Felsefe-Neden Hiçbir Şey Yok Değil De Var?/Alev Alatlı

Bu soruya dinin verdiği eski cevap, Allah dünyayı yarattı, onun için birşey var Bundan sonra geri çekilme harekatı başlıyor Allah’ın kendisi bir şey mi, hiçbir şey mi? Eğer Allah birşey ya da bir şey ise, onu kim yarattı? Buna verilecek hiç bir cevap yok ki, sizi ilk soruya geri döndürsün X’in ne olduğunu, nereden geldiğini söylemeyeceksek, ‘dünyayı X yarattı’ da diyebiliriz Ama Allah hiçbir şey ise, bir şeyi hiçbir şeyden nasıl yaratabilir? Ve eğer Allah hiçbir şey ise, o zaman sadece bir kurmaca, bir boşluk, bir boş küme - Allah her yerde yani hiçbir yerde



Yunan flozofları bu düşüncelerle oynadılar Kuşkusuz, Yunandan önceki antik toplumlarda bu düşüncelerle oynadılar Tüm düşünceler Allah fikrine saplanır Allah fikrinin dışında kalan pek az cevap vardır Bunların çoğu da kısırdır döngüdür, biz burada olduğumuza birşey var ve bir neden-sonuç zinciri birinci nedeni destekler ve birinci neden hiçbir şey olmaksızın olamaz Soru soruyu getirir, bu defa da neden bir şey var diye sorarız, sonra da neden hiçbir şeyden birşey türeyemez?

Yeni fizik bu soruya kendi cevabını insani ilke doğrultusunda verir
Neden sorusunu ‘ben’ cevabıyla karşılar

Stephen Hawking şöyle anlatır: “Biz kainatı olduğu gibi görüyoruz, çünkü eğer bizim gözlemlediğimizden farklı birşey olsaydı, biz burada olup onu gözlemleyemezdik” Kainat biz burada olalım diye böyle Farklı bir şey olsaydı biz burada olamazdık Hiçbir şey bizim gözlemlediğimizden farklı değil Bizim soru soruyor olmamız, bizim varlığımız, Kainatı burada olduğu gibi yapıyor O öyle olduğu için biz biziz

Bu cevap da kısır döngü ile flört ediyor Ama fizikçilerin konu hakkında konuşmayı reddeden felsefecileri bir kenara bırakıp, konuşmalarını görmek eğlendirici Yine de cevap zayıf çünkü kainatta az rastlanır bir olguya dayanıyor: niçin sorusunu sorma yeteneği olan bizlerin varlığına

Kainat önümüzde bir halı gibi açılsa bile, biz burada çok yeniyiz - biz ortaya çıkalı bir milyon yıl ancak oldu Oysa kainat onbeş milyardır burada - onbeş milyar önce Bing Bang’le ortaya çıktı Ya biz ortaya çıkmadan önce aptal bir şey, aptal bir yaratık veya gelişgüzel bir atom ya da yıldız grubu aynı soruyu “Neden bir şey var?” sorusunu sormuş olsaydı ne olacaktı? Belki de kainat bizim için değil, daha henüz evrimleşmemiş akıllı birileri için açılacak

İnsani cevabın, kainat’ın trilyon, katriliyon dallı evrim ağacıyla başı dertte
Çünkü kainat pek çok biçimde açılabilir
Bir dal ya da bir yol bize Big Bang’den dünyayı getirdi Başka dallar bizimki gibi hayat biçimleri ile sonuçlanabilir Diğer başkaları öyle başka hayat biçimleri, akıllı hayat biçimleri, ile sonuçlanabilir ki, bu akıllı yaratıkları biz görsek de duysak da tanıyamayabiliriz Şu anda bile bize bağırıyor olabilirler

Genişleyen kainatta hayat, tavlı zengin toprakta biten otlar gibi bitebilir Hayat, genişleyen kainatın ilk aşamasındna ibaret de olabilir Gençlikten yaşlılığa geçerken yıldızların çoğu üzerlerinde su tutabildikle bir kaç milyar yıllık bir “su penceresi” aşamasından geçerler
Kaldı ki, matematik bize çok büyük sayıda kainatların olabileceğini, olduğunu ya da olmuş olduğunu söylemektedir Bunların pek çoğunda niye-birşey var sorusunu soracak akıllı bir şey ya da yaratık sorabilir ve insani ilke doğrultusunda cevaplayabilir Bu soru tıpkı bizim kainatımızın var olması gibi onların kainatlarını da vareder
Böyle bir dünya var: bizimkine eşit bir kainat ama içindeki insan sayısı hatta molekül sayısı bizimkinden bir tane daha az Niye tek bir dünya olsun? Niye biz bu kadar şanslı olalım?

Alev Alatlı