 1962'de İsrail'de asılarak idam edildi




Avusturya'ya yerleşmiş olan tutucu bir Protestan ailesinde dünyaya gelen Eichmann, bütün gençliğini bu ülkede geçirecekti Mühendislik okulundaki başarısızlığından sonra bir elektrik ve inşaat firmasının satış departmanında, daha sonra da bir yağ firmasında satış elemanı olarak çalıştı

Vatandaşı olan ve daha sonraki yıllarda 3 Reich’ın en önemli isimlerinden biri olacak Ernst Kaltenbrunner’in önerisi üzerinde Avusturya Nazi Partisi’ne 1 Nisan 1932’de üye oldu 1933 yılından itibaren 14 ay Avusturya Bölüğünde askeri eğitim aldı 1934 Eylülünde Himmler’in SD (Güvenlik Servisi)’yi açmasıyla kendini gösterme fırsatını yakaladı

1935 yılının başında Yahudi problemi ile yakından ilgilendi Avusturya’nın Almanya ile birleşmesinden sonra Viyana’dan Yahudiler için çıkış izni verilmeye başlanarak Almanya'daki toplama kamplarına aktarılmaktaydı Bu sırada SD’nin üst kademelerine kadar yükselen Eichmann, 18 ay içerisinde 150 bin Avusturyalı Yahudi’nin toplama kamplarına aktarılmasını sağlamıştır

Alman Ordusu’nun 1939 yılında Polonya’ya girmesiyle beraber Eichmann Gestapo’ya transfer oldu Gestapo’nun IV B4 bölümü yani Yahudi sorunu bölümünün başına geçti Bu yılı takip eden 6 yıl boyunca “Nihai Çözüm” projesinin karargahı burası oldu Nihai Çözüm, Musevi nüfusun kitleler halinde yok edilmesini amaçlayan projenin kodadıydı 1941 yılında toplama kamplarının yenilenip elden geçirilmesi, yeni kampların açılması, gaz ve tren sistemlerinin geliştirilmesiyle bizzat ilgilendi

20 Ocak 1942 yılında yapılan Wannsee Konferansı sonrası Adolf Eichmann “Yahudi Uzmanı”, diğer deyişle soykırım uzmanı haline gelmişti “Nihai Çözüm”ün en büyük akıl hocası şüphesiz Eichmann’dı Yıllardır Yahudi sorunu ile yakından ilgilenmişti Himmler’den sonra gelen en büyük Yahudi Uzmanıydı Himmler Eichmann’a dozajı arttırma emrini verince hiç tereddüt etmeden Mobilize Ölüm Birlikleri’ni (Einsatzgruppen) kullanmaya başladı Bu şekilde 2 milyona yakın Yahudiyi öldürdüğü tahmin ediliyor

Savaş bittikten sonra 1946 yılında gözaltına alındığı kamptan kaçıp Arjantin’e gitti Adını değiştirerek başkent Buenos Aires’e yerleşti 2 mayıs 1960 yılında İsrailli bir ajan tarafından yakalandı İsrail'deki ilk sorgularına, bir dönem Türkiye'de İsrail Başkonsolosu olarak görev yapan ve THKP-C adlı sol örgüt tarafından kaçırılıp öldürülen Efraim Elrom da katıldı 2 yıl süren davası sonucunda 31 Mayıs 1962 yılında Ramleh hapishanesinde idam edildi Cesedi yakıldı ve külleri Akdeniz'e döküldü

Başka neler oldu:

* 1799 - Napolyon, Akka yenilgisinin ardından, savaş meydanını Cezzar Ahmed Paşa kuvvetlerine terk etti
* 1933 - İstanbul Darülfünunu'nun kapatılıp yerine Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı yeni bir üniversitenin kurulmasına ilişkin kanun kabul edildi
* 1946 - Varto ve Hınıs'ta 5,7 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi: 839 kişi öldü, bin 991 ev yıkıldı
* 1957 - Atatürk Üniversitesi kanunu kabul edildi
* 1967 - Türkiye'de ikinci kez bir hastaya yapay kalp kapakçığı takıldı
* 1974 - Devlet memurlarıyla ilgili "Kanun Hükmünde Kararname" yürürlüğe girdi Böylece, hafta tatilleri cumartesi ve pazar olmak üzere iki gün oldu
* 1983 - Milli Güvenlik Konseyi, 79 sayılı bildirisiyle Büyük Türkiye Partisi'ni kapattı
* 1999 - PKK lideri Abdullah Öcalan'ın yargılanmasına İmralı Adası'nda başlandı
* 2002 - 2002 FIFA Dünya Kupası Güney Kore ve Japonya'da başladı

Bugün doğanlar

* 1923 - III Rainier, Monaco prensi (ö 2005)
* 1930 - Clint Eastwood, ABD'li aktör ve yönetmen
* 1955 - Nilüfer, Türk pop şarkıcısı
* 1974 - Kenan Doğulu, Türk pop şarkıcısı

Bugün ölenler

* 1809 - Franz Joseph Haydn, Avusturyalı besteci (d 1732)
* 1994 - Uzay Heparı, Türk müzisyen (d 1969)
* 1999 - Davor Dujmovic, aktör (d 1969)
* 2004 - Mehmet Fuat Doğu, Türk asker ve istihbaratçı (d 1914)

