Osmanlı - Türkçe Sözlük D Harfi.

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-06-2012

dâ?î (A

) [ 1 [داعی

dua eden, duacı

2

davet eden

dâ?ussıla (A

) [ داء الصله ] yurdunu özleme, köyünü özleme

dâd (F

) [ 1 [داد

adalet

2

iyilik, ihsan

dâd (F

) [ 1 [داد

verme

2

verdi

3

vergi

dâdgâh (F

) [ دادگاه ] mahkeme

dâdhâh (F

) [ دادخواه ] davacı

dâdres (F

) [ دادرس ] imdada koşan

dâdû (F

) [ دادو ] dadı

dâdüferyâd (F

) [ دادوفریاد ] feryat figan

dâdüsited (F

) [ داد و ستد ] alışveriş

dâfi? (A

) [ دافع ] uzaklaştıran, defeden

dâğ (F

) [ 1 [داغ

yara

2

kızgın demirle vurulmuş işaret

dağal (F

) [ دغل ] hile, hilehurda, alavere dalavere

dağalbâz (F

) [ دغل باز ] hileci

dağdağa (A

) [ دغدغه ] telaş, gürültü patırtı

dâhî (A

) [ داهی ] deha sahibi

dâhil (A

) [ داخل ] iç, içeri

dâhil olmak içeri girmek

dâhile (A

) [ داخله ] iç, iç yüz

dâhilen (A

) [ داخلا ] içten

dâhilî (A

) [ داخلی ] iç ile ilgili, iç yüze ait

dâhiliye (A

) [ داخليه ] iç ile ilgili, iç yüze ait

dahl (A

) [ دخل ] müdahale etme, karışma

dahme (F

) [ 1 [ضخمه

mezar

2

mezarlık

3

lahit

dâim (A

) [ دائم ] sürekli, devamlı

dâimî (A

) [ دائمی ] sürekli, devamlı

dâir (A

) [ 1 [دائر

ilişkin, hakkında

3

dönen

dâire (A

) [ 1 [دائره

daire

2

büro, ofis

3

devlet dairesi

4

tef, zilli tef

dâirenmâdâr (A

) [ دائرا مادار ] çepeçevre

dâirevî (A

) [ دائروی ] dairemsi

dâirezen (A

-F

) [ دائره زن ] daire çalan

dâiye (A

) [ 1 [داعيه

arzu, istek

2

iddia

dakâyık (A

) [ 1 [دقایق

incelikler

2

dakikalar

dakîk (A

) [ 1 [دقيق

ince, hassas

2

dakika şaşmayan

dakîka (A

) [ 1 [دقيقه

incelik

2

dakika

dalâlet (A

) [ ضلالت ] sapkınlık

dâll (A

) [ دال ] delalet eden

dâlle (A

) [ ضاله ] sapık, yoldan çıkmış

dâm (F

) [ 1 [دام

tuzak, kapan

2

besi hayvanı

dâmâd (F

) [ داماد ] damat, güveyi

dâmân (F

) [ دامان ] etek

dâmen (F

) [ دامن ] etek

dâmenâlûde (F

) [ دامن آلوده ] iffetsiz

dâmenbûs (F

) [ دامن بوس ] etek öpen

dâmene (F

) [ دامنه ] yamaç, dağ eteği

dâmengîr (F

) [ 1 [دامن گير

davacı, şikayetçi

2

eteğe sarılan

dâmgâh (F

) [ دامگاه ] tuzak kurulmuş yer

dân (F

) [ دان ] bilen

dân (F

) [ دان ] kap

dânâ (F

) [ دانا ] bilgili, iyi bilen

dâne (F

) [ 1 [دانه

tohum

2

yem

3

tane

dânende (F

) [ داننده ] bilen

dâng (F

) [ دانگ ] altıdabirlik dirhem

dâniş (F

) [ 1 [دانش

bilgi

2

bilim

dânişâmûz (F

) [ دانش آموز ] öğrenci

dânişgâh (F

) [ دانشگاه ] üniversite

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-06-2012

dânişmend (F

) [ 1 [دانشمند

bilgin, alim

2

stajiyer kadı

dânişver (A

) [ دانشور ] bilgin

dâr (A

) [ 1 [دار

yurt

2

ev

dâr (F

) [ دار ] dar ağacı

dâr (F

) [ دار ] sahip olan, bulunduran, tutan

dâr -ı bekâ [ دار بقا ] ahiret

dâr -ı fenâ [ دار فنا ] dünya

dârâ (F

) [ 1 [دارا

sahip

2

büyük hükümdar

darabân (A

) [ 1 [ضربان

çarpıntı

2

vuruş

darabât (A

) [ 1 [ضربات

darbeler, vuruşlar

darb (A

) [ 1 [ضرب

vuruş

2

para basımı

3

dövme

darbe (A

) [ 1 [ضربه

vuruş, darbe

2

bela

darbhâne (A

) [ ضرب خانه ] darphane, para basımevi

darbımesel (A

-F

) [ ضرب مثل ] atasözü

dârçîn (F

) [ دارچين ] tarçın

dârende (F

) [ دارنده ] sahip

