Vatandaş Skeç, Vatandaş Tiyatro Metni

Vatandaş Skeç, Vatandaş Tiyatro Metni

ARİF - DOKTOR - HADEME - MEMUR MASKELİLER

I BöLÜM

(Işıklar söner Ortada sadece çok hafif bir aydınlık kalır MASKELİLER oyunda kullanılacak arkalıksız iskemleleri zıplaya zıplaya taşıyarak girerler Çok renkli, hol ve pelerin gibi şeyler giymişler Yüzlerinde yarım maskeler, gerek maskelerin ifadeleri gerek giyinişleri ile gerçek dışı bir halleri var usul usul ve koşuşarak sahneyi düzenlerler; bu arada bir iki defa gruplaşıı; fısır fısır konuşurlar, dağılırlar Kimi zaman ufak kahkahalar Kahkahalar yavaş yavaş büyür Birden ışık yanar MASKELİLER irkilirler Birbirlerine susmalarını ihtar ederler)

— (Hafiften) Sus kardeşim, sus! Ş

— Sus yahu sus

— (Sesler yükseliyor) Şışt

— Sus efendim sus -Şışt!

68

-Şışt!

— Sus tıs tus

— Sus susuz tuz

— Kus kuskus

— Sus pus

— Pus pulus

— Puslu tuz

— Tuzlu muz

— Uyuz

— (Hep bir ağızdan) Suuuus! (Bu sefer seyircilere dönerler, onlara sus demeye başlarlar Dolaşırlar Yavaş yavaş bu bir şarkıya dönüşür ve dans etmeye başlarlar Oynadıkları Çepikli)

— Susalım susalım susalım Bitsin artık curcuna

Başlayalım oyuna (Yavaş yavaş seslerini azaltarak çıkarlar)

ÜSTÜN (içeriye girer Gülen bir yüzle, içten gelen bir sesle seyirciye) — Hoş geldiniz, sefalar getirdiniz Bize can getirdiniz, hayat getirdiniz, hoş geldiniz (MASKELİLER birden görünüverirler Sert bir tonda ÜSTÜN'e "Sus" derler) ÜSTÜN — Oyun yerimiz sizlerle var oldu Sesinizle, rengi-nizle doldu: (Gene MASKELİLER'in müdahalesi "Sıst!" ÜSTÜN rahatsız olur)

ÜSTÜN - Efendim, Vatandaş Oyununun taklidini aldım Şöyle usulüyle, üslubuyla sizlere seyrettireyim Haydi oyun başlasın da gecemiz hoş geçsin (MASKELİLER kaybolur ÜSTÜN bir kenara çekilir)

ARİF (Âdeta yuvarlanarak içeriye girer) — O senin babandır, baban (Bir adım atar Tesadüfen o sırada karşısında da ÜSTÜN var Bu sözler ona söyleniyor gibi olur) Rezil (Aynı oyun) Turşu beyinli (Aynı oyun) Çöp kutusu kapağı suratlı herif (ÜSTÜN boyuna irkiliyor ARİF bir seyirciye) Babasıdır değil mi, babasıdır Soyudur değil mi, soyudur Sopudur değil mi sopudur (ÜSTÜN'e) Bizi ne sandın sen, çöp kapağı kutusu suratlı herif Babandır o, baban (Adeta dans (bilgi yelpazesinet) ederek Neşeli sanki Gülünç bir dans) Babandır da babandır Soyundur da sopundur (Durur) O senin babandır çöp suratı kapaklı kutusu herif Anladın mı, suratı kutusu kapaklı çöp Daha ne? Nah sana (ÜSTÜN'ün suratım karışlar) Bu da babana (Aynı oyun) Bu da soyuna sopuna (ÜSTÜN'ün sabrı kalmaz Bu sefer o ARİF'in suratını karışlar)

ARİF (Birden aptallaşu; sakinleşir İlk defa olarak ÜSTÜN'ün varlığını farkeder Seyirciye) — Ne oluyor buna? (ÜSTÜN'e) Arkadaşım, sen kafayı biraz üşüttün mü?

ÜSTÜN — Sana sormalı

ARİF — Neyi?

ÜSTÜN — Onu

ARİF — Ha, sekiz, dokuz, on O onu mu?

ÜSTÜN - Hayır, unu

ARİF — Ne unu?