TARİHTE BUGÜN: 1 HAZİRAN

Roma İmparatoru Didius Julianus, 1 Haziran 193'te suikast sonucu öldürüldü




Marcus Didius Salvius Julianus Severus, Julianus Quintus Petronius Didius Severus ve Aemilia Clara' nın oğlu olarak doğdu Babası Milan'ın önde gelen ailerinden birinden ve annesi Roma soyundan Afrika'lı bir kadındı Clara Konsül mevkiinden bir ailedendi Kardeşlerinin adları Didius Proculus ve Didius Nummius Albinus' tur Doğum tarihi Cassius Dio tarafından 30 Ocak, 133 olarak verilirken , Historia Augusta'ta da 2 Şubat, 137' dir Didius Julianus Roma İmparatoru Marcus Aurelius' un annesi Domitia Lucilla tarafından yetiştirildi Evlendiği Manlia Scantilla isimli Romalı kadından 153 yılında tek çocuğu ve kızı Didia Clara doğdu

175' te Konsül olmuştur Selefi Pertinax' ın katlinden sonra taht, Praetorian Guard' lar tarafından açık artırma ile satıldı Didius Julianus, öldürülen selefi Pertinax'ın karısının şehir valisi babası Titus Flavius Sulpicianus' un 20,000 sestertius'luk teklifini her asker için 25,000 sestertius' a çıkarak geçti Ordu tarafından tehdit edilen Roma Senato' su, onu İmparator ilan etti Karısı ve kızına onursal Augusta ünvanı verildi

Mezat fazlasıyla beğenilmemişti ve İmparatorluğun değişik yerlerinde üç general,(Pescennius Niger Suriye' de, Clodius Albinus Britanya' da ve Septimius Severus Pannonia' da) isyan başlattı Gittikçe umutsuz bir hal alan askeri durum yüzünden Julianus, Senato' dan Septimius Severus' un ortak imparator olmasını istedi, ancak Severus Roma önlerindeydi ve gücü paylaşmaya ihtiyacı yoktu Roma' ya girdi ve Julianus (1 Haziran 193)' de görevden alındı Senato'da kabul edilen bir önerge ile Julianus ölüme mahkum edildi ve (önerge) Pertinax' ın kutsal onuruna hediye edildi Severus Julianus'un boynunu vurdurdu Praetorian Guard' ları lağvetti ve Petinax' ı öldüren askerleri idam ettirdi Cassius Dio' ya göre , Julianus' un son sözleri ; "Ama ne kötülük yaptım? Kimi öldürdüm?" oldu Naaşı karısı ve kızına teslim edildi ve Via Labicana' da beşinci mil taşı yanında büyük dedesinin mezarında yakıldı

Başka neler oldu:

* 1911 - Türk Hava Kuvvetleri kuruldu (Kıtaat-ı Fenniye ve Mevaki-i Müstahkame)
* 1920 - Adolfo de la Huerta, Meksika devlet başkanı oldu
* 1952 - Berlin ikiye bölündü
* 1959 - Nikaragua devriminin başlangıcı
* 1962 - Adolf Eichmann, İsrail'de asılarak idam edildi
* 1979 - Rodezya'da 90 yıl sonra ilk kez siyahların çoğunlukta olduğu bir hükümet göreve geldi
* 1980 - CNN yayın hayatına başladı
* 1990 - George H W Bush ve Mikhail Gorbachev, kimyasal silah üretimine son veren bir antlaşma imzaladılar
* 2001 - Bir Hamas intihar bombacısı Tel Aviv'deki bir diskoda 21 kişinin ölümüne yol açtı

Bugün doğanlar:

* 1869 - Ernest Fox Nichols, ABD'li eğitimci ve fizikçi (ö 1924)
* 1926 - Marilyn Monroe, ABD'li sinema oyucusu (ö 1962)
* 1952 - Şenol Güneş, Türk futbolcu ve teknik direktör
* 1973 - Alanis Morissette, Kanadalı, Grammy Ödülü sahibi müzisyen

Bugün ölenler:

* 1968 - Helen Keller, ABD'li pedagog (d 1880)
* 1868 - James Buchanan, ABD'nin 15 başkanı (d 1791)

TARİHTE BUGÜN: 2 HAZİRAN

Demokratik, laik ve ulusal bir Filistin devleti kurmayı amaçlayan ve çeşitli ulusal örgütleri bir araya getiren Filistin Kurtuluş Örgütü 2 Haziran 1964'te kuruldu Yaser Arafat, 3 Şubat 1968'de örgütün başına geçti




Uluslararası ortamında PLO olarak tanınan bu örgütün temelleri, 13 Ocak-16 Ocak 1964’te Kahire'de toplanan Arap Zirvesi'nde atıldı 29 Mayıs 1964 tarihinde Filistin Ulusal Konseyinin toplanmasının ardından 2 Haziran 1964 tarihinde Filistin Kurtuluş Örgütü kuruldu Örgüt Arap devletleri arasında bir liderlik savaşı yüzünden Filistinliler tarafından değil Arap devletleri tarafında özellikle de Mısır devlet başkanı Cemal Abdülnasır'ın yoğun desteği ile kuruldu

