Osmanlı'nın Yükselişi

İSTANBUL’UN FETHİ

İstanbul’un Fethi’nin Nedenleri

1 Osmanlı toprakları arasında kalan Bizans’ın Osmanlıların sınır güvenliğini tehlikeye düşürmesi

2 Bizans’ın Anadolu beyliklerini ve Osmanlı şehzadelerini Osmanlıya karşı kışkırtması

3 Bizans’ın Anadolu Türk siyasi birliğinin sağlanması ve Osmanlı Devleti’nin güvenliği açısından

tehlike oluşturması

4 Peygamberimizin müjdesi

5 Bizans’ın haçlıları Osmanlı Devleti’ne karşı kışkırtması

6 Avrupalı devletlerin Türkleri Balkanlardan çıkarma ümitlerine son verilmek istenmesi

7 Türklerin Avrupa içlerine ilerleyişinin kolaylaştırılmak istenmesi

8 İstanbul’un jeopolitik konumu ve önemli ticaret yolları üzerinde olması

İstanbul’un Fethi için Yapılan Hazırlıklar

1 Anadolu Hisarı’nın (Güzelce Hisar) karşısına Rumeli Hisarı(Boğazkesen) yaptırıldı

2 İstanbul yakınlarındaki Silivri ve Vize kaleleri alındı

3 Edirne’de Şahi denen büyük toplar döktürüldü

4 Surlara tırmanışı kolaylaştırmak için tekerlekli kuleler yaptırıldı

5 Güçlü bir donanma oluşturuldu

İstanbul’un Fethi Öncesi Bizans’ın Durumu

Bu dönemde mezhep kavgaları ve iç karışıklıklar yaşayan Bizans fetihten önce surları

onardı,Haliç’in ağzını surlarla kapattı,askerleri ve halkını silahlandırdı,grejuva denen Rum ateşini

hazırladı ve Avrupa’dan yardım istedi

İstanbul’un Fethi (29 Mayıs 1453)

Hazırlıklar tamamlandıktan sonra 6 Nisan günü Osmanlı ordusu Edirne’den İstanbul’a hareket

ettiİstanbul hem karadan hem de denizden kuşatıldıIIMehmet bir gecede kızaklarla gemileri karadan

Haliç’e indirdi29 Mayıs günü İstanbul fethedildiBizans’ın Avrupa’dan aldığı yardım işe yaramadı

İstanbul’un Fethinin Türk Tarihi Açısından Sonuçları

1 IIMehmet “ülke alan,ülke açan” anl gelen Fatih unvanını aldı

2 Başkent Edirne’den İstanbul’a taşındı

3 Anadolu ve Rumeli arasında Osmanlı toprak bütünlüğü sağlandı

4 Türklerin Avrupa içlerine ilerleyişi kolaylaştı

5 İstanbul Boğazı’nın kontrolü Türklerin eline geçti

6 Karadeniz ticaret yolu Osmanlıların eline geçti

İstanbul’un Fethinin Dünya Tarihi Açısından Sonuçları

1 Doğu Roma İmparatorluğu (Bizans) yıkıldı

2 Avrupalıların Türkleri Balkanlardan çıkarma ümidi kalmadı

3 Ortaçağkapanıp, Yeniçağaçıldı

4 Avrupalıların Doğu ile olan ticaret yollarıkapandı,bu yolarıaçmak için yeni yollar aramaya

başladılarBu durum Coğrafi keşiflerin başlamasında etkili oldu

5 Kale ve surların top mermileriyle yıkılabileceğinin görülmesi üzerine Avrupa’da Derebeylik rejimi

(feodalite) yıkıldıyerine merkezi krallıklar güçlendi

Not: İstanbul fethedilmeden önce Hunlar, Avarlar ve Bulgarlar tarafından kuşatılmıştıOsmanlı

Tarihinde Fatihten önce Yıldırım Beyazıt ve IIMurat da İstanbul’u kuşatmışfakat alamamıştır

OSMANLI DEVLETİNİN BATIDAKİİLERLEMELERİ

İstanbul Osmanlılar tarafından alındıktan sonra Balkanlarda ilerlemek için herhangi bir engel

kalmamıştıFatih vaktinde;

