Okul Öncesi Deneyler Amaç Kazanımlı

okul öncesi çocuklar için değişik ilginç deneyler

YÜZEN YUMURTA DENEYİ:
Her iki resimde aynı olay gerçekleşmiş olup uygun olanı tercihinize bırakılmıştır

Deneyin amacı: tuzlu suyun yoğunluğu
Araç gereçler:2 adet taze yumurta, su, 2 adet cam bardak, tuz ,tatlı kaşığı
Yaş grubu:5-6 yaş
Uygulama: su dolu bardağın içine yumurtayı yavaşça bırakın Bırakır bırakmaz yumurta dibe çökecektir Çünkü yumurta daha yoğundur Daha sonra diğer bardağa 10 tatlı kaşığı tuz konur ve diğer yumurta suya bırakılır Bu sefer de yumurtanın yüzdüğünü görürüz Sonuç olarak tuzlu suyun daha yoğun olduğunu anlamaktayız Deneyde yeni kavram ve terimler açıklanarak süreç gerçekleştirilir
BİLİŞSEL ALAN:
A3:dikkatini toplayabilme
K2: dikkatini nesne/durum/olay üzerinde yoğunlaştırır
A16:Belli durum ve olaylarla ilgili neden sonuç ilişkisi kurabilme
K1:Bir olayın olası nedenlerini söyler
K2:Bir olayın olası sonuçlarını söyler
DİL ALANI:
A4: Kendini sözel olarak ifade edebilme
K 1:Dinlerken / konuşurken göz teması kurar
K2:Sohbete katılır
A5:Dinlediklerini çeşitli yollarla ifade edebilme
K2:Dinlediklerine ilişkin soru sorar
K3:Dinlediklerine ilişkin sorulara cevap verir
A6:sözcük dağarcığını geliştirebilme
K1:dinlediklerinde yeni olan sözcükleri fark eder
K2: yeni sözcüklerin anlamlarını sorar

cok az deney var biraz daha fazla olabilir

Deney: Maya canlı mıdır?



Siz hiç üflemeden ve hava vermeden bir balonun şiştiğini gördünüz mü?
Deney/Etkinlik Malzemeleri:

• Kuru Maya
• Su
• Şeker
• Balon
• Yemek kaşığı
• Tatlı kaşığı
• Plastik su şişesi

Deneyin Yapılışı:

• Plastik su şişesinin içine iki tatlı kaşığı maya konur
• Üzerin 2 tatlı kaşığı şeker ilave edilir
• Üzerine ılık su ilave edilir ve karıştırılır
• Şişenin ağzına bir balon geçirilir
• Şişe ılık su dolu bir kabın içinde 20 dakika kadar bekletilir
• Şişe ve balon aralıklı olarak gözlemlerinir

Ben bu deneyin sonuna yetişmişim Çünkü deneyden haberim yoktu Her akşam, Arka Bahçede Bilim izleyip, ne yapacaklarını planlıyorlar Taylan’ın “Anneee, bunu biz de yapabiliriiiiiz!!!” deyip, deneyi baştan sona anlatıyor Neyse ki ertesi sabah, bunlar unutuluyor Yoksa ev neye dönüşür bilemiyorum Evde kapı açılır açılmaz, “Anneee!!! “şeklinde bir sevinç çığlığı ve ardından kaybolmaları bir anda oldu Hemen neler yaptıkları gösterdiler Balonun şiştiğini görünce başardıkları için pek sevinmişler Hatta bizim küçük zıpır, şişeyi çalkalayarak balonun daha çok şiştiği keşfetmiş Böylece her on dakikada bir çalkalama işine girişince, ha balon yırtılıcak, ha şimdi çıkacak diye yüreğimiz ağzımızda hop oturutup hop kalktık :)







Biraz da teorik bilgi:



Mayalar, uygun sıcaklıktaki ortamda, yeterli nem ve besin bulunduğunda çoğalan tek hücreli canlılardır
Bu canlıların başlıca besin kaynağı şekerdir Mayaların, besinleri parçalaması sonucunda da alkol ve karbondioksit açığa çıkar
Şişenin içinde de şeker olduğu için mayalar hızla çoğalmaya başladı ve besinleri parçalamlı ile karbondioksit açığa çıktı Karbondioksit şişenin ağzına taktığımız balonun içine doldu ve şişmesini sağladı