FKÖ'nün kurumsallaşması aşamasında Arap devletleri Filistinlileri mücadele yönünde yetiştirmek amacıyla askeri okullarına alma talebinde bulundular, ayrıca teşkilatın finansmanı için bir Filistin Milli Fonu oluşturuldu Arap devletlerinde FKÖ'nün ofisleri açıldı ve o sıralarda Gazze ve Sina'da üslenecek bir Filistin Kurtuluş Ordusu kuruldu

Bir anlamda Filistin davasının siyasal temsilcisi olan ve çok sayıda Filistinli örgütü bir çatı altında toplayan FKÖ, 1967 Arap-İsrail Savaşı'nda etkinliğini artırdı 1968 yılında yapılan Filistin Ulusal Konseyi'nin dördüncü toplantısında FKÖ yeniden örgütlendi Silahlı gruplar üye yapılırken, sözleşme yeniden gözden geçirildi ve Filistin Kurtuluş Ordusu'nun askeri kanadı kuruldu

FKÖ'nün en önemli organı Filistin parlamentosuna eş değer olan Ulusal Konsey'dir Üyeler, Konsey'in mevcut kurulu, askeri gruplar, Filistin birlikleri, meslek örgütleri ve önde gelen Filistinlilerin görüşmeleriyle belirlenmektedir Konsey, FKÖ'nün siyasetini ve programlarını oluşturan en üst kuruldur

Başka neler oldu:

* 1475 - Gedik Ahmet Paşa komutasındaki Türk orduları, Kırım Yarımadası sahillerine çıktı
* 1920 - Adana'nın Kozan ilçesi düşman işgalinden kurtuldu
* 1924 - ABD Kongresi, ülkede doğmuş bütün Amerikan yerlilerine oy hakkı tanıdı 1948'e kadar kimi eyaletler yerlilere oy hakkını yaşama geçirmedi
* 1935 - Türkiye'de ilk kez pazar günü resmi tatil uygulamasına başlandı
* 1941 - Türk Ceza Kanunu'nun 526'ncı maddesinde yapılan değişiklikle Arapça ezan ve kamet okuyanlara ceza öngörüldü
* 1981 - Devlet Başkanı Kenan Evren'in emri ve Türkiye Futbol Federasyonu'nun kararıyla Ankaragücü takımı birinci futbol ligine çıkarıldı
* 1992 - Danimarka'da referandum yapıldı Avrupa Birliği'nin esaslarını belirleyen Maastricht Anlaşması reddedildi
* 1995 - Devlet Bakanı Ayvaz Gökdemir, Avrupa Parlamentosu'ndan Yeşiller sözcüsü Claudia Roth'u 'fahişe' olarak niteledi
* 1997 - Susurluk Skandalıile ilgili dava, İstanbul Devlet Güvenlik Mahkemesi'nde başladı
* 1998 - Adana'nın Ceyhan ilçesi merkez üslü depremde 144 kişi öldü

Bugün doğanlar

* 1742 - Marquis de Sade, Fransız yazar (ö 1814)
* 1948 - Recep Yazıcıoğlu, Türk kaymakam, vali (ö 2003)
* 1970 - Gökhan Kırdar, Türk müzisyen
* 1972 - Wentworth Miller, Amerikalı aktör

Bugün ölenler

* 1970 - Orhan Kemal, yazar (d 1914)
* 1967 - Asaf Çiyiltepe, tiyatro sanatçısı (d 1934)
* 1991 - Ahmed Arif , şair (d 1927)

TARİHTE BUGÜN: 3 HAZİRAN

Pekin'de 3 Haziran 1989'da Tiananmen Meydanı'ndaki büyük gösteriye asker müdahale etti: 2 bin civarında öğrenci öldü



1989 Tiananmen Meydanı Olayları, Çin Halk Cumhuriyeti'nde (ÇHC) 1989 yılının 15 Nisan'ı ve 4 Haziran'ı arasında meydana gelen; öğrencilerin, aydınların ve işçilerin önderliğinde gerçekleşen gösterileri ve ardından yaşananları ifade ediyor Gösterilerin odak noktası Pekin'de Tiananmen Meydanı idi, bununla birlikte göreceli olarak daha yumuşak gösterilerin gerçekleştiği Şangay gibi, Çin'in diğer şehirlerinde de kitlesel protestolar oldu

Pekin'de protestolar ÇHC hükümeti tarafından kanlı bir şekilde bastırıldı ve pek çok sivil yaşamını yitirdi Ölü sayısı ÇHC'nin resmi kaynaklarına göre 200 – 300 arası, Çinli öğrenci örgütlerine ve Çin Kızılhaç'ına göre ise 2000 – 3000 arasındaydı Bununla birlikte Çin Hükümeti'nin pek çok bağımsız kaynak tarafından da doğrulanan iddiasına göre ölümlerin önemli bir kesimi meydanda değil, meydana çıkan sokaklarda oldu

Protestocular tamamen farklı gruplardan geliyordu Protestolara, Çin Komünist Partisi'nin yönetimi altındaki hükümetin siyasi yozlaşma içinde olduğunu ve baskıcı bir tutum takındığını düşünen aydınlardan, 1978'den bu yana ekonomik reformların fazla ileri gittiğini ve bunun sonucunda enflasyonun ve proletaryanın yaşamını tehdit eden işsizliğin arttığını düşünen şehirli işçilere ve üniversite öğrencisi sosyalistlere kadar değişen kesimlerden katılım oldu

