Dna’Nın Moleküler Ağırlığı

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-10-2012

Bir DNA molekülünün ağırlığı içerdiği baz çift sayısıyla doğru orantılıdır

Nükleik asitler uzun ve dallanmamış moleküllerdir

Çaplarının dar olmasına karşılık boyları çok uzundur

Örneğin 3000 baz çifti (3kb) taşıyan bir DNA parçasının boyu 1 µm dir

Bilindiği gibi DNA’nın çapı 2 nm dir

Organizmaların yapısı karmaşıklaştıkça içerdikleri genetik materyalin kitlesi genellikle artış gösterir

Bunun temel nedeni, basitten gelişmiş canlılara doğru gidildikçe gen sayısının artmasıdır

Örneğin, SV40 virüsünün 5

2 x 103 baz çiftinden ibaret genomunda sadece 5 – 10 gen bulunur

E

coli genomunda ise yaklaşık 4 x 106 baz çifti vardır

Eğer E

coli’de bir genin ortalama 1000 baz çifti içerdiğini var sayarsak, bu bakteride yaklaşık 4000 gen bulunması gerekir

DNA moleküllerinin moleküler ağırlıklarını klasik kimyasal metodlarla tam olarak belirlemek oldukça güçtür

DNA moleküllerinin ağırlıklarının ölçülmesinde en çok kullanılan yöntemler şunlardır;

• viskozitenin ölçümü,

• sedimantasyon oranı,

• elektron mikroskobu ile,

• otoradyografi,

Genelde bu metodların iki veya daha fazlasının bir kombinasyonu kullanılabilir

DNA moleküllerinin ağırlıkları 106 ile 109 dalton (1 dalton= 1

66 x 10-24 g dır

) değişir

Zaman zaman ağırlıklar 109 da geçebilir

Değişik türlere ait DNA molekülleri ağırlıkları tablo 4 de verilmiştir

Kaynak M

A

Uzunluk Nükleotid çifti sayısı

E

coli 2

2 x 109 1 mm 3 x 106

H

influenzae 8 x 108 300 µm 12 x 105

Bakteriyofaj T2-T4 1

3 x 108 50 µm 2 x 105

Bakteriyofaj λ 33 x 106 13 µm 0

5 x 105

Bakteriyofaj ØX174 1

6 x 106 0

6 µm -

Polioma virüsü 3 x 106 1

1 µm 4

6 x 103

Fare mitokondrisi 9

5 x 106 5 µm 14 x 103

Tablo 4 : Çeşitli DNA moleküllerine ait veriler

10-10-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Dna’Nın Moleküler Ağırlığı Bir DNA molekülünün ağırlığı içerdiği baz çift sayısıyla doğru orantılıdır Nükleik asitler uzun ve dallanmamış moleküllerdir Çaplarının dar olmasına karşılık boyları çok uzundur Örneğin 3000 baz çifti (3kb) taşıyan bir DNA parçasının boyu 1 µm dir Bilindiği gibi DNA’nın çapı 2 nm dir Organizmaların yapısı karmaşıklaştıkça içerdikleri genetik materyalin kitlesi genellikle artış gösterir Bunun temel nedeni, basitten gelişmiş canlılara doğru gidildikçe gen sayısının artmasıdır Örneğin, SV40 virüsünün 52 x 103 baz çiftinden ibaret genomunda sadece 5 – 10 gen bulunur E coli genomunda ise yaklaşık 4 x 106 baz çifti vardır Eğer E coli’de bir genin ortalama 1000 baz çifti içerdiğini var sayarsak, bu bakteride yaklaşık 4000 gen bulunması gerekir DNA moleküllerinin moleküler ağırlıklarını klasik kimyasal metodlarla tam olarak belirlemek oldukça güçtür DNA moleküllerinin ağırlıklarının ölçülmesinde en çok kullanılan yöntemler şunlardır; • viskozitenin ölçümü, • sedimantasyon oranı, • elektron mikroskobu ile, • otoradyografi, Genelde bu metodların iki veya daha fazlasının bir kombinasyonu kullanılabilir DNA moleküllerinin ağırlıkları 106 ile 109 dalton (1 dalton= 166 x 10-24 g dır) değişir Zaman zaman ağırlıklar 109 da geçebilir Değişik türlere ait DNA molekülleri ağırlıkları tablo 4 de verilmiştir Kaynak M A Uzunluk Nükleotid çifti sayısı E coli 22 x 109 1 mm 3 x 106 H influenzae 8 x 108 300 µm 12 x 105 Bakteriyofaj T2-T4 13 x 108 50 µm 2 x 105 Bakteriyofaj λ 33 x 106 13 µm 05 x 105 Bakteriyofaj ØX174 16 x 106 06 µm - Polioma virüsü 3 x 106 11 µm 46 x 103 Fare mitokondrisi 95 x 106 5 µm 14 x 103 Tablo 4 : Çeşitli DNA moleküllerine ait veriler