Teknoloji Sözlüğü

1G:

Birinci Kuşak analog mobil telefon kuşağının kısaltması Kökeni 19
yy'a kadar giden ilk kuşak sistemlerden bazıları halen ABD'de kullanımda

2G:

İkinci kuşak mobil iletişim teknolojilerine verilen kısaltma Dünyanın
farklı yerlerinde farklı sistemler içermesine karşın ikinci kuşağa
dahil olan GSM global anlamda hakim durumda

25G:

GSM ikinci faz GSM'in HSCSD ve GPRS'i kapsayan geliştirilmiş versiyonu

3G

Üçüncü kuşak mobil iletişim teknolojilerine verilen kısaltma Bu kuşağa
ait cihaz ve ağlar IMT-2000 adıyla anılan bir standartı kullanıyor UMTS
bu ailenin en bilinen üyesi

Airtime:

Abonenin cep telefonunu ile iletişim kurarken harcadığı zaman

ASR (Autuomatic Speech Recognition):

İnsan sesini otomatik olarak algılayıp komutlara dönüştüren sistemler
Sesli yanıt sistemlerinde kullanıcıya kolaylık sağlamak amacıyla kullanılmaktadır

ATM (Asychronus Transfer Mode):

Asenkron Transfer Modu Veri için paket bazlı ve switch'leme teknolojisi
Sabit ağlar geliştirilmiş olan ATM, günümüzde kablosuz veri iletiminde
kullanılıyor

Battery:

Batarya Kablosuz telefonların güç kaynağı Kablosuz telefonlar ve iletişim
cihazlarında, nikel kadmiyum, nikel metal hidrid ve lityum iyon gibi, yeniden
şarj edilebilir bataryalar kullanılır

Baz İstasyonu:

Bir mobil telefon sisteminde yer alan radyo istasyonu

Bitmap:

Bir görüntü alanını ve her bir pikselin rengini belirler GIF ve JPEG,
bitmap içeren grafik görüntü dosya tipine iyi birer örnektir

Bluetooth:

Farklı cihazların kısa mesafeler içinde bir ağ oluşturmasına imkan
veren kablosuz radyo teknolojisi Taşınabilir kablosuz cihazlar arasında
kolay veri iletimi sağlayan teknoloji, yaklaşık 10 metrelik bir menzile
sahip

Bookmark:

Yer imi Web yada wap sayfalarında sık ziyaret ettiğiniz yerleri özel bir
listeye ekleyip daha sonra hızlı erişmenizi sağlamak

Call Barring:

Telefonunı tüm yapılan aramalara veya belirli aramalara kapatıp açılabilmesi

Call center:

Çağrı merkezi Müşterilerden gelen çağrılarla birlikte diğer çağrıların
da bilgisayar otomasyonu yardımıyla yönetildiği merkez

Call Divert:

Çağrı yönlendirme Gelen çağrıların daha önceden belirlenmiş
numaralara veya telesekretere yönlendirilmesi özelliğidir

Call Hold:

Çağrı Bekletme Abonenin, konuştuğu aboneyi bekletmeye alarak başka bir
çağrı yapabilmesi özelliğidir

Caller ID (CLI):

Arayan kişinin numarası Bu özelliği olan telefonlarda, arayan kişinin
numarası ekranda gösterilir

Call Timer:

Airtime'ın kullanım süresinin kümülatif olarak kaydedildiği servis Cep
telefonlarında bütün aramaların süresinin kaydedilmesi

CAMEL (Customized Applications for Mobile Enhanced Logic):

GSM'de IN özelliklerini desteklemek üzere geliştirilen GSM standardı
"Hazırkart" bu teknolojiye iyi bir örnektir

Cell :

Hücre Ağ alanında ATM tipi anahtarlamada temel veri birimi olarak kullanılır
Modern cep telefonu ağlarının tamamı hücresel bir yapıya sahiptir Her hücrenin
ortasında bir baz istasyonu yer alır

Cell Broadcast (Hücre Yayını):

Belirli bir coğrafi alandaki telefonlara ücretsiz mesaj gönderimi sağlayan
mobil teknolojidir Örnek 55nci kanaldan Maç Yayınları

CSD (Circuit Switch Data):

Devre Anahtarlamalı veri aktarımı 9600 bit/sn hızında devre anahtarlamalı
veri iletimi Nokia 3330, Ericsson T29, Siemens C45 gibi, GPRS özelliği
olmayan WAP'lı telefonlar CSD ile WAP'a bağlanırlar