Hükümetin dağılma çağrılarına protestocuların meydan okumasının ardından, Çin Komünist Partisi'nin içinde protestoculara karşı nasıl bir tutum takınılacağı konusunda ayrılık başgösterdi Sonunda sertlik yanlısı bakış açısı benimsendi ve taleplerin karşılanmasındansa gösterilerin bastırılması kararlaştırıldı

20 Mayıs'ta sıkıyönetim ilan edildi ve 3 Haziran'ı 4 Haziran'a bağlayan gece tanklar ve piyade birlikleri gösterileri bastırıp protestocuları dağıtmak üzere Tiananmen Meydanı'na gönderildi 1989'da ne Çin Ordusu'nun ne de Pekin polisinin yeterli toplumsal olaylara müdahale donanımı (Batılı ülkelerde bu gibi durumlarda kullanılan plastik mermi gibi) vardı, kullanılan bütün mermiler gerçekti

Ölen sivillerin sayısı ile ilgili değişik tahminler vardır: Çin Komünist Partisi'ne göre 23, CIA'ye göre 400 – 600, Çin Kızılhaç'ına göre 2600 Yaralı sayısı ise genel kabule göre 7000 – 10000 arasındaydı Haziran 2006 itibariyle o gece ölenlerin sayısı Profesör Ding Zi Lin'e göre 186'dır

Uygulanan şiddetin ardından, hükümet hareketin kalan unsurlarını baskı altına almak amacıyla geniş çaplı tutuklamalar yaptı, yabancı basını yasakladı ve ÇHC basınında olayların ele alınışı üzerinde katı bir denetim geliştirdi Harekete sempati duyan Parti üyeleri tasfiye edildi, pek çok yüksek düzeydeki üye ev hapsine alındı Tiananmen Meydanı'ndaki gösterilerin şiddetle bastırılması sonucunda, Çin, uluslararası kamuoyunda yaygın bir şekilde kınandı

Başka neler oldu:

* 1912 - İstanbul'un İshakpaşa semtinde çıkan yangında bin 111 ev, 118 dükkan, altı cami, üç hamam, beş okul kül oldu
* 1925 - Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası, Bakanlar Kurulu kararıyla kapatıldı
* 1933 - Sümerbank'ın kuruluşuna ilişkin kanun kabul edildi
* 1957 - Türkiye Güreş Milli Takımı serbest stilde dünya güreş şampiyonu oldu
* 1964 - Futbolun 'Ordinaryüs'ü Lefter Küçükandonyadis, Fenerbahçe - Beşiktaş arasındaki jübile maçıyla futbola veda etti
* 1996 - Birleşmiş Milletler himayesinde düzenlenen Habitat-II İnsan Yerleşimleri Konferansı'nın resmi açılışı İstanbul'da yapıldı

Bugün doğanlar

* 1887 - Carlo Michelstaedter, İtalyan yazar (ö 1910)
* 1925 - Tony Curtis, ABD'li aktör (ö 1910)
* 1936 - Larry McMurtry, ABD'li yazar
* 1980 - Lazaros Papadopulos, Yunan basketbolcu
* 1981 - Ersin Karabulut, Türk karikatürist

Bugün ölenler

* 1899 - Johann Strauss, besteci (d 1825)
* 1924 - Franz Kafka, Çek yazar (d 1883)
* 1963 - Nazım Hikmet Ran, şair, yazar (d 1901)
* 1964 - Kazım Orbay,Kurtuluş Savaşı komutanlarından ve Genelkurmay başkanlarından (d 1887)
* 1975 - Eisaku Sato, Japon siyasetçi, 3 dönem Japon başbakanı (d 1901)

TARİHTE BUGÜN: 4 HAZİRAN

Uluslararası Hukukçular Komitesi, 4 Haziran 1974'te Uganda'da İdi Amin'in iktidarı ele geçirmesinden bu yana 250 bin kişinin öldürüldüğünü açıkladı




Uganda'nın kuzeyindeki Kakwa kabilesinden gelen Amin, 1946'te İngiliz sömürge ordusuna bağlı Afrika Kraliyet Tüfekli Birliği'ne (King's African Rifles - KAR) katıldıİngilizlerin Kenya'daki Mau Mau Ayaklanması'na (1952 - 1956) karşı giriştiği harekatta görev aldı

Uganda ağır sıklet boks şampiyonluğunu elinde tuttuAyrıca ünlü bir bir rugby oyuncusuydu Uganda'nın 1962'de bağımsızlığına kavuşmasından önce subay rütbesi alan birkaç Ugandalı askerden biri olan Amin, ülkenin yeni devlet başkanı ve başbakanı Apolo Milton Obote ile yakın dostluk kurdu 1965'te Zaire'ndeki ayaklanmacılarla kurduğu ilişkinin skandala yol açması, 1966'da ordu ve hava kuvvetleri komutanlığına getirilmesini engellemedi Obote ile arasının açılması üzerine 1970'te bu görevinden alındı

