Osmanlı'nın Yükselişi
 

İSTANBUL’UN FETHİ

İstanbul’un Fethi’nin Nedenleri

1. Osmanlı toprakları arasında kalan Bizans’ın Osmanlıların sınır güvenliğini tehlikeye düşürmesi

2. Bizans’ın Anadolu beyliklerini ve Osmanlı şehzadelerini Osmanlıya karşı kışkırtması

3. Bizans’ın Anadolu Türk siyasi birliğinin sağlanması ve Osmanlı Devleti’nin güvenliği açısından

tehlike oluşturması

4. Peygamberimizin müjdesi

5. Bizans’ın haçlıları Osmanlı Devleti’ne karşı kışkırtması

6. Avrupalı devletlerin Türkleri Balkanlardan çıkarma ümitlerine son verilmek istenmesi

7. Türklerin Avrupa içlerine ilerleyişinin kolaylaştırılmak istenmesi

8. İstanbul’un jeopolitik konumu ve önemli ticaret yolları üzerinde olması

İstanbul’un Fethi için Yapılan Hazırlıklar

1. Anadolu Hisarı’nın (Güzelce Hisar) karşısına Rumeli Hisarı(Boğazkesen) yaptırıldı.

2. İstanbul yakınlarındaki Silivri ve Vize kaleleri alındı.

3. Edirne’de Şahi denen büyük toplar döktürüldü.

4. Surlara tırmanışı kolaylaştırmak için tekerlekli kuleler yaptırıldı.

5. Güçlü bir donanma oluşturuldu.

İstanbul’un Fethi Öncesi Bizans’ın Durumu

Bu dönemde mezhep kavgaları ve iç karışıklıklar yaşayan Bizans fetihten önce surları

onardı,Haliç’in ağzını surlarla kapattı,askerleri ve halkını silahlandırdı,grejuva denen Rum ateşini

hazırladı ve Avrupa’dan yardım istedi.

İstanbul’un Fethi (29 Mayıs 1453)

Hazırlıklar tamamlandıktan sonra 6 Nisan günü Osmanlı ordusu Edirne’den İstanbul’a hareket

etti.İstanbul hem karadan hem de denizden kuşatıldı.II.Mehmet bir gecede kızaklarla gemileri karadan

Haliç’e indirdi.29 Mayıs günü İstanbul fethedildi.Bizans’ın Avrupa’dan aldığı yardım işe yaramadı.

İstanbul’un Fethinin Türk Tarihi Açısından Sonuçları

1. II.Mehmet “ülke alan,ülke açan” anl..... gelen Fatih unvanını aldı.

2. Başkent Edirne’den İstanbul’a taşındı.

3. Anadolu ve Rumeli arasında Osmanlı toprak bütünlüğü sağlandı.

4. Türklerin Avrupa içlerine ilerleyişi kolaylaştı.

5. İstanbul Boğazı’nın kontrolü Türklerin eline geçti.

6. Karadeniz ticaret yolu Osmanlıların eline geçti.

İstanbul’un Fethinin Dünya Tarihi Açısından Sonuçları

1. Doğu Roma İmparatorluğu (Bizans) yıkıldı.

2. Avrupalıların Türkleri Balkanlardan çıkarma ümidi kalmadı.

3. Ortaçağkapanıp, Yeniçağaçıldı.

4. Avrupalıların Doğu ile olan ticaret yollarıkapandı,bu yolarıaçmak için yeni yollar aramaya

başladılar.Bu durum Coğrafi keşiflerin başlamasında etkili oldu.

5. Kale ve surların top mermileriyle yıkılabileceğinin görülmesi üzerine Avrupa’da Derebeylik rejimi

(feodalite) yıkıldıyerine merkezi krallıklar güçlendi.

Not: İstanbul fethedilmeden önce Hunlar, Avarlar ve Bulgarlar tarafından kuşatılmıştı.Osmanlı

Tarihinde Fatihten önce Yıldırım Beyazıt ve II.Murat da İstanbul’u kuşatmışfakat alamamıştır.

OSMANLI DEVLETİNİN BATIDAKİİLERLEMELERİ

İstanbul Osmanlılar tarafından alındıktan sonra Balkanlarda ilerlemek için herhangi bir engel

kalmamıştı.Fatih vaktinde;

1459’da Belgrat hariç tüm Sırbistan alındı.