Codec:

Coder (Kodlayıcı) ve Decoder (Çözücü) kelimelerinin birleşimiyle
meydana gelen bu terim, sinyalleri kodlayıp çözen yazılım veya donanım
parçaları için kullanılır

CTI (Computer telephony integration):

Bilgisayar ve telefon ağlarının bir arada çalışmalarını sağlayan yazılım
Çağrıya özel verileri sağlamak için daha çok çağrı merkezlerinde
kullanılır

DSL (Digital Subscriber Line):

Dijital Abone Hattı DSL ve xDSL telefon hatlarını kullanıldığı tüm
genişbant metodları kapsar

Dual Band:

Çift Bant İki farklı frekans boyunda sinyal alıp gönderme yapabilen
telefonlara verilen spesifikasyon Çift bantlı aygıtlar 900MHz ve 1800MHz
frekanslarında çalışırlar Üçüncü jenerasyonda yer alan UMTS'ye ait
tek bir frekans olduğundan üçüncü jenerasyonda çift bantlı telefonlara
gerek olmayacaktır

Duplex Seperation:

Duplex Ayırım İki mobil cihaz arasındaki iletişimde yer alan frekansların
çift yönlü olarak (Downlink - Uplink) kullanılması Telefonların Duplex
olması aynı anda iki tarafında konuşabilmesine imkan verir Walkie-talkie
tipi telsiz aygıtları yarım-duplex veya simplex'tir

EFR (Enhances ¤¤¤¤ Rate):

Gelişmiş Tam Oran Hücresel sistemlerde ses kalitesini geliştirmeye
yarayan bir teknoloji

ETSI (European Telecommunications Standarts Institute):

Avrupa Telekomünikasyon Standartları Enstitüsü Avrupa'da telekomünikasyon
standartlarını belirleyip, gözeten kurum GSM ve UMTS ağlarında protokol
ve iletim metodlarını bu kurum belirliyor

GHz:

1 milyar hertz Alternatif akım veya elektromanyetik dalga frekans ölçüsü
Bilgisayarlarda işlemcinin saat hızını gösterir

GIF (Graphics Interchange Format):

Grafik dosyalarını sıkıştırmak amacıyla Compuserve tarafından yaratılmış
bir grafik formatıdır Web dökümanlarında sık sık kullanılır

GPS (Global Positioning System):

Küresel Konumlandırma Sistemi Dünya etrafında bir yörünge izleyen 24
uydu yoluyla dünya üzerindeki çok küçük şeylerin bile yerini
belirlemeyi mümkün kılan sistem Doğruluk derecesi 10 ile 100 m arasında
bir farkla değişiyor

GPRS (General Packet Radio Service):

Genel Paket Radyo Servisi 25G'nin temelini oluşturan teknoloji GSM bazlı
olan bu servis yüksek hızlı veri iletimine imkan verir Ayırt edici özelliği
paket bazlı bir method kullanmasıdır

GRX (GPRS Roaming Exchange):

GPRS Roaming değişimi

GSM (Global System for Mobile Communications):

Mobil İletişim için Küresel Sistem Avrupa'da kullanılan 2G mobil iletişimin
en bilinen adı Önceleri ETSI'nin "Groupe Spéciale Mobile" isimli
alt kuruluşunun ismini taşıyan GSM daha sonraları sistemin küresel bir çapa
ulaşmasıyla yeni adıyla anılmaya başlandı 900MHz, 1800MHz ve sadece
ABD'de kullanılan 1900MHz'lik frekans boylarına sahip

Handover:

Bir hücresel ağ içinde bir hücreden diğer hücreye geçiş Telefon
kullanımdayken bir hücreden diğerine geçiş sırasında bağlantı yeni hücreye
devredilir

Handsfree:

Cep telefonlarında da bulunan, cihazın megafonu kullanışarak konuşulmasına
imkan veren teknoloji

HLR (Home Location Register):

Ev Konumu Kaydı Mobil telefon ağlarında kullanıcı verilerinin sakladığı
yer Kullanıcının tercih ettiği servisler ve konumu ile ilgili bilgi içerir

HSCSD (High Speed Circuit Switched Data):

Yüksek Hızlı Devre Switch'li Veri Bir GSM ağında devre-switch'li verinin
yüksek hızlı iletimini sağlayan bir transmisyon metodu Özel terminaller
gerektiren HSCSD, 14,400 bit/saniye hızla çalışan iki GSM kanalının
toplam 28,800 bit/saniye hızda çalışmasını sağlayabilir