İktidarı

25 Ocak 1971'de Devlet Başkanı Obote'nin bir gezi için Singapur'da bulunduğu sırada, askeri darbe yaparak devlet başkanı ve silahlı kuvvetler başkomutanı oldu1972'de Uganda'da yaşayan bütün Asyalıların (özellikle Hintliler) 90 gün içinde ülkeyi terk etmelerini sağlayarak onları sınırdışı etti

Onların yerine ülkedeki Müslüman azınlığı ve akrabalarını, hintlilerden kalan üretim araçlarlarının başına getirmesi sonucunda ülke ekonomisi çöküntüye uğradıUganda'yla İsrail arasındaki ilişkilere son vererek Libya ve Filistin'in yanında yer aldıBu duruma tepki olarak 1973'te ABD ve 1976'da İngiltere Uganda'daki temsilciliklerini kapattılar

1976'da da kendisini ömür boyu devlet başkanı ilan etti Genellikle aşırı milliyetçi bir tutum takındıTemmuz 1976'da Filistinliler tarafından kaçırılan ve içinde İsrailli ve başka Yahudi yolcuların bulunduğu bir Fransız yolcu uçağının Uganda'ya inmesine izin vererek olaya doğrudan karıştı İsrailli özel kuvvetlerin düzenlediği operasyonda biri dışında tum rehinelerin kurtarılması İdi Amin'in prestijini büyük ölçüde zedeledi

Davranışları kurnazlıkla soytarılık, kibarlıkla vahşilik arasında sürekli değişiyordu Ülkedeki bazı kabilelerin yok edilmesi için emir verdiği ve Amin'in yönetimi boyunca 80 bin ila 300 bin arasında Ugandalı'nın öldürüldüğü iddia edilmektedir

Yıkılışı ve sürgün

Ekim 1978'de Tanzanya tarafından desteklenen Uganda Ulusal Kurtuluş Ordusu adlı gerillaların saldırıları başladıSonunda 13 Nisan 1979'da isyancı gerillalar başkent Kampala'ya ulaşmadan önce, ülke dışına kaçtı

Önce Libya'ya geçti, ardından Suudi Arabistan'a yerleşti kısa bir süre sonra eşlerinden ikisi ve 22 çocuğu da yanına yerleşti

1989'da gizlice Uganda'ya geçmek üzere geldiği Zaire ile Uganda arasında krize yol açtı

Kongo hükümeti Amin'i Uganda'ya teslim etmeyi reddetti ve Suudi Arabistan'a dönmesini sağladı 16 Ağustos 2003'de 78 yaşında iken sürgün yaşadığı Cidde'de öldü

Başka neler oldu:

* 1878- Kıbrıs’ın idaresinin geçici olarak İngiltere’ye bırakıldığı antlaşma imzalandı
* 1898 - Pehlivan Koca Yusuf, ABD dönüşünde, 'La Burgogne' adlı geminin Atlas Okyanusu'nda batması sonucu yaşamını yitirdi
* 1944 - II Dünya Savaşı sırasında Alman harp gemileri ticaret gemisi biçimine sokularak Boğazlar'dan geçiyordu İngiltere bu durumu Türkiye nezdinde protesto etti
* 1961 - ABD Başkanı John F Kennedy ile SSCB Devlet Başkanı Nikita Kruşçev, Viyana'da bir araya geldi
* 1979 - 105 kişinin hayatını kaybettiği Kahramanmaraş olaylarının sanığı 885 kişinin davası başladı
* 2001 - Gaffar Okkan suikastıyla ilgili olarak, terör örgütü Hizbullah mensubu biri kadın 10 kişi yakalandı

Bugün doğanlar:

* MÖ 470 - Sokrates, Yunan filozof (MÖ 399)
* 980 - İbn-i Sina, İranlı filozof ve hekim (ö 1037)
* 1932 - John Drew Barrymore, ABD'li aktör (ö 2004)
* 1975 - Angelina Jolie, ABD'li aktris
* 1985 - Lukas Podolski, Polonya asıllı Alman futbolcu

Bugün ölenler

* 1798 - Giacomo Casanova, İtalyan yazar (d 1725)
* 1809 - Nikolaj Abraham Abildgaard, Danimarkalı ressam (d 11 Eylül 1743)
* 1876 - Sultan Abdülaziz, Osmanlı padişahı (d 1830)
* 1933 - Ahmet Haşim, Şair (d 1885)
* 1949 - Maurice Blondel, Fransız düşünür (d 1861)
* 1989 - Ayetullah Humeyni, İran'ın dini lideri (d 1902)
* 2001 - Anthony Quinn, ABD'li sinema oyuncusu
* 2007 - Barış Akarsu,Türk Rock Şarkıcısı,Oyuncu (d 1979)

TARİHTE BUGÜN: 5 HAZİRAN

Balonla ilk insansız uçuş 5 Haziran 1783'te gerçekleştirildi



Balon fikri ilk kez 1766 yılında hidrojeni bulan Henry Cavendish’in bu gazın havadan hafif olduğunu görmesi ve 1767’de Joseph Black’ın hafif bir aracın hidrojenle doldurulduğu zaman uçabileceğini öne sürmesiyle doğdu