darîr (A

) [ ضریر ] doğuştan kör

dârû (F

) [ دارو ] ilaç

dârûhâne (F

) [ داروخانه ] eczane

dârülaceze (A

) [ دارالعجزه ] düşkünler evi

dârülbedâyi (A

) [ دارالبدایع ] konservatuvar

dârülelhân (A

) [ دارالالحان ] konservatuvar

dârüleytâm (A

) [ دارالایتام ] yetimhane

dârülfünun (A

) [ دارالفنون ] üniversite

dârülhilâfe (A

) [ 1 [دارالخلافه

İstanbul

2

halifelik merkezi

dârülkütüb (A

) [ دارالکتب ] kütüphane

dârülmuallimât (A

) [ دارالمعلمات ] kız öğretmen okulu

dârülmuallimîn (A

) [ دارالمعلمين ] erkek öğretmen okulu

dârülmülk (A

) [ دارالملک ] başkent

dârülvilâde (A

) [ دارالولاده ] doğumevi

dârüssaltana (A

) [ دارالسلطنه ] İstanbul

dârüsselam (A

) [ 1 [دارالسلام

Bağdat

2

cennet

dâs (F

) [ داس ] orak

dâstân (F

) [ 1 [داستان

destan

2

hikaye

3

masal

dâstânî (F

) [ داستانی ] destânî, kahramanlıkla ilgili, epik

davâ (A

) [ 1 [دعوی

dava

2

teorem

3

mesele

dâver (F

) [ 1 [داور

yargıç

2

hükümdar

3

Tanrı

davet (A

) [ دعوت ] çağrı

dâye (F

) [ دایه ] dadı

dâyin (A

) [ داین ] alacaklı

deâvî (A

) [ دعاوی ] davalar

debbağ (A

) [ دباغ ] sepici

debdebe (A

) [ دبدبه ] gösteriş

debir (F

) [ دبير ] katip

ded (F

) [ دد ] yırtıcı hayvan

def (F

) [ دف ] tef

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-06-2012

def’ (A

) [ دفع ] uzaklaştırma

def’ edilmek 1

uzaklaştırılmak

2

giderilmek

def’ etmek 1

uzaklaştırmak

2

gidermek

def’a (A

) [ دفعه ] kez, kere, defa

def’aten (A

) [ دفعة ] bir defada

defaât (A

) [ دفعات ] kereler, defalar

defâin (A

) [ دفائن ] gömüler, defineler

defâtir (A

) [ دفاتير ] defterler

define (A

) [ دفينه ] gömü

defn (A

) [ دفن ] gömme, defin

defter (A

) [ دفتر ] defter

defterdâr (A

-F

) [ 1 [دفتردار

ildeki en üst düzey maliye yetkilisi

2

maliye bakanı

defzen (A

-F

) [ دفزن ] tef çalan

deh (F

) [ ده ] on

dehâ (A

) [ دها ] dahilik

dehâlet (A

) [ 1 [دخالت

karışma

2

sığınma

dehâlîz (A

) [ دهاليز ] dehlizler

dehân (F

) [ دهان ] ağız

dehânbeste (F

) [ دهان بسته ] suskun

dehen (F

) [ دهن ] ağız

dehliz (A

) [ دهليز ] koridor

dehr (A

) [ 1 [دهر

dünya

2

devir, zamane

dehrî (A

) [ دهری ] materyalist

dehriyye (A

) [ دهریه ] materyalistlik

dehşetâver (A

-F

) [ دهشت آور ] dehşet verici

dehşetengîz (A

-F

) [ دهشت انگيز ] ürkünç, dehşet verici

dekâkîn (A

) [ دکاکين ] dükkanlar

delâil (A

) [ دلائل ] kanıtlar, deliller

delâlet (A

) [ دلالت ] delillik, yol gösterme

delâlet etmek 1

yol göstermek

2

anlamına gelmek

delîl (A

) [ 1 [دليل

kanıt

2

rehber

3

şahit

delk (F

) [ دلق ] derviş hırkası

dellâk (A

) [ دلاک ] tellak

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-06-2012

dellâl (A

) [ دلال ] komisyoncu, tellal

delv (A

) [ 1 [دلو

kova

2

kova burcu

dem (A

) [ دم ] kan

dem (F

) [ 1 [دم

zaman

2

nefes

3

içki

demâdem (F

) [ دمادم ] her an

dembedem (F

) [ دمبدم ] her an

demsâz (F

) [ 1 [دمساز

yakın arkadaş

2

sırdaş

denâet (A

) [ دنائت ] alçaklık

dendân (F

) [ دندان ] diş

dendanmüzd (F

) [ دندان مزد ] diş kirası

denî (A

) [ دنی ] alçak

der (F

) [ در ] kapı

derâhim (A

) [ دراهم ] dirhemler

derakab (F

-A

) [ درعقب ] ardından, hemen, derhal, hemen ardından