1459’da Belgrat hariç tüm Sırbistan alındı

1460’da Atina dışındaki tüm Mora Yarımadasıalındı

1473’de Otlukbeli Savaşı ile Akkoyunlu Devleti ortadan kaldırıldı,ve Doğu Anadolu’nun

güvenliği sağlandı

1463’de Bosna,1479’da Hersek alındı

1474’de Kırım’ın alınmasıile Karadeniz bir Türk denizi haline gelmiştir

Kanuni Sultan Süleyman vaktinde ise;

1521’de Belgrat ele geçiriliyor

Mohaç Meydan Savaşı(1526)

Belgrat Macarlılardan alındıktan sonra Macarlar Osmanlılara düşmanca davranmaya

başladılar Kanuni Macaristan’da tam bir bağımsızlık istiyordu Bu nedenle 1526’da Osmanlı ve Macar

orduları arasında Mohaç Ovası’nda yapılan savaşı2 saatlik bir sürede Osmanlılar kazandı Budin ele

geçirildi ve Macaristan Osmanlı topraklarına katıldı

Osmanlı-Fransız İlişkileri

Mohaç Savaşı’nda Fransızlara yardım edildiFransa ile ilişkiler geliştiOsmanlı Devleti bu

dostluğu devam ettirebilmek için Fransa ile 1535 yılında ticari bir antlaşma(kapitülasyon)

imzalandıAntlaşmaya göre;

1 Antlaşma her iki hükümdar hayatta iken geçerli olacaktı

2 Her iki ülke birbirlerine ait denizlerde serbest ticaret yapacaktı

3 Osmanlı topraklarındaki Fransızların hukuk sorunlarını Fransızlar takip edecekti

Kanuni Sultan Süleyman’ın Kapitülasyonları Vermekteki Amacı

1 Avrupa Hıristiyan birliğini parçalamak

2 Akdeniz ticaretini canlandırmak için

Osmanlı-Avusturya İlişkileri

IViyana Kuşatması(1529)

Macaristan’ın fethinden sonra Osmanlı Devleti’nin karşısına Avusturya çıktı Avusturya Macar

topraklarının kendisine ait olduğunu iddia ettiOsmanlı Devleti’nin en güçlü olduğu bu dönemde de

Kanuni Belgrat’ı geri aldı1529’da Viyana kuşatıldı fakat alınamadı

Viyana’nın Alınamamasının Nedenleri:

1 Ordunun kuşatma savaşına hazır olmaması

2 Surları yıkabilecek büyük topların getirilmeyişi

3 Kış mevsimine yaklaşılmasından dolayı Viyana alınamamıştır

Ferdinand Viyana kuşatmasından sonra tekrar Belgrat’a saldırıp Macar kralı olmak istediBunun

üzerine Kanuni tekrar sefere çıkıp Almanya’ya kadar ilerledi1533 yılında Avusturya’nın isteğiyle

İstanbul Antlaşması imzalandıAntlaşmaya göre;

1 Ferdinand Macar kralı Yanoş’u tanıyacaktı

2 Avusturya elindeki Macar toprakları için Osmanlı Devleti’ne vergi verecekti

3 *** Avusturya kralı protokol bakımından Osmanlı sadraz eşit sayılacaktı

OSMANLI DEVLETİ’NİN DENİZLERDEKİ İLERLEMELERİ

İstanbul’un fethinden sonra OsmanlıDevleti sadece batıda ilerlemekle kalmadı

doğuda,güneyde ve denizlerde de ilerlemeler sağladıFatih Sultan Mehmet vaktinde 1477 yılında

Kırım ’ın alınmasıile Karadeniz bir Türk denizi haline geldiYine Fatih vaktinde 1459 yılında

Cenevizlilerden Amasra ve 1460 da İsfendiyaroğullarıBeyliği (Sinop) 1461 yılında ise Trabzon Rum

İmparatorluğu alındı

Ege Denizindeki Adaların Alınması:

Fatih vaktinde Ege Denizi’nde İmroz,Bozcaada,Semadirek,Limni,Midilli,Taşoz ve Eğriboz

