Dna’Nın Moleküler Ağırlığı
 

Bir DNA molekülünün ağırlığı içerdiği baz çift sayısıyla doğru orantılıdır. Nükleik asitler uzun ve dallanmamış moleküllerdir. Çaplarının dar olmasına karşılık boyları çok uzundur. Örneğin 3000 baz çifti (3kb) taşıyan bir DNA parçasının boyu 1 µm dir. Bilindiği gibi DNA’nın çapı 2 nm dir.

Organizmaların yapısı karmaşıklaştıkça içerdikleri genetik materyalin kitlesi genellikle artış gösterir. Bunun temel nedeni, basitten gelişmiş canlılara doğru gidildikçe gen sayısının artmasıdır. Örneğin, SV40 virüsünün 5.2 x 103 baz çiftinden ibaret genomunda sadece 5 – 10 gen bulunur. E. coli genomunda ise yaklaşık 4 x 106 baz çifti vardır. Eğer E. coli’de bir genin ortalama 1000 baz çifti içerdiğini var sayarsak, bu bakteride yaklaşık 4000 gen bulunması gerekir.

DNA moleküllerinin moleküler ağırlıklarını klasik kimyasal metodlarla tam olarak belirlemek oldukça güçtür. DNA moleküllerinin ağırlıklarının ölçülmesinde en çok kullanılan yöntemler şunlardır;

• viskozitenin ölçümü,

• sedimantasyon oranı,

• elektron mikroskobu ile,

• otoradyografi,

Genelde bu metodların iki veya daha fazlasının bir kombinasyonu kullanılabilir.

DNA moleküllerinin ağırlıkları 106 ile 109 dalton (1 dalton= 1.66 x 10-24 g dır.) değişir. Zaman zaman ağırlıklar 109 da geçebilir.

Değişik türlere ait DNA molekülleri ağırlıkları tablo 4 de verilmiştir.

Kaynak M. A. Uzunluk Nükleotid çifti sayısı

E. coli 2.2 x 109 1 mm 3 x 106

H. influenzae 8 x 108 300 µm 12 x 105

Bakteriyofaj T2-T4 1.3 x 108 50 µm 2 x 105

Bakteriyofaj λ 33 x 106 13 µm 0.5 x 105

Bakteriyofaj ØX174 1.6 x 106 0.6 µm -

Polioma virüsü 3 x 106 1.1 µm 4.6 x 103

Fare mitokondrisi 9.5 x 106 5 µm 14 x 103

Tablo 4 : Çeşitli DNA moleküllerine ait veriler.