Şiiliğin Doğuşu Nasıl Olmuştur?

Şiiliğin Doğuşu Nasıl Olmuştur?
Hakkında Şiiliğin Doğuşu Nasıl Olmuştur?




Siîligin dogusu nasil olmustur?

En büyük hidayet mesalesi olan Kur’ân-i Azimüssân’in nâzil olmasiyla bütün insanlik âleminde yepyeni bir devir baslamisti Insanlar kalp ve ruhlarinin tabiî ihtiyaci olan “Hak Din”e kavusma sevinci içinde idiler Sirkten tevhide, zulmetten nura, hurafelerden hakikate, cehaletten bilgiye kavusmuslardi Kur’an’in hayattar prensipleri, onlari her an maddî ve mânevî yücelige dogru götürüyordu

Resul-i Ekrem Efendimizin döneminde Islâmiyet’ Mekke, Medine, Hicaz ve civar bölgelerde mutlak hakimiyetini kurdu Artik cehalet ve zulmet devri, yerini saadet ve nûr devrine birakmisti

Hz Ebubekir ve Ömer (ra) devirlerinde kisa zaman içerisinde yapilan essiz fetihlerle Suriye, Misir, Irak ve Iran’in fethine basarili olundu

Bu harikulâde gelisme, Islâm düsmanlarinin, bilhassa Yahudilerin haset ve kinlerini kabartti Yahudiler, Islâmiyet’in kisa zamanda gösterdigi büyük gelisme karsisinda dehsete kapiliyor ve beyinleri çatlayacak gibi oluyordu Üstelik birçok Yahudi cemaatlerinin Islâm’a girisi de onlari büsbütün çildirtiyordu Islâmiyet’in bu hizli ve parlak yayilisi mutlaka durdurulmaliydi

Vaktiyle, Hiristiyanlara karsi tezgâhlanan oyunun, simdi Müslümanlara karsi oynanmasi lâzimdi Uzun müzakerelerde bulundular ve sonunda Medine’de Ibn-i Sebe’yi sahneye çikardilar Abdullah Ibn-i Sebe hahambasiydi ve büyük bir komiteciydi

Ibn-i Sebe, tahribat programini baslica iki esas üzerine kurdu Ilk olarak, Müslümanlar arasinda ayrilik çikarmakla, Islâm’in gelismesine engel olacak; ikinci safhada Islâmî inanç ve itikada hurâfeler katarak, onlar arasina, kiyâmete kadar sürecek bir fikir ayriligi sokacakti Bu iki hedefin gerçeklesmesi için komiteler kuracak ve onlar araciligi ile Müslümanlar arasindaki birlik ruhunu, muhabbet, uhuvvet gibi mânevî baglari zayiflatarak ortadan kaldirmak üzere yogun faaliyet gösterecekti Her bir ifsat merhalesinin arkasindan hemen durum degerlendirmesi yapilacak, plânlanan hedeflerle alinan neticeler kontrol edilecek, degisen ve gelisen sartlar altinda yeni hedeflerin gerçeklesmesi için yeni plânlar yapilacak ve uygulama sahasina sokulacakti

Ibn-i Sebe, Müslümanlar arasinda çikardigi ihtilaflarla ve iç harplerle birinci maksadina tam muvaffak olmustu

Ibn-i Sebe, bu iç savaslarla esas amacina yaklasmis oluyordu Çünkü onun asil amaci, Islâm inancina hurâfeler sokarak onu öz safligindan çikarmakti

Bugün kavga eden müminler yarin barisabilir ve tekrar bir araya gelerek Islâm birligini yeniden tesis edebilirlerdi Müslümanlar arasinda tâ kiyâmete kadar devam edebilecek bir ayrilik çikararak onlari inanç yönünden parçalamak, hiziplere ayirmak icap ediyordu Simdi yapilacak en önemli is, inançlari asil çizgisinden saptirmak için dine hurâfeler sokmakti Ibn-i Sebe bu ise, “Ehl-i Beyt” muhabbetini istismar etmekle basladi Ehl-i Beyt’in en atesli bir taraftari olarak sahneye çikti Hilâfetin bastan beri Hz Ali’nin hakki oldugunu ve ondan haksiz olarak gasp edildigini etrafa yaydi Hz Ali ve evlâtlarini, “Ilâhlar Hanedani” haline getirerek Islâm Dinini Hiristiyanlikta oldugu gibi tevhit esasindan saptirmaya tevessül etti Sonunda, Ibn-i Sebe baskanligindaki bir grup, Hz Ali’nin (ra) huzuruna çikarak ona: “Sen Rabbimizsin, Ilâhimizsin,” dediler Hz Ali, bu müsriklerin bir kismini yaktirdi Ibn-i Sebe’yi ise, ordu içinde taraftarlarinin çoklugu sebebiyle, fitne ve zaafa yol açacagi endisesinden, yaktirmaktan vazgeçti Iran’in eski hükümet merkezi olan Medayin’e sürdürdü