ÜSTÜN — Sabunu

ARİF (Artık kızar) — Hadi ordan, zaten derdim başımdan aşkın Gelmiş burada benimle dalga geçiyor

ÜSTÜN — Kim kimle?

ARİF - Hekimle

ÜSTÜN — Nee?

ARİF — Hekimle hakim, kimine sim, kimine dikim

ÜSTÜN — Hey, ne oluyoruz?

ARİF — Ne yapalım, dalga geçmek sırası bana geldi

ÜSTÜN (Kızar, işine git gibilerden) — Eeee!!!

ARİF (Dikilir, ne olmuş gibilerden) — Eeee???

İKİSİ BİRDEN (Horoz gibi diklenirler) Eeee!??? (Birbirlerine ters ters bakarlar Küçümser bir ifade Burun kırıp omuz silkerek arkalarını dönüp giderler Bir iki adım sonra zınk diye dururlar İrkilmişler Merakla geri dönerler Birbirlerinin yüzüne bakarlar)

ÜSTÜN — Allah Allah, tıh tıh tıh

ARİF — Allah Allah, tıh tıh tıh (ÜSTÜN ARİF'e yaklaşır, onu profilden inceler ARİF irkilir ÜSTÜN yerine döner Bu sefer ARİF gider, ötekine tam karşıdan bakar Aynı oyun ÜSTÜN gelir, ARİF'in ellerini inceler Aynı oyun ARİF gider, ÜSTÜN'ün ağzını açar, dişlerine bakar Aynı oyun ÜSTÜN gelir ARİF'i koklar Aynı oyun Tanıyamaz gene Geri döner ARİF artık ötekine sinirlenmiş, gider, parmağım ÜSTÜN'ün yanağına sürter ve tadına bakar)

ÜSTÜN — Ne oluyoruz? (Eliyle yalama işareti yapar)

ARİF — Sana sormalı, ne oluyoruz? (Burnu ile koklama işareti yapar)

ÜSTÜN — Canım efendim, ben seni bir yerden tanıyorum da, onun için baktım

ARİF — Sen beni tanırsın da ben seni tanımaz mıyım; ben de onun için baktım

ÜSTÜN (Sevinir) — Beni tanıyorsun?

ARİF — Tanıyorum

ÜSTÜN — Çok mu? ARİF — Eh şöyle böyle

ÜSTÜN — Ne kadar, ne kadar?

ARİF — Bir iki kilo

ÜSTÜN — Aaaa, çok az

ARİF — Beş kilo

ÜSTÜN — Yok, daha, daha

ARİF (Seyirciye) — Herif yüzde isteyen levazım memuru gibi çekişiyor

ÜSTÜN (Birden, yavaş yavaş artan bir haykırışla) — Aaaa! Aaaaaaa! Dur dur dur! Duuuuuuuuuuurrr!!! (Yavaş sesle) Dur dur dur!

ARİF —Hır hır hır

ÜSTÜN — Dur dur

ARİF — Geç (Yer değiştirirler)

ÜSTÜN — Dur dur dur

ARİF — Geç geç geç (Tam yer değiştirecekleri sırada ÜSTÜN "ortada dur" diye bağırıverince -neredeyse tanıyacak-ARIF artık işi iyice alaya alır Geç dur diye trafikçilik oyununa başlayıverir)

ARİF — Dur ulan, dur taksi Geç lan hırbo Duur Buyurun beyefendi geçin Ulan otobüs hususiye yol ver Hususi, pas ver (Yüksek) Vazife efendim, istemem (Hafif) Yan cebime koy Dürt, dürt, cart, curt Ehliyet, fren, muayene, ceza Efen-diiii, aza Haydi keleş oğlu keleş, tosla yirmibeş

ÜSTÜN (Elleri cebinde) — Ne oluyoruz?