derâmed (F

) [ در آمد ] kazanç, gelir

derâz (F

) [ دراز ] uzun

derbân (F

) [ دربان ] kapıcı

derbâr (F

) [ دربار ] saray

derbeder (F

) [ دربدر ] aylak, avare

derbend (F

) [ 1 [دربند

dar geçit

2

sınır kalesi

3

hudut

derc (A

) [ درج ] içine alma, biriktirme

derc edilmek içine alınmak

derc etmek içine almak

derd (F

) [ 1 [درد

dert

acı

3

ağrı

derdâ (F

) [ دردا ] ne yazık ki, eyvahlar olsun

derdest (F

) [ 1 [دردست

yakalama

2

el altında olma

derdest edilmek yakalanmak

derdest etmek yakalamak

derdiser (F

) [ درد سر ] baş belası, baş ağrısı, sorun, problem

derdmend (F

) [ دردمند ] dertli

derecât (A

) [ درجات ] dereceler

derece (A

) [ 1 [درجه

derece

2

aşama

3

kat

3

miktar

derekât (A

) [ 1 [درکات

katlar

2

basamaklar

dereke (A

) [ 1 [درکه

kat

2

basamak

derende (F

) [ درنده ] yırtıcı

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-06-2012

dergâh (F

) [ 1 [درگاه

dergah

2

saray

3

tekke

4

tapı, huzur

derhâl (F

-A

) [ درحال ] hemen

derhâst (F

) [ 1 [درخواست

istek, talep, rica

2

dilekçe

derhâtır (F

-A

) [ 1 [در خاطر

hatırlama

2

hatırda tutma

derhâtır ettirmek hatırlatmak, akla getirmek

derhâtır eylemek hatırlamak

derhor (F

) [ درخور ] layık

derîçe (F

) [ 1 [دریچه

pencere

2

küçük kapı

derk (A

) [ 1 [درک

anlama, idrak etme

2

alma

derk etmek anlamak, idrak etmek

derkenâr (F

-A

) [ درکنار ] kenar yazısı

dermân (F

) [ 1 [درمان

ilaç

2

çare

3

güç

dermânde (F

) [ 1 [درمانده

aciz

2

zavallı

dermeyân (F

) [ درميان ] ortada

dermeyân edilmek ortaya konulmak, ele alınmak

dermeyân etmek ortaya koymak, ele almak

derpîş (F

) [ درپيش ] göz önünde

derpîş edilmek göz önünde bulundurulmak

derpîş etmek göz önünde bulundurmak

derrâk (A

) [ دراک ] anlayışlı

derre (F

) [ دره ] dere

dersaadet (F

-A

) [ در سعادت ] İstanbul

dershân (A

-F

) [ درسخوان ] öğrenci

deruhde edilmek üste alınmak, görev bilinmek

deruhde etmek üstüne almak

derûn (F

) [ 1 [درون

iç, içerisi

2

gönül

derûnî (F

) [ درونی ] içten gelen, içe ait

dervâze (F

) [ 1 [دروازه

ana kapı

2

kale kapısı

3

şehir kapısı

dervîş (F

) [ 1 [درویش

yoksul

2

tarikat şeyhine bağlı mürit

dervîşân (F

) [ درویشان ] dervişler

deryâ (F

) [ دریا ] deniz

deryâdil (F

) [ 1 [دریادل

gönlü zengin

2

büyük himmetli

deryâneverd (F

) [ دریانورد ] denizci

derzî (F

) [ درزی ] terzi

desâis (A

) [ دسائس ] hileler, oyunlar

desîse (A

) [ دسيسه ] hile, oyun

desîsekâr (A

-F

) [ دسيسه کار ] hileci, düzenbaz

dessâs (A

) [ دساس ] hileci, düzenbaz

dest (F

) [ دست ] el

destân (F

) [ 1 [دستان

hikaye

2

destan

3

masal

destâr (F

) [ دستار ] sarık

destâvîz (F

) [ دستاویز ] küçük hediye

destbedest (F

) [ دست بدست ] elden ele

destbûs (F

) [ دست بوس ] el öpen

destbûsî (F

) [ دست بوسی ] el öpme

deste (F

) [ 1 [دسته

grup

2

demet

3

kulp

destere (F

) [ دستره ] testere, bıçkı

destgâh (F

) [ 1 [دستگاه

tezgah

2

atölye

3

halı dokuma tezgahı

destgîr (F

) [ دستگير ] elden tutan, yardım eden

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-06-2012

destî (F

) [ دستی ] testi

destkâr (F

) [ دستکار ] il işi

destmâl (F

) [ 1 [دستمال

mendil

2

el bezi

destmüzd (F