Cell:

Hücre Modern cep telefonu ağlarının tamamı hücresel bir yapıya
sahiptir Her hücrenin ortasında bir baz istasyonu yer alır

IMT-2000 (International Mobile Telephone Standart 2000):

Üçüncü jenerasyon için iletim methodlarının dahil olduğu standartlar bütünü

Infrared:

bakınız IRDA

IrDA (Infra-red Data Association):

Kızılötesi ışık üzerinden çalışan kablosuz bir ağ konsepti Cep
telefonları, PDA'ler ve dizüstü sistemlerde kullanılıyor

Internet :

Dünyadaki bilgisayarların birbirine bağlanmasını sağlayan,
bilgisayarlar, router'lar ve kablo bağlantılarından oluşan global ağ

Intranet:

Kullanıcıları birbirine bağlamak için Internet'le aynı teknolojiyi
kullanan dahili bir ağ, ortak bir arayüz sağlamak için daha çok
browser'lar kullanılır

IP (Internet Protocol):

İnternet Protokolü İnternet üzerinde veri transferi yapılmasını sağlayan
protokol Paket bazlı bir veri iletim yolu olan IP'de her bir paket İnternet
üzerinde farklı yollar izleyebilir İnternet'e bağlı her terminalin
kendisine özel bir IP adresi bulunmak zorundadır

ISDN (Integrated Services Digital Network):

Entegre Servisler Dijital Ağı Sabit bir ağ üzerinde kullanılabilen bir
dijital iletişim ağı Telefon, faks ve İnternet erişimi gibi değişik
amaçlarla kullanılabilir

ITU (International Telecommunications Union):

Uluslararası Telekomünikasyon Birliği Cenevre'de kabul edilen iletişim
standartlarının dünya çapında uygulanabilmesi için çalışan kuruluş
ETSI gibi diğer kuruluşlarla koordine biçimde çalışır

IVR (Interactive Voice Response):

Sesli yanıt sistemi

Java:

Platformdan bağımsız programlama dili Mobil Telefonlar için geliştirilen
versiyonu da bulunmaktadır(j2ME) Bu sayede başta oyunlar olmak üzere,
java ile geliştirilmiş birçok uygulama uyumlu telefonlara
indirilebilmektedir

JPEG (Joint Photographic Experts Group):

Bazı sıkıştırma özellikleri seçilerek yaratılan grafik formatı

Konum Tabanlı Servisler:

Cep telefonu kullanıcılarının "neredeyim?" , "yakınımda
neler var?" ve "oraya nasıl ulaşırım?" sorularına, coğrafi
konum bilgisini kullanıp en uygun cevaplar sunan servislerdir

(Örn: En yakın hastane, haritada göster gibi)

Lan (Local Area Network):

Yerel Alan Ağı

LINK:

Internet'te, bir kelime, resim veya bilgiden bir başkasına yapılan bağlantı
İletişimde, alıcı ve verici arasındaki bir devre veya iletim yolu ile
bunlara ilişkin ekipmanları içeren kanal Internet' te gezilen sayfaların
içersinden bir diğer sayfa ya da siteye geçiş, yönlendirme

Mhz (Megahertz):

1 milyon hertz

MMS ( Multimedia Messaging Service):

Çokluortam Mesaj Servisi GSM'de bulunan SMS servisinin ses ve resimlerle
desteklenerek geliştirilmiş hali

Mpeg (Motion Picture Experts Group):

1988 de kurulan ve ISO'nun himayesinde çalışan, video ve sayısal ses sıkıştırma
standartlarını geliştiren grup

MS (Mobile Station):

Mobil İstasyon Cep telefonunun kendisi Mobil ekipman olarak da adlandırılır

MSC (Mobile switching centre):

GSM sistemi hücrelerin gruplaşmasından oluşur Her bir grup hücrede
bulunan 1 santral ve 1 baz istasyon kontrolorü bulunur Bu kontrol merkezine
MSC adı verilir

MSISDN:

Mobil istasyonunun ISDN numarası

Multimedia:

Metin, ses ve video'nun birleşimi için kullanılır

MVPN (Mobile Virtual Private Network):

mevcut GSM operatörünün sağladığı GPRS hizmeti kullanılarak, şirket
veya özel ağlara erişilmesi

Noise :