1460’da Atina dışındaki tüm Mora Yarımadasıalındı.

1473’de Otlukbeli Savaşı ile Akkoyunlu Devleti ortadan kaldırıldı,ve Doğu Anadolu’nun

güvenliği sağlandı.

1463’de Bosna,1479’da Hersek alındı.

1474’de Kırım’ın alınmasıile Karadeniz bir Türk denizi haline gelmiştir.

Kanuni Sultan Süleyman vaktinde ise;

1521’de Belgrat ele geçiriliyor.

Mohaç Meydan Savaşı(1526)

Belgrat Macarlılardan alındıktan sonra Macarlar Osmanlılara düşmanca davranmaya

başladılar. Kanuni Macaristan’da tam bir bağımsızlık istiyordu. Bu nedenle 1526’da Osmanlı ve Macar

orduları arasında Mohaç Ovası’nda yapılan savaşı2 saatlik bir sürede Osmanlılar kazandı. Budin ele

geçirildi ve Macaristan Osmanlı topraklarına katıldı.

Osmanlı-Fransız İlişkileri

Mohaç Savaşı’nda Fransızlara yardım edildi.Fransa ile ilişkiler gelişti.Osmanlı Devleti bu

dostluğu devam ettirebilmek için Fransa ile 1535 yılında ticari bir antlaşma(kapitülasyon)

imzalandı.Antlaşmaya göre;

1. Antlaşma her iki hükümdar hayatta iken geçerli olacaktı.

2. Her iki ülke birbirlerine ait denizlerde serbest ticaret yapacaktı.

3. Osmanlı topraklarındaki Fransızların hukuk sorunlarını Fransızlar takip edecekti.

Kanuni Sultan Süleyman’ın Kapitülasyonları Vermekteki Amacı

1. Avrupa Hıristiyan birliğini parçalamak.

2. Akdeniz ticaretini canlandırmak için.

Osmanlı-Avusturya İlişkileri

I.Viyana Kuşatması(1529)

Macaristan’ın fethinden sonra Osmanlı Devleti’nin karşısına Avusturya çıktı. Avusturya Macar

topraklarının kendisine ait olduğunu iddia etti.Osmanlı Devleti’nin en güçlü olduğu bu dönemde de

Kanuni Belgrat’ı geri aldı.1529’da Viyana kuşatıldı fakat alınamadı.

Viyana’nın Alınamamasının Nedenleri:

1. Ordunun kuşatma savaşına hazır olmaması.

2. Surları yıkabilecek büyük topların getirilmeyişi.

3. Kış mevsimine yaklaşılmasından dolayı Viyana alınamamıştır.

Ferdinand Viyana kuşatmasından sonra tekrar Belgrat’a saldırıp Macar kralı olmak istedi.Bunun

üzerine Kanuni tekrar sefere çıkıp Almanya’ya kadar ilerledi.1533 yılında Avusturya’nın isteğiyle

İstanbul Antlaşması imzalandı.Antlaşmaya göre;

1. Ferdinand Macar kralı Yanoş’u tanıyacaktı.

2. Avusturya elindeki Macar toprakları için Osmanlı Devleti’ne vergi verecekti.

3. *** Avusturya kralı protokol bakımından Osmanlı sadraz..... eşit sayılacaktı.

Osmanlı'nın Yükselişi
 

OSMANLI DEVLETİ’NİN DENİZLERDEKİ İLERLEMELERİ

İstanbul’un fethinden sonra OsmanlıDevleti sadece batıda ilerlemekle kalmadı

doğuda,güneyde ve denizlerde de ilerlemeler sağladı.Fatih Sultan Mehmet vaktinde 1477 yılında

Kırım ’ın alınmasıile Karadeniz bir Türk denizi haline geldi.Yine Fatih vaktinde 1459 yılında

Cenevizlilerden Amasra ve 1460 da İsfendiyaroğullarıBeyliği (Sinop) 1461 yılında ise Trabzon Rum

İmparatorluğu alındı.