) [ 1 [دست مزد

ücret, el emeği

2

bahşiş

destres (F

) [ دسترس ] ulaşma, elde etmek

destres olmak ulaşmak, elde etmek

destres olunmak ulaşılmak

destûr (F

) [ 1 [دستور

izin

2

zerdüşt rahibi

3

uzak dur

4

izin ver

deşne (F

) [ دشنه ] hançer

deşt (F

) [ 1 [دشت

kır

2

ova

3

çöl

devâ (A

) [ 1 [دواء

ilaç

2

çare

devâbb (A

) [ 1 [دواب

yük hayvanları

2

binek hayvanları

devâir (A

) [ دوائر ] daireler

devâm (A

) [ 1 [دوام

süreklilik

2

kalıcılık

3

devam

devâsâz (A

-F

) [ 1 [دواساز

çare olan

2

tedavi eden, şifa veren

devât (A

) [ دوات ] divit

devâvîn (A

) [ دواوین ] divanlar

deverân (A

) [ دوران ] dönme, dolaşma, dolaşım

deverân etmek dönmek, dolanmak

devlet (A

) [ 1 [دولت

devlet

2

talih

3

mevki

devr (A

) [ 1 [دور

devir

2

dönme

devrân (A

) [ دوران ] felek, zamane

devre (A

) [ دوره ] dönem

dey (F

) [ دی ] kış

deyn (A

) [ دین ] borç

deyr (A

) [ دیر ] manastır

dıl’ (A

) [ ضلع ] kenar

dırâz (F

) [ دراز ] uzun

dî (F

) [ دی ] dün

dîbâ (F

) [ دیبا ] ipekli kumaş

dîbâce (F

) [ دیباجه ] giriş, önsöz

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-06-2012

dicâce (A

) [ دجاجه ] tavuk

dîdâr (F

) [ 1 [دیدار

görüşme, buluşma

2

yüz

dîde (F

) [ دیده ] görmüş

dîde (F

) [ دیده ] göz

dîdegân (F

) [ دیدگان ] gözler

dîg (F

) [ دیگ ] tencere

diger (F

) [ دگر ] diğer, başka

dîgergûn (F

) [ دگرگون ] başka

dîgerkâm (F

) [ دیگرکام ] başkalarını düşünen

dih (F

) [ ده ] köy

dihât (F

) [ دهات ] köyler

dihhodâ (F

) [ 1 [دهخدا

köy ağası

2

köy kahyası

dihkân (F

) [ 1 [دهقان

çiftçi

2

köy ağası

dikkat (A

) [ 1 [دقت

dakiklik

2

incelik

3

dikkat

dil (F

) [ دل ] gönül

dilârâ (F

) [ دل آرا ] gönül süsleyen

dilâşûb (F

) [ دل آشوب ] gönül karıştıran, sevgili

dilâver (F

) [ دلاور ] yürekli, yiğit

dilâvîz (F

) [ دلاویز ] güzel, gönül çekici

dilâzâr (F

) [ دل آزار ] gönül kıran, inciten

dilâzürde (F

) [ دل آزرده ] kalbi kırık

dilbâz (F

) [ دلباز ] gönül şenlendiren

dilbend (F

) [ دلبند ] gönül bağlanan, sevgili

dilber (F

) [ دلبر ] gönül alan, güzel, sevgili

dilbeste (F

) [ دلبسته ] gönlü bağlanmış, aşık

dilcû (F

) [ دلجو ] gönlün aradığı, güzel, sevgili

dildâde (F

) [ دل داده ] gönlünü vermiş, aşık

dildâr (F

) [ دلدار ] gönül tutan, sevgili

dildüzd (F

) [ دل دزد ] gönül hırsızı

dilefgâr (F

) [ دل افگار ] gönlü yaralı, aşık

dilefrûz (F

) [ دل افروز ] gönül aydınlatan, sevgili

dilfigâr (F

) [ دل فگار ] gönlü yaralı, aşık

dilfirîb (F

) [ دل فریب ] gönül aldatan, sevgili

dilgîr (F

) [ دلگير ] kırgın, alınmış

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-06-2012

dilgüdâz (F

) [ دل گداز ] gönül eriten, yürek törpüsü

dilgüşâ (F

) [ دلگشا ] iç açıcı, ferahlık verici

dilhâh (F

) [ دلخواه ] gönlün istediği

dilhaste (F

) [ دلخواسته ] gönlü yaralı

dilhırâş (F

) [ دل خراش ] yürek parçalayan

dilhûn (F

) [ دلخون ] yüreği kanlı, içi kan ağlayan

dilîr (F

) [ دلير ] yürekli, yiğit

dilkeş (F

) [ دلکش ] cazibeli, gönül çekici

dilnişîn (F

) [ دلنشين ] makbul, hoş

dilnüvaz (F

) [ دل نواز ] gönül okşayan

dilpesend (F

) [ دل پسند ] gönlün beğendiği

dilrübâ (F

) [ دلربا ] gönül hırsızı, gönül çalan

dilsûhte (F