Bir de bunu deneyin:


Çocuklarla birlikte ekmek mayalanıp hamurun kabarması ve piştikten sonra da karbondioksitin neden olduğu kabarcıklar gözlemlenebilir

26 kısa deney etkinliği

1 Renk Dönencesi

• Sarı, mavi, kırmızı kartonlara bardak yardımıyla aynı büyüklükte daireler çizilir
• Bunlar makasla kesilip çıkartılır
• Cetvelle tam ortalarından çizilip, makasla keserek iki parçaya ayrılır
• Sarı ile mavi parça daire biçiminde ince mukavvaya yapıştırılır
• Mukavva kesilerek renkli daire çıkartılır
• Daire, ortasından iki delik açılarak açılan yere sicim geçirilerek bağlanır
• Sicim iki ucundan tutulup dönence çevrilir Birkaç kez sarıldıktan sonra sicim güçlü şekilde çekilir
• Dönence dönecek üzerindeki sarı ve mavi renkler yeşil görünecektir
• Sarı ve kırmızı renkler de kullanılarak turuncu elde edilebilir

2
Işığın Suda Kırılması

• Su dolu bir bardağın arkasına bir oyuncak veya nesne koyulur
• Nesne hareket ettirildikçe sudaki görüntü ters yönde hareket edecektir
• Aynı kaba veya bir cam kavanoza bir kaşık ya da çubuk daldırılır
• Sudaki nesnenin görüntüsü kırık olarak gözlenecektir

3
Zıplayan Para

• Geniş bir kabın içine uzun boyunlu bir şişe , şişenin ağzına ise deliği tümüyle kapatacak madeni bir para konur
• Kabın içi sıcak su ile doldurulur
• Şişenin içindeki hava sıcak suyun etkisiyle ısınacak, ısınan hava da genişleyecektir
• Hava dışarı çıkarken parayı zıplatacaktır

4
Sirke ile gaz çıkışı

• Bir şişenin içine bir miktar sirke konur
• Bir elde balon hazır bekletilirken diğer taraftan bir miktar karbonat şişenin içindeki sirkeye boşaltılır
• Karbonat sirkeye boşaltılır boşaltılmaz balon hemen şişenin ağzına geçirilir
• Şişenin içinde biriken gaz balonu şişirecektir

5
Tuz Deneyi

• Aynı boyuttaki üç kaba eşit oranda su doldurulur
• İkinci kaba bir yemek kaşığı tuz eklenip eritilir
• Üçüncü bardağa ise 3 yemek kaşığı tuz eklenip eritilir
• Üç bardağa da birer yumurta koyulur
• Birinci kaptaki su tuzsuz olduğu için yumurta dipte kalır
• İkinci bardakta bir miktar tuz olduğu için yumurta biraz suyun ortasındadır
• Üçüncü kapta çok miktarda tuz olduğu için yumurta suyun nerdeyse yüzündedir

6
Statik Elektrik

• Çok ince bir kağıt küçük parçalara bölünüp masaya konulur (Kağıt yerine küçük toz vb olabilir)
• Tarak veya kalem saça sürtülüp kağıt parçalarına doğru yaklaştırılır
• Sürtünmeden meydana gelen durgun elektrik sebebiyle, kağıt parçaları kalem tarafından çekilecektir

7
Şişedeki sesler

• Boş bir cam şişeye üflenir
• Şişenin içindeki hava titreştiği için ses çıkar
• Şişeye değişik miktarlarda su koyulur
• Su havanın bir bölümünü dışarıya iter
• Tekrar şişenin ağzına üflediğimizde sesin farklılaştığı gözlenir Çünkü şişeye ne kadar su koyulursa içeride kalan hava o kadar azalır Az miktardaki hava daha hızlı titreştiği için ses daha tiz çıkar

8
Hava ve su

• İki saksı bitkisinden birisinin üzeri cam kavanozla kapatılır
• Birkaç gün sonra su ve hava alamayan bitkinin ölüşü gözlenir
• Su ve havanın canlılar için önemi kavranır ve konu ile ilgili çocuklarla sohbet edilir

9
Katı sıvı

• Küçük bir oyuncak buz kabının içine oturtulur
• Buz kabına su doldurularak buz dolabının dondurucusuna konur
• Buz kalıbı bir süre sonra dondurucudan çıkartılır
• Sınıfın bir köşesine konularak çocuklarla birlikte gözlemlenir