ARİF (Omuz silkerek) — Hizmet ediyoruz (Es)

ÜSTÜN — Tam tanıyacaktım seni Dilimin uçundaydı, kaçırdım (Birden ikisi birden) Aaaa! Sen, sen! (Seyircilere) Tanıdım, tanıdım Tanıştık Tanıdı Tanıdılar Ay, ay, (Birbirlerine) Vay vay vay Vaaayyü (Sarmaş dolaş olurlar Ayrılır, seyircilere koşarlar; tanışmanın heyecanıyla onlara bir şeyler söylerler Geri dönerler Birbirlerini görürler Sanki ilk defa görüyormuş gibi "Vay" diye bağrışır, koşarak sarmaş dolaş olurlar Aynı oyun birkaç defa tekrarlanır Nihayet bir ara kucaklaşma sırasında ARİF birden irkilir, duraklar, ÜSTÜN'ü dürter, dönüp bakarlar ARİF iyice aptallaşmış, ÜSTÜN çok normal bir şey görmüş gibi ÜSTÜN — Hay Allah gene mi onlar? (MASKELİLER ellerinde pankartlar içeri girerler Pankartlarda "Böyle oynanmaz", "İyi oynayın", "Can sıktınız", "Yuh" gibi yazılar var Bir tören geçiti gibi ortayı doldururlar) Sanki oynamaya fırsat bıraktınız da!

ARİF — Hadi bakalım dışarı

ÜSTÜN — Derdinizi başkasına anlatın Rejisöre, ışıkçıya, tenkitçiye:

ARİF — Hadi, hadi rejisöre (MASKELİLERİ dışarı çıkarırlar Birbirlerine bakıp "ne yaparsın" işareti yaparlar)

ÜSTÜN — Evet, evet!

ARİF — Nerede kalmıştık?

ÜSTÜN — İşte, şeyde

ARİF —Vallahi

ÜSTÜN — Evet

ARİF — İşte böyle

ÜSTÜN — Yaa!

ARİF — Yaa!

ÜSTÜN —- Eee, ne haber

ARİF — İyilik sağlık

ÜSTÜN — İyi iyi

ARİF — Senden ne haber

ÜSTÜN — Sağlık iyilik

ARİF — A, çok iyi, iyi

ÜSTÜN — Daha ne haber?

ARİF — Eh işte

ÜSTÜN —- Ben de eh işte

ARİF (Sakin) — Hangi işte? (Hangi iştesin anlamında)

ÜSTÜN (Sakin) —- Evet, enişte

ARİF — Ha Eli işinde

ÜSTÜN — Ya, dübeşinde (Çok sakin sahne)

ARİF — Vah vah vah (Yüzlerde kötümser bir ifade)

ÜSTÜN — Vah vah vah

ARİF — Daha daha nasılsın

ÜSTÜN — Daha daha iyi

ARİF — Vali vah vah

ÜSTÜN — Havalar kötü sular kötü, işler kötü

ARİF — Ya, oh oh oh

ÜSTÜN — Sen kötü, ben kötü, o kötü

ARİF — Vah vah vah

ÜSTÜN — Namus yok, iman yok, ahlAk yok

ARİF — Oh oh oh oh

ÜSTÜN — Rezalet, kepazet, siyaset (ARİF sinirlenmiş bir zamandan beri Bir tokat- sallar ÜSTÜN kımıldamaz Hemen ve hızlı hızlı)

Hava iyi su iyi iş iyi

Sen iyi ben iyi o iyi

Namus var iman var ahlAk var

SelAmet nefaset siyaset

ARİF (Seyirciye) — Şamar oğlanı olduğu nasıl da belli To-katı yiyince ağız değişti (ARİF'in yeni bir tokan)

ÜSTÜN (Aynen) — Namus yok iman (bilgi yelpazesinet) yok ahlAk yok Rezalet siyaset kepazet

ARİF — Hani tokat yerine para yese kimbilir nasıl değişecek (Seyirciye söyledi bunu) Hey gidinin gidisi zıpır Üstün

ÜSTÜN — Hey gidinin gidisi çemiş Arif

ARİF — Bana bak, sen çok değişmişsin Eski çapul halin kaybolmuş

ÜSTÜN — Para, birader, para İnsanı o adam ediyor Paran var mı, insansın O zaman her kapı sana açık, her işin yolunda Aman efendim, buyurun efendim Varsa paran memleketin efendisisin

ARİF — Ne o, mirasa mı kondun?

ÜSTÜN (Güler) — Yok canım

ARİF — Totodan mı kazandın?

ÜSTÜN — Yok canım

ARİF — Futbolcu mu oldun?

ÜSTÜN — Ben? Ayağını kaldırmaktan aciz ben?

ARİF — Şarkıcı mı oldun?

ÜSTÜN — Bana şarkı söyletmeye kalkma Burada seyirci kalmayacak

ARİF — E birader ne oldun?