) [ دل سوخته ] bağrı yanık, gönlü yaralı

dilsûz (F

) [ دلسوز ] yürek yakan

dilşâd (F

) [ دلشاد ] gönlü şen

dilşâd etmek gönlünü şenlendirmek, mutlu etmek

dilşâd olmak gönlü şenlenmek, mutlu olmak

dilşikâr (F

) [ دل شکار ] gönül avcısı

dilşiken (F

) [ دل شکن ] kalp kıran

dilşikeste (F

) [ دل شکسته ] kalbi kırık

dilteng (F

) [ دل تنگ ] yüreği daralmış, sıkıntılı

dilteşne (F

) [ دل تشنه ] can atan

dimâğ (A

) [ 1 [ دماغ

beyin

2

bilinç, şuur

dindârî (A

-F

) [ دینداری ] dindarlık

dînen (A

) [ دینا ] dince, din bakımından

dînî (A

) [ دینی ] dinsel

dîr (F

) [ دیر ] geç

dirahşân (F

) [ درخشان ] parlak, parlayan

diraht (F

) [ درخت ] ağaç

dirâyetli (A

-T

) bilgili ve kavrama yeteneği olan

direfş (F

) [ 1 [ درفش

sancak

2

bayrak

direm (F

) [ درم ] dirhem, akçe, gümüş para

dirîğ (F

) [ دریغ ] esirgeme

dirîğ etmek esirgemek

dirîğâ (F

) [ دریغا ] ne yazık ki, vah vah, eyvahlar olsun

dîrîn (F

) [ دیرین ] eski

dîrîne (F

) [ دیرینه ] eski

dîşeb (F

) [ دیشب ] dün gece

dîvân (A

) [ 1 [ دیوان

meclis

2

padişah meclisi

3

şairin şiirlerinin bir araya
getirildiği eser

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-06-2012

dîvâne (F

) [ دیوانه ] deli, çılgın

dîvânegî (F

) [ دیوانگی ] delilik, çılgınlık

dîvâr (F

) [ دیوار ] duvar

diyâr (A

) [ دیار ] ülke, topraklar, memleket

dizdâr (F

) [ دزدار ] kale muhafızı

dost (F

) [ 1 [ دوست

sevgili

2

yakın arkadaş

3

Tanrı

dostâne (F

) [ دوستانه ] dostça

dostî (F

) [ دوستی ] dostluk

dostkâm (F

) [ دوستکام ] dost canlısı

duâgû (A

-F

) [ دعاگو ] duacı, dua eden

dûçâr (F

) [ دچار ] uğramış, yakalanmış, maruz kalmış

dûçâr etmek uğratmak, müptela etmek

dûçâr olmak uğramak, müptela olmak

dûd (A

) [ دود ] böcek, kurtçuk, kurt

dûd (F

) [ دود ] duman

dûde (F

) [ دوده ] is

dûdmân (F

) [ دودمان ] soy sop

dûğ (F

) [ دوغ ] ayran

duhân (A

) [ 1 [ دخان

tütün

2

duman

duht (F

) [ دخت ] kız

duhter (F

) [ دختر ] kız

duhûl (A

) [ دخول ] giriş, içeri girme

duhûl etmek girmek, içeri girmek

duhûliye (A

) [ دخوليه ] giriş ücreti

dumûr (A

) [ دمور ] körelme

dûn (A

) [ 1 [ دون

aşağı, alt

2

aşağılık, adi

dûnperver (A

-F

) [ دون پرور ] aşağılık kimseleri koruyan

dûr (F

) [ دور ] uzak

dûrbîn (F

) [ دوربين ] dürbün

dûrdest (F

) [ دوردست ] ırak, çok uzak

dûrendîş (F

) [ دوراندیش ] ileri görüşlü, ileriyi düşünen

dûrî (F

) [ دوری ] uzaklık

durûb-i emsâl (A

-F

) [ ضروب امثال ] atasözleri

durûd (F

) [ 1 [ درود

övgü

2

selam

dûst (F

) [ 1 [ دوست

dost

2

sevgili

3

Tanrı

dûş (F

) [ دوش ] dün gece

dûş (F

) [ دوش ] omuz

dûşîze (F

) [ دوشيزه ] kız, matmazel

dûzah (F

) [ دوزخ ] cehennem

dü (F

) [ دو ] iki

dübâre (F

) [ دوباره ] tekrar, yeniden

dübb (A

) [ دب ] ayı

dübür (A

) [ 1 [ دبر

makat

2

arka

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-06-2012

dücâce (A

) [ دجاجه ] tavuk

düçar-ı inkıtâ olmak kesintiye uğramak

düdil (F

) [ دودل ] ikircikli, tereddütlü

dühûr (A

) [ 1 [ دهور

devirler

2

dünyalar

dühül (F

) [ دهل ] davul

düm (F

) [ دم ] kuyruk

dümbâl (F

) [ 1 [ دنبال

kuyruk

2

peş, art

dümel (A

) [ دمل ] kan çıbanı

dümûy (F

) [ دوموی ] kırçıl

dünbâl (F

) [ 1 [ دنبال

kuyruk