10
Çelikle çoğaltma

• Saksılarda büyüyen herhangi bir bitkiden bir dal keserek bardak ya da kavanozdaki suya koyulur
• Birkaç gün sınıfın bir köşesinde gözlendiğinde bitkinin su içindeki bölümünden çıkan kökleri görülür

11
Bitki yetiştirme

• Fasulye, nohut, mercimek gibi kuru bakliyatlardan herhangileri bir miktar suyun içinde bırakılır
• Birkaç gün sonra çillendiği gözlemlenir
• Çillenen bakliyatlar içi toprak dolu plastik bardaklara itinalı bir şekilde ekilir
• İlerleyen günlerde bitkiler azar azar sulanarak büyümesi gözlemlenir
• Her büyümesinde iplikle ölçülerek ölçülen ipliklerin yapıştırıldığı bir büyüme grafiği oluşturulur

12
Adım ve karışla ölçüm

• Sınıfta bulunan çalışma masalarından birinin bir kenarı ve sonra diğer kenarları karışla ölçülür
• Diğer çocukların da masaları kendi elleri ile karış usulü ölçmeleri sağlanır
• Her çocuğa kendi ölçüm sonucu sorulur
• Sonra çocuklardan gelen istekler doğrultusunda sınıftaki bazı yerler karışla ve adımla ölçülmeye başlanır
• Bu ölçüm sırasında çocukların serbestçe hareket etmeleri sağlanır

13
Hava ve ateş deneyi

• Havanın canlılar için önemi ilk önce çocuklara anlatılır
• Mum yakıldıktan sonra üzerine cam bir kavanoz geçirilir
• Kısa bir süre sonra mumun söndüğü gözlemlenir
• Mum ikinci kez yakıldıktan sonra bu kez üzerine daha büyük bir cam kavanoz geçirilir
• Mumun içinde bulunan ve öncekine göre daha fazla hava bulunan kabın içinde biraz daha uzun yanık kaldığı ve söndüğü gözlemlenir

14
Gül nasıl renk değiştirir

• Bir kabın içine bir miktar su doldurduktan sonra mavi renkli bir mürekkep damlatalım
• Sonra su dolu kabın içine beyaz bir gül koyalım
• Birkaç gün sonra gülün renginin suyun içindeki mürekkebin rengini aldığı gözlemlenir
• Aynı deney farklı renkli mürekkeplerle de yapılır

15
Çim adam

• Sınıfta bulunan toprağın az bir kısmı ile çim tohumu karıştırılır ve daha önceden hazırlanmış olan ince çorabın içine dökülür
• Çorabın kalan kısmına diğer kalan toprak ilave edilir ve çorabın ağzı bağlandıktan sonra ters çevrilir
• Bu toprak düzenli olarak sulanır ve çimlerin çıkışı her gün izlenir
• Çimler yeteri kadar büyüdükten sonra düğmeler kullanılarak çim adamın gözleri ve ağzı yapıştırılır

16
Çevremiz

Evimizin dışında kalan bütün alanlar bizim çevremizi oluşturur Çevrenin bir diğer adı da doğadır Çevremiz, yaşamak için ihtiyaç duyduğumuz temiz havayı ve oksijeni sağlar Ayrıca çevremizde bir çok hayvan ve bitki de yaşamını sürdürür Çevremizin temiz olması, hem bize hem de diğer canlılara daha sağlıklı ve güzel bir yaşam sağlar

ÇEVREMİZİ TEMİZ TUTMAK İÇİN UYMAMIZ GEREKEN KURALLAR

• Çöpleri, çöp poşetinin ağzını sıkıca bağladıktan sonra çöp kutusuna atmalıyız
• Evimizin önünü ve bahçemizi haftada en az bir kere temizlemeliyiz
• Yere tükürmemeliyiz
  Ormanları korumalıyız
• Ağaçlara zarar vermemeliyiz
• Çimlerin üzerinde ateş yakmamalıyız
• Hayvanlara zarar vermemeliyiz
• Denizleri kirletmemeliyiz
• Yerlere çöp atmamalıyız