Ege Denizindeki Adaların Alınması:

Fatih vaktinde Ege Denizi’nde İmroz,Bozcaada,Semadirek,Limni,Midilli,Taşoz ve Eğriboz

Adalarıele geçirilerek Ege Denizi bir Türk denizi haline gelmiştir.1522 yılında Kanuni vaktinde

Akdeniz ticaretine zarar veren Rodos şövalyeleri üzerine sefer yapıldıve Rodos alındı.Rodos’un

alınmasıyla Ege Denizi’ndeki Osmanlıhakimiyeti kesinleşmişve Ege Denizi Türk Denizi haline

gelmiştir.1533 yılında Barbaros Hayrettin Paşanın(Hızır Reis) OsmanlıDevleti’ne katılmasıile Cezayir

Osmanlıeyaleti haline geldi.

Preveze Deniz Savaşı: (1538)

Sebepleri:

1.Korfo Adası’nın Osmanlılar tarafından kuşatılması.

2.Alman imparatoru Şarlken’in ve Venediklilerin Osmanlıların Akdeniz’deki üstünlüğüne son

vermek istemesi.

1538 yılında Andreadorya komutasındaki Haçlıdonanmasıile Barbaros Hayrettin Paşa

komutasındaki Osmanlıdonanmasıarasında yapılan savaşıOsmanlıdonanmasıkazanmıştır.

Sonuçları:

1.Bu savaşsonunda Akdeniz Osmanlıhimayesine girerek bir Türk gölü haline gelmiştir.

2.1551 yılında İspanyollardan Trablusgarp alınmıştır.

3.1568 yılında Cenevizlilerden Sakız Adasıalınmıştır.

1571 yılında Venediklilerden Kıbrıs alınmıştır.Böylece Akdeniz ticareti Osmanlıların eline geçti

ve İnebahtıDeniz Savaşı’na zemin hazırlanmışoldu.

İnebahtıDeniz Savaşı(1571)

Sebebi: Kıbrıs’ın Osmanlılar tarafından alınması.

Kıbrıs’ın alınması üzerine hazırlanan Haçlı donanması ile Osmanlı donanması arasında

İnebahtı Körfezi’nde yapılan savaşı Haçlı Donanması kazandı.

Hint Deniz Seferleri:

Sebepleri:

1.Portekizlilerin Hindistan ticaret yollarında egemenlik kurmaları.

2.Portekizlilerin Müslüman tüccar ve gemilerine zarar vermeleri.

3.Hint Müslümanlarının Osmanlıdan yardım istemesi.

4.Kanuninin Baharat yollarını ele geçirmek istemesi.

Tüm bu sebeplerden dolayı Kanuni Portekizliler üzerine sefere çıktı. Fakat Hint Deniz

seferlerinde başarı elde edilemedi.

Hint Deniz Seferlerinde Başarısız Olunmasının Nedenleri:

1.Osmanlı Donanmasında açık denizlere dayanıklı gemilerin olmaması.

2.Hint Okyanusu’nun Osmanlı denizcileri tarafından iyi bilinmemesi.

3.Sefere gereken önemin verilmemesi.

Hint Deniz Seferleri sonucunda Yemen ve Aden kaleleri alındı. Kızıldeniz Osmanlı denetimine

girdi.

Osmanlı Akkoyunlu İlişkileri ve Otlukbeli Savaşı

Osmanlı Akkoyunlu İlişkilerinin Bozulma Sebepleri

1. Akkoyunlu hükümdarı zun Hasan’ın Fatih’in Anadolu’daki fetih hareketlerini engellemek

istemesi.2. Akkoyunlu Devleti’nin kendisine sığınan Karamanoğlu Beyliğini Osmanlı Devleti’ne karşı

kışkırtması

3.Gücüne güvenen Akkoyunluların Sinop ve Trabzon’u Osmanlıdan geri istemesi

Tüm bu sebeplerden dolayı doğunun güvenliğini sağlamak isteyen Fatih sefere çıktı.

Akkoyunlu ordusu ile Osmanlı ordusu 1473 yılında Otlukbeli Savaşı’nda karşı karşıya geldi. Yapılan

Savaşı Osmanlılar kazandı.

Otlukbeli Savaşı’nın Sonuçları

1.Akkoyunlu Devleti yıkıldı

2.Doğu Anadolu’nun güvenliği sağlandı.

3.Fırat nehrine kadar olan yerler Osmanlı denetimine girdi.