2

peş, art

dünbek (F

) [ دنبک ] dümbelek

dünîm (F

) [ دونيم ] ikiye bölünmüş

dünyâperest (A

-F

) [ دنياپرست ] dünya düşkünü

dünyevî (A

) [ دنيوی ] dünya ile ilgili

dürc (A

) [ 1 [ درج

kutu

2

mücevher kutusu

3

sevgilinin küçük ağzı

dürd (F

) [ درد ] tortu

dürdâne (A

-F

) [ 1 [ دردانه

inci tanesi

2

sevgili

dürdkeş (F

) [ دردکش ] tortulu şarap içen

dürer (A

) [ درر ] inciler

dürr (A

) [ در ] inci

dürrâ’a (A

) [ دراعه ] ferace

dürre (A

) [ دره ] iri inci

dürû (F

) [ دورو ] ikiyüzlü

dürûğ (F

) [ دروغ ] yalan

dürûğzen (F

) [ دروغ زن ] yalancı

dürûs (A

) [ دروس ] dersler

dürüst (F

) [ 1 [ درست

sağlıklı

2

tam

3

doğru

dürüşt (F

) [ 1 [ درشت

kaba

2

iri

3

kalın

düstûr (A

) [ 1 [ دستور

kural, prensip

2

kanun kitabı

düşenbe (F

) [ دوشنبه ] pazartesi

düşine (F

) [ دوشينه ] dün geceki

düşmen (F

) [ دشمن ] düşman

düşnâm (F

) [ دشنام ] küfür, sövgü

düşvâr (F

) [ دشوار ] güç

düvâzdeh (F

) [ دوازده ] oniki

10-06-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Osmanlı - Türkçe Sözlük D Harfi. dâ?î (A) [ 1 [داعی dua eden, duacı 2davet eden dâ?ussıla (A) [ داء الصله ] yurdunu özleme, köyünü özleme dâd (F) [ 1 [داد adalet 2iyilik, ihsan dâd (F) [ 1 [داد verme 2verdi 3vergi dâdgâh (F) [ دادگاه ] mahkeme dâdhâh (F) [ دادخواه ] davacı dâdres (F) [ دادرس ] imdada koşan dâdû (F) [ دادو ] dadı dâdüferyâd (F) [ دادوفریاد ] feryat figan dâdüsited (F) [ داد و ستد ] alışveriş dâfi? (A) [ دافع ] uzaklaştıran, defeden dâğ (F) [ 1 [داغ yara 2kızgın demirle vurulmuş işaret dağal (F) [ دغل ] hile, hilehurda, alavere dalavere dağalbâz (F) [ دغل باز ] hileci dağdağa (A) [ دغدغه ] telaş, gürültü patırtı dâhî (A) [ داهی ] deha sahibi dâhil (A) [ داخل ] iç, içeri dâhil olmak içeri girmek dâhile (A) [ داخله ] iç, iç yüz dâhilen (A) [ داخلا ] içten dâhilî (A) [ داخلی ] iç ile ilgili, iç yüze ait dâhiliye (A) [ داخليه ] iç ile ilgili, iç yüze ait dahl (A) [ دخل ] müdahale etme, karışma dahme (F) [ 1 [ضخمه mezar 2mezarlık 3lahit dâim (A) [ دائم ] sürekli, devamlı dâimî (A) [ دائمی ] sürekli, devamlı dâir (A) [ 1 [دائر ilişkin, hakkında 3dönen dâire (A) [ 1 [دائره daire 2büro, ofis 3devlet dairesi 4tef, zilli tef dâirenmâdâr (A) [ دائرا مادار ] çepeçevre dâirevî (A) [ دائروی ] dairemsi dâirezen (A-F) [ دائره زن ] daire çalan dâiye (A) [ 1 [داعيه arzu, istek 2iddia dakâyık (A) [ 1 [دقایق incelikler 2dakikalar dakîk (A) [ 1 [دقيق ince, hassas 2dakika şaşmayan dakîka (A) [ 1 [دقيقه incelik 2dakika dalâlet (A) [ ضلالت ] sapkınlık dâll (A) [ دال ] delalet eden dâlle (A) [ ضاله ] sapık, yoldan çıkmış dâm (F) [ 1 [دام tuzak, kapan 2besi hayvanı dâmâd (F) [ داماد ] damat, güveyi dâmân (F) [ دامان ] etek dâmen (F) [ دامن ] etek dâmenâlûde (F) [ دامن آلوده ] iffetsiz dâmenbûs (F) [ دامن بوس ] etek öpen dâmene (F) [ دامنه ] yamaç, dağ eteği dâmengîr (F) [ 1 [دامن گير davacı, şikayetçi 2eteğe sarılan dâmgâh (F) [ دامگاه ] tuzak kurulmuş yer dân (F) [ دان ] bilen dân (F) [ دان ] kap dânâ (F) [ دانا ] bilgili, iyi bilen dâne (F) [ 1 [دانه tohum 2yem 3tane dânende (F) [ داننده ] bilen dâng (F) [ دانگ ] altıdabirlik dirhem dâniş (F) [ 1 [دانش bilgi 2bilim dânişâmûz (F) [ دانش آموز ] öğrenci dânişgâh (F) [ دانشگاه ] üniversite

