Teknoloji Sözlüğü
 

1G:

Birinci Kuşak analog mobil telefon kuşağının kısaltması. Kökeni 19.
yy'a kadar giden ilk kuşak sistemlerden bazıları halen ABD'de kullanımda.

2G:

İkinci kuşak mobil iletişim teknolojilerine verilen kısaltma. Dünyanın
farklı yerlerinde farklı sistemler içermesine karşın ikinci kuşağa
dahil olan GSM global anlamda hakim durumda.

2.5G:

GSM ikinci faz. GSM'in HSCSD ve GPRS'i kapsayan geliştirilmiş versiyonu.

3G

Üçüncü kuşak mobil iletişim teknolojilerine verilen kısaltma. Bu kuşağa
ait cihaz ve ağlar IMT-2000 adıyla anılan bir standartı kullanıyor. UMTS
bu ailenin en bilinen üyesi.

Airtime:

Abonenin cep telefonunu ile iletişim kurarken harcadığı zaman.

ASR (Autuomatic Speech Recognition):

İnsan sesini otomatik olarak algılayıp komutlara dönüştüren sistemler.
Sesli yanıt sistemlerinde kullanıcıya kolaylık sağlamak amacıyla kullanılmaktadır

ATM (Asychronus Transfer Mode):

Asenkron Transfer Modu. Veri için paket bazlı ve switch'leme teknolojisi.
Sabit ağlar geliştirilmiş olan ATM, günümüzde kablosuz veri iletiminde
kullanılıyor.

Battery:

Batarya. Kablosuz telefonların güç kaynağı. Kablosuz telefonlar ve iletişim
cihazlarında, nikel kadmiyum, nikel metal hidrid ve lityum iyon gibi, yeniden
şarj edilebilir bataryalar kullanılır.

Baz İstasyonu:

Bir mobil telefon sisteminde yer alan radyo istasyonu.

Bitmap:

Bir görüntü alanını ve her bir pikselin rengini belirler. GIF ve JPEG,
bitmap içeren grafik görüntü dosya tipine iyi birer örnektir.

Bluetooth:

Farklı cihazların kısa mesafeler içinde bir ağ oluşturmasına imkan
veren kablosuz radyo teknolojisi. Taşınabilir kablosuz cihazlar arasında
kolay veri iletimi sağlayan teknoloji, yaklaşık 10 metrelik bir menzile
sahip.

Bookmark:

Yer imi. Web yada wap sayfalarında sık ziyaret ettiğiniz yerleri özel bir
listeye ekleyip daha sonra hızlı erişmenizi sağlamak

Call Barring:

Telefonunı tüm yapılan aramalara veya belirli aramalara kapatıp açılabilmesi.

Call center:

Çağrı merkezi. Müşterilerden gelen çağrılarla birlikte diğer çağrıların
da bilgisayar otomasyonu yardımıyla yönetildiği merkez.

Call Divert:

Çağrı yönlendirme. Gelen çağrıların daha önceden belirlenmiş
numaralara veya telesekretere yönlendirilmesi özelliğidir.

Call Hold:

Çağrı Bekletme. Abonenin, konuştuğu aboneyi bekletmeye alarak başka bir
çağrı yapabilmesi özelliğidir.

Caller ID (CLI):

Arayan kişinin numarası. Bu özelliği olan telefonlarda, arayan kişinin
numarası ekranda gösterilir.

Call Timer:

Airtime'ın kullanım süresinin kümülatif olarak kaydedildiği servis. Cep
telefonlarında bütün aramaların süresinin kaydedilmesi.

CAMEL (Customized Applications for Mobile Enhanced Logic):

GSM'de IN özelliklerini desteklemek üzere geliştirilen GSM standardı.
"Hazırkart" bu teknolojiye iyi bir örnektir.

Cell :

Hücre. Ağ alanında ATM tipi anahtarlamada temel veri birimi olarak kullanılır.
Modern cep telefonu ağlarının tamamı hücresel bir yapıya sahiptir. Her hücrenin
ortasında bir baz istasyonu yer alır.

Cell Broadcast (Hücre Yayını):

Belirli bir coğrafi alandaki telefonlara ücretsiz mesaj gönderimi sağlayan
mobil teknolojidir. Örnek 55.nci kanaldan Maç Yayınları

CSD (Circuit Switch Data):

Devre Anahtarlamalı veri aktarımı. 9600 bit/sn hızında devre anahtarlamalı
veri iletimi. Nokia 3330, Ericsson T29, Siemens C45 gibi, GPRS özelliği
olmayan WAP'lı telefonlar CSD ile WAP'a bağlanırlar.