Gürültü İşaretin ve verinin kalitesini düşüren, istenmeyen
elektriksel veya elektromanyetik enerji Sayısal veya analog sistemlerde oluşur,
her tip dosya ve iletişimi etkiler

OTA (Over the air acitivitation):

operatörlerin verileri terminallere ve uzak bölgelere şebeke üzerinden
aktarmasına olanak tanıyan teknoloji

PBX (Private Branch Exchange):

Abone sistemine dayanan sayısal veya analog telefon santralı, özel veya
herkese açık telefon ağlarını birbirine bağlamak için kullanılır

PDA (Personal Digital Assistant):

Kişisel Dijital Asistan Avuçiçi bilgisayar olarak da bilinen bu cihazlar küçük,
kompakt bir yapıda, dokunmaya hassas bir ekrana sahip, klavyesiz, veri girişi
için özel bir kalem kullanılan bir sistem

PIN Kodu (Personal Identification Number):

Kişisel Kimlik Numarası Kablosuz cihazlar kapsamında PIN, bir aramayı veya
veri iletimini tamamlamak için SIM kartla birlikte kullanılan bir koddur

Pixel:

Piksel Bir bilgisayar ekranında veya görüntüsünde programlanabilen temel
renk birimi Fiziksel değil mantıksal bir birimdir Bir pikselin boyutu,
ekranın ayarladığınız çözünürlüğüne bağlıdır

PSTN (Public Switched Telephone Network):

Dünyadaki çeşitli telefon ağlarını ve servislerini gösterir

RAM (Random Access Memory):

Rastgele erişimli bellek İşlemci tarafından okunup yazılabilen, üzerinde
bilgilerin geçici olarak tutulduğu bellek

Roaming:

Dolaşım Yabancı bir ağ içinde yapılan aramaları tanımlayan terim
Mobil telefon operatörlerinin kullanıcılarına, anlaşmalı oldukları diğer
operatörlerin kapsama alanlarında hizmet vermesi Dolaşımın sadece ülkeler
arasında olması gerekmez, yakın gelecekte aynı ülkede GSM ve UMTS ağları
içinde de dolaşım uygulaması yapılabilir

Router:

Birden fazla ağı birbirine bağlayan cihaz; ağlar arasında paketleri akıllı
bir şekilde yönlendirir

Satellite communication:

Uydu iletişimi Dünya üzerindeki çeşitli istasyonlar arasında veri iletişimi
sağlamak için dünya yörüngesindeki uyduların kullanılması

SIM (Subscriber Identity Module):

Abone Kimlik Modülü Cep telefonlarında kimlik belirleme çipini taşıyan
kart Abonenin telefon numarası, ağda kimlik belirleme için şifreli bir
algoritma, PIN ve abonenin telefon defterini içerir Üçüncü jenerasyon
UMTS ağlarda yerini USIM adlı yeni bir teknolojiye bırakacak

Simplex:

Alıcı ve verici istasyon arasında, sadece tek yönlü iletişim yapabilme
özelliği

SOHO (Small Office Home Office):

Küçük ofis/ev ofisi Bilgi teknolojisinde, küçük işyerlerini ve ev
ofislerini tanımlayan terim

Smartphone:

Akıllı Telefon Hem PDA hemde cep telefonu olarak kullanılan cihazlara
verilen isim

SMS (Short Message Service):

Kısa Mesaj Servisi GSM ağı içinde mesaj servisi 160 karakter uzunluğunda
mesajlar cep telefonları arasında alınıp, gönderilebilir

SMSCB (SMS Cell Broadcast):

Sms Yayını

SP (Service Provider):

Kullanıcılarına telekomünikasyon servisleri sağlayan telekomünikasyon şirketi

Speed Dialing:

Hızlı Arama One touch dialing (tek tuş arama) diye de bilinen, önceden
numaralara atanmış kişilerin tek tuşla aranmasını sağlayan teknoloji

SSL (Secure Sockets Layer):

Ağ üzerindeki mesaj iletişiminin güvenliğinin yönetimi için Netscape
tarafından oluşturulmuş bir program katmanı

Streaming:

Eşzamanlı Dijital ses ve videonun İnternet üzerinden iletimini tanımlayan
terim Ses ve video kullanıcıya bir veri akışı halinde sunulur

Symbian:

PC'de kullanılan Microsoft Windows gibi, Symbian da mobil cihazlarda kullanılan
bir işletim sistemidir Symbian tarafından belirlenen standartlar, farklı
cihazların bilgileri kolayca paylaşmasını sağlar

