Merkez Efendi Hazretleri - Osmanlı Hikayeleri

Merkez Efendi Hazretleri

Güzel İstanbul'un manevî sultanlarındandır Merkez Efendi Asıl adı Musa, babası Muslihuddin'dir

Musa bin Muslihuddin nice zaman medreselerde tahsil gördükten ve ulemâ sınıfına dahil olduktan sonra, İstanbul'a gelip yerleşti Kısa zamanda müstesna bir mevkii elde etti Fakat hayatının akışı asıl bundan sonra değişecekti

Ona Kur'ân'daki hakikatleri, Allah'ın ilmini öğreten de Allah sevgilisi, mürşidi Sümbül Efendi'dir Önceleri Sümbül Efendi'yi inkâr edenlerden biri de kendisiydi aslında Ama Allahû Tealâ ona bir rüya ile yanlışta olduğunu malum etti

Rüyasında; Sümbül Efendi evinin kapısında dayanmıştı Kapının arkasına yığdıkları onca eşyaya rağmen Sümbül Efendi bir hamlede kapıyı yıkıp içeri girmişti Rüyasından o kapının kırılma sesiyle uyanan Musa bin Muslihuddin düşünce deryasına dalıp gitti Düşündükçe ufku açıldı ve bu rüyanın büyük bir mânâ ifade ettiğini bildi:

- Biz, meğer ne büyük gaflet içindeymişiz!

Sabahı iple çekti Musa Efendi Artık duracak zaman değildi Gökleri inleten ezan sesleriyle birlikte evinden dışarı çıktı Rüzgâr önündeki yapraklar gibi gitti, bir çırpıda o kıvrım kıvrım yolları bitirdi ve sonunda Sümbül Efendi'nin dergâhına vardı Hiç kimseye görünmeden yavaşça içeri süzüldü, bir direği siper edinerek arkasına geçip oturdu, başını göğsü üzerine eğip beklemeye koyuldu

Bir müddet sonra Sümbül Efendi gönüllere inciler yağdıran konuşmasına başladı İnsanı mest eden tatlı, ılık yumuşak bir lisanla konuşuyordu Her bir sözü insanın yüreğine kurşun gibi işliyordu adeta Ötelerin ve buraların nice hikmetleri dile geliyordu

Musa Efendi'nin gönlüne bir pencere açılmıştı bile Kendisini bambaşka bir âlemin içinde yüzüyor sandı ve ılık bir ışık bütün içini doldurup aydınlattı Şimdi her şey daha güzeldi Sümbül Efendi, gözlerini dervişlerin üzerinde gezdirdikten sonra sordu:

- Ey temiz canlı adamlar, söylediklerimi anlıyor musunuz?

Hiç kimsede ses yok Herkes başını eğmiş susuyordu Her kelime esrar hazinesi gibi bir şeydi Sümbül Efendi yine ışıklar dolu gözlerini dervişlere dikti:

- Hayır, anlamıyorsunuz! Ama o direğin dibindeki! O var ya, söylediklerimi tamamen anlıyor, çünkü bugün hep onun için söylüyorum!

Direğin dibindekinin hâli perişan Onun burada olduğunu güzel Sümbül Efendi nereden biliyordu? Bunca tahsil, bunca medrese hepsi nafileydi burada Burası vahdet denizinin dalgalarıyla çağlayıp duruyordu

O andan itibaren Musa bin Muslihuddin, Sümbül Efendi'nin eteğine sıkıca tutundu, ondan aldığı Allah'ın ilmiyle tasavvuf denizine daldı, Allah'ın nice manevî nimetlerinden nasibini aldı Genç medreselinin gönül toprağına ilâhî aşkın zerresi düşmüştü O bir zerre aşk, dünyalar dolusu cevherden daha iyiydi Şimdi medreselinin can sazı bir acaip nağme ile inliyordu

Bir gün Sümbül Efendi, dervişlerini çetin bir imtihana tâbî tuttu Onlara dedi ki:

- Ey bir avuç topraktan ibaret olan canlar! Âlemi siz yaratmış olsaydınız nasıl yaratırdınız?

Bu suale ne denir ki? Her derviş kendi gönlünce cevaplar sundu Ne var ki hiçbiri Sümbül Efendi'nin arzu ettiği cevaba muktedir olamadı Sıra Musa Efendi'ye geldi ve yüzünde elmaslar oynaşan Sümbül Efendi tatlı bir tebessümle:

- Eee, bir de sen söyle bakalım Musa Efendi, sen nasıl bir dünya isterdin? Âlemi sen yaratsaydın nasıl yaratırdın?

Musa Efendi başını kaldırmadan cevap verdi:

- Bu mümkün değil! Ama mümkün olsaydı, her şeyi merkezinde bırakırdım! Âlem öyle tatlı bir nizam içinde ki; buna bir şey ilâve etmek veya bir şeyi eksiltmek düşünülemez!

Sümbül Efendinin istediği de buydu Ay yüzünde görülmemiş bir ışık belirdi ve dedi:

- Aferin derviş Musa! Demek her şeyi merkezinde bırakırdın? Öyleyse senin adın bundan böyle Merkez Muslihuddin olsun!

Bundan sonra Musa bin Muslihuddin adı Merkez Muslihuddin oldu ve artık O, Merkez Efendi ismiyle gönüllerde taht kuracaktı

Yine dervişlerin Sümbül Efendi etrafında birer pervane misali döndüğü günlerden biri, Sümbül Efendi dervişlerini imtihana tutmak istedi

- Ey dervişler, diye seslendi Hakk rahmetinin tecellisi toprak *****n bağrından renk renk, türlü türlü, çeşit çeşit çiçekler fışkırıyor Her biriniz bana bir top çiçek getireceksiniz O miskler saçan çiçeklerle gönlümüz, gözümüz aydınlanacak

Dervişler durabilir miydi? Sümbül Efendi ilk defa kendilerinden bir şey istiyordu Bütün dervişler dışarı süzüldü Kırlara, bahçelere doğru koştular ve demet demet, kucak kucak çiçekler topladılar Getirdikleri çiçeklerle dergâh çiçek bahçesine dönmüştü

Bütün dervişlerin yüzü çiçekler gibi gülüyordu Sadece Merkez Efendi düşünceliydi Elinde bir tane, tek bir tane solmuş, kurumuş, cevheri gitmiş papatya vardı Bu rengârenk çiçeklerin içinde kuru bir papatyanın ne kıymeti olurdu ki? Sümbül Efendi'nin önüne varıp boyun büktü:

- Ey tertemiz canların ışığı! Hangi çiçeğe el atsam, onu zikr-i İlâhî ile titrer buldum Allah Allah diye feryad eden o güzelleri koparmak elimden gelmedi Onun için yüksek huzuruna şu kupkuru papatya ile geldim! Kusurum af ola!

Zaten Sümbül Efendi'nin beklediği de buydu Merkez Efendi'ye derin derin baktı:

- Hamdolsun Yüce Allah'a ki, senin iç gözlerine İlâhî hikmet sürmesini çekmiş!

Mürşidinden bu müjdeyi aldıktan bir süre sonra Sümbül Efendi'ye damat oldu Kızı Rahime ile evlenip kendi dergâhına çekildi Gönül dudaklarıyla ilâhî aşkın şurubunu içmişti Merkez Efendi

Artık o da Allah'ın irşad zincirinin bir halkasıydı