Codec:

Coder (Kodlayıcı) ve Decoder (Çözücü) kelimelerinin birleşimiyle
meydana gelen bu terim, sinyalleri kodlayıp çözen yazılım veya donanım
parçaları için kullanılır.

CTI (Computer telephony integration):

Bilgisayar ve telefon ağlarının bir arada çalışmalarını sağlayan yazılım.
Çağrıya özel verileri sağlamak için daha çok çağrı merkezlerinde
kullanılır.

DSL (Digital Subscriber Line):

Dijital Abone Hattı. DSL ve xDSL telefon hatlarını kullanıldığı tüm
genişbant metodları kapsar.

Dual Band:

Çift Bant. İki farklı frekans boyunda sinyal alıp gönderme yapabilen
telefonlara verilen spesifikasyon. Çift bantlı aygıtlar 900MHz ve 1800MHz
frekanslarında çalışırlar. Üçüncü jenerasyonda yer alan UMTS'ye ait
tek bir frekans olduğundan üçüncü jenerasyonda çift bantlı telefonlara
gerek olmayacaktır.

Duplex Seperation:

Duplex Ayırım. İki mobil cihaz arasındaki iletişimde yer alan frekansların
çift yönlü olarak (Downlink - Uplink) kullanılması. Telefonların Duplex
olması aynı anda iki tarafında konuşabilmesine imkan verir. Walkie-talkie
tipi telsiz aygıtları yarım-duplex veya simplex'tir.

EFR (Enhances ¤¤¤¤ Rate):

Gelişmiş Tam Oran. Hücresel sistemlerde ses kalitesini geliştirmeye
yarayan bir teknoloji.

ETSI (European Telecommunications Standarts Institute):

Avrupa Telekomünikasyon Standartları Enstitüsü. Avrupa'da telekomünikasyon
standartlarını belirleyip, gözeten kurum. GSM ve UMTS ağlarında protokol
ve iletim metodlarını bu kurum belirliyor.

GHz:

1 milyar hertz. Alternatif akım veya elektromanyetik dalga frekans ölçüsü.
Bilgisayarlarda işlemcinin saat hızını gösterir

GIF (Graphics Interchange Format):

Grafik dosyalarını sıkıştırmak amacıyla Compuserve tarafından yaratılmış
bir grafik formatıdır. Web dökümanlarında sık sık kullanılır.

GPS (Global Positioning System):

Küresel Konumlandırma Sistemi. Dünya etrafında bir yörünge izleyen 24
uydu yoluyla dünya üzerindeki çok küçük şeylerin bile yerini
belirlemeyi mümkün kılan sistem. Doğruluk derecesi 10 ile 100 m arasında
bir farkla değişiyor.

GPRS (General Packet Radio Service):

Genel Paket Radyo Servisi. 2.5G'nin temelini oluşturan teknoloji. GSM bazlı
olan bu servis yüksek hızlı veri iletimine imkan verir. Ayırt edici özelliği
paket bazlı bir method kullanmasıdır.

GRX (GPRS Roaming Exchange):

GPRS Roaming değişimi

GSM (Global System for Mobile Communications):

Mobil İletişim için Küresel Sistem. Avrupa'da kullanılan 2G mobil iletişimin
en bilinen adı. Önceleri ETSI'nin "Groupe Spéciale Mobile" isimli
alt kuruluşunun ismini taşıyan GSM daha sonraları sistemin küresel bir çapa
ulaşmasıyla yeni adıyla anılmaya başlandı. 900MHz, 1800MHz ve sadece
ABD'de kullanılan 1900MHz'lik frekans boylarına sahip.

Handover:

Bir hücresel ağ içinde bir hücreden diğer hücreye geçiş. Telefon
kullanımdayken bir hücreden diğerine geçiş sırasında bağlantı yeni hücreye
devredilir.

Handsfree:

Cep telefonlarında da bulunan, cihazın megafonu kullanışarak konuşulmasına
imkan veren teknoloji.

HLR (Home Location Register):

Ev Konumu Kaydı. Mobil telefon ağlarında kullanıcı verilerinin sakladığı
yer. Kullanıcının tercih ettiği servisler ve konumu ile ilgili bilgi içerir.

HSCSD (High Speed Circuit Switched Data):

Yüksek Hızlı Devre Switch'li Veri. Bir GSM ağında devre-switch'li verinin
yüksek hızlı iletimini sağlayan bir transmisyon metodu. Özel terminaller
gerektiren HSCSD, 14,400 bit/saniye hızla çalışan iki GSM kanalının
toplam 28,800 bit/saniye hızda çalışmasını sağlayabilir.