Adalarıele geçirilerek Ege Denizi bir Türk denizi haline gelmiştir1522 yılında Kanuni vaktinde

Akdeniz ticaretine zarar veren Rodos şövalyeleri üzerine sefer yapıldıve Rodos alındıRodos’un

alınmasıyla Ege Denizi’ndeki Osmanlıhakimiyeti kesinleşmişve Ege Denizi Türk Denizi haline

gelmiştir1533 yılında Barbaros Hayrettin Paşanın(Hızır Reis) OsmanlıDevleti’ne katılmasıile Cezayir

Osmanlıeyaleti haline geldi

Preveze Deniz Savaşı: (1538)

Sebepleri:

1Korfo Adası’nın Osmanlılar tarafından kuşatılması

2Alman imparatoru Şarlken’in ve Venediklilerin Osmanlıların Akdeniz’deki üstünlüğüne son

vermek istemesi

1538 yılında Andreadorya komutasındaki Haçlıdonanmasıile Barbaros Hayrettin Paşa

komutasındaki Osmanlıdonanmasıarasında yapılan savaşıOsmanlıdonanmasıkazanmıştır

Sonuçları:

1Bu savaşsonunda Akdeniz Osmanlıhimayesine girerek bir Türk gölü haline gelmiştir

21551 yılında İspanyollardan Trablusgarp alınmıştır

31568 yılında Cenevizlilerden Sakız Adasıalınmıştır

1571 yılında Venediklilerden Kıbrıs alınmıştırBöylece Akdeniz ticareti Osmanlıların eline geçti

ve İnebahtıDeniz Savaşı’na zemin hazırlanmışoldu

İnebahtıDeniz Savaşı(1571)

Sebebi: Kıbrıs’ın Osmanlılar tarafından alınması

Kıbrıs’ın alınması üzerine hazırlanan Haçlı donanması ile Osmanlı donanması arasında

İnebahtı Körfezi’nde yapılan savaşı Haçlı Donanması kazandı

Hint Deniz Seferleri:

Sebepleri:

1Portekizlilerin Hindistan ticaret yollarında egemenlik kurmaları

2Portekizlilerin Müslüman tüccar ve gemilerine zarar vermeleri

3Hint Müslümanlarının Osmanlıdan yardım istemesi

4Kanuninin Baharat yollarını ele geçirmek istemesi

Tüm bu sebeplerden dolayı Kanuni Portekizliler üzerine sefere çıktı Fakat Hint Deniz

seferlerinde başarı elde edilemedi

Hint Deniz Seferlerinde Başarısız Olunmasının Nedenleri:

1Osmanlı Donanmasında açık denizlere dayanıklı gemilerin olmaması

2Hint Okyanusu’nun Osmanlı denizcileri tarafından iyi bilinmemesi

3Sefere gereken önemin verilmemesi

Hint Deniz Seferleri sonucunda Yemen ve Aden kaleleri alındı Kızıldeniz Osmanlı denetimine

girdi

Osmanlı Akkoyunlu İlişkileri ve Otlukbeli Savaşı

Osmanlı Akkoyunlu İlişkilerinin Bozulma Sebepleri

1 Akkoyunlu hükümdarı zun Hasan’ın Fatih’in Anadolu’daki fetih hareketlerini engellemek

istemesi2 Akkoyunlu Devleti’nin kendisine sığınan Karamanoğlu Beyliğini Osmanlı Devleti’ne karşı

kışkırtması

3Gücüne güvenen Akkoyunluların Sinop ve Trabzon’u Osmanlıdan geri istemesi

Tüm bu sebeplerden dolayı doğunun güvenliğini sağlamak isteyen Fatih sefere çıktı

Akkoyunlu ordusu ile Osmanlı ordusu 1473 yılında Otlukbeli Savaşı’nda karşı karşıya geldi Yapılan

Savaşı Osmanlılar kazandı

Otlukbeli Savaşı’nın Sonuçları

1Akkoyunlu Devleti yıkıldı

2Doğu Anadolu’nun güvenliği sağlandı

3Fırat nehrine kadar olan yerler Osmanlı denetimine girdi

Osmanlı İran İlişkileri ve Çaldıran Savaşı(1514)