Streaming media:

Internet üzerinden videonun sıkıştırılarak gönderilmesini ve ulaştığı
noktada kullanıcılar tarafından seyredilmesini sağlayan ortam

Standby Time (Bekleme süresi):

Kablosuz bir telefonun veya Communicator'ün tamamen dolması, açılması ve
arama veya veri iletmeye hazır olması için gereken süre Bekleme süresi,
önceleri yalnızca saat ve dakika cinsinden belirtilirken yeni modellerde günlerle
ifade edilebilmektedir

Şiirlerefendisi

Mobil Teknolojilerin gelişim ve duyurusu için kendini adamış yardımsever
büyük insan

Talk time (Konuşma süresi):

Kablosuz bir aracın, batarya gücünü tüketmeden önce, belirli bir iletim
işleminde kullanıldığı süre (telefon görüşmeleri, veri gönderme ve
alma) Konuşma süresi, saat ve dakika cinsinden ifade edilir ve iletim daha
fazla güç gerektirdiği için bekleme süresinden daha kısadır

Tri-Band:

Cep telefonunun GSM 900, GSM 1800 ve GSM 1900 gibi üç farklı frekans bandında
çalışabilmesi

Truesync:

Starfish tarafindan geliştirilen, mobil araçlarla, pclerde bulunan takvim,
adres defteri, ajanda kullanımının senkronize edilmesini sağlayan
teknoloji

UMTS (Universal Mobile Telecommunications System):

Evrensel Mobil İletişim Sistemi Üçüncü kuşakta IMT-2000 ailesinin en
çok bilinen ve gelecek vaadeden üyesi TD-CDMA ve W-CDMA transmisyon
metodlarını kullanan UMTS ağlar multimedya uygulamaları ceplere taşıyacak
yüksek hızlı veri iletimini sağlayacak

URL (Uniform Resource Locator):

Internetteki resmi adres sistemi

USSD (Unstructured Supplementary Services Data):

USSD, GSM şebekesi üzerinden veri iletmenin bir yoludur USSD'nin Data
servisleri ile benzerlikleri vardır Kullanıcı USSD servisine bağlandığında
oturum başlar ve uygulama sonlanana kadar açık kalır USSD mesajları en
çok 182 karakter olabilir

VAS (Value added Services):

Katma değerli servisler GSM operatorlerinin kullanıcılarına sunduğu ek
hizmetler

VLR (Visitor Location Register):

MSC sınırları içerisinde bulunan telefonların bilgisi

VMS (Video Messaging Service):

Video Mesaj Servisi GSM ağlarında SMS'in video iletimine imkan verecek şekilde
geliştirilmiş hali

VPN (Virtual Private Network):

Sanal özel ağ Herkese açık olan iletişim altyapısını kullanan özel
bir veri ağıdır Tünel protokolu ve çeşitli güvenlik prosedürleri ile
izinsiz girişlere karşı korunur

Voicemail:

Sesli Mesaj Sesli olarak mesaj gönderip, alabileceğiniz mesaj servisidir

VoIP (Voice over IP):

IP üzerinden Ses IP ağları üzeriden ses iletimini tanımlayan terim VoIP
ses ve verinin aynı ağ altyapısı üzerinden iletimine imkan verir

WAP (Wireless Application Protocol):

Kablosuz Uygulama Protokolü Mobil cihazlardan İnternet erişimi sağlayan
teknoloji HTML dilini mobil cihazlarda kullanıma uygun WML diline çeviren
WAP geçiş noktalarına mobil cihazlardan erişime dayanır Mobil cihazlarda
İnternet içeriğini çevirip, gösterecek bir tarayıcıya ihtiyaç duyulur

W-LAN (Wireless Local Area Network):

Kablosuz Yerel Ağ Mikrodalga veya kızılötesi sayesinde kablosuz çalışan
yerel ağ

WML (Wireless Markup Language):

Kablosuz Biçimlendirme Dili Kablosuz kullanım için en iyi duruma getirilmiş
HTML gibi bir biçimlendirme dili

WWW (World Wide Web):

Bir browser gibi istemci uygulamaları kullanılarak bağlanılan ve çeşitli
servisler sunan, Internet sunucularının oluşturduğu büyük ağ

XML (Extenden markup language):

Internet üzerinde bilgiyi paylaşabilmek için ortak bir bilgi formatı
yaratma yolu HTML diline benzer