Cell:

Hücre. Modern cep telefonu ağlarının tamamı hücresel bir yapıya
sahiptir. Her hücrenin ortasında bir baz istasyonu yer alır.

IMT-2000 (International Mobile Telephone Standart 2000):

Üçüncü jenerasyon için iletim methodlarının dahil olduğu standartlar bütünü.

Infrared:

bakınız IRDA

IrDA (Infra-red Data Association):

Kızılötesi ışık üzerinden çalışan kablosuz bir ağ konsepti. Cep
telefonları, PDA'ler ve dizüstü sistemlerde kullanılıyor.

Internet :

Dünyadaki bilgisayarların birbirine bağlanmasını sağlayan,
bilgisayarlar, router'lar ve kablo bağlantılarından oluşan global ağ.

Intranet:

Kullanıcıları birbirine bağlamak için Internet'le aynı teknolojiyi
kullanan dahili bir ağ, ortak bir arayüz sağlamak için daha çok
browser'lar kullanılır.

IP (Internet Protocol):

İnternet Protokolü. İnternet üzerinde veri transferi yapılmasını sağlayan
protokol. Paket bazlı bir veri iletim yolu olan IP'de her bir paket İnternet
üzerinde farklı yollar izleyebilir. İnternet'e bağlı her terminalin
kendisine özel bir IP adresi bulunmak zorundadır.

ISDN (Integrated Services Digital Network):

Entegre Servisler Dijital Ağı. Sabit bir ağ üzerinde kullanılabilen bir
dijital iletişim ağı. Telefon, faks ve İnternet erişimi gibi değişik
amaçlarla kullanılabilir.

ITU (International Telecommunications Union):

Uluslararası Telekomünikasyon Birliği. Cenevre'de kabul edilen iletişim
standartlarının dünya çapında uygulanabilmesi için çalışan kuruluş.
ETSI gibi diğer kuruluşlarla koordine biçimde çalışır.

IVR (Interactive Voice Response):

Sesli yanıt sistemi.

Java:

Platformdan bağımsız programlama dili. Mobil Telefonlar için geliştirilen
versiyonu da bulunmaktadır(j2ME) . Bu sayede başta oyunlar olmak üzere,
java ile geliştirilmiş birçok uygulama uyumlu telefonlara
indirilebilmektedir.

JPEG (Joint Photographic Experts Group):

Bazı sıkıştırma özellikleri seçilerek yaratılan grafik formatı.

Konum Tabanlı Servisler:

Cep telefonu kullanıcılarının "neredeyim?" , "yakınımda
neler var?" ve "oraya nasıl ulaşırım?" sorularına, coğrafi
konum bilgisini kullanıp en uygun cevaplar sunan servislerdir.

(Örn: En yakın hastane, haritada göster gibi)

Lan (Local Area Network):

Yerel Alan Ağı

LINK:

Internet'te, bir kelime, resim veya bilgiden bir başkasına yapılan bağlantı.
İletişimde, alıcı ve verici arasındaki bir devre veya iletim yolu ile
bunlara ilişkin ekipmanları içeren kanal. Internet' te gezilen sayfaların
içersinden bir diğer sayfa ya da siteye geçiş, yönlendirme.

Mhz (Megahertz):

1 milyon hertz.

MMS ( Multimedia Messaging Service):

Çokluortam Mesaj Servisi. GSM'de bulunan SMS servisinin ses ve resimlerle
desteklenerek geliştirilmiş hali.

Mpeg (Motion Picture Experts Group):

1988 de kurulan ve ISO'nun himayesinde çalışan, video ve sayısal ses sıkıştırma
standartlarını geliştiren grup.

MS (Mobile Station):

Mobil İstasyon. Cep telefonunun kendisi. Mobil ekipman olarak da adlandırılır.

MSC (Mobile switching centre):

GSM sistemi hücrelerin gruplaşmasından oluşur. Her bir grup hücrede
bulunan 1 santral ve 1 baz istasyon kontrolorü bulunur. Bu kontrol merkezine
MSC adı verilir.

MSISDN:

Mobil istasyonunun ISDN numarası

Multimedia:

Metin, ses ve video'nun birleşimi için kullanılır

MVPN (Mobile Virtual Private Network):

mevcut GSM operatörünün sağladığı GPRS hizmeti kullanılarak, şirket
veya özel ağlara erişilmesi

Noise :

Gürültü. İşaretin ve verinin kalitesini düşüren, istenmeyen
elektriksel veya elektromanyetik enerji. Sayısal veya analog sistemlerde oluşur,
her tip dosya ve iletişimi etkiler.