17
Sağlıklı olmak için nelere dikkat etmeliyiz

• Sağlıklı olmak için, öncelikle vücut temizliğimize dikkat etmeliyiz
• Düzenli olarak banyo yapmalıyız
• Tırnaklarımızın kısa ve temiz olmasına dikkat etmeliyiz
• Yemekten önce ellerimizi yıkamalıyız
• Yemeklerden sonra ve özellikle yatmadan önce dişlerimizi fırçalamalıyız
  
  Vücut sağlığımız için;
• Düzenli olarak spor yapmalı, sağlıklı ve dengeli beslenmeliyiz
• Uykumuzun düzenli olmasına dikkat etmeli, erken yatıp erken kalkmalıyız
• Aşılarımızı yaptırmalıyız
• Meyve ve sebzeleri yemeden önce bol su ile yıkamalıyız Yiyeceklerin temiz olmasına dikkat etmeliyiz
• Terliyken su içmemeliyiz
• Açıkta satılan yiyecekleri yememeliyiz
• Sigara ve alkol gibi zararlı maddelerden uzak durmalıyız
• Anne ve babalarımızın izni olmadan hiçbir ilacı kullanmamalıyız
  
  
  Kazaya neden olduğu için;
  
• Kibrit, çakmak gibi yakıcı; bıçak, makas gibi kesici maddelerden uzak durmalıyız
• Elektrik prizleriyle oynamamalıyız
• Caddede oyun oynamamalı, bisiklete binmemeliyiz
• Arabaların camlarından sarkmamalıyız

18
Hareket eden hava nesneleri iter

• Havanın özellikleri ile ve itme gücü ile ilgili çocuklara bilgi verilir
• Sınıftaki kullanılmayan kağıtların birer ucu 3 santim kalınlığında bükülür
• Bükülen her bir kağıt çocuklara verilir
• İşaret verildiğinde kağıtlar üflenir ve kağıtların üflenen havayla nasıl yol aldığı gözlemlenir

19
Şişedeki hava deneyi

• İçi görülebilen plastik bir şişe önceden hazırlanır
• Şişe su dolu bir kaba batırılır
• Şişenin içinden hava kabarcıkları çıktığı gözlemlenir
• Ardından şişenin ve şişe gibi bir çok boş zannettiğimiz şeylerin içinde hava olduğu anlatılır
• Şişe suyun içine daldırıldığında su, şişenin içindeki havayı itmiştir ve hava kabarcıklar halinde suyun dışına çıkmıştır

20
Ters çevirme oyunu

• Su dolu bir bardağın (ağzına kadar su olmalı) üzerine bir karton yerleştirilir
• Karton ile bardak arasında boşluk kalmamasına dikkat edilir
• El kartonun üzerine konur ve bardak ters çevrilir
• Kartonun düşmediği ve ters çevrili su bardağının altında yapışık kaldığı görülür
• Sebebi hakkında bir süre tartışıldıktan sonra havanın itme gücü ile kartonu ittiği anlatılır

21
Genişleyen hava top deneyi

• Bir masa tenisi topu alınır ve bir kenarına bastırılarak çökertilir
• Daha sonra içi sıcak su dolu bir kaba konur
• Topun içindeki ısınan hava genleşerek genişler ve topun içindeki havayı dışarı doğru iter ve bunun sonucunda topun dışındaki çukur kapanır ve top eski haline döner
• Aynı deney balon gibi değişik materyaller kullanılarak da yapılabilir

22
Soğuyan hava büzülür

• Soğuyan havanın büzüldüğü çocuklara anlatılır ve bununla ilgili deneye geçilir
• Dondurucudan çıkartılan buz kalıpları bir naylon torbanın içinde üzerine sert bir madde vurularak kırılır ve ufaltılır
• Ufaltılan buz parçacıkları boş bir plastik şişenin içine dökülür
• Şişe bir süre sallanır ve bir köşeye konur, beklenir
• Kısa bir süre sonra şişenin içindeki hava soğumanın etkisiyle büzüştüğünden küçülür ve şişe kenarlarından içe doğru çökmeye başlar

