Küçük Makasçı|Tiyatro Tarihi Ve Skeçler

küçük makasçı

KİŞİLER
CEMİL — ANA — ANLATAN — ZALİHA — ZÜLFİYE — ZÜBEYDE — MURAT DAYI — öMER
(Uzun bir tren düdüğü Lokomotifin puflayan sesi
Kendine özgü bir küçük tren durağı Kendine özgü gürültüsü Gürültüsü bile sanki öksüzce Farfara ve başağırtıcı bir gürültü değil bu Tekrar bir tren düdüğü)

CEMİL — Ana be Ben bi bubama varacam Canım öyle çekti
ANA — Benim de bubanı görecem geldi emme Varamıyom hani Sen delikanlısın, bi koşu gider, gelirsin
CEMİL — Bubam da eyice ehtiyarladı ana be! ANA (Geniş bir iç çekerek) — Ah! Ahh! Adamı gam, duvarı nem yıkarmış oğul Size ekmek çıkaracak, diye yıllardır o çimendüfer durağının kahrını çeker, durur
CEMİL — Kar dimez, örözgâr dimez, ille o çimendüfer makaslarını birbirine karıştırmaktan gorkmadan, açar, kapar
ANA — Ah oğul Ben bubanı, bi daha dünya gözüyle görmek isterdim emme Onlar da bakılmak ister Bubana var de ki Oğul bubana de ki Helâlin de Yani ben anan
(Uzun bir tren düdüğü
Trenin puflayan sesleri Lokomotifin soluyan nefesi)
ANLATAN:
Ana oğul böyle konuşuyorlardı Kurtköy'ün bir damında Mevsimlerden kış
Yeni yağan kar, her yeri olduğu gibi Kurtköy'ün toprak damlarını da örtmüştü Kurtköy'den Murat dayı, köyüne dört saat ıraktaki Sansaz tren istasyonunun makasçılığını yapardı
Ne usanır Ne bıkar
Ne yılgınlık getirir Çalışır Çalışır O yalnız kırk yıllık eşi Hesna ile, kızları Zülfiye, Zeliha, Zü-beyde, oğulları Şakir, Cemil ve Hamza için, canını dişine takarak çalışırdı Arada sırada da olsa, sazı ile başbaşa kalırdı
(Bir meydan sazının iniltili sesi içten, derinden bir çalış bu Biraz sonra, bu koyak, bu insanı yakan saz nağmelerine yanık bir erkek sesi karışır)
ANA — Oğul, bubana de ki: Helâlin, yani anan, ben De ki ona Gayri tekavit olsun da gelsin köye Fene bi ürüya görmüş di Gelsin gayri köyüne Gayri yeter bu gurbetlik Tak etmiş canına, di E mi Cemil
CEMİL — Baş üstüne anam Dirim Bütün bu didiklerini bir bir dirim bubama
ANA — Ha Cemil oğlum Kurda kuşa goz kulağ ol çimendüfere kavuşana kadar Kar, kurtların şenliğiymiş İnerler dağdan taştan Yolu, dönemeci keserler Acı olmayasın bize kıyamete dek Hadi oğul Çimendüfer saati yakın, Sonam geçer gider çimendüfer dediğin, yel gibi
CEMİL — öğütlerini bir bir yaparım anacım Ver elini öpeyim Azık çantasını kazasız belâsız ulaştırırım inşallah Sarısaz'a Sımsıcacık bi tarhana çorbası getsin kursağına
adamcığın Şu koca sopayı kurtlar için alayım ana
ANA — Berhudar ol oğul Toprak tutasm da altın olsun
Giz ZübeydeL, Zülfiyece Ağanız, bubanıza gediyo Va mı bi diyeceğiniz bubanıza
ZELİHA — Gayri gelsin köye Di
ZÜLFİYE — Bubama di ki O gelecek deyi uma uma, Zülfiyen döndü sarı muma
ZÜBEYDE — Çevremin kuru yeri kalmadı, diyiver Ağnar o Ne dimek istedimi!