OTA (Over the air acitivitation):

operatörlerin verileri terminallere ve uzak bölgelere şebeke üzerinden
aktarmasına olanak tanıyan teknoloji

PBX (Private Branch Exchange):

Abone sistemine dayanan sayısal veya analog telefon santralı, özel veya
herkese açık telefon ağlarını birbirine bağlamak için kullanılır.

PDA (Personal Digital Assistant):

Kişisel Dijital Asistan. Avuçiçi bilgisayar olarak da bilinen bu cihazlar küçük,
kompakt bir yapıda, dokunmaya hassas bir ekrana sahip, klavyesiz, veri girişi
için özel bir kalem kullanılan bir sistem..

PIN Kodu (Personal Identification Number):

Kişisel Kimlik Numarası Kablosuz cihazlar kapsamında PIN, bir aramayı veya
veri iletimini tamamlamak için SIM kartla birlikte kullanılan bir koddur.

Pixel:

Piksel. Bir bilgisayar ekranında veya görüntüsünde programlanabilen temel
renk birimi. Fiziksel değil mantıksal bir birimdir. Bir pikselin boyutu,
ekranın ayarladığınız çözünürlüğüne bağlıdır.

PSTN (Public Switched Telephone Network):

Dünyadaki çeşitli telefon ağlarını ve servislerini gösterir.

RAM (Random Access Memory):

Rastgele erişimli bellek. İşlemci tarafından okunup yazılabilen, üzerinde
bilgilerin geçici olarak tutulduğu bellek.

Roaming:

Dolaşım. Yabancı bir ağ içinde yapılan aramaları tanımlayan terim.
Mobil telefon operatörlerinin kullanıcılarına, anlaşmalı oldukları diğer
operatörlerin kapsama alanlarında hizmet vermesi. Dolaşımın sadece ülkeler
arasında olması gerekmez, yakın gelecekte aynı ülkede GSM ve UMTS ağları
içinde de dolaşım uygulaması yapılabilir.

Router:

Birden fazla ağı birbirine bağlayan cihaz; ağlar arasında paketleri akıllı
bir şekilde yönlendirir.

Satellite communication:

Uydu iletişimi. Dünya üzerindeki çeşitli istasyonlar arasında veri iletişimi
sağlamak için dünya yörüngesindeki uyduların kullanılması.

SIM (Subscriber Identity Module):

Abone Kimlik Modülü. Cep telefonlarında kimlik belirleme çipini taşıyan
kart. Abonenin telefon numarası, ağda kimlik belirleme için şifreli bir
algoritma, PIN ve abonenin telefon defterini içerir. Üçüncü jenerasyon
UMTS ağlarda yerini USIM adlı yeni bir teknolojiye bırakacak.

Simplex:

Alıcı ve verici istasyon arasında, sadece tek yönlü iletişim yapabilme
özelliği.

SOHO (Small Office Home Office):

Küçük ofis/ev ofisi. Bilgi teknolojisinde, küçük işyerlerini ve ev
ofislerini tanımlayan terim.

Smartphone:

Akıllı Telefon. Hem PDA hemde cep telefonu olarak kullanılan cihazlara
verilen isim.

SMS (Short Message Service):

Kısa Mesaj Servisi. GSM ağı içinde mesaj servisi. 160 karakter uzunluğunda
mesajlar cep telefonları arasında alınıp, gönderilebilir.

SMSCB (SMS Cell Broadcast):

Sms Yayını

SP (Service Provider):

Kullanıcılarına telekomünikasyon servisleri sağlayan telekomünikasyon şirketi.

Speed Dialing:

Hızlı Arama. One touch dialing (tek tuş arama) diye de bilinen, önceden
numaralara atanmış kişilerin tek tuşla aranmasını sağlayan teknoloji.

SSL (Secure Sockets Layer):

Ağ üzerindeki mesaj iletişiminin güvenliğinin yönetimi için Netscape
tarafından oluşturulmuş bir program katmanı.

Streaming:

Eşzamanlı. Dijital ses ve videonun İnternet üzerinden iletimini tanımlayan
terim. Ses ve video kullanıcıya bir veri akışı halinde sunulur.

Symbian:

PC'de kullanılan Microsoft Windows gibi, Symbian da mobil cihazlarda kullanılan
bir işletim sistemidir. Symbian tarafından belirlenen standartlar, farklı
cihazların bilgileri kolayca paylaşmasını sağlar.

