12-19-2009
|
#1
|
Şengül Şirin
|
Avrupa'da Sosyalizm
Avrupa'da Sosyalizm
Avrupa'da ortaya çıkan çeşitli sosyalist akım-lann içindeki insanlar, 1864'te Londra'da düzenledikleri bir toplantıda Uluslararası Emekçiler Birliği'ni yani i Enternasyonal'i kurdular Bu birlik içinde Marksizm önemli bir ağırlığa sahipti I Enternasyonal'den sonra sosyalist akımlar tüm Avrupa'da giderek yaygınlaştı ve Avrupa işçi hareketiyle birleşerek önemli bir siyasal güç oldu

1869'da Marx'ın izleyicileri Almanya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'ni (daha sonra Almanya Sosyal Demokrat Partisi) kurdular 1877'de Almanya'da 500 bin oy alan sosyalistler, parlamentoya temsilcilerini soktular Ama parti üyeleri arasında, sosyalizmin kurulma yöntemi ve Marx'ın öğretisinin yeniden gözden geçirilmesi konusunda görüş aynlıkları baş gösterdi
Fransa'da Marksist bir sosyalist parti olan İşçi Partisi'nin yanı sıra, Blanqui ve Proudhon gibi daha önceki sosyalist düşünürlerin izleyi-cilerince kurulmuş partiler de vardı 1905'te bu akımlar tek partide birleşti, ama aralanndaki görüş aynlıklan sürdü Hızla güçlenen sosyalistlerin 1914'te parlamentoda 100'den çok üyesi vardı
İngiltere'de ise Marksizm işçi hareketi içinde fazla güçlenemedi 1880'lerde Sidney ve Beatrice Webb, George Bernard Shaw gibi gençlerin kurduğu, ılımlı ve evrimci bir sosyalizmi savunan Fabian Derneği çok daha etkili oldu
Farklı sosyalist akımlann varlığına karşın, 19 yüzyılın sonlan İngiltere dışında kalan ülkelerde Marx'ın çizgisini izleyen sosyal demokrat partilerin hızla yayıldığı bir dönem oldu Danimarka'da 1870'te, Belçika'da 1885'te, Norveç'te 1887'de, Avusturya'da 1888'de, İsveç'te 1889'da, Hollanda'da 1894'te sosyal demokrat ya da işçi partisi adıyla Marksist partiler kuruldu ve siyasal yaşamda Önem kazandı İtalya'da 1892'de kurulan Sosyalist Parti, 1914'te Avrupa'nın en güçlü sosyalist partisi durumundaydı
I Enternasyonal'in kurulmasıyla güçlenen sosyalist hareket, her ülkenin farklı toplumsal ve siyasal koşullan nedeniyle tek merkezden yönetilemez duruma geldi ve I Enternasyonal 1876'da dağıldı Sosyalist partilerin çoğu kendi ülkelerinde parlamentoya temsilci sokarak ülkenin siyasal yaşamına daha fazla girdikçe, Manc'ın devrimci çizgisini yavaş yavaş terk ettiler Sosyalizmin banşçı ve parlamenter yoldan kurulabileceği düşüncesi ağır basmaya başladı
Bu koşullarda toplanan II Enternasyonal (1889) birleşik ve aynı amacı güden bir örgüt olmaktan çok, ayn düşünceleri savunan üyelerin bir araya geldiği gevşek bir birlik görünümündeydi Alman sosyalistlerinin daha etkin olduğu II Enternasyonal I Dünya Savaşı öncesinde, savaş karşıtı bildiriler yayımladı, ama savaş başladığında üye partilerin çoğu kendi hükümetlerinin yanında yer aldı Rusya ise bu gelişmenin dışında kaldı
__________________
Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır
|
|
|