ÜSTÜN — Meşhur adam oldum

ARİF — Anlaşıldı, partici oldun Bir iki sesli nutuk, bir iki sessiz nutuk, bir göz, bir kaş Desene seni de kaybettik

ÜSTÜN — Yok canım, ben enayi miyim Bir tabak yemek için batağa batmaktansa bir kenarda durup çanak yalamak evlAdır

ARİF (Karakteristik bir tonda) -— Anlamadım

ÜSTÜN — Çanak yalamanın sanatını öğrendim

ARİF — Anlamadım!

ÜSTÜN — Anlarsın Her cins, her boy, her renk çanak yalamaya başladın mı, ötesi geliyor Bir alıştm mı adım başında bir çanak çıkıyor karşına Yağlı, yüklü çanaklar

ARİF — Anlamadım!

ÜSTÜN — Çanak yalaya yalaya adam oluyorsun, o zaman da millet senin çanağını yalamağa başlıyor

ARİF — Anlamadım!

ÜSTÜN — Hah, bak şimdi anlarsın İyi bak, bizim sanatın sırrını öğren

(Bu sırada MASKELİLER içeri tek sıra halinde dalarlar Vücut belden kırık, gövde yere paralel, eller sarkmış hızlı hızlı yürüyorlar ÜSTÜN'ün el şaklatmasıyla dururlar, dönerler, doğrulurlar, köpek gibi ellerini kaldırıp dillerini sallarlar İkişer ikişer gelip ÜSTÜN' ün ellerini yalarlar öpüp başlarına götürürler Sonra geldikleri gibi çıkıp giderler)

ÜSTÜN (Pişkin sırıtır) — Anladın mı şimdi?

ARİF (Kızgın) — Tuuu sana

ÜSTÜN (Pişkin) - Yağmur yağdı

ARİF — Ne? (Donup kalır)

ÜSTÜN — Hoppala, dili damağı tutuldu, dondu kaldı (Seyirciye) Demek bu devirde bile bu kadar cahil, bu kadar saf adam kalmış ha Ee, ne yapsın, taşralı işte, köylü ARİF (Toplanır) — Üstün, sen tam benim aradığım adamsın

ÜSTÜN — Ne gibi?

ARİF — Yüzsüz, utanmaz, yırtık, yapışkan, becerikli

ÜSTÜN - Ve meşhur

ARİF — E canım adamın bu kadar meziyeti olur da meşhur

olmaz mı? Sen benim derdime çare bulabilirsin

ÜSTÜN — Ne, dertli misin?

ARİF — Hastayım hasta

ÜSTÜN — Hastalığın ne?

ARİF — Gel söyleyeyim (Kulağına eğilir) Fısır, fısır, fısır

ÜSTÜN — Ne?

ARİF — Ya?

ÜSTÜN — Olur mu yahu?

ARİF — Vallahi oluyor?

ÜSTÜN — Olmaz olmaz

ARİF — Olur olur

ÜSTÜN (Seyirciye) — Canım siz söyleyin Hiç bir va

ARİF (Atılır) — Sus gözünü seveyim sus

ÜSTÜN — Canım, bir kelimeden bir şey olur mu?

ARİF -— Olur dedik ya, ne yapayım illetim var (Seyircilere) O kelimeyi duyunca kendimi kaybediyorum Hastalık efendim hastalık

ÜSTÜN (Seyirciye) — Aman çok merak ettim Durun bakalım ne olacak (Arife) Hey buraya bak VATANDAŞ

ARİF (Vatandaş sözünü duyunca ciğerlerinden gelme müthiş bir böğürtü koparır Gözleri yerlerinden fırlar, boynu uzar Vücudu çarpılır Titrer, sarsılır, böyle bir çırpınma Sonra ÜSTÜN'ün üzerine atılır

ÜSTÜN korku ile kaçar ARİF kovalar ARİF, ÜSTÜN'ün koluna yapışır, garip bir sesle) — At bir tekme (ÜSTÜN aptallasın ARİF gırtlağına sarılır onun Aynı sözü tekrarlar ÜSTÜN can havliyle tekme sallar ARİF memnun Arkasından döner hemen Aynı söz, ÜSTÜN'ün tekmesi Aynı oyun ARİF hep tekrarlıyor) Daha, daha daha (ARİF seyircilere saldırır onların da tekme atmasını ister Atmayanın üstüne yürür Her tekmede) Ohh! (Gülünç bir sahne Birden durur ÜSTÜN'e) Vatandaş senin babandır Babandır da babandır (Şarkı söyler) Babandır da babandır Babandır da babandır (İlk böğürtüye benzer bir sesle bir iskemlenin üzerine yığılır)