Streaming media:

Internet üzerinden videonun sıkıştırılarak gönderilmesini ve ulaştığı
noktada kullanıcılar tarafından seyredilmesini sağlayan ortam.

Standby Time (Bekleme süresi):

Kablosuz bir telefonun veya Communicator'ün tamamen dolması, açılması ve
arama veya veri iletmeye hazır olması için gereken süre. Bekleme süresi,
önceleri yalnızca saat ve dakika cinsinden belirtilirken yeni modellerde günlerle
ifade edilebilmektedir.

Şiirlerefendisi

Mobil Teknolojilerin gelişim ve duyurusu için kendini adamış yardımsever
büyük insan

Talk time (Konuşma süresi):

Kablosuz bir aracın, batarya gücünü tüketmeden önce, belirli bir iletim
işleminde kullanıldığı süre (telefon görüşmeleri, veri gönderme ve
alma). Konuşma süresi, saat ve dakika cinsinden ifade edilir ve iletim daha
fazla güç gerektirdiği için bekleme süresinden daha kısadır.

Tri-Band:

Cep telefonunun GSM 900, GSM 1800 ve GSM 1900 gibi üç farklı frekans bandında
çalışabilmesi

Truesync:

Starfish tarafindan geliştirilen, mobil araçlarla, pclerde bulunan takvim,
adres defteri, ajanda kullanımının senkronize edilmesini sağlayan
teknoloji

UMTS (Universal Mobile Telecommunications System):

Evrensel Mobil İletişim Sistemi. Üçüncü kuşakta IMT-2000 ailesinin en
çok bilinen ve gelecek vaadeden üyesi. TD-CDMA ve W-CDMA transmisyon
metodlarını kullanan UMTS ağlar multimedya uygulamaları ceplere taşıyacak
yüksek hızlı veri iletimini sağlayacak.

URL (Uniform Resource Locator):

Internetteki resmi adres sistemi.

USSD (Unstructured Supplementary Services Data):

USSD, GSM şebekesi üzerinden veri iletmenin bir yoludur. USSD'nin Data
servisleri ile benzerlikleri vardır. Kullanıcı USSD servisine bağlandığında
oturum başlar ve uygulama sonlanana kadar açık kalır. USSD mesajları en
çok 182 karakter olabilir.

VAS (Value added Services):

Katma değerli servisler. GSM operatorlerinin kullanıcılarına sunduğu ek
hizmetler.

VLR (Visitor Location Register):

MSC sınırları içerisinde bulunan telefonların bilgisi.

VMS (Video Messaging Service):

Video Mesaj Servisi. GSM ağlarında SMS'in video iletimine imkan verecek şekilde
geliştirilmiş hali.

VPN (Virtual Private Network):

Sanal özel ağ. Herkese açık olan iletişim altyapısını kullanan özel
bir veri ağıdır. Tünel protokolu ve çeşitli güvenlik prosedürleri ile
izinsiz girişlere karşı korunur.

Voicemail:

Sesli Mesaj. Sesli olarak mesaj gönderip, alabileceğiniz mesaj servisidir.

VoIP (Voice over IP):

IP üzerinden Ses. IP ağları üzeriden ses iletimini tanımlayan terim. VoIP
ses ve verinin aynı ağ altyapısı üzerinden iletimine imkan verir

WAP (Wireless Application Protocol):

Kablosuz Uygulama Protokolü. Mobil cihazlardan İnternet erişimi sağlayan
teknoloji. HTML dilini mobil cihazlarda kullanıma uygun WML diline çeviren
WAP geçiş noktalarına mobil cihazlardan erişime dayanır. Mobil cihazlarda
İnternet içeriğini çevirip, gösterecek bir tarayıcıya ihtiyaç duyulur.

W-LAN (Wireless Local Area Network):

Kablosuz Yerel Ağ. Mikrodalga veya kızılötesi sayesinde kablosuz çalışan
yerel ağ.

WML (Wireless Markup Language):

Kablosuz Biçimlendirme Dili. Kablosuz kullanım için en iyi duruma getirilmiş
HTML gibi bir biçimlendirme dili.

WWW (World Wide Web):

Bir browser gibi istemci uygulamaları kullanılarak bağlanılan ve çeşitli
servisler sunan, Internet sunucularının oluşturduğu büyük ağ.

XML (Extenden markup language):

Internet üzerinde bilgiyi paylaşabilmek için ortak bir bilgi formatı
yaratma yolu. HTML diline benzer.