Yöresel Efsaneler/ Erzurum|Masal Ve Hikaye Özetleri

Gelin Geldi Efsanesi

Bu efsane Ilıca ilçemizde bulunan istasyon mevkiinde ki Gelin Geldi gölü ile ilgilidir
Erzurum’a giderken gerek karayolu gerekse tren yolu ile içinden geçtiğimiz çok şirin ve turistik bir ilçemiz olan Ilıca çermikleri yani kaplıcaları ile meşhurdur İlçenin hemen her yerinden mutlaka bir sıcak su kaynağı çıkmaktadır Bu anlatacağımız hikâyede böyle bir kaynağın bulunduğu Ilıca istasyonundaki Gelin Geldi gölünün ismi ile ilgilidir
Ilıca istasyonun bu günkü yerinde vaktiyle bir göl varmış Zamanla kaybolan bu gölün yerine şu anki istasyon inşa edilmiş Göl de kaybolmamış fakat eskisine göre nispeten küçük bir göl halindedir

İşte bu gölün adı ile ilgili çok güzel efsaneler anlatılır Onlardan biri şöyledir;
Çevredeki köylerden birinde güzel bir kız varmış Bu kıza komşu köylerden bir delikanlı âşık olur Kızında gönlü delikanlıda Durumlarını ailelerine açarlar Bu iki gencin evlendirilmesine karar verilir Fakat araya delikanlının askerliği girer Kız ile delikanlı murat alıp vermemeden ayrı düşerler Kız baba evinde delikanlı asker ocağında kavuşacakları günü beklemeye başlarlar

Bir gün köye delikanlının şehit olduğuna dair bir haber gelir Gelinlik giymeyi bekleyen genç kız bu haber karşısında sarsılır Ama elden ne gelir ki Artık sevgilisi ölmüştür Ağlamanın sızlamanın bir faydası yoktur

Kızın yeni taliplileri olur Babası bunlardan birine kızını verir Düğün dernek kurulur Davullar vurulup zurnalar çalmaya başlar Gelin alayı vakti gelince gelinin atını çeker ve yola çıkarlar Alay yolda bir gölünü kıyısına gelince bir müddet dinlenmeye karar verilir Atından inip gölün berrak sularına dalgın dalgın bakan genç kızın aklı hep eski sevgilisindedir Onu düşünmektedir Gölün pırıl pırıl sularına bakarken onu sanki suyun içindeymiş gibi görüverir Hemen doğrulur Suya doğru koşmaya başlar Suların sakin güzelliğini boza boza ilerler ve düğün alayındakilerinin şaşkın bakışları altında gözden kaybolur Kafiledekiler her an gelinin sudan çıkacağını ümitle beklemeye başlarlar Gölde görülen her hangi bir değişiklik gelinin geldiğine yorulur ve bekleyenler “gelin geldi!” “gelin geldi!” diye söylemeye başlarlar Gölde meydana gelen su hareketleri bu; “gelin geldi!” “gelin geldi!” diye söylenen sözlerle daha çok hareketlenir Günümüzde de bu hareketlenme yani gölde ki dalgalanmalar halen daha bu sözler üzerine devam etmektedir
Gölün adı da < Gelin Geldi Gölü > olarak anılmaktadır

Ilıca Söğütlü Köyü Balıklı Gölü Efsanesi

Erzurum Ilıca ilçesi güneyinde ilçeye yakın 5-6 km uzaklıkta Söğütlü Köy’ünde Balıklı bir göl vardır
Bu gölde Anadolu’nun fethi sırasında buradaki Türk Akıncılarının savaşta su içerken arkalarından vurularak şehit oldukları ve Allah tarafından balık oldukları söylenmektedir
Bir gün, köyden bir adam gölde tuttuğu balıkları eve getirir ve karısına balıkları kızartmasını söyler Söyler ama bu balıklar balık değil balık gibi görünseler bile her biri Allah tarafından balığa çevrilen şehit akıncılar Kadın balıkları tavaya koyar ve kızarmaya başladığında, kızaran balıklar tavadan kaybolur Adam ve karısı gördükleri durum karşısında hayrete düşerler ve kendilerini korkudan dışarıya atarlar ve göle kadar giderler
Kızartmaya çalıştıkları balıklar sırtları kızarık şekilde gölde yüzmektedirler O günden sonra bu balıklar kutsal sayılır ve hiç kimse bu gölden balık tutmaz Göldeki balıkların her birinin muhtelif yerleri yanık gibidir Bunun tavadaki kızarıklıktan ileri geldiği söylenir

KÜLHANCI BABA EFSANESİ

Hamam sahibi, hamamında tellaklık yapan genç delikanlı Külhancı babayla dertleşmiş

Ben şimdi nereden külhancı bulacağım Zor durumdayım, diye yakınmış

Külhancı babada ustasını çok severmiş ustasını çok severmiş

Hiç üzülme Git sende dinlen Kırk gün bu hamamın sorumluluğu bana ait Yalnız gözünün arkada kalmayacağına söz ver Giderken dönüp arkana bakma bile Kırk gün sonra çık gel Ama sakın şaşırıp ta kırk günden önce gelme, sözünde durmazsan tüm çabam boşa gider, diye hamam sahibine tembihlemiş

Hamam sahibi de:

- Bu deli oğlan bir şeyler kuruyor ama hadi hayırlısı Dediğini bir yapalım bakalım, diye düşünmüş

Gidip evine kapanmış Yalnız her akşamüzeri hamama gelir hâsılatı Külhancı Baba'dan alırmış Verdiği sözü tutar külhanı hiç dolaşmazmış

Günler günleri kovalamış Eskiden eşeklerle katar katır odunlar her gün hamam taşınırken; artık hamama kimsenin odun getirmez olduğu hamamcının ilgisini çekmiş

— Yav, bu deli oğlan külhanı neyle yakar acep? İşin başına geçtiğinden beri hamama ne bir oduncu uğradı, nede bir eşeğin sırtında odun yüküne rastladım Bu oğlan külhanı neyle ısıtır acep? Diye meraklanır dururmuş

Hamamcının merakı her gün biraz daha artmış Günlerde 39'a dayanmış Otuz dokuz da bir, kırkta bir diyerek artık dayanamıyorum gidip bakacağım demiş Doğru külhana yollanmış

Bir de ne görsün Su haznesinin altında bir tek mum yanmakta Koca hamam bu mum ile ısınmakta

Tam bu sırada içeriye Külhancı Baba girmiş:

- 39 gün bekledin de, bir gün bekleyemedin mi? Bir gün daha bekleseydin hamamı gaipten ısıtacaktım, demiş

Yani hamamcı bir gün daha bekleseymiş yeraltında sıcak su fışkıracakmış ve hamam öyle çalışacakmış Hamamcının aceleciliği ve merakı yüzünden Külhancı Baba'nın kerameti bozulmuş Hamamcı çok pişman olmuş ama iş işten geçmiş Hamamı mumla ısıttığını gelip görmeseymiş Allah'ta ona kudretten sıcak su gönderecekmiş

TORTUM GÖLÜ EFSANESİ

Erzurum Tortum ilçesinde bulunan Tortum Gölünün güzel bir efsanesi halk arasında şöyle anlatılır
Tortuma bağlı Uzundere Hars (Uludağ) köyünden bir çoban sürüsünü otlatırken, kulağına gaipten bir ses gelir
-- Geliremmmmmm
Çoban şaşırır, sağına soluna bakar, hiç kimseyi göremez Kendi kendine vehimlendiğini sanır Akşama kadar bekler ve köyüne döner Çoban ertesi gün yine aynı yerde aynı sesi bir kere daha işitir Yine kimsecikler yoktur Bu hadise üçüncü günde aynen tekrarlanınca çoban köyün büyüklerine konuyu açmak ister, konuşur İçlerinden gün görmüş bir yaşlı köylü çobana derki:
-- Evladım, yarın da aynı sesi yine işitirsen, "Gel bakalım ne yapacaksın!" de bakalım ne olacak

Dördüncü gün çoban ihtiyar köylünün dediğini yapar Sesi işitir işitmez başlar bağırmaya:
-“Gel bakalım gel bakalım ne yapacaksın”
Çoban bu sözleri söyler söylemez eteklerinde sürüsünü otardığı dağın yarısı kopar ve aşağıdan akmakta olan Tortum Çayının önünü kapatır Böylece bir tarafta göl meydana gelir, diğer tarafta da kayalardan taşan su Tortum Şelalesini meydana getirir