Ne yazik ki, Medayin, Ibn-i Sebe’nin sapik fikirlerinin üretilmesine çok müsait bir zemin idi Ibn-i Sebe burada, vaktiyle Hz Ali’den kaçan Haricilerle görüstü ve reisleri Evfa oglunu buldu Evfa oglunun Hz Ali’ye karsi bir harekette bulunmak istedigini anlayinca, ona: “Böyle bir hareketle Ali’yi maglup edemezsiniz, ancak siz maglup olursunuz” dedi Evfa oglu, Ibn-i Sebe’ye fikrini sorunca, o da: “Üç fedai ile bu isi hallederiz” dedi

Bu konusmadan sonra, Hz Ali, Hz Muâviye ve Hz Amr Ibnü’l-Âs’in öldürülmesinde mutabik kaldilar Bu maksatla üç suikastçiyi yola çikardilar Üç sahabe, Ramazan’in 17 günü sabah namazini kildiracaklari sirada öldürüleceklerdi Takdir-i Ilâhi ile Hz Muâviye ve Amr Ibnü’l-Âs bu suikasttan kurtuldular Fakat Ibn-i Mülcem isimli suikastçi Hz Ali’yi, sahadetine sebep olan zehirli bir kiliç ile yaralamaya muvaffak oldu

Ibn-i Sebe, Ibn-i Mülcem’i Hz Ali’yi öldürtmek üzere yola çikardiktan sonra, Meymun oglunu birkaç adamiyla Küfe’ye göndermisti Meymun oglu orada: “Ali ölmedi, uruç etti, semâya çikti Simdi o, bulutlarin üzerindedir Çok geçmeden geri dönecek ve kiliciyla bütün dünyaya adalet dagitacaktir” gibi hurâfeler yayacakti

Ibn-i Sebe, yakin mesai arkadaslari ile beraber Iran’da yapacaklari ihanet faaliyetlerinin plânlarini hazirladilar ve çalismaya koyuldular O günkü sosyal durum da onlarin bu plânlarini uygulamaya son derece elverisli idi Söyle ki:

Islâmiyet çok kisa bir zamanda genis bir sahaya yayilmisti Bu derece genis ve yaygin bir cografya üzerinde Islâm’in bütün anlam ve inceliklerini, hikmet ve hakikatlerini, yeni Müslümanligi kabul etmis milletlere, intikal ettirmek, mizaçlari farkli kavimleri Islâmî potada eritmek ve yogurmak, henüz yeni kurulmus bir Islâm Devleti için fevkalâde zor bir isti Islâm’in ulastigi her yerde, Islâm’a kitleler halinde katilmalar oluyordu Gerçi bu durum, Müslümanlari sevindiriyordu Fakat, mânevî hamur gerekli sekilde yogrulamiyor, ideal mânâda Müslümanlar pek yetisemiyor, dolayisiyla da ideal duyus ve yasayis açisindan Müslümanlar arzu edilen kivamda bütünlesemiyordu Halk tabakalari, islenmemis ham toprak gibiydiler Bu durum, bilhassa kendini Iran’da açik bir sekilde gösteriyordu

Yeni Müslüman olmus kimseler, eski yanlis inançlarindan bütün bütün kurtulmus degillerdi Asirlardan beri süre gelmis hurâfe ve bâtil inançlarin etkisinde kalarak ruhlari, akillari, kalpleri boyanmis bu insanlara Islâm’in vehim ve hayâlâttan, düzmece ve hurâfattan uzak olan berrak, net, safi hakikatlerini oldugu gibi kabul etmek hayli zor geliyordu Islâmiyet bu mutaassip insanlarca hakkiyla hazmedilemiyor ve hak din kalplere ve hislere tam mânâsiyla yerlestirilemiyordu Psikolojik olarak istiyorlardi ki eski inançlarini, örf ve an’anelerini de Islâmiyet’le birlikte devam ettirsinler Diger taraftan, hilâfet makami da, bu ülkede ikaz ve irsat hizmetini gereken seviyede yapamiyordu O beldelerdeki insanlara, Islâm’i bütün kurumlariyla yerlestirme ve onlarin süphe ve tereddütlerini izale etme hizmeti, büyük ölçüde aksiyordu Zira, Islâmiyet gayet genis bir sahaya yayilmis, sahabelerin büyük bir kismi iç fitnelerde vefat etmis, diger bir kismi uzlet hayatini tercih etmis, bir kismi da sosyal hayata müdahale edemeyecek kadar yaslanmisti