10-06-2012	#3
Prof. Dr. Sinsi	Osmanlı - Türkçe Sözlük D Harfi. def’ (A) [ دفع ] uzaklaştırma def’ edilmek 1uzaklaştırılmak 2giderilmek def’ etmek 1uzaklaştırmak 2gidermek def’a (A) [ دفعه ] kez, kere, defa def’aten (A) [ دفعة ] bir defada defaât (A) [ دفعات ] kereler, defalar defâin (A) [ دفائن ] gömüler, defineler defâtir (A) [ دفاتير ] defterler define (A) [ دفينه ] gömü defn (A) [ دفن ] gömme, defin defter (A) [ دفتر ] defter defterdâr (A-F) [ 1 [دفتردار ildeki en üst düzey maliye yetkilisi 2maliye bakanı defzen (A-F) [ دفزن ] tef çalan deh (F) [ ده ] on dehâ (A) [ دها ] dahilik dehâlet (A) [ 1 [دخالت karışma 2sığınma dehâlîz (A) [ دهاليز ] dehlizler dehân (F) [ دهان ] ağız dehânbeste (F) [ دهان بسته ] suskun dehen (F) [ دهن ] ağız dehliz (A) [ دهليز ] koridor dehr (A) [ 1 [دهر dünya 2devir, zamane dehrî (A) [ دهری ] materyalist dehriyye (A) [ دهریه ] materyalistlik dehşetâver (A-F) [ دهشت آور ] dehşet verici dehşetengîz (A-F) [ دهشت انگيز ] ürkünç, dehşet verici dekâkîn (A) [ دکاکين ] dükkanlar delâil (A) [ دلائل ] kanıtlar, deliller delâlet (A) [ دلالت ] delillik, yol gösterme delâlet etmek 1yol göstermek 2anlamına gelmek delîl (A) [ 1 [دليل kanıt 2rehber 3şahit delk (F) [ دلق ] derviş hırkası dellâk (A) [ دلاک ] tellak

10-06-2012	#7
Prof. Dr. Sinsi	Osmanlı - Türkçe Sözlük D Harfi. dicâce (A) [ دجاجه ] tavuk dîdâr (F) [ 1 [دیدار görüşme, buluşma 2yüz dîde (F) [ دیده ] görmüş dîde (F) [ دیده ] göz dîdegân (F) [ دیدگان ] gözler dîg (F) [ دیگ ] tencere diger (F) [ دگر ] diğer, başka dîgergûn (F) [ دگرگون ] başka dîgerkâm (F) [ دیگرکام ] başkalarını düşünen dih (F) [ ده ] köy dihât (F) [ دهات ] köyler dihhodâ (F) [ 1 [دهخدا köy ağası 2köy kahyası dihkân (F) [ 1 [دهقان çiftçi 2köy ağası dikkat (A) [ 1 [دقت dakiklik 2incelik 3dikkat dil (F) [ دل ] gönül dilârâ (F) [ دل آرا ] gönül süsleyen dilâşûb (F) [ دل آشوب ] gönül karıştıran, sevgili dilâver (F) [ دلاور ] yürekli, yiğit dilâvîz (F) [ دلاویز ] güzel, gönül çekici dilâzâr (F) [ دل آزار ] gönül kıran, inciten dilâzürde (F) [ دل آزرده ] kalbi kırık dilbâz (F) [ دلباز ] gönül şenlendiren dilbend (F) [ دلبند ] gönül bağlanan, sevgili dilber (F) [ دلبر ] gönül alan, güzel, sevgili dilbeste (F) [ دلبسته ] gönlü bağlanmış, aşık dilcû (F) [ دلجو ] gönlün aradığı, güzel, sevgili dildâde (F) [ دل داده ] gönlünü vermiş, aşık dildâr (F) [ دلدار ] gönül tutan, sevgili dildüzd (F) [ دل دزد ] gönül hırsızı dilefgâr (F) [ دل افگار ] gönlü yaralı, aşık dilefrûz (F) [ دل افروز ] gönül aydınlatan, sevgili dilfigâr (F) [ دل فگار ] gönlü yaralı, aşık dilfirîb (F) [ دل فریب ] gönül aldatan, sevgili dilgîr (F) [ دلگير ] kırgın, alınmış