CEMİL — Şakir ağamla Hamza'ya mahsus selâmlarımı bırakırım Allah'a emanet olun
ANA — Aman oğul, kurda kuşa mukayet ol Er dön
CEMİL — Peki ana Olur ana Başüstüne ana (Sazla geçiş müziği) (Bir tren düdüğü Homurdanan lokomotifler Tekrar tren düdüğü)
CEMİL — Tarana getirdim buba sana Kocca bi tencere pişir kendine
MURAT DAYI — Gel bakalım ağa, gel Bizim Cemil deli-kanlısıymış meğer Gel bi yol sarıl bubana Anan napıyo?
CEMİL — Anam mı? Eyi Ha, sana bi laf ısmarladı ya Neydi? Didi ki: Bi fena ürüya gördüm, artık tekavit olsun da gelsin, didi
MURAT DAYI — Anan hep öle bir oğul Ne ürüyasıymış o
öle?
CEMİL — Dimedi bana buba
(Tren sesi)
MURAT DAYI — Hey gözünü sevdiğim Toros bu Şu gelişe bak bi yol Nazlı nazlı, gelin kız gibi Süzülüyo mübarek, süzülüyo Geç iki numaralı yola (İç çeker) Heyyy,
gidinin Toros'u İlk işe başladığım gün de Toros'a yol vermiştim Onun için pek severim şu Toros'u Cemil
CEMİL — Buba be Sen tekavit ol da bana ver bu makasları Ben biliyom hepsini Dikkat ide ide belledim eyice Şu bir numaralı makas Bu iki Bu üç Toros iki numaralı yola bir numaralı yola da
MURAT DAYI — Aman oğul, heç havaslanma makasçılığa Şakir ağanla Hamza da dir dururlar hep
CEMİL — Tarla, çapa daha zor buba
MURAT DAYI — Garşıdan golay geliy insana emme İş bildiğin gibi deel
CEMİL — Ha buba Gızların mahsus selâmlan va Didiklerini sona söylerim sana Şakirle Hamza ağalarımın da olsa herhal Emme damda yoktular Emme, anam didi ki bi fena ürüya gördüm didi Tekavit olsun, didi Gelsin köye didi
MURAT DAYI — Ağnadık oğul ağnadık öle her lafa he dimem ben Bilirsin ya bubanı
(Bir tren sesi)
CEMİL — Buba Çimendüfer geliyo Kaçıncı yola bu?
MURAT DAYI — Dördüncü yola Cemil Kaçıl Kaçıloğul bi sakarlık çıkar sona
CEMİL — İşte buba be, makası bu değel mi?
MURAT DAYI — Tamam, iyi bildin Hadi aç bakayım yolu
CEMİL — Şu kola bi yapıştım mı tamam Şöle
MURAT DAYI — Hey bubam hey be Ne olsa Makasçının oğlu be İyi bildin, tastamam yaptın (Bir tren düdüğü Hışırtılı bir lokomotif sesi)
MURAT DAYI — Heyy gözünü sevdiğim Bu da marşandiz katan Cemil Marşandiz derler buna Yük taşıyo bunlar
CEMİL — Marşandiz didiklerini de bilirim ben yük çimen-düferlerine
MURAT DAYI — Bubanm gözü arkada kalmaz gayri Emme ben gene dirim ki, bu çimendüfer makasçılığı çok böyük, çok böyük Nasıl diyorlar ona, mesulitli bir iş CEMİL — Emme golay
MURAT DAYI — Garşıdan öle sanılır oğul Ah bu makasçılık Hem golaydır, hem zor Hele şu çimendüfer düdükleri bana saz gibi geliyo (Saz sesleri) Kimi, kuş düdükleri bana saz gibi geliyo (Saz sesleri) Kimi, kuş sesi mi, çimendüfer düdüğü mü; karıştırır giderim (Hem kus, hem tren düdüğü, karışık) Velhasıl oğul, bu makasçılık başka bi şeydir vesselam Emme, çok, çook bizanaattir (Bir tren düdüğü daha Lokomotif puf puflan) Şimdi de posta geliyo Sen de üçüncü yola yavrum