Ancak ilk balon hidrojenle değil sıcak havayla doldurularak uçtu İlk uçuş 5 Haziran 1783 tarihinde Fransız Joseph Michel Montgolfier (1740-1810) ve Jacques Etienne Montgolfier (1745-1799) kardeşler tarafından Annonay köyünde çapı 10,5 metre olan ketenden bir torbayı sıcak havayla doldurarak olmuştur Balon 450 metre kadar yükselerek 10 dakikada 1,5 millik mesafe katetmiştir

İlk insanlı uçuş

Montgolfier Kardeşler sonraki uçuşlarını 19 Eylül 1783 tarihinde, aralarında Benjamin Franklin’in de bulunduğu kalabalık karşısında Paris’te yapmışlardır 6 millik uçuşta balonun sepetine bir horoz, bir ördek ve bir koyun koymuşlardır

20 Kasım 1793 yılında sıcak hava balonu Fransız fizikçi Jean François Pilatre de Rozier (1756-1783) ve bir arkadaşını da taşımış tarihte balon kullanan ilk pilotlar olmuşlardır

Başka neler oldu:

* 1923 - Şile'de Rum Değirmenlik Mahallesinde çıkan yangında yaklaşık 550 Rum (çoğu terkedilmiş), 200 İslam hanesi, 100 dükkan, 1 cami, 2 kilise ve bazı resmi binalar yandı
* 1924 - Silifke'de cumhuriyet aleyhine vaaz verdiği için Hoca Askerî, idama mahkûm edildi
* 1926 - İngiltere, Irak ve Türkiye arasında yapılan görüşmeler sonunda Musul Sorunu çözüme kavuşturuldu
* 1946 - Tek dereceli milletvekili seçim kanunu kabul edildi Sınıf esasına dayalı parti kurmaya izin vermek amacıyla Cemiyetler Kanunu'nda değişiklikler yapıldı
* 1947 - Marshall Planı: Harvard Üniversitesi'nde verdiği bir konuşmada, Amerika Birleşik Devletleri devlet bakanı George Marshall, savaş sonrası Avrupa'ya destek için çağrıda bulundu
* 1957 - Gülhane Askeri Tıp Akademisi teşkilatlandırıldı
* 1964 - İnönü, Türkiye'nin Kıbrıs'a müdahale etmemesini ihtar eden ünlü Johnson Mektubu'nu aldı
* 1967 - İsrail ile Arap ülkeleri arasında; tarihe "Altı Gün Savaşı" diye geçen çatışmalar başladı Çatışmalar sonrasında, kendi topraklarından daha fazla toprak elde eden İsrail, Gazze Şeridi'ni, Beytüllahim ve Hebron kentlerini, Batı Şeria'yı ve Golan Tepeleri'ni ele geçirdi
* 1981 - Genel ahlak kurallarını bozduğu gerekçesiyle eşcinsellerin sahneye çıkması başta İstanbul olmak üzere bazı valiliklerce yasaklandı

Bugün doğanlar

* 1723 - Adam Smith, ekonomist (ö 1790)
* 1882 - İgor Stravinski, Rus bestekar (ö 1971)
* 1883 - John Maynard Keynes, ekonomist (ö 1946)
* 1899 - Federico Garcia Lorca, İspanyol şair (ö 1936)
* 1981 - Serhat Akın, Türk futbolcu

Bugün ölenler

* 1910 - O Henry, ABD'li öykü yazarı (d 1862)
* 1974 - Hilmi Ziya Ülken, Felsefeci ve sosyolog (d 1901)
* 2004 - Ronald Reagan, ABD'nin 40 başkanı (d 1911)

TARİHTE BUGÜN: 6 HAZİRAN

Milli Emniyet Hizmetleri Teşkilatı, 6 Haziran 1965'teMilli İstihbarat Teşkilatı (MİT) adını aldı



Milli İstihbarat Teşkilatı, Türkiye Cumhuriyeti'nin bölünmez bütünlüğüne, anayasal düzenine, varlığına, bağımsızlığına, güvenliğine ve Millî gücünü meydana getiren bütün unsurlarına karşı içten ve dıştan gelecek mevcut ve muhtemel tehditler hakkında bilgi toplamak, önlem almak ve gerekli durumlarda ilgili makamları uyarmakla görevli teşkilâttır

Atatürk'ün 1925 yılında "muasır devletlerde olduğu gibi, bizde de modern bir istihbarat teşekkülü kurmak mecburiyetindeyiz" direktifi doğrultusunda kurulmuştur

Devletin millî güvenlik politikasının hazırlanmasıyla ilgili her konuda istihbaratın tek elde toplanabilmesi amacıyla, 22 Temmuz 1965 tarihinde TBMM tarafından 644 sayılı kanun kabul edilmiş ve bu kanun ile kuruluşun adı Millî İstihbarat Teşkilâtı (MİT) olarak değiştirilmiştir Kanun ile MİT'in bir Müsteşar tarafından yönetilmesi ve Müsteşar'ın, kanun ile belirlenen görevlerin yerine getirilmesinde sadece Başbakan'a karşı sorumlu olması öngörülmüştür