Bu önemli görevin ihmal edilmesi neticesinde, bu yeni beldeler uzun süre sahipsiz kaldi Fetih zamaninda aldiklari ilk feyiz ve ilimle Kur’an’a ve imana ait hakikatleri tamamiyla anlayamamislardi Bu sebeple henüz hak ve bâtili, hurâfe ve hakikati temyiz edecek duruma gelmemislerdi

Iste, Yahudi gibi fitneci bir kavim, bu sosyal durumdan faydalanmayi basardi

Ibn-i Sebe’nin, Iran’da olumsuz fikirlerini yerlestirmesinde önemli bir faktör de halkin psikolojik yapisiydi Onlarin iç dünyasinda, akildan ziyade his hükmediyordu Gönülleri hakikatten ziyade efsane ve hurâfelere açikti Hâdiseleri mantik ve muhakeme uyumu içinde tahlil edemiyor, fikir süzgecinden hakkiyla geçiremiyorlardi

Diger taraftan asirlarca süren saltanatlarinin ve milli gururlarinin, vaktiyle köle addettikleri Araplar tarafindan söndürülmesini de bir türlü hazmedemiyor, akil plâninda olmasa bile, his plâninda Islâmiyet’e karsi bir hazimsizlik gösteriyorlardi

Ibn-i Sebe, bütün bu faktörleri degerlendirmesini bildi Arkadaslarini toplayarak onlara, “Biz asil harbe yeni basladik Bilmis olun ki, bu, Müslümanlar arasinda kiyâmete kadar devam edecek bir savasin baslangicidir Simdi, biz Ali’yi takdis edecegiz ve ettirecegiz Ona, yerine göre ‘ilâhlik’ yakistiracagiz, yerine göre ‘peygamberdir’ diyecegiz, yerine göre de ‘hilâfetin, Ali’nin hakki oldugunu, fakat Ebubekir, Ömer ve Osman’in onun bu hakkini gasbettiklerini’ anlatacagiz”

Ibn-i Sebe ve arkadaslari, bu karari aldiktan sonra etrafindaki adamlarini, bu fikirleri yaymak üzere görevlendirdiler Bunlar, “Hilâfet Ali’nin hakki idi Hilâfete lâyik Ali ve evlâtlaridir Bu hak, onlardan gasp edildi Üç halife, bilhassa Ömer, bu hakki gasbetmekle Allah’in iradesine karsi geldiler Allah’in iradesine itaat için Ali’den yana çikmak lâzimdir” diye telkinlere basladilar Bu telkinler, halk tarafindan kabul görünce, daha da ileri giderek insanlara ilâhlik isnat eden “Hulûl Akidesini” Islâm inancina sokmak için gayret gösterdiler Islâm inancini asil çizgisinden saptirarak, tevhit akidesine taban tabana zit bir inanisi yaymaya basladilar “Hulûl Akidesi’ Iranlilarin eski dinlerinde de vardi Bu bakimdan, bu bâtil itikat onlarda kolaylikla taraftar buldu

Önce, Hz Ali’ye (ra) ilâhlik izafe ettiler Daha sonra, bu ilâhligin, onun evlâtlarina da intikal ettigi davasinda bulundular ve neticede Iran’da bir ilâhlar hanedani ortaya çikti

Hz Ali’nin (ra) vefatinda Ibn-i Sebe, “Ölen Ali degil, onun sûretine giren bir seytandir Ali simdi göklere çikmis ve bulutlar üzerinde taht kurmustur” diyerek onun ölümüne hulûl akidesi paralelinde bir yorum getirdi

Böylece, Misir’da “Sebeiyye Mezhebi”nin kurulmasiyla tohumu atilan Siîlik, Iran’da yesermeye, gelismeye basladi Ve bundan yirmiden fazla firka (kol) türedi