Yavuz Sultan Selim Osmanlı Devleti’nin iki büyük tehlikenin tehdit ettiğini görmüştü Bu iki

tehlike IIBeyazıt döneminde Anadolu’da faaliyette bulunan Safeviler ve Memlüklüler ’dirYavuz

Sultan Selim öncelikle Anadolu’ya yönelik bu tehditleri ortadan kaldırmaya başladı e İran üzerine

sefere çıktı

Çaldıran Savaşı(1514)

Savaşın Sebepleri

1Şah İsmail’in Yavuz Sultan Selim’in padişahlığı sırasında tebrik için elçi göndermemesi

2Şah İsmail’in adamları aracılığıyla Doğu Anadolu’da ayaklanmalar çıkarması(Şiilik

faaliyetleri)

1514 yılında Çaldıran Ovası’nda Safevi Devleti ile yapılan savaşı Osmanlılar kazanmıştır

Savaşın Sonuçları

1Doğu Anadolu Osmanlı egemenliğine girdi

2Safevilerin Doğu Anadolu’daki faaliyetleri bir süre önlenmiş oldu

31515 de Turna Dağı Savaşı ile Dulkadiroğulları beyliğine son verildiAnadolu Türk siyasi

birliği tekrar sağlandı

Kanuni Devri İran Seferleri

Sebepleri

1Kanuninin Macaristan seferini fırsat bilen İranlıların Doğu sınırlarımızda karışıklık çıkarması

2İranlıların Venedik ve Avusturya ile anlaşması

Kanuni İran üzerine çıktığı sefer sonucu Bağdat’ı ele geçirdi ve İranlılarla 1555 yılında

Amasya Antlaşması imzalandıBu antlaşma ile Doğu Anadolu Irak ve Tebriz Osmanlıların eline geçti

Amasya Antlaşmasının Önemi

Osmanlı Devleti ile İran arasında yapılan ilk antlaşmadır

Amasya Antlaşması1577 yılında bozuldu IIIMurat vaktinde tekrar İran üzerine sefere

Çıkıldı ve 1590 yılında Ferhat Paşa Antlaşması imzalandı Bu antlaşma ile Azerbaycan,Gürcistan ve

Dağıstan ele geçirildi

Ferhat Paşa Antlaşmasının Önemi

Ferhat Paşa Antlaşması Osmanlı Devleti’nin doğuda en geniş sınırlara ulaştığı antlaşmadır

Osmanlı Memlük İlişkileri

Yavuz’un Memlük Üzerine Sefere Çıkma Nedenleri (Mısır Seferi)

1 Yavuz’un İslam dünyasını himayesi altına almak istemesi

2 IIBeyazıt vaktinde Memlüklülerle yapılan savaşların etkisi (Hicaz su yolları meselesi)

3 Mısır’ın zengin olması ve Baharat yollarının buradan geçmesi ve Yavuz’un bu zenginlikleri ele

geçirmek istemesi

4 Memlüklülerin elinde bulunan Mekke, Medine ve Kudüs gibi kutsal kentlerin alınmak istenmesi

5 Memlüklülerin İran İle işbirliği yapması

Tüm bu sebeplerden dolayı sefere çıkan Yavuz 1516 da Mercidabık Savaşı ile Memlük ordusunu

bozguna

uğrattı ve Suriye ele geçirildiMercidabık Savaşı’ndan sonra kışı Suriye’de geçiren Yavuz tekrar Mısır’a

sefere çıktı 1517 de Ridaniye Savaşı ile Memlüklüler bozguna uğratıldı ve Mısır ele geçirildi

Memlük (Mısır) Seferinin Sonuçları

1 Suriye, Filistin,Hicaz ve Mısır toprakları Osmanlı Devleti’ne bağlandı

2 Baharat yolu Osmanlıların eline geçti

3 Alınan ganimetlerle Osmanlı hazinesi güçlendi

4 Memlük Devleti ortadan kaldırıldı

5 *** Halifelik Memlüklülerden Osmanlılara geçti Yavuz Sultan Selim’den itibaren Osmanlı

Padişahları halife ünvanını kullanmaya başladı Halifelikle birlikte kutsal emanetlerde İstanbul’a

getirildi