MİT, yaklaşık 19 yıl süre ile faaliyetlerini 644 sayılı kanun hükümleri doğrultusunda yürütmüş, ancak süratle değişen ve gelişen koşulların ışığında yeni bir yasal düzenlemeye gidilmesi ihtiyacı ortaya çıkmıştır Bu amaçla, 1 Kasım 1983 tarihinde 2937 sayılı "Devlet İstihbarat Hizmetleri ve Millî İstihbarat Teşkilâtı Kanunu" çıkarılmış olup, kanun 1 Ocak 1984 tarihinde yürürlüğe girmiştir

Başka neler oldu:

* 1924 - Fener Rum Patrikhanesi dışındaki Türk Ortodoksları İstanbul'da Papa Eftim'in teşebbüsüyle, Panayia Kilisesi nezdinde İstanbul Türk Ortodoks Kilisesi'ni teşkil kararı aldı ve Papa Eftim'i bu kilisenin başkanlığına getirdi
* 1944 - Müttefikler Normandiya’ya çıkarma yaptı
* 1944 - Ankara'da Beden Terbiyesi Enstitüsü'nün temeli atıldı
* 1950 - Yeni hükümet orduda tasfiye yaptı
* 1982 - İsrail Galile'de Barış adlı operasyonuyla Lübnan'ı işgal etti
* 1983 - Sosyal Demokrasi Partisi (SODEP) kuruldu Partinin genel başkanlığına Erdal İnönü seçildi
* 1985 - Cumhurbaşkanı Kenan Evren'in geri çevirdiği "Pişmanlık Yasası" ANAP'ın oylarıyla kabul edildi

Bugün doğanlar

* 1599 - Diego Velazquez, İspanyol ressam (ö 1660)
* 1606 - Pierre Corneille, Fransız şair
* 1857 - Aleksandr Lyapunov, Rus matematikçi (ö 1918)
* 1875 - Thomas Mann, Alman yazar (ö 1955)
* 1901 - Sukarno, Endonezya'nın ilk başkanı (ö 1970)

Bugün ölenler

* 1843 - Friedrich Hölderlin, Alman şair (d 1770)
* 1961 - Carl Gustav Jung, Alman psikanalizci (d 1875)
* 1968 - Robert Kennedy, ABD senatörü ve başkan adayı (suikast) (d 1882)
* 1968 - Kazım Özalp, Kurtuluş Savaşı komutanlarından, meclis başkanı, orgeneral (d 1770)
* 1980 - Hamit Görele, ressam (d 1903)

TARİHTE BUGÜN: 7 HAZİRAN

Dönemin deniz güçleri Portekiz ve İspanya, 7 Haziran 1494'te Tordesillas Antlaşması'na vardı



7 Haziran 1494 tarihli Tordesillas Antlaşması dönemin deniz güçleri Portekiz ve İspanya arasında gerçekleşti Cabo Verde Adaları’nı başlangıc noktası alarak, bu noktanın 370 fersah (1550 km) batısında Kuzey-Güney meridyeni çizildi Çizgi, Avrupa’nın haricindeki dünyayı Portekiz ve İspanya’ya ait iki imtiyazli yarıya ayıran sınır kabul edildi Sınırın batısında kalan keşfedilmiş ve keşfedilecek bütün bölgeler İspanya’ya aitti Sınırın doğusunda kalan keşfedilmiş ve keşfedilecek bütün bölgeler ise Portekiz’e aitti İspanya antlaşmayı 2 Temmuz 1494’de, Portekiz 5 Eylül 1494’de onayladı

Antlaşmanın amacı Kristof Kolomb’un keşif yolculuğunun dönüşünden sonra ortaya çıkan tartışmaları çözüme kavuşturmaktı 1481 yılında Papa IV Sixtus, Aeterni regis ilanında Kanarya Adaları’nın güneyinde kalan bütün bölgeleri imtiyaz halinde Portekizlere vermişti

4 Mayıs 1493’de İspanya kökenli Papa VI İskender (Rodrigo Borgia) Inter caetera ilanında, Cabo Verde Adaları’nin 100 fersahdan öte batısındaki bütün bölgelerin İspanyollara ait olduğunu yazdı Söz konusu çizginin doğusunda kalan bütün bölgeler ise Portekizlere aitti Portekiz kralı II Joao bu duruma itiraz edip, İspanya Krali II Fernando’yu ve Kraliçe I Isabel’i arayarak imtiyaz çizgisinin Cabo Verde Adaları’nın 370 fersah batısına çekilmesini sağladı

Tordesillas antlaşması zamanla iki ülke arasında çeşitli tartışmalara sebep oldu Bunlardan birtanesi, Cabo Verde Adaları’nin batı ucu mu yoksa doğu ucu baslangıc noktası olarak alınmasıydı İki durum arasında 60 fersahlık (290 km) fark ortaya çıkıyordu

Ayrıca, doğal olarak diğer deniz güçleri İngiltere, Fransa ve Hollanda antlaşmaya zamanla itiraz ettiler

1580 ile 1640 yılları arasında Portekiz’in İspanya hakimiyeti altına girmesiyle antlaşma anlamsız hale geldi 1750’de Madrid Antlaşması’nın Portekiz’e Güney Amerika'daki işgal ettiği bögeleri vermesiyle Tordesillas Antlaşması geçersiz hale getirildi

Başka neler oldu:

* 1557 - Mimar Sinan tarafından inşa edilen Süleymaniye Camii açıldı
* 1832 - Quebec'te Asya kolerası salgını: yaklaşık 6000 kişi öldü
* 1856 - Dolmabahçe Sarayı kullanıma açıldı
* 1914 - Atlas Okyanusu ile Büyük Okyanus'u birbirine bağlayan Panama Kanalı gemilere açıldı
* 1929 - Vatikan bağımsız devlet oldu
* 1943 - İstanbul'da tifüs salgını başladı, bazı sinemalar kapatıldı ve eskicilerin satış yapması yasaklandı
* 1981 - İsrail savaş uçakları, Irak'ın bir nükleer reaktörünü nükleer silah üretiminde kullanılıyor gerekçesiyle imha etti
* 1996 - Hükümeti kurma görevi Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel tarafından Refah Partisi genel başkanı Necmettin Erbakan'a verildi
* 2001 - Tony Blair başkanlığındaki İşçi Partisi İngiltere'deki seçimleri kazandı

Bugün doğanlar

* 1952 - Liam Neeson, Kuzey İrlandalı aktör
* 1965 - Damien Hirst, İngiliz ressam
* 1970 - Cafu, Brezilyalı milli futbolcu
* 1975 - Allen Iverson, ABD'li basketbol oyuncusu
* 1981 - Anna Kournikova, Rus tenisçi

Bugün ölenler

* 1880 - John Brougham, İrlanda asıllı ABD'li oyuncu ve oyun yazarı (d 1814)
* 1937 - Jean Harlow, ABD'li sinema oyuncusu (d 1911)
* 1967 - Asaf Çiyiltepe, Türk tiyatro sanatçısı (d 1934)
* 1980 - Henry Miller, ABD'li yazar (d 1891)

TARİHTE BUGÜN: 8 HAZİRAN

Hz Ebu Bekir, 8 Haziran 632'de ilk halife seçildi



İslam peygamberi Muhammed'in kayınpederi, Sünni inanışına göre ilk Halife Müslümanlıktan önceki ismi Abdülkâbe´dir Müslüman olduktan sonra Muhammed Ebu Bekir'i Abdullah olarak anmıştır

En yaygın kullanılan lakaplarından olan es-Sıddîk (sadık, iffetli) sebebiyle sık sık Ebu Bekir es-Sıddîk olarak anılır Sıddîk lakabını isra olayını kendisine haber eden dönemin müşriklerine "Eğer olayı bildiren peygamberse doğru bildirmiştir" şeklinde cevap vermesinden sonra almıştır[1]

Muhammed bin Abdullah'ın, kızı Ayşe ile hicret öncesinde Mekke'de evlenmesinden dolayı kayınpederidir Halifeliği sırasında Kuran'ı mushaf haline getirtmiştir

Sünni inanışına göre İslâm'a giren hür erkeklerin; Raşit Halifelerin (Dört Halife) (632-634), aşere-i mübeşşere'nin ilkidir Şii inanışına göre ilk müslüman Ali'dir

Başka neler oldu

* 1951 - Türkiye'de ilk kalp ameliyatı Gülhane Askeri Hastanesi'nde yapıldı
* 1952 - Yunanistan Kralı I Paulos ve Kraliçe Frederika Türkiye'ye geldi
* 1966 - Başbakan Süleyman Demirel "Demokrat Parti'nin devamıyız" dedi Bu sözleri nedeniyle hakkında soruşturma başlatıldı
* 1973 - İstanbul Boğaz Köprüsü'nde taşıtla geçiş denemesi yapıldı
* 1975 - Kıbrıs'taki referandumda, Kıbrıs Türk Federe Devleti Anayasası onaylandı
* 1986 - Avusturya cumhurbaşkanlığı seçimlerini Kurt Waldheim kazandı
* 1987 - İstanbul'da deniz otobüsü seferlerine başlandı
* 1995 - TBMM, Ege Denizi karasularını 12 deniz miline çıkarma hazırlıkları yapan Yunanistan'a karşı hükümete savaş yetkisi verdi
* 2004 - Venüs, Güneş`in önünden 223 yıl sonra ilk defa geçti

Bugün doğanlar

* 1671 - Tomaso Albinoni, İtalyan besteci (ö 1750)
* 1810 - Robert Schumann, Alman romantik besteci, eleştirmen (ö 1856)
* 1867 - Frank Lloyd Wright, Birleşik Amerikalı mimar (ö 1959)
* 1916 - Francis Crick, İngiliz bilim adamı, Nobel ödülü sahibi (ö 2004)
* 1976 - Lindsay Davenport, Amerikalı tenisçi
* 1982 - Nadia Petrova, Rus tenisçi

Bugün ölenler

* 632 - Muhammed bin Abdullah, İslam dininin peygamberi (d 571)
* 1962 - Georges Bataille, Fransız yazar, toplumbilimci, antropolog ve düşünür (d 1897)
* 1985 - Afet İnan, Türk tarihçi ve toplumbilim profesörü, Atatürk’ün manevi kızı (d 1908)
* 1998 - Maria Reiche Peru'daki Nazca çizgilerini araştırması ile ünlü olan Almanya doğumlu matematikçi ve arkeolog (d 1903)
* 2007 - Richard Rorty, Birleşik Amerikalı düşünür (d 1931)