23
Hava akımı ve rüzgar

• Rüzgarın nasıl oluştuğu çocuklara anlatılır
• Çocuklar “ısınan hava yukarıya doğru yükselir ve yukarıya yükselen havanın yerine hemen soğuk hava gelir ve bu durum çok hızlı meydana geldiği için rüzgar oluşur Isınıp yükselen havanın yerine soğuk hava hızlı bir dalış yapar, yani rüzgar aslında ısınarak yükselen havanın yerine hemen geçen soğuk havanın akımıdır…”
• Sınıfın şartları müsaitse hava akımıyla ilgili deney yapılır
• Sınıf kapısının dışı soğuksa ve sınıfın içi sıcaksa eğer kapının altındaki boşluğa bir kağıt parçası konur
• Kağıdın bir süre sonra oluşan hava akımıyla birlikte hareket ettiği ve sınıftan içeriye girdiği görülür
• Çocuklara aynı deneyi evde de yapabilecekleri söylenir

24
Paraşüt yapalım

• Paraşüt deneyi için bir kova herhangi bir poşetin üzerine ters çevrilir ve poşet daire şeklinde kesilir
• Kesilen poşetin dört kenarına bantla aynı uzunlukta ip yapıştırılır
• İplerin ucu ise uzunlukları aynı kalmak şartı ile bir hamur parçasına yapıştırılır
• Bu hamur parçası da hafif bir oyuncağa yapıştırılır
• Paraşütümüz hazırdır
• Paraşüt yüksek bir yerden bırakılır ve havanın paraşütü itmesinden dolayı oyuncağın yavaş yavaş süzülerek yere düşüşü gözlemlenir
• Aynı deney farklı ağırlıklardaki oyuncaklarla da yapılır

25
Rüzgar gülü yapımı

• Çocuklara ilk önce dört ayrı yön (kuzey, güney, doğu ve batı) olduğu ve güneşin doğudan doğup batıdan battığı anlatılır
• Sonra rüzgar gülünün yapımına geçilir
• Boş bir makaranın kenarına kartondan kesilmiş bir ok işareti yapıştırılır
• Makaranın tepesine de tepesini örtecek büyüklükte kartondan kesilmiş bir daire yapıştırılır
• Kuzey, güney, doğu ve batı yönlerinin yazılı olduğu kalın bir kartonun ortasına hamur yapıştırılır
• Makaranın ise içine uzun bir çubuk sokulup bu çubuk yönlerin yazılı olduğu kartonun ortasındaki hamura saplanır
• Rüzgarlı bir havada bu rüzgar düzeneği dışarıya çıkartılır ve uygun bir pozisyona getirildikten sonra rüzgarın nereden estiği ok işaretinin altındaki yöne göre tayin edilir

26
Balon roket

• İnce ve uzun bir naylon iplik bükümü olmayan düz bir pipetin içinden geçirilir ve her iki ucu da farklı yerlere gergin bir şekilde sağlamca bağlanır
• Uzun bir balon iyice şişirildikten sonra havasının kaçmaması için ağzına mandal takılır
• Şişirilen mandallı balon pipete bantlandıktan sonra balon ipin bir ucuna çekilir
• Balonun ucundaki mandal çıkartıldığında içindeki hava dışarı çıkarken balonu hızlıca ileriye doğru ittiği ve balonun roket gibi gittiği gözlemlenir

Yüzen Yumurta Deneyi (Resimli)

Gerekli Malzemeler:Büyükçe bir cam bardak,yumurta,ılık su,tuz
Bardağı ılık su ile doldurunYumurtayı bardağın içine koyun ve gözlemleyin
Bardaktaki suya 1 kaşık tuz ekleyip karıştırınBu şekilde tuz ekleyip karıştırmaya devam edinYumurtayı gözlemleyinBir değişiklik oldu mu?
Sonuç:Suyun içine tuz ekleyip karıştırdıkça yumurta bardağın içinde yükselirSuda yeteri kadar tuz olduğunda da suyun üzerinde yüzmeye başlar

Sabun ile oluşan desenler (resimli)




Bulaşık deterjanı,gıda boyası,kulak çöpü,süt

sığ olabilecek bir kaba süt koyulur ve birkaç damla gıda boyası damlatılır,kulak çöpü sütün içine konulduğu zaman bir şey olmadığı görülür daha sonra bulaşık deterjanına batırılmış kulak çöpü süte konulduğu zaman renklerin dağıldığı görülür

Mıknatıslı tekneler (resimli)




Kapaklara mıknatıslar yapıştırılır ve su yüzeyindeki hareketleri izlenirBir sopa yardımı ile eğlenceli hale getirilebilir

Su çeşmesi yapmak (resimli deney)