Osmanlı İran İlişkileri ve Çaldıran Savaşı(1514)

Yavuz Sultan Selim Osmanlı Devleti’nin iki büyük tehlikenin tehdit ettiğini görmüştü. Bu iki

tehlike II.Beyazıt döneminde Anadolu’da faaliyette bulunan Safeviler ve Memlüklüler ’dir.Yavuz

Sultan Selim öncelikle Anadolu’ya yönelik bu tehditleri ortadan kaldırmaya başladı e İran üzerine

sefere çıktı.

Çaldıran Savaşı(1514)

Savaşın Sebepleri

1.Şah İsmail’in Yavuz Sultan Selim’in padişahlığı sırasında tebrik için elçi göndermemesi.

2.Şah İsmail’in adamları aracılığıyla Doğu Anadolu’da ayaklanmalar çıkarması.(Şiilik

faaliyetleri)

1514 yılında Çaldıran Ovası’nda Safevi Devleti ile yapılan savaşı Osmanlılar kazanmıştır.

Savaşın Sonuçları

1.Doğu Anadolu Osmanlı egemenliğine girdi.

2.Safevilerin Doğu Anadolu’daki faaliyetleri bir süre önlenmiş oldu.

3.1515 de Turna Dağı Savaşı ile Dulkadiroğulları beyliğine son verildi.Anadolu Türk siyasi

birliği tekrar sağlandı.

Kanuni Devri İran Seferleri

Sebepleri

1.Kanuninin Macaristan seferini fırsat bilen İranlıların Doğu sınırlarımızda karışıklık çıkarması.

2.İranlıların Venedik ve Avusturya ile anlaşması.

Kanuni İran üzerine çıktığı sefer sonucu Bağdat’ı ele geçirdi. ve İranlılarla 1555 yılında

Amasya Antlaşması imzalandı.Bu antlaşma ile Doğu Anadolu Irak ve Tebriz Osmanlıların eline geçti.

Amasya Antlaşmasının Önemi

Osmanlı Devleti ile İran arasında yapılan ilk antlaşmadır.

Amasya Antlaşması1577 yılında bozuldu. III.Murat vaktinde tekrar İran üzerine sefere

Çıkıldı ve 1590 yılında Ferhat Paşa Antlaşması imzalandı. Bu antlaşma ile Azerbaycan,Gürcistan ve

Dağıstan ele geçirildi.

Ferhat Paşa Antlaşmasının Önemi

Ferhat Paşa Antlaşması Osmanlı Devleti’nin doğuda en geniş sınırlara ulaştığı antlaşmadır.

Osmanlı Memlük İlişkileri

Yavuz’un Memlük Üzerine Sefere Çıkma Nedenleri (Mısır Seferi)

1. Yavuz’un İslam dünyasını himayesi altına almak istemesi.

2. II.Beyazıt vaktinde Memlüklülerle yapılan savaşların etkisi. (Hicaz su yolları meselesi)

3. Mısır’ın zengin olması ve Baharat yollarının buradan geçmesi ve Yavuz’un bu zenginlikleri ele

geçirmek istemesi.

4. Memlüklülerin elinde bulunan Mekke, Medine ve Kudüs gibi kutsal kentlerin alınmak istenmesi.

5. Memlüklülerin İran İle işbirliği yapması.

Tüm bu sebeplerden dolayı sefere çıkan Yavuz 1516 da Mercidabık Savaşı ile Memlük ordusunu

bozguna

uğrattı ve Suriye ele geçirildi.Mercidabık Savaşı’ndan sonra kışı Suriye’de geçiren Yavuz tekrar Mısır’a

sefere çıktı. 1517 de Ridaniye Savaşı ile Memlüklüler bozguna uğratıldı ve Mısır ele geçirildi.

Memlük (Mısır) Seferinin Sonuçları

1. Suriye, Filistin,Hicaz ve Mısır toprakları Osmanlı Devleti’ne bağlandı.

2. Baharat yolu Osmanlıların eline geçti.

3. Alınan ganimetlerle Osmanlı hazinesi güçlendi.

4. Memlük Devleti ortadan kaldırıldı.

5. *** Halifelik Memlüklülerden Osmanlılara geçti Yavuz Sultan Selim’den itibaren Osmanlı

Padişahları halife ünvanını kullanmaya başladı. Halifelikle birlikte kutsal emanetlerde İstanbul’a

getirildi.