Selim (Osmanlı Padişahları)

Selim (Osmanlı Padişahları)






Osmanlı Devleti'nde Selim adlı üç padişah vardır
Selim i (1470-1520) YAVUZ SULTAN SELİM maddesinde anlatılmıştır
Selim II (1524-1574) 11 Osmanlı padişahıdır Sarı Selim olarak da anılır Kanuni Sultan Süleyman'ın oğludur İstanbul'da doğdu Sarayda eğitim gördükten sonra 1542'de Konya sancakbeyliğine atandı Ertesi yıl ağabeyi Mehmed'in ölümüyle boşalan Manisa sancakbeyliğine gönderildi Selim 1558'e kadar süren bu görevi sırasında babasının bazı seferlerine katıldı 1558'de Kütahya sancakbeyi olan kardeşi Bayezid'le aralarında anlaşmazlık baş gösterince Kanuni Sultan Süleyman, Se lim'i Konya sancakbeyliğine, Bayezid'i de Amasya sancakbeyliğine atadı Ama Bayezid bu karara uymayıp bir ayaklanma başlattı Selim kardeşini izleyerek iki kez yenilgiye uğrattı Bayezid 1559'da İran'a sığındı ve orada öldürüldü Bundan sonra tek şehzade olarak kalan Selim babasının Zigetvar Kuşatması sırasında ölmesi üzerine Belgrad'a giderek tahta çıktı (1566)






II Selim, Kanuni Sultan Süleyman'ın son sadrazamı Sokullu Mehmed Paşa'yı görevinde bıraktı Güçlü bir devlet adamı olan Sokullu Mehmed Paşa, II Selim'in hükümdarlığı süresince devleti tek başına yönetti

II Selim döneminde Avusturya ve İran'la barış antlaşmaları yapılarak büyük seferlerden kaçınıldı Ama II Selim, Sokullu Mehmed Paşa'nın karşı çıkmasına aldırmayarak Venedik'in elindeki Kıbrıs'ın alınmasını istedi Lala Mustafa Paşa'nın komutasındaki ordu ve donanmanın 1570'te başlattığı Kıbrıs seferi 1 Ağustos 1571'de Magosa'nın alınmasıyla tamamlandı Kıbrıs'ın Osmanlılar'ın eline geçmesi Avrupa devletlerini telaşlandırdı Akdeniz'deki güçlerini göstermek amacıyla papanın öncülüğüyle oluşturulan Haçlı donanması 7 Ekim 1571'de Osmanlı donanmasını İnebahtı'da ağır bir yenilgiye uğrattı Ama ertesi yıl Kılıç Ali Paşa'nın komutasında Akdeniz'e açılan Osmanlı donanması karşısında Venedik bu kez papadan destek görmeyince barış istemek zorunda kaldı 1573'te imzalanan antlaşmayla Venedik, Osmanlı Devleti'nin Kıbns üzerindeki egemenliğini kabul etti

1574'te İstanbul'da ölen II Selim, Selimî mahlasıyla şiirler de yazmıştır Osmanlı mimarlığının en görkemli yapıtlarından olan Edirne' deki Selimiye Camisi'ni de II Selim yaptırmıştır (Aynca bak KANUNİ SULTAN SÜLEYMAN; SELİMİYE CAMİSİ; SOKULLU MEHMED PAŞA)





Selim III (1761-1808) 28 Osmanlı padişahıdır III Mustafa'nın oğludur Çocukluğu babasının (1754-74), gençliği amcası I Abdülhamid'in (1774-89) padişahlığı döneminde geçti III Selim'in padişah olduğu yıl (1789) Fransa'da büyük devrim hareketi başlamıştı Osmanlı Devleti ise Avusturya ve Rusya'ya karşı giriştiği savaşlarda yenilgi üstüne yenilgi alıyordu III Selim orduyu ve devleti yenilemek gerektiğini görüyor, bu yolda babasının ve amcasının padişahlıklan döneminde atılan adımlan daha ileri götürmek istiyordu Ağır koşullarla 1791'de Avusturya, 1792'de de Rusya ile barış yapıldıktan sonra, hazırlanan planı uygulamaya başladı

Nizam-ı Cedid adı verilen bu plan öncelikle orduyu yenileştirmeyi amaçlıyordu (Ayrıntılı bilgi için bak NİZAM-I CEDİD) 1806'ya kadar süren bu çabaların küçük çaplı da olsa başanlı sonuçlar verdiği görüldü Örneğin 1798'de Mısır'a saldıran Napolyon Bonapart'ı Akkâ'da durduran Cezzar Ahmed Paşa'nın ordusunda Nizam-ı Cedid birlikleri de vardı (bak CEZZAR Ahmed Paşa)

Ama bu yeniliklerden dolayı çıkarları tehlikeye düşen yeniçeriler, ulema ve bazı yüksek devlet görevlileri ile Rumeli'deki ayanlar tepkilerini açığa vurmaya başladılar Bunların kışkırtmalarıyla 1807'de İstanbul'da patlak veren Kabakçı Mustafa Ayaklanması sonunda III Selim tahttan indirildive Topkapı Sarayı'nda gözaltına alındı Yeni Padişah IV Mustafa'nın kısa süren padişahlığı sırasında,III Selim'in başlattığı bütün yenileşme çabalarına son verildi, Nizam-ı Cedid birlikleri dağıtıldı

Bununla birlikte Rumeli'ye kaçan Nizam-ı Cedid yanlıları Rusçuk ayanı Alemdar Mustafa Paşa'nın çevresinde toplanarak bir güç oluşturdular Alemdar Mustafa Paşa Temmuz 1808'de III Selim'i yeniden tahta çıkarmak amacıyla İstanbul'a yürüdüyse deIV Mustafa, III Selim'i öldürttü Alemdar Mustafa Paşa da IV Mustafa'yı tahttan indirip II Mahmud'u padişah yaptı (bak MahMUD II)

Sanatçı bir kişiliği olan III Selim müzik ve edebiyatla yakından ilgilenmiştir Ney ve tanbur çalmış, klasik Türk müziği tarzında besteler yapmıştır İlhamı mahlasıyla yazdığı şiirleri de bir Divan'âa (1959) toplanmıştır