Sir Henry Morton Stanley - Gazeteci ve Kaşif

Sir Henry Morton Stanley - Gazeteci ve Kaşif




Yaptığı gezilerle Orta Afrika'nın keşfinde önemli bir rol oynayan H M Stanley (1841-1904), Galler'in Denbigh kentinde evlilik dışı bir çocuk olarak dünyaya geldi ve John Rovvlarıds adıyla vaftiz edildi Önce bir yetiştirme yurdunda, sonra annesinin akrabalarının yanında kaldı Yoksulluk içinde geçen çocukluk yıllarından sonra 1859'da ABD'nin New Orleans kentine giden bir gemide kamarot oldu New Orleans'ta Henry Morton Stanley adlı bir tüccarla tanıştı Ona yardım eden ve adını veren bu arkadaşının ölümü üzerine yalnız kalanStanley, asker olarak Amerikan İç Savaşı'na katıldı Başından birçok serüven geçtikten sonra gazete muhabirliğine başladı Yazılarındaki canlı anlatımla kısa sürede adını duyurdu Dünyanın birçok yerindeki önemli olayları izlemekle görevlendirildi




İskoç kâşif David Livingstone 1866'da büyük keşif gezilerinden üçüncüsüne çıkmıştı Orta Afrika'daki gölleri ve Nil'in kaynağını araştırmak için çıktığı bu gezide Livingstone' dan hiçbir haber alınamamıştı {bak LİVİNGSTONE, David) New York Herald gazetesi Livingstone'ı bulmak için Stanley'yi görevlendirdi Kasım 1871'de Tanganika Gölü kıyısındaki Ujiji'ye gelen Stanley, burada yiyeceği ve ilaçları tükenmiş olarak hasta yatan Livingstone'ı buldu Livingstone'ı iyileştiren ve bir süre onunla birlikte Tanganika Gölü'nde araştırma yapan Stanley, daha sonra araştırmalarını sürdüren Livingstone'dan ayrılarak
İngiltere'ye döndü ve How I Found Livingstone (1872; "Livingstone'ı Nasıl Buldum") adlı kitabını yayımladı 1873'te Kraliyet Coğrafya Derneği'nin madalyasıyla ödüllendirildi
Livingstone'ın 1873'te ölümünden sonra Stanley, Orta Afrika'daki ırmakları araştırarak Livingstone'ın yarım kalankeşif çalışmasını tamamlamaya karar verdi



1874'te Doğu Afrika kıyısından yola çıkarak büyük Victoria ve Tanganika göllerine, sonra da Kongo Irmağı'nın yukarı çığırında Nyangwe'ye ulaştı Burdan yola çıkıp ırmağı izleyerek Kongo Irmağı'nın Atlas Okyanusu'na döküldüğü yerin yakınındaki Boma'ya kadar olan 2500 kilometrelik yolu 10 ayda geçti Bu çok zor yolculukta yanındaki bütün Avrupalı arkadaşları ve Afrikalı yardımcılarının çoğu ölmüş, Stanley'nin siyah saçları da ağarmıştı; ama bu geziyle Kongo Irmağı'nın akış yönü tam olarak belirlenmişti Stanley bu gezisini ünlü kitabı Through the Dark Continent'ta (1878; "Karanlık Kıta Boyunca") anlattı Stanley daha sonra Belçika Kralı II Leopold' ün önerisiyle Kongo'ya bir başka keşif gezisi düzenledi

1887-89 arasındaki üçüncü keşif gezisinde Stanley, Mehdi Ayaklanması nedeniyle Al-bert Gölü yakınında kuşatılmış durumda kaları, Mısır'ın Ekvator Valisi Mehmed Emin Paşa'yı kurtardı ve doruğu karlı Ptolemaios Ay Dağları'nı (bugün Ruwenzori Sıradağları) keşfetti Stanley bu gezisini de in Darkest Af rica (1890; "Afrika'nın Karanlığında") adlı kitabında anlattı 1899'da "sir" unvanı alanStanley son yıllarını Surrey'deki küçük çiftliğinde geçirdi