ÜSTÜN (Hayretten gözleri açılmış Kocaman bir) — ANAA (çeker Sonra korka korka) Arif

Arif (İnleyerek) — İşte böyle Vatandaş dediler mi bana ipin ucunu kaçırıyorum

ÜSTÜN — Vay babam vay Sen fena hastasın Arif

ARİF — İşte o zaman canım deliler gibi tekme yemek istiyor

ÜSTÜN — Anladım, sen vatandaş hastalığına tutulmuşsun Tekme yiye yiye tekme yemeden edemez olmuşsun Peki yahu bu nasıl oldu?

ARİF — Birader adam vatandaş olur da böyle olmaz mı? İşte ben de vatandaş olmaya kalktım Kalktım kalkalı böyleyim

ÜSTÜN — Vah zavallı biçare, vah zavallı arkadaş, vah zavallı kafadar

ARİF — Biliyorsun orta okulun birine kadar seninle beraberdik

ÜSTÜN — Vah zavallı zavallı (birinci zavallı sıfat, öteki isim, şeklinde) vah biçare biçare

ARİF — Sen memur oğlu, devam ettin okumaya ikmAlle iltimasla

ÜSTÜN —- Vah biçare zavallı

Vah zavallı biçare

ARİF (Kızıyor yavaş yavaş) — Ben bir çaktım iki çaktım Baktık olmayacak

ÜSTÜN — Vah vahoğlu vah vah

Vah vahkızı vah vahvah

ARİF (ÜSTÜN' ün gırtlağına sarılır; ağzını kapar Hızla anlatır) — Baktım olmayacak Hem peder de garip köylünün biri; döndüm köye, tarlaya Arada askerliği de savıverdim

ÜSTÜN — Yolda öyle yürünmez? Taşlara basa basa yürüyeceksin Sıçrayacaksın, paçaları sıvayacaksın, icabında yüzeceksin Bir gözün yerde olacak, çamurlara, çukurlara bakacak; bir gözün arkada olacak, vasıta geliyor mu üzerine, kollayacak öğren yolda (bilgi yelpazesinet) böyle yürünür

(Arif onun tarif ettiğinin iki misli mübalağa ile korkulu telAşlı yürümeğe başlar Üstün onun elinden tutmuştur, boğuşa boğuşa giderler)

ARİF — Üstün ayakkabımın teki çamurda kayboldu

ÜSTÜN — Sen pantolona sarıl, o da gitmesin Dur geldik (Bu sırada maskeliler ortaya gelirler İskemleleri ortaya getirirler Onlarla birlikte garip bir şekil yaparlar Çömelirler Yatarlar, iki büklüm olurlar)

ARİF (Şaşırmış) — Ne yaptılar bunlar böyle?

ÜSTÜN — Gecekondu yaptılar? Sana da orada bir yer buluruz (İskemlelerde hep birlikte karışık bir şekilde oturmuşlar) Gel bakalım şuna biz de girelim

ARİF — Kapısı yok bunun

ÜSTÜN (Tersler) — Evi buldun da kapısı kaldı (İskemleler-deki kalabalığa onlar da karışırlar)

ARİF — Ayağımı nereye basayım?

ÜSTÜN — Bassana oraya ARİF — Eeee, adamm ayağı var

ÜSTÜN — Hey Allahım, sanki o herifin ayağına otobüste hiç basmadılar, bas hadi

ARİF — Şu ışığı bir yaksak, göz gözü görmüyor

ÜSTÜN —- Evi buldun da ışığı kaldı

ARİF — Doğru (çekinerek) Su

ÜSTÜN — Evi buldun da suyu kaldı

ARİF — Doğru Pencereyi açsak bari

ÜSTÜN (İyice tersler) — Evi buldun da penceresi kaldı

ARİF — Havası kalmamış da

ÜSTÜN — Evi buldun da havası kaldı

ARİF — Peki, peki

ÜSTÜN — İşte şurada bir yerde kıvrılır yatarsın