Türkiye'de Sigortacılık

Türkiye'de Sigortacılık



Türkiye'de sigortacılığın başlaması Avrupa'ya göre oldukça geç olmuştur 1870 Beyoğlu yangınında, Avrupa'daki sigorta şirketlerine sigorta yaptırmış olanların zararlarını sigortanın ödemesi toplumda sigortaya karşı bir ilgi uyandırdı Bu ortamı değerlendiren üç İngiliz sigorta şirketi İstanbul'da çalışmaya başladı Bunu başka yabancı sigorta şirketlerinin gelişi izledi 1893'te Osmanlı Umumi Sigorta Kumpanyası adıyla ilk Osmanlı sigorta şirketi kuruldu Şirketin ortaklan arasında Düyun-ı Umumiye, Osmanlı Bankası, Reji İdaresi vardı

Büyük İstanbul yangınlarının da etkisiyle 19 yüzyıl sonlarında sigorta şirketleri hızla çoğaldı 1900'de 44 sigorta acentesi İstanbul'da toplanarak bir dernek kurdu Sigortacılıktaki bu gelişmelere karşın bu alandaki ilk yasal düzenleme ancak 1906'da gerçekleşti Bu tarihte çıkarılan Deniz Ticaret Kanunu'na sigortacılıkla ilgili bir bölüm konarak sigortacılığın tanımı, tarafların hak ve yükümlülükleri gibi konular düzenlendi Daha sonra II Meşrutiyet (1908) döneminde bu alanda yeni yasal düzenlemeler yapıldı i Dünya Savaşı sırasında yabancı sigorta şirketlerinin çalışmaları aksayınca İttihad-ı Milli Osmanlı Sigorta Şirketi kuruldu

Yabancı sermayeyle kurulan bu şirketi, gene yabancı sigorta şirketlerinin girişimiyle kurulan Şark Sigorta (1922) ve Milli Sigorta (1924) şirketleri izledi Cumhuriyet döneminde çıkarılan bir yasayla (1924) sigorta işlemlerinin Türkçe yapılması kabul edildi 1925'te İş Bankası ve Ziraat Bankası'nın ortaklığıyla ilk ulusal sigorta şirketi olan Anadolu Sigorta kuruldu 1927'de çıkarılan bir yasayla Türkiye'de çalışacak sigorta şirketlerinin Ticaret Bakanlığından izin alması zorunluluğu getirildi 1929'da çıkarılan bir yasayla da Türkiye'de reasürans sözleşmesi yapma hakkı, İş Bankası'nın kuracağı bir şirkete bırakıldı İş Bankası bu amaçla Milli Reasürans Türk AŞ'yi kurdu Sümerbank'ın kurduğu Güven Sigorta 1935'te çalışmaya başladı

II Dünya Savaşı (1939-45) döneminde savaş dışında kalmış olan Türkiye'de sigortacılık gelişti Doğan Sigorta, Halk Sigorta, Genel Sigorta, Şeker Sigorta, Güneş Sigorta, Ray Sigorta, Başak Sigorta gibi birçok sigorta şirketi savaş yıllarında ya da savaş sonrasında kuruldu 1960'ta Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliği oluşturuldu 1989'da sigorta şirketlerinin denetimi Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı'na verildi

1989'da Türkiye'de sigortacılık alanında 24 yerli, 17 yabancı sigorta şirketi ve üç reasürans şirketi çalışmaktaydı Son yıllarda görülen hızlı gelişmeye karşın, Türkiye'de sigortacılık Avrupa ülkelerindeki sigortacılığa göre oldukça geridir 1984'te 85 milyar Türk Lirası olan toplam sigorta primleri, 1989'da 1056 milyar Türk Li-rası'na çıkmıştır Son yıllarda toplam sigorta işlemleri içinde yaşam sigortasının payı da artmaktadır 1984'te toplam primlerin yüzde l'ini biraz geçen yaşam sigortası primleri 1989'da yüzde 15'e yaklaşmıştır

Türkiye'deki sigortacılığın ilginç bir yönü de Avrupa ülkelerinde görülen gelişimin tersine, Türkiye'de sigorta şirketlerinin bankalardan kaynaklanmış olmasıdır Oysa Avrupa'da sigortacılık bankacılıktan bağımsız olarak gelişmiş ve zamanla biriken sigorta fonlan bankalann kurulmasında kullanılmıştır