10-06-2012	#9
Prof. Dr. Sinsi	Osmanlı - Türkçe Sözlük D Harfi. dîvâne (F) [ دیوانه ] deli, çılgın dîvânegî (F) [ دیوانگی ] delilik, çılgınlık dîvâr (F) [ دیوار ] duvar diyâr (A) [ دیار ] ülke, topraklar, memleket dizdâr (F) [ دزدار ] kale muhafızı dost (F) [ 1 [ دوست sevgili 2yakın arkadaş 3Tanrı dostâne (F) [ دوستانه ] dostça dostî (F) [ دوستی ] dostluk dostkâm (F) [ دوستکام ] dost canlısı duâgû (A-F) [ دعاگو ] duacı, dua eden dûçâr (F) [ دچار ] uğramış, yakalanmış, maruz kalmış dûçâr etmek uğratmak, müptela etmek dûçâr olmak uğramak, müptela olmak dûd (A) [ دود ] böcek, kurtçuk, kurt dûd (F) [ دود ] duman dûde (F) [ دوده ] is dûdmân (F) [ دودمان ] soy sop dûğ (F) [ دوغ ] ayran duhân (A) [ 1 [ دخان tütün 2duman duht (F) [ دخت ] kız duhter (F) [ دختر ] kız duhûl (A) [ دخول ] giriş, içeri girme duhûl etmek girmek, içeri girmek duhûliye (A) [ دخوليه ] giriş ücreti dumûr (A) [ دمور ] körelme dûn (A) [ 1 [ دون aşağı, alt 2aşağılık, adi dûnperver (A-F) [ دون پرور ] aşağılık kimseleri koruyan dûr (F) [ دور ] uzak dûrbîn (F) [ دوربين ] dürbün dûrdest (F) [ دوردست ] ırak, çok uzak dûrendîş (F) [ دوراندیش ] ileri görüşlü, ileriyi düşünen dûrî (F) [ دوری ] uzaklık durûb-i emsâl (A-F) [ ضروب امثال ] atasözleri durûd (F) [ 1 [ درود övgü 2selam dûst (F) [ 1 [ دوست dost 2sevgili 3Tanrı dûş (F) [ دوش ] dün gece dûş (F) [ دوش ] omuz dûşîze (F) [ دوشيزه ] kız, matmazel dûzah (F) [ دوزخ ] cehennem dü (F) [ دو ] iki dübâre (F) [ دوباره ] tekrar, yeniden dübb (A) [ دب ] ayı dübür (A) [ 1 [ دبر makat 2arka

10-06-2012	#10
Prof. Dr. Sinsi	Osmanlı - Türkçe Sözlük D Harfi. dücâce (A) [ دجاجه ] tavuk düçar-ı inkıtâ olmak kesintiye uğramak düdil (F) [ دودل ] ikircikli, tereddütlü dühûr (A) [ 1 [ دهور devirler 2dünyalar dühül (F) [ دهل ] davul düm (F) [ دم ] kuyruk dümbâl (F) [ 1 [ دنبال kuyruk 2peş, art dümel (A) [ دمل ] kan çıbanı dümûy (F) [ دوموی ] kırçıl dünbâl (F) [ 1 [ دنبال kuyruk 2peş, art dünbek (F) [ دنبک ] dümbelek dünîm (F) [ دونيم ] ikiye bölünmüş dünyâperest (A-F) [ دنياپرست ] dünya düşkünü dünyevî (A) [ دنيوی ] dünya ile ilgili dürc (A) [ 1 [ درج kutu 2mücevher kutusu 3sevgilinin küçük ağzı dürd (F) [ درد ] tortu dürdâne (A-F) [ 1 [ دردانه inci tanesi 2sevgili dürdkeş (F) [ دردکش ] tortulu şarap içen dürer (A) [ درر ] inciler dürr (A) [ در ] inci dürrâ’a (A) [ دراعه ] ferace dürre (A) [ دره ] iri inci dürû (F) [ دورو ] ikiyüzlü dürûğ (F) [ دروغ ] yalan dürûğzen (F) [ دروغ زن ] yalancı dürûs (A) [ دروس ] dersler dürüst (F) [ 1 [ درست sağlıklı 2tam 3doğru dürüşt (F) [ 1 [ درشت kaba 2iri 3kalın düstûr (A) [ 1 [ دستور kural, prensip 2kanun kitabı düşenbe (F) [ دوشنبه ] pazartesi düşine (F) [ دوشينه ] dün geceki düşmen (F) [ دشمن ] düşman düşnâm (F) [ دشنام ] küfür, sövgü düşvâr (F) [ دشوار ] güç düvâzdeh (F) [ دوازده ] oniki