CEMİL — Buba Ver bana makas kolunu Ben biliyom Posta Üçüncü yola
MURAT DAYI — Zemane çocukları Hey gidi gözünü sevdiğim Postayı da öğrenmiş Cemilll Artık gözüm arkada kalmaz Cemil varken
CEMİL — Geçti posta da üçüncü yola Buba be! Anam di-yo ki, artık tekavit olsun da gelsin köye MURAT DAYI — Onun da zamanı va oğul Bu kuş seslerini, bu çimendüfer düdüklerini zor bırakır insan Demiryollarında tükenir gayri ömrüm Cemil Emme sen de öğren Ziyanı yok, fazla bi şey öğrenmek her zaman iyi Bizim bi kurt istasyon müdürümüz Bekir efendi vardı Didi ki, bi demiryolcu, ninni gibi çimendüfer düdüklerine alışır da, dü-düksüz yerde gözüne uykular haram olur Çok yavuz dimiş, deel mi istasyon müdürü Bekir efendi? Ehh Cemil, o da göçtü getti dünyalardan; gayri kulaklarındaki çimendüfer düdük-lerinlen yatıyo gara topraklarda
Dur dur, ben taranayı ateşe goyayım da, gursağımıza ısıcak bir şey getsin Cemil
Bu gece ne de oJsa konuğumsun benim oğul Çok çimendiifer geçer buradan, bilirsin, belki uykuların kaçar Emme, dört beş gece kalsan, sende alışır gidersin Tekavit olmak mı?
Tekavit olmak golay mı? Hatun kısmisi ne bilir ki? Tekavit olmak
Hem de demiryolculuktan?
Hem de makasçılıktan Hadi yiyelim de yatalım
(Güzel bir geçiş müziği Saz'la) (Ara)
(Telâş ve korkulu bir sesle)
Cemil! Cemilll! Sallanıyoz
Cemil Oğul Zelzele oluyo
CEMİL — Buba Buba Yatak beşik gibi sallanıyo
MURAT DAYI — Davran oğul, davran Yıkıntı altında kalmayalım
CEMİL — Eyi emme makasları nasıl bırakırız buba?
MURAT DAYI — Çok sallanıyoz be Cemil Çabuk Makaslara bi şey olmaz Kalk Üstüne yorganı al, sarın, kulübeden çıkalım Soğuklamayalım Çabuk Cemil İstasyon binasının bacası yıkıldı Bak Bak
CEMİL — Böyük bi deprem bu Çok böyük
MURAT DAYI — Ya koydekiler? Anan, kardaşların ne yaptılar ki? Gel Gel Gidelim istasyon binasına Telgrafçı ömer efendide habar vardır
CEMİL — Ya anam? Ya damımız ne oldu ki?
MURAT DAYI — Hâlâ sallanıyo toprak Koş Cemil Gel arkamdan
(Rüzgârın uğultusu)
Oyyy! Ne kış Ne keskin ayaz!
(Biraz sonra; nefes nefese)
Golay gele ömer efendi Habarlarm kötü mü?
(Telgrafın tiktakları)
öMER — Hem de çok kötü Murat dayı Burada pek bi şey yok emme, sizin köy taraflarında, her yer yerin dibine batmış
MURAT DAYI — Uyy, kırk yıllık helâlim Uyy gızlanm, oğullarım
CEMİL ■— Uyy anam! Uyy kardaşlarım!
MURAT DAYI — Dimek bizim koy taraflarında? Uyy, hâlâ
sallanıyoruz
öMER — Bina içinde durmak tehlikeli Murat dayı Dışarılarda durun siz
CEMİL — Eyi emme, ya sen nolacan ömer efendi?
öMER — Biz telgrafçılar makine başından kalkamayız oğul İşte yeni bir haber Kurtköy de yıkılan köyler arasında
MURAT DAYI — Vay kırk yıllık helâlim vayy, uyy, oğullarım, gızlanm
CEMİL — Vay anacığım Vay kardaşçıklarım
öMER — Bak karşı duvar çatlamış Murat dayı Haydi kulübene Tren makasa giriverir de Çatı altında olmak tehlikeli didik ya
MURAT DAYI — Doğru ömer efendi Yürü Cemil kulübeye oğul Uyyy helâlim Hesna Uyy gızlarım Dimek Kurtköy, bizim koy yıkılmış Bizimkiler Uyy bizimkileri Tanrı esirgeye Cemil, gir kulübeye Soğuklatırsın sonram
CEMİL —Buba! Buba!
MURAT DAYI — He Bi şey mi didin?
CEMİL — Buba Sen bi koşu köye varsan?
MURAT DAYI — Ben de onu efkârlanıyordum şimdi Bizimkileri dünya gözüyle bi kez daha gorseydim Kimbilir ne kadar zordalar simdik Baksana telgrafçı ömer efendi, Kurtköy de battı, diyo
CEMİL — Get buba Onlara yardımcı ol Ben bakarım makaslara Sen kalsan, ben varsam emme, benim gücüm ne ki Sen bubamızsın başımızda
MURAT DAYI — Cemil Beş dakka sona kömür marşandizi geçecek buradan Ben ona atlayayım da, çabucak köye varayım Ana, kardaşlarına goz kulak olayım
CEMİL — Kurtköy nere ki? Bi çimendüferlen get, öbürüyle dön Kimseciklerin habarı olmaz Ben makaslan açar, kaparım Marşandizin bi kenarına iliş Heç kimseye görünme Ya damları çöktüyse Ya aşları, ocakları yoksa?
MURAT DAYI — (Sesini yavaşlatarak) — Cemil Cemil Ben gidiyom oğul, karar verdim Cemil Bu marşandizden sona, bi marşandiz daha geçecek Bu şimdiki 2'ye İkincisi l'nci makasa Eyi belle Benim yokluğu belli etme Ben, bi goşu geder, dönerim Damımız çöktüyse, ananı, kar-daşlarını alır, buraya getiririm Burada yaza kadar otururlar Bu karda, kışta, otsuz ocaksız orada ne yaparlar? Zü-beydem çok üşür
CEMİL — Ya Hamzacık buba? Al buraya getir onları da Ne olacaksak beraber olalım (Bir tren düdüğü)
MURAT DAYI — Geliyo marşandiz 2'ye ver Gel öpeyim bi yol gozel yanaklarından Cemil Hakkını helâl et Can taşıyoruz Bundan sonraki l'inci makasa Sabaha kadar başka çimendüfer yok Her iki taraftan da oğul, yok Ben de o zamana kadar dönerim Ananla Kardaşlarınla
CEMİL — Sen kasavet çekme buba Hadi yolun açık olsun Vir elini öpeyim Bubam Bubacığım
MURAT DAYI — Cemil Benim makasçı ustası oğlum Yokluğumu belli etme
CEMİL (Peşten) — 2'nci marşandiz l'inci makasa İkinci marşandiz l'nci makasa (Tren düdüğü)
Uğurlar olsun buba (Geçiş müziği Yanık bir uzun hava)
ANLATAN:
Murat dayı, Kurtköy'e gittiği vakit, bütün köyün yerle bir olduğunu dehşet içinde gördü sevgili çocuklar! Kurtköy'ün de içinde bulunduğu çok geniş bir bölge, yer sarsıntısının etkisiyle, yerle bir olmuştu Murat dayı, yıkıntılar üstünde, toprak altından paramparça çıkardıkları eşyalara sarınarak oturan çocuklarını, hıçkıra hıçkıra bağrına bastı ANA — Uyy Murat Goca Murat Sen misin? Şükür kavuşturana

MURAT DAYI — Helâlim Ne gelirse Tanrı'dan gelir Buna da şükür Hepiniz sağsınız ya ANA — Sağız Fena bi ürüya gördüm diye, Cemillen habar göndermiştim Murat İşte çıktı kötü ürüyam Ah benim bütün ürüyalarım çıkar Hep malum olmuştu bana bunlar, Heç gavuşamayacağımızı görmüştüm ürüyamda Emme şu Allah'ın işine bak Yerleri sarsacak da seni bize gavuştara-cak Hey böyük Allah'ım Nelere gadirsin Hey böyük Allah'ım
MURAT DAYI ■— Hadi, hepinizi Sarısaz'a gotürüyüm Galkın Davranın, heman Sarısaz'a, makas başına getmem ilâzım Oğlan bunalım oralarda Hadi galkın Şükür ga-vuşturana Zayiatsız, can kaybımız olmadan atlattık dimek-tir Bu karın üstünde oturulmaz ya ANA — Şu odun ateşi olmasa donardık Köyün yarısı ölmüş diyorlar
MURAT DAYI — Zübeydecik Hamzacık çok üşürler ötekiler o kadar değil emme İlle Zübeydecik, Hamzacık
ZÜBEYDE — Donuyom buba, donuyom
MURAT DAYI — Hadi çimendüfere yetişelim Cemil makasları karıştırmasa bari Ya Cemil makaslan Makasları Makasları Hadi çimendüfere
(Tren düdükleri Karışık Kuş sesleri) (Geçiş müziği Utun hava) (Müzik Düdük Müzik Düdük)
MURAT DAYI (Sevinçli) — Sarısaz'a varıyoruz çocuklar Emme biraz geç galdık Anadolu'nun sabah karanlığı geçeceğini söylemeyi unutmuşum Cemile Ah, bi Sarısaz'a varsam Bi makasıma gavuşsam Ah Anadolu'dan önce yetişsem
Cemil, oğlum, her şeyleri biliyo emme Ne bilem! Sarısaz'a varıyoruz Çok şükürler Makasımın başına varı-yoz Ah Anadolu'nun makasını da belletseydim ona ANA — Bi fena ürüyo gördüm demiştim Murat efendi geçen akşam Artık tekavit ol, köye dön Çiftimizin çubuğumuzun başında ol
Tekavit ol Murat efendi!
(Büyük bir gürültü ile trenlerin çarpışması Tren düdükleri Feryatlar Ana baba günü)
ANLATAN:
Makasçı Murat dayının oğlu Cemil, yanlış yol verdiği için, trenlerin çarpışmasına sebep oldu
Kurtköyü'nden gelen, anasını, babasını, kardeşlerini taşıyan trenle, İstanbul yönünden gelen Anadolu ekspresini çarpıştırınca, bütün ailesine kaybetti Yer sarsıntısından kurtulan makasçı Murat ailesinin, trenlerin paramparça vagonları arasından yükselen temiz ruhları, ta gök yüzünde birleşti Cemil de yetim ve öksüz kaldı orta yerde Makasçı Murat dayı, Hesna kadını yıllardan beri özlediği te-kavitliğine ruhlar âleminde başladı
ANA (HESNA'mn sesi Gaipten bir ses gibi) — Benim ürü-yam çıkar Murat efendi Heç gavuşamayacağımızı görmüştüm ürüyamda Emme bak şu Allah'ın işine İşte gavuştuk bilem Artık tekavit ol, dön köye
MURAT DAYI — Zübeydecik, Hamzacık üşürler Tekavitlik mi? Bizim bi kurt, istasyon müdürü Bekir Efendi vardı bi demiryolcu, ninni gibi, çimendüfer düdüklerine alışır da, düdüksüz yerde gözüne uykular haram olur O da uoçtü, getti dünyadan Gayri kulaklarmdaki çimendüfer düdüklerinden yatıyo gara topraklarda
ANLATAN:
Makasçı Murat dayı da, kulaklarında tren düdüklerinin sesiyle, Kurtköyü'nün, garip mezarcığında, sağında kırk yıllık eşi Hesna kadın, solunda beş çocuğuyle son uykusunu uyumaktadır
(Tren düdükleri Lokomotif solumaları Saz seslerine karışık Uzun hava devam ederken)
Mümtaz